Glossariusz

Czyli abyśmy się dobrze rozumieli

Pierwotne kłębuszkowe zapalenie nerek

• Proces zapalny dotyczący

kłębuszków nerkowych, który
pierwotnie rozpoczyna się w nerkach.

Wtórne kłębuszkowe zapalenie nerek

• Zajęcie ogólnoustrojowym procesem

zapalnym kłębuszków nerkowych

– Zapalenia naczyń
– Choroby z autoagresji
– Zakażenia wirusowe i bakteryjne

Glomerulopatia wrodzona.

• Zaburzenia budowy i czynności

kłębuszka nerkowego powstałe w
wyniku defektu genetycznego lub
wrodzonego zakażenia.

Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek.

• Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek

(OKZN) to choroba o

ostrym początku i w większości przypadków samoograniczającym
się przebiegu.

• Występuje najczęściej w następstwie zakażenia paciorkowcem

beta-hemolizującym grupy A ( Streptococcus pyogenes, GAS –
group A Streptococcus).

• Chorobę mogą powodować także niektóre paciorkowce grupy C i

G, Streptococcus pneumoniae, inne bakterie
(gronkowce, Salmonella w tym Salmonella typhi, Klebsiella,
Treponema pallidum), wirusy (ECHO, Coxsackie, wirusy różyczki,
ospy wietrznej, odry, świnki, EBV, CMV, wzw t. B, HIV), grzyby
( Histoplasma capsulatum), a także pierwotniaki (zarodźce malarii
i Toxoplasma gondii) (1, 2, 3, 4). Ostatnio opisano ostre KZN u
dziecka z zakażeniem skóry wywołanym odzwierzęcym
paciorkowcem Streptococcus zooepidemicus (5).

Idiopatyczny zespół nerczycowy

• Zespół nieimmunologicznych chorób

kłębuszków nerkowych

– glomerulopatia zmian minimalnych,
– ogniskowe segmentalne stwardnienie kłębuszków

nerkowych,

– mezangialno-rozplemowe kzn

• powodujących zmianę przepuszczalności

kłębuszków nerkowych dla albumin z
klinicznymi konsekwencjami
(hipoalbuminemia, hipercholesterolemia,
obrzęki).

Bariera filtracyjna

• Zespół struktur kłębuszka nerkowego pozwalający

na filtrowanie moczu pierwotnego z kapilar
kłębuszka z zachowaniem w krążeniu składników
morfotycznych krwi oraz białek osocza.

– śródbłonek naczyniowy
– błona postawna kłębuszka nerkowego
– podocyt

Zespół nefrytyczny

• Zespół objawów chorobowych występujący

w kłębuszkowych chorobach nerek, na który
składają się:

– Krwinkomocz (krwiomocz).
– Białkomocz (zwykle o nasileniu < 50 mg/kg/d)
– Nadciśnienie tętnicze.
– Aktywny osad moczu (erytrocyty wyługowane i

dysmorficzne, wałeczki erytrocytowe i ziarniste).

– Obniżenie filtracji kłębuszkowej.
– Obrzęki.

Zespół nerczycowy

• Zespół objawów chorobowych

spowodowanych klinicznie znaczącym
białkomoczem, powyżej zdolności
kompensacyjnej ustroju, w skład którego
wchodzi (3/4 cechy):

– białkomocz nerczycowy (więcej jak 50

mg/kg/d u dzieci)

– hipoalbuminemia
– hipercholesterolemia
– obrzęki.

Nadciśnienie tętnicze

• Stan, w którym wysokość ciśnienia

tętniczego jest równa lub przekracza
normy populacyjne dla wieku lub
wysokości ciała oraz płci.

• W populacji dziecięcej za

nadciśnienie uważa się ciśnienie
większe i równe 95 centylowi.

Białkomocz (białkomocz nerczycowy)

• Białkomocz przekraczający zdolności

kompensacyjne organizmu człowieka

– u dzieci powyżej 50 mg/kg/dobę
– u dorosłych > 3,0 g/dobę

Filtracja kłębuszkowa - szacowanie

• Filtracja kłębuszkowa – etap formowania

moczu

Zachodzi między kłębuszkiem naczyń krwionośnych a
wnętrzem

torebki

Bowmana. Polega na przedostaniu się

wody, soli mineralnych i związków drobnocząsteczkowych
z osocza krwi do światła torebki. Powstaje w tym procesie
tzw. mocz pierwotny. Jest to przesącz składający się
głównie z wody, zawierający dużo węglowodanów i soli
mineralnych. Nie ma w nim białka.

• Współczynnik przesączania kłębuszkowego (GFR, z

ang. glomerular filtration rate) – ilość osocza
przefiltrowana w jednostce czasu przez

kłębuszki nerkowe

do tzw.

moczu pierwotnego

. Zwykle podawany jest w

ml/min lub w ml/(min×1,73m²) (czyli po przeliczeniu na
standardową powierzchnię ciała). Współczynnik GFR
pozwala na ocenę stopnia wydolności

nerek

Filtracja kłębuszkowa – szacowanie.

• Współczynnik filtracji kłębuszkowej można

zmierzyć badając seryjnie stężenia substancji we
krwi i moczu utrzymując stałe jej stężenie: np.
inulina, kreatynina, radiofarmaceutyki.

• W praktyce klinicznej filtrację kłębuszkową

szacuje się na postawie stężenia jednej substancji
w surowicy np. :

– kreatyniny
– cystatyny C.

• Do wyliczenia służą wypracowane wzory:

– Dla populacji dziecięcej: Schwart’a, Counaghana –Barrata
– Dla populacji dorosłych:

• MDRD (modifcation od diet in renal disease)
• Cocroft-Gault’a.

Klirens kreatyniny.

Klirens kreatyniny – najłatwiej uzyskiwany parametr szacujący

filtrację kłębuszkową (

GFR

). Wykorzystuje się właściwości

endogennego związku kreatyniny, będącego produktem metabolizmu
mięśni, który swobodnie przesącza się w kłębuszkach nerkowych, nie
ulega resorpcji i praktycznie nie wydziela się w

nefronie

. Cała

przesączona ilość trafia do moczu.

• Bezpośrednio wynik uzyskuje się przez pomiar wydalonej w ciągu

pewnego okresu kreatyniny (zwykle doba) i pomiar stężenia
kreatyniny w moczu według wzoru.

• gdzie:

– C: klirens kreatyniny [zwykle w ml/min, lepiej ml/(min×m

), czyli po korekcji

na powierzchnię ciała pacjenta]

– Q: ilość wydalonej kreatyniny w jednostce czasu policzone ze wzoru (U –

stężenie kreatyniny w moczu, V – objętość moczu)

– P: stężenie kreatyniny w surowicy (zwykle w mg/dl)