Dermatologia koni
dr n. wet. Agnieszka Sikorska-
Kopyłowicz
lek. wet. Joanna Wincza
Katedra Chorób Wewnętrznych
z Kliniką Koni, Psów i Kotów
UP Wrocław
agnieszka.sikorska-kopylowicz@askwet.pl
Zakres prezentacji
Choroby bakteryjne skóry
Choroby alergiczne
Choroby skóry na tle
autoimmunologicznym
Nowotwory skóry
Choroby pasożytnicze
Choroby grzybicze
Bakteryjne choroby skóry
DERMATOFILOZA
Zmiany wysiękowe z formowaniem się dość
charakterystycznych strupów.
Przeważnie zimą
Przyczyny:
Dermatophilus congolensis- warunkowo
chorobotwórczy.
grzbiet nosa, grzbiet, boki ciała, zad, dolne
części kończyn
Bakteryjne choroby skóry
DERMATOFILOZA
Objawy:
Wychudzenie,
Spadek apatytu,
Szare, duże strupy ponad powierzchnią skóry,
wypadanie włosa,
Łojotok
Zakażenia innymi bakteriami
Bakteryjne choroby skóry
DERMATOFILOZA
Leczenie:
Prawidłowe warunki zoohigieniczne,
Dobra karma,
Antybiotyki o szerokim spektrum działania,
Preparaty zawierające wolny jod,
Środki podnoszące odporność
Zgolenie włosów i oddzielenie strupków w
wyniku wielokrotnego przemywania
Polyvidonem- roztworem jodu. Golenie w
uspokojeniu.
Nie podawać antybiotyków bez miejscowego
leczenia.
W badaniu różnicowym tylko Pemphigus
foliaceus
Choroby alergiczne
WYPRYSK (Egzema alergica)
Zapalenie warstwy brodawkowej skóry
właściwej.
Przyczyny:
substancje zewnątrz i wewnątrzpochodne, np.
niektóre leki,
endokrynopatie,
choroby wątroby, nerek, trzustki,
składniki pokarmowe,
jady owadów (komary, meszki, bolimuszki,
ślepaki, bąki), genetyczne
Jeśli nadwrażliwość na substancje zawarte w ślinie
komarów to egzema letnia lub letni świąd
Choroby alergiczne
WYPRYSK (Egzema alergica)
Objawy kliniczne:
Pojawia się na skórze grubszej,
Pod czupryną, grzywą, na zadzie, rzepie ogona,
pod szczotkami
Może rozprzestrzeniać się na pozostałe części
ciała.
Stożkowate grudki wielkości grochu,
sączące, rozsiane lub skupione, dobrze
wyczuwalne, na nich nastroszone kępki włosów
zlepione wysiękiem
Owrzodzenia pokryte strupkami.
Skóra stopniowo grubieje, łuszczy się
Wypadanie włosa
Spadek elastyczności skóry, pofałdowana
Uporczywy świąd
Choroby alergiczne
WYPRYSK (Egzema alergica)
Leczenie:
Preparaty wapniowe
Glikokortykosteroidy
Leki przeciwhistaminowe
Witamina C
Autohemoterapia
Miejscowo oczyszczenie miejsc chorobowo
zmienionych środkami odkażającymi,
łagodzącymi świąd
Antybiotyk z glikokortykosteroidami miejscowo
w postaci aerozoli
Eliminacja alergenu
Choroby alergiczne
EGZEMA PĘCINY, GRUDA
Polietiologiczna
Zmiany skórne tylnej okolicy pęcin, zgiątka
pęcinowego i piętek
Dotyczy wszystkich lub pojedynczych kończyn
Przyczyny:
Wilgotne podłoże w stajni
Mokra gleba
Niewłaściwa pielęgnacja kończyn
Uszkodzenia mechaniczne
Ukąszenia przez owady
Czynniki genetyczne
Zakażenia bakteryjne i grzybicze
Choroby alergiczne
EGZEMA PĘCINY, GRUDA
Objawy kliniczne:
Świąd
Zmiany typu wysiękowego
Pod strupami sączące nadżerki
Wypadanie włosa
Wtórne zakażenia bakteryjne
Powikłanie przez Fusobacterium necrophorum-
głębokie i rozlegle ubytki skóry, wysięk
brunatny, silnie cuchnąca woń
Choroby alergiczne
EGZEMA PĘCINY, GRUDA
Leczenie:
Miejscowe
Codzienna zmiana opatrunków
Antybiotyki o szerokim spektrum działania
Glikokortykosteroidy w aerozolu
Ogólnie witaminy i antybiotyki
Pokrzywka (urticaria)
Typ I nadwrażliwości
tło immunologiczne:
•
leki
•
pasza uczulająca
•
alergeny wziewne
czynniki fizyczne:
•
stres
•
zbyt niska lub zbyt wysoka temperatura
•
wysiłek
Pokrzywka (urticaria)
Obraz kliniczny:
grzbiet, bliższe odcinki kończyn
bąble o wyniesionych brzegach
Leczenie:
glikokortykosteroidy:
prednizolon 1mg/kg
deksametazon 0,05-0,1 mg/kg
Choroby
skóry
na
tle
autoimmunologicznym
PECHERZYCA LIŚCIASTA
Objawy kliniczne:
Niezależnie od rasy, płci, wieku
Glowa, kończyny, czasami cała powierzchnia
ciała
Pęcherzyki na zaczerwienionej skórze → krosty
pokryte strupami → wypadanie włosa
Czasami świąd
Łojotok
Nadkażenia bakteryjne
Stan zły: brak apetytu, osowiałość, gorączka,
spadek masy ciała
Leczenie- brak
Nowotwory skóry
SARCOID
Nowotwór łagodny
płaska, pozbawiona włosów zmiana skórna o
łuskowatej i pobrużdżonej powierzchni.
