Ostre zapalenie wyrostka

robaczkowego

Najczęstsza choroba przebiegająca z

dolegliwościami ze strony jamy
brzusznej która wymaga doraźnej
interwencji chirurgicznej

6-20 %

1886 rok Reginald Fitz
1887 rok Morton pierwsza

appendectomia

Szczyt zapadalności to 2-3 dekada

życia

Rzadko <5rz i >50 ( max 5-35 rż)
M>K u osób młodych
M=K w późniejszym wieku
Częściej w krajach wysoko

uprzemysłowionych (dieta z małą
zawartością błonnika)

Wyrostek robaczkowy-anatomia

 Długość ok. 2-20cm
 Leży u podstawy kątnicy
 Ściana zbudowana z licznych grudek chłonnych
 90% położony wewnątrzotrzewnowo ( może być

położony w miednicy, międzypętlowo, położenie
wstępujące w okolicę wątroby)

 5% zewnątrzotrzewnowo ( zakątniczo)

Położenie

1. miedniczny 40-50%
2. międzypętlowy 25-40%
3. zakątniczy 15 %
4. biodrowy- rzadko

Przyczyny zamknięcia światła

wyrostka

:

1. Kamień kałowy
2. Przerost kanki limfatycznej

•

Zakażenia przewodu pokarmowego

•

Zakażenia układu oddechowego

•

CD

•

Odra

•

Mononukleoza zakaźna

3. Resztki pokarmowe
4. Pasożyty

•

Owski

•

Glista ludzka

5. Nowotwory

 Zamknięcie światła wyrostka
 Zastój i zakrzepica
 Niedokrwienie ściany wyrostka
 Owrzodzenie błony śluzowej i upośledzenia

bariery śluzówkowej

 Translokacja bakterii ze światła do ściany

wyrostka

 Zapalenie pełnościenne
 Przejście zapalenia na otrzewną trzewną a

następnie na otrzewną trzewną

 Wzrost ciśnienia w wyrostku i perforacja!

Zaawansowanie zmian

zapalnych

I. nieżytowe
II. wrzodziejące
III. ropowicze
IV. zgorzelinowe
V. perforacja
VI.naciek okołowyrostkowy

3-4 doba,

oklejenie siecią i pętlami jelitowymi, opór w prawym dole biodrowym.

VII.ropień okołowyrostkowy

zejście nacieku, gorączka hektyczna, WNC, CRP, PCT- narastają

Najczęściej stwierdzane

bakterie:

Bakterie tlenowe

 Escherichia coli 75%
 Sreptococcs viridans 34%
 Pseudomonas aeruginosa

16%

 Staphylococcus sp. 13%

Bakterie
beztlenowe

 Bacteroides fragilis

76%

 Bacteroides

thetaiotaomicron 56%

 Bilophila 48%
 Peptostreptococcus

45%

 Eubacterium 30%

Objawy

klasyczne u 70% osób

1) Podmiotowe:

•

Ból brzucha - prawy dolny kwadrant ( początkowo mogą być w okolicy
pępka; przy zaawansowany procesie zapalnym o charakterze rozlanym)

•

Brak apetytu

•

Nudności, wymioty

•

Zaburzenia pasażu ( wzdęcia, biegunka)

2) Przedmiotowe:

•

Tkliwość uciskowa ( prawy dolny kwadrant, inne umiejscowienie)

•

Temperatura 37-38 ( z przyspieszeniem tętna)

•

(+) Objaw Blumberga i kaszlowy

•

(+) Objaw Jaworskiego i objaw mięśnia lędźwiowego

•

Ob. Rovsinga

•

Wzmożone napięcie mięśniowe

•

Tkliwość przy badaniu per rectum ( gdy miednicznie położony wyrostek)

Triada wg Murphego ( 70-80%)
-ból brzucha
- nudności
-podwyżoszna temperatura

Kolejność objawów

1. ból
2. utrata łaknienia, nudności,

wymioty

3. ból
4. zwiększona ciepłota ciała
5. leukocytoza

B Ó L

przemieszczanie80% chorych

Nadbrzusze

Okołopępkowo

Prawy dół biodrowy

• TRZEWNY
niewyraźnie

zlokalizowane, trudne do
umiejscowienia, pokazuje
ręką, kolkowy

receptory trzewne X

zwój piersiowy

SOMATYCZNE
stały, zlokalizowany,

pokazuje palcem

podrażnienie

otrzewnej ściennej

B Ó L

Badania dodatkowe:

