Człowiek jako istota
biologiczna
Potrzeby człowieka
Ludzie wszystkich ras i narodów, żyjący na
całym świecie, mają pewną liczbę wspólnych
cech biologicznych, które leżą u podstaw
wspólnoty kulturowej człowieka
Ludzie wszystkich ras i narodów, żyjący na całym świecie, mają pewną liczbę wspólnych cech
biologicznych, które leżą u podstaw wspólnoty kulturowej człowieka.
Do cech tych zaliczamy:
1.
posiadanie kultury – nie ma zbiorowości ludzkiej, w której nie byłoby jakichś norm i reguł
postępowania, która nie kierowałaby się jakimiś zasadami i wartościami.
cechy biologiczne- to np. określona budowa ciała człowieka; rozróżnienie na stronę prawą i
lewą. Wszystkie przedmioty codziennego użytku muszą być dostosowane do wielkości, siły i
możliwości manualnych i innych cech ciała człowieka. Pewne cechy biologiczne wyznaczają
cechy kultury.
2. fizjologia człowieka (nauka zajmująca się procesami życiowymi organizmu
ludzkiego).
Na tę fizjologię składają się:
stały cykl odżywiania, czyli innymi słowy konieczność częstego jedzenia i niemożliwość
najadania się na zapas na długie okresy.
cykl snu i odpoczynku ( człowiek dla zachowania dobrej kondycji fizycznej musi spać kilka
godzin na dobę; nie jest przystosowany do prowadzenia trybu nocnego).
cykl biologiczny
rozwój ontogenetyczny (np. dzieciństwo biologiczne człowieka trwa od kilku do kilkunastu lat
w zależności od różnic rasowych i środowiska przyrodniczego)
popęd płciowy (u człowieka jest on stały; ta cecha ma zasadniczy wpływ na konieczność
tworzenia trwałych związków między płciami i decyduje o braku rocznych cyklów płodzenia u
człowieka)
Wpływ przyrody na
środowisko człowieka
Człowiek jako żywy organizm
jest częścią przyrody. Jego życie
zależy od warunków panujących w
środowisku
od ukształtowania terenu,
klimatu,
budowy geologicznej,
zasobów wody
Ukształtowanie
terenu
Ukształtowanie powierzchni
utrudnia lub ułatwia:
zagospodarowanie rolnicze,
budowę stałych osiedli
ludzkich i szlaków
komunikacyjnych Wpływ
rzeźby terenu widoczny jest
także przy osiedlaniu się
ludzi. Wg przeprowadzonych
badań do wysokości 200 m
n.p.m. mieszka prawie 60 %
mieszkańców Ziemi. Domki
położone wysoko w górach są
idealnym miejscem na
odpoczynek. Jednak dłuższe
mieszkanie tam staje się
uciążliwe i niewygodne, a do
tego drogie Założenie w
górach aglomeracji jest
wręcz niemożliwe. Od rzeźby
zależą też ciągi
komunikacyjne, które
najlepiej i najtaniej buduje
się na terenach równinnych.
Klimat
Warunki klimatyczne to
kolejny czynnik
wpływający na życie
człowieka. To nie
przypadek, że najwyższa
gęstość zaludnienia jest
na ternach leżących
między 15 a 60
stopniem północnej
szerokości geograficznej.
Klimat na tych
obszarach umożliwia
prowadzenie
intensywnej gospodarki
rolnej bo zarówno
roślinom jak i
zwierzętom do
prawidłowego wzrostu
potrzebna jest
temperatura na
odpowiednim poziomie
(optimum termiczne).
Strefy klimatyczne
Budowa
geologiczna
Kształtowanie przestrzenne
naszego otoczenia, jest
zazwyczaj wynikiem
działalności człowieka. Sprawa
ma się inaczej jeśli chodzi o
budowę geologiczną ziemi.
Procesy te zachodzą wewnątrz
skorupy ziemskiej, bez
wyraźnej ingerencji człowieka.
Właściwie od tych procesów,
życie człowieka na Ziemi jest
bardzo uzależnione.