Zmiany niebolesne
Brak świądu!
Najwłaściwszą metodą diagnostyczną jest biopsja.
Nowotwory skóry
SARCOID
Leczenie chirurgiczne:
Skuteczna w 50% przypadków
Często powstają wznowy
Kriochirurgia (wymrażania)
Środki immunostymulujące
Nowotwory skóry
CZERNIAK (Melanoma malignum)
Nowotwór złośliwy
konie o umaszczeniu siwym, lipicańskich,
perszeronów i konie czystej krwi.
Nowotwory skóry
CZERNIAK (Melanoma malignum)
Objawy kliniczne:
Powieki, ogon, narządy płciowe, wokół odbytu
Uszypułowane guzy i guzki o gładkiej
powierzchni, zabarwione na czarno
Owrzodzenia, martwica
Przerzuty do węzłów chłonnych
(przedżuchwowych i przyuszniczych),
mięśni(szyja, kłąb)
Leczenie: brak
Nowotwory skóry
RAK PŁASKOKOMÓRKOWY, NABŁONIAK
(Carcinoma epitheliale planocellulare)
Najczęstszy nowotwór złośliwy skory i błon
śluzowych
Objawy kliniczne:
W dowolnym miejscu ciała, najczęściej w okolicy
naturalnych otworów ciała (oczy, prącie, jama
ustna)
Guzy z wypadającym włosem
kraterowate owrzodzenia
rozrost brodawkowaty guza zamiast owrzodzeń
powierzchnia pokryta żółtym ropnym płynem,
łatwo krwawi.
Może dawać przerzuty
Leczenie: Brak
Brodawczyca (Papillomatoza)
rozrost skórny przypominający
brodawkę
wielkość od ziarnka ryżu do śliwki
okolice głowy
Papova virus
młode konie (do 3 lat)
samowyleczenie po 2-3 m-c
Brodawczyca (Papillomatoza)
dwie postacie choroby:
typowa:
- zmiany na głowie
Brodawczyca (Papillomatoza)
uszna:
- zmiany w postaci płytek na wewnętrznej
stronie małżowin usznych
Zespół Cushinga
HIRSUTYZM
Łagodne gruczolaki przysadki
czynny sekrecyjnie
Objawy kliniczne:
Wyłysienia w okresie letnim
Owłosienie kędzierzawe
Miejscowe pocenie się
Poliuria, polidypsja
Hiperglikemia, glikozuria
Wzrost poziomy kortyzolu w osoczu
Podwyższony poziom ACTH
Zespół Cushinga
Rozpoznanie:
Test hamowania deksametazonem- brak spadku
kortyzolu endogennego
Test stymulacji ACTH- wysoki wzrost kortyzolu
Choroby pasożytnicze
Wszawica
ektopasożyty
Haematopinus asini
2,5-3,8 mm
tułów szerszy od głowy, brunatna w ciemne
plamy
krwiopijne
bytują w okrywie włosowej: głowy, karku,
nasady małżowin usznych, grzbietu, boków
ciała
wszystkie grupy wiekowe
cały rok (najintensywniej w okresie
zimowym)
Choroby pasożytnicze
Haematopinus asini
Choroby pasożytnicze
Wszawica
po 3-5 tyg. po zapłodnieniu składają jaja
jaja 1-2 mm przyczepione do sierści
3-6 tyg. z jaj rozwijają się osobniki dorosłe (3
formy larwalne)
długość życia 30-40 dni
bezpośredni kontakt
Wszawica
Obraz kliniczny:
świąd
matowy włos
wyłysienia
niedokrwistość źrebiąt
Leczenie:
permetryna, cypermetryna, flumetryna
zmywanie powtórzyć po 10 dniach
Choroby pasożytnicze
Wszołowica
ektopasożyty
sezon stajenny
duże skupiska zwierząt
niezależnie od wieku i rasy
Choroby pasożytnicze
Wszołowica
Werneckiella equi
1,4-1,8 mm
gryząco-żujący aparat gębowy
zaokrąglona, brązowa głowa (szersza od
tułowia)
biało-żółtawy odwłok
odżywiają się martwymi włosami i
naskórkiem, wydzieliną gruczołów skórnych
Wszołowica
bezpośredni kontakt
stenokseniczny
cykl rozwojowy w okrywie włosowej, na
powierzchni skóry
80-120 jaj/2-3 miesięcy
jaja przyklejone do włosów
z jaj larwy po 7 dniach (2 formy
larwalne)
czas życia 60 dni
Choroby pasożytnicze
Wszołowica
śr. czas życia 60 dni
możliwa partenogeneza
1:10 stosunek ♂:♀
Objawy kliniczne:
świąd
plackowate wyłysienia
Choroby pasożytnicze
Wszołowica
Diagnostyka:
widoczne gołym okiem
diagnostyka różnicowa - wszawica
Leczenie:
preparaty p/pasożytnicze (pyretryna,
permetryna)
zmywanie powtórzyć po ok. 10 dniach
sprzęty zdezynfekować
Świerzb
Sarcoptes scabei, Psoroptes equi,
Chorioptes equi
roztocze
ektopasożyty
niezależnie od wieku i rasy
bezpośredni kontakt
Świerzbowiec
drążący
(Sarcoptes
scabei)
zoonoza!!!