 Leukocytoza (30% b.z.)
 Neutrofilia
 Wzrost CRP
 Przyspieszenie OB
 USG ,TK- mogą być przydatne, nie

wykorzystywane rutynowo

SKALA ALVARADO

wędrowanie bólu od nadbrzusza do prawego dołu

biodrowego – 1 pkt

brak apetytu – 1 pkt
nudności i wymioty- 1 pkt
obrona mięśniowa- 2 pkt
objaw Blumberga- 1 pkt
temperatura powyżej 37,5 st C- 1 pkt
WBC powyżej 10 tyś- 2 pkt
przesunięcie obrazu krwinek białych w lewo- 1 pkt

SUMA PKT < 4 WYKLUCZA
SUMA PKT 5-6 OBSERWACJA
SUMA PKT >7 NALEŻY OPEROWAĆ

Różnicowanie:

Choroby przewodu

pokarmowego

• Choroby nieżytowe, GU, DU
• Kamica pęcherzyka
• OZT
• Niedrożność
• Zapalenie uchyłka Meckela
• CD
• Nowotwory prawej połowy okrężnicy
• Zapalenie uchyłków ( gł rasa azjatycka)
• Zapalenie przyczepków sieciowych

Choroby ginekologiczne

• Zapalenie przydatków
• Pęknięty pęcherzyk Graafa
• Zaburzenia miesiączkowania
• Poronienie zagrażające
• Pęknięta ciąża pozamaciczna
• pęknięta/ skręcona torbiel jajnika
• Skręt jajnika
• Skręt jajowodu

Choroby układu moczowego

• Kamica nerkowa prawostronna
• Kamica moczowodowa P
• ZUM
• Pyelonephritis
• Ropień okołonerkowy

Stany nie należące do stanów ostrych

jamy brzusznej

• Zapalenie płuc, opłucnej
• Zapalenie w. chłonnych krezki ( Yersinia)
• Porfiria
• Mocznica
• Cukrzyca
• Promienica
• Robaczyce
• Pęknięcie dolnego odcina m. prostego brzucha

Zaawansowanie zmian

zapalnych

I. nieżytowe
II. wrzodziejące
III. ropowicze
IV. zgorzelinowe
V. perforacja
VI.naciek okołowyrostkowy
VII.ropień okołowyrostkowy

Leczenie:

1) Leczeniem z wyboru jest chirurgiczne wycięcie

wyrostka robaczkowego

*klasyczna lub laparoskopowa appendectomia

2)Ropień około wyrostkowy

przy dobry stanie chorego drenaż przez skórny przez 5-10 dni,

appendectomia po około 6-8 tyg./ klasycznie z obfitym płukaniem,
drenażem

3) Naciek około wyrostkowy- leczenie zachowawcze

leżenie , nawodnienie, antybiotyk, dieta „0”, operacyjny drenaż

Leczenie c.d.

4) Dieta ,,0” – ile dni??
5) Antybiotykoterapia ( metronidazol,

cyprofloksacyna)

6) Płynoterapia ile litrów na dobę ??

ROZPOZNANIE NIETRAFNE

10-25 %

• Perforacja
• Zapalenie otrzewnej
• Naciek okołowyrostkowy
• Ropnie wewnątrzbrzuszne i

odległe

• Zapalenie żyły wrotnej

Powikłania zapalenia wyrostka:

Powikłania pooperacyjne:



Ropienie rany pooperacyjnej, wewnątrzbrzuszne



Krwawienie do otrzewnej



Ropnie okolicy kątnicy



Niedrożność- mechaniczna, zrostowa pp



Przetoka kałowa na wskutek nieprawidłowego
zaopatrzenia kikuta wyrostka



Powikłania ze strony układu sercowo naczyniowego i
oddechowego



Przepuklina w bliźnie

Rokowanie

Śmiertelność z powodu OZWR

0,1- 0,2-0,8 %, perforacja 5%

Osoby w podeszłym wieku

15%

C I Ą Ż A

• Występuje raz na 800 ciąż

• Częstość zbliżona do tej poza ciąża

jednak trudności diagnostyczne
sprawiają że śmiertelność,
szczególnie w II połowie ciąży jest
wyższa !

•

Rozpoznanie i operowanie w zaawansowanej chorobie !

Dolegliwości ciążowe:
• Nudności
• Okresowe wymioty
• Zaparcia
• Bóle brzucha

Objawy zależą od miesiąca ciąży i

aktualnego położenia kątnicy

Bóle w nietypowym miejscu !