Bezpośrednio przemiany
wewnątrz skorupy ziemskiej
odczuwamy poprzez liczne
trzęsienia Ziemi, wywołujące
nawet tsunami. Bliższe nam
wypiętrzenia w postaci gór,
czy uskoki w postaci rowów.
Wewnętrzna budowa
geologiczna naszej planety,
ma bezpośredni wpływ na
wygląd otaczającego nas
krajobrazu.
Zasoby wodne
Zasoby wody na naszej
planecie wystarczyłyby na
zaspokojenie potrzeb całej
ziemskiej populacji, jednak
ich nierównomierne
rozmieszczenie sprawia, że
w wielu krajach
zaopatrzenie w wodę
stanowi ogromny problem.
Niedobory wody sprawiają,
że plony są niskie, co
prowadzi do głodu.
Zapotrzebowanie na wodę
dla gospodarstw domowych,
fabryk i rolnictwa jest
niezwykle wysokie,
zwłaszcza w bogatych
krajach rozwiniętych.
Wykorzystuje się ją w
przemyśle. transporcie i
gospodarstwach domowych.
Zagrożenia ze strony
roślin
Liczne gatunki roślin w większym lub mniejszym stopniu
zawierają substancje trujące dla człowieka, jak i zwierząt,
zarówno domowych, jak i dzikich. Trucizny te chronią
rośliny głównie przed zjadaniem przez zwierzęta
roślinożerne, czasami przed niektórymi pasożytami i
chorobami.
Rośliny trujące często można rozpoznać po nieprzyjemnym
zapachu lub ostrym, piekącym smaku. Zwierzęta na ogół
rozpoznają rośliny trujące i omijają je – jednak nie zawsze.
Ludzie nauczyli się doświadczalnie rozpoznawać rośliny
trujące, w większości zbadano chemiczny skład
ich trucizn i oddziaływanie na ludzi i zwierzęta. Lista roślin
trujących i i zawartość w nich substancji trujących nie jest
jednak jeszcze zamknięta.
Konwalia majowa
Ciemiężyca zielona
Zagrożenia ze strony
zwierząt
Zagrożenia ze strony zwierząt wynikają nie tylko
z powodu ich drapieżności, substancji jakie
wydzielają, ale także chorób jakie przenoszą
Kobra indyjska
Komar (malaria)
Najniebezpieczniejszymi
zjawiskami atmosferycznymi są:
TAJFUNY, TORNADA, TRĄBY
POWIETRZNE
TWORZĄ SIĘ W WYNIKU
ZETKNIĘCIA DWÓCH MAS
POWIETRZA O ZNACZNIE
ZRÓŻNICOWANEJ TEMPERATURZE
POWODZIE, TSUNAMI
POWODZIE NAJCZĘŚCIEJ
WYSTĘPUJĄ W OKRESIE
SILNYCH OPADÓW, NATOMIAST
TSUNAMI WYWOŁANE JEST
RUCHAMI TEKTONICZNYMI
Jednak nie tylko natura ma
wpływ na życie człowieka, ale
także odwrotnie. Najczęściej
prowadzi to do degradacji
środowiska.
Najczęstsze ingerencje
ludzkie wpływające na
środowisko to:
Zanieczyszczenia, prowadzące
także do efektu cieplarnianego
Wycinka drzew, bardzo destrukcyjna
w lasach tropikalnych
Skutkuje to przede wszystkim
zmianami klimatycznymi, oraz
niszczeniem naturalnego środowiska
dzikich zwierząt
W naszej najbliższej okolicy
także istnieją zagrożenia, które
dotyczą nas bezpośrednio:
•
Zanieczyszczenia wód, powietrza
•
Wysypiska śmieci
•
Duże zużycie energii cieplnej, elektrycznej
Przykłady
zanieczyszczeń
Człowiek nauczył się
zmniejszać te
zagrożenia poprzez:
•
Filtry powietrza,
•
Katalizatory
•
Oczyszczalnie ścieków
•
Segregacja i recykling śmieci
•
Odnawialne źródła energii
Przykłady form ochrony
środowiska