0,2-0,5 mm, krótka gnatosoma i
kończyny
3 i 4 para kończyn nie wykracza poza
obrys ciała
kanaliki w warstwie kolczystej i
ziarnistej naskórka
Świerzbowiec
drążący
(Sarcoptes
scabei)
Obraz kliniczny:
zmiany rozprzestrzeniają się
doogonowo: głowa, szyja, kark, łopatki,
potem całe ciało (oprócz dystalnych
części kończyn)
silny świąd
plackowate wyłysienia, zliszajowacenia
zmiany - otarcia, grudki pokryte
strupkami, wysiękiem
zmiany ogólne (kacheksja)
Świerzbowiec naskórny (Psoroptes equi)
0,5-0,8 mm, owalny kształt, ostro
zakończona gnatosoma, długie
kończyny zakończone pazurkami
żywi się chłonką i wysiękami
tkankowymi
Świerzbowiec naskórny (Psoroptes equi)
Obraz kliniczny:
bytuje na skórze: głowa (okol. krtani),
grzywa, wzdłuż grzbietu, nasada ogona,
pachwiny
silny świąd
pogrubienie skóry, grudki, strupki,
wyłysienia
powikłania bakteryjne
Świerzb pęcinowy (Chorioptes equi)
„itchy leg”
0,3-0,6 mm, płaska gnatosoma, długie
kończyny zakończone krótkimi
pazurkami
żywi się komórkami naskórka, chłonką i
wysiękiem zapalnym
u koni rasowych z długimi szczotkami
sezon stajenny
Chorioptes equi
Świerzb pęcinowy (Chorioptes equi)
Obraz kliniczny:
skóra okolicy pęcin
trzy stopnie nasilenia:
egzema strupkowa (eccema crustosum)
egzema wysiękowa (eccema madidans)
egzema brodawczakowata (egzema
verrucosum)
Sarcoptes
equi,
Psoroptes
equi,
Chorioptes
equi
Diagnostyka:
różnicowa: wszy, wszoły
silny świąd
zmiany w predysponowanych miejscach
zeskrobina z miejsca na granicy zmiany
Sarcoptes
equi,
Psoroptes
equi,
Chorioptes
equi
Leczenie:
iwermektyna
miejscowo: preparaty na bazie
pyretroidów (permetryna,
cypermetryna, deltametryna,
fosfoorganiczne)
fipronil
foksym???
Grzybice koni (Dermatofitoza)
M. canis , T. equinum - bezpośredni
kontakt lub wektory (derki, siodła,
uprząż środki do pielęgnacji)
M. gypseum - grzyb geofilny
T. mentagrophytes - zakażenie od
bydła, gryzoni
T. verrucosum - zakażenie od bydła
Dermatomykozy
Objawy kliniczne:
okres inkubacji: 4-30 dni, okres
kliniczny: 2-6 m-cy
w dalszym przebiegu grzybicy wtórne
zakażenia (bakteryjne)
Dermatomykozy
zmiany chorobowe obejmują całe ciało,
miejsca predylekcyjne:
•
głowa, szyja
•
okolice siodła i popręgu
•
okolice łopatki
•
okolice zadu
Dermatomykozy
Rozpoznanie:
badanie kliniczne
lampa Wooda
bad. mikroskopowe włosów
(świetlny/fluorescencyjny)
szybkie testy (7 dni) możliwe fałszywe
wyniki
posiew dermatofitów z próbek
włosów/skóry, najpewniejszy wynik, test
długotrwały: 2-4 tyg.
bad. histopatologiczne biopsji skóry
Dermatomykozy
Leczenie:
enilkonazol (Imawerol® 100ml)
roztwór 0,2 % (1:50), temp.40°C
pierwszy zabieg: zmywanie całego
konia, poźniej miejsc chorobowo
zmienionych
wg ulotki 4x co 3 dni, w praktyce 5x
codzienie
szczepionka INSOL Dermatophyton
Dziękujemy za uwagę