CHARAKTERYST
YKA
TOWAROZNAWC
ZA OWOCÓW
OWOC jest to:
Twór powstały z rozwiniętej i dojrzałej
dolnej części słupka, czyli zalążni
Organ, który powstał z kwiatu i który
zawiera w swym wnętrzu nasiona
Za owoce uważa się też niektóre
generatywne organy roślin, zarówno
nasiona, owoce właściwe i rzekoma
mające miły aromat i słodki lub
kwaskowaty smak
Najogólniej owoce
dzielimy na:
SUCHE
–
których
owocnia
podczas dojrzewania twardnieje i
drewnieje, zaliczamy do nich
orzechy;
SOCZYSTE – w których podczas
dojrzewania
wytwarza
się
soczysta, aromatyczna i miękka
owocnia.
PODZIAŁ I
RODZAJE
OWOCÓW
OWOCE ZIARNKOWE:
JABŁKA
GRUSZKI
PIGWY
OWOCE PESTKOWE:
ŚLIWKI
WIŚNIE
CZEREŚNIE
BRZOSKWINIE
MORELE
NEKTARYNKI
OLIWKI
OWOCE JAGODOWE:
TRUSKAWKI
POZIOMKI
MALINY
JEŻYNY
PORZECZKI
AGREST
JAGODY CZARNE
BORÓWKI
ŻURAWINY
OWOCE POŁUDNIOWE:
WINOGRONA
CYTRYNY
POMARAŃCZE
MANDARYNKI
GRAPEFRUITY
ANANASY
KIWI
MANGO
FIGI
MELONY
ARBUZY
GRANATY
DAKTYLE
LICZI
OPUNCJA
KARAMBOLA
KAKI
CHERYMOJA
OWOCE ŁUPINOWE:
KASZTANY
ORZECHY:
WŁOSKIE
LASKOWE
ARACHIDOWE
KOKOSOWE
BRAZYLIJSKIE
PISTACJOWE
PEKANY
NANERCZA
PINIOLE
MIGDAŁY
OWOCE DZIKO ROSNĄCE:
GŁÓG
CZARNY BEZ
CZEREMCHA
TARNINA
ROKITNIK
BERBERYS
MORWA
JARZĘBINA
PODZIAŁ OWOCÓW ZE WZGLĘDU NA
ZASTOSOWANIE:
DESEROWE – dorodne, w pełni dojrzałe,
smaczne i aromatyczne o prawidłowym
kształcie, bez uszkodzeń i chorób. Wybór
ekstra i I;
STOŁOWE – o średniej wartości do spożycia,
przeznaczona na potrawy i przetwory,
mogą być drobne i mniej dojrzałe. Wybór II;
PRZEROBOWE – dopuszcza się
nieprawidłowości w kształcie, maja
zastosowanie w przetwórstwie.
WARTOŚĆ ODŻYWCZA I SKŁAD
CHEMICZNY OWOCÓW:
Zawartość składników w poszczególnych owocach
jest zróżnicowana i zależy od rodzaju, odmiany,
warunków glebowych i klimatycznych,
nasłonecznienia oraz przechowywania i transportu;
Są głównym źródłem witamin i składników
mineralnych (K, P, Ca, Fe, Mg, Na, Mn, Si, S, Co, Cu,
Bo), błonnika, kwasów organicznych i pektyn;
Są najcenniejszym źródłem witaminy C, która w
największych ilościach znajduje się pod skórką;
Są poważnym źródłem karotenu;
Zawierają też pewne ilości witamin z grupy B.
Zawierają zwykle dużo cukrów prostych
(glukozy i fruktozy) oraz sacharozę;
Skrobia występuje w znacznych ilościach w
owocach niedojrzałych;
Błonnik występuje w mniejszej ilości, niż w
warzywach, a najwięcej jest go w skórkach,
gniazdach nasiennych i szypułkach;
Zawierają pektyny i protopektynę
(nierozpuszczalną w wodzie, która w miarę
dojrzewania powoduje mięknięcie miąższu);
Są ubogie w białko i tłuszcz – wyjątek
stanowią orzechy (do 20% białka i do 60%
tłuszczu);
Zawierają kwasy organiczne – jabłkowy,
winowy, cytrynowy, benzoesowy (ma
własności konserwujące – borówka, żurawina,
jarzębina) i salicylowy, a niektóre gatunki
również szczawiowy;
W owocach występują barwniki: chlorofil,
karotenoidy i antocyjany;
Owoce niedojrzałe mają zwykle cierpki smak,
co jest wynikiem występowania garbników,
które w zetknięciu z powietrzem, powodują
ciemnienie miąższu;
Obecność olejków eterycznych (związków
smakowo-zapachowych) daje aromat owocom,
wpływa na ich smakowitość i zwiększa
przyswajalność przez organizm.
PRZYDATNOŚĆ OWOCÓW W
ZALEŻNOŚCI OD ICH DOJRZAŁOŚCI:
DOJRZAŁOŚĆ SPOŻYWCZA (KONSUMPCYJNA) –
owoce takie są najlepsze do konsumpcji, lecz nie
nadają się do transportu i przechowywania;
DOJRZAŁOŚĆ ZBIORCZA – owoce nie maja
pełnego smaku i aromatu, soczystości oraz
właściwego zabarwienia, ale osiągają to w
trakcie przechowywania lub dłuższego
transportu;
DOJRZAŁOŚĆ PRZETWÓRCZA – owoce mają
najkorzystniejsze cechy dla przetwórstwa –
odpowiednia barwa, mniejsza zwartość kwasów i
garbników, większa ilość jedno- i dwucukrów.
ZASADY PRZECHOWYWANIA
OWOCÓW:
Warunki chłodnicze
Miejsca zacienione
Możliwość regulowania temperatury i ruchu
powietrza
Optymalna temperatura: 2 – 4 ° C
Optymalna wilgotność powietrza: 80–90%
Owoce nadające się do dłuższego
przechowywania (jabłka, gruszki), powinny
mieć zapewniona jednakową temperaturę (bez
wahań) w granicach 0–10 ° C oraz urządzenia
wentylacyjne, doprowadzające świeże, chłodne
powietrze, a odprowadzające powietrze zużyte
i podgrzane.
OBRÓBKA
WSTĘPNA
OWOCÓW:
SPOSOBY UTRWALANIA OWOCÓW
MROŻENIE – całe, zmiksowane, jedno- i
wieloskładnikowe;
PASTERYZOWANIE – soki, kompoty, galaretki;
UTRWALANIE CUKREM W WYSOKIEJ
TEMPERATURZE – dżemy, konfitury,
marmolady, powidła;
NASYCANIE ROZTWOREM CUKRU –
kandyzowane;
PÓŁPRZETWORY – pulpy, przeciery,
kremogeny, moszcze;
SUSZENIE – całe, w kawałkach;
UTRWALANIE ALKOHOLEM – w rumie, w
spirytusie;
POTRAWY Z
OWOCÓW
SURÓWKI Z OWOCÓW
Sporządza się tak samo jak z
warzyw
Niektóre
owoce
południowe
(ananasy, figi, kiwi, papaja)
zawierają enzymy zmniejszające
zestalenia galaretek
Kiwi nie powinien być łączony z
mlekiem ani jego przetworami,
gdyż ma wówczas gorzki smak
ZASADY PODAWANIA
OWOCÓW
Na surowo w całości , wieloporcjowo, na
dużych szklanych talerzach lub paterach,
podając talerzyki deserowe i nożyki do
owoców, a do miękkich gruszek i
brzoskwiń podaje się też widelczyk
(jabłka, gruszki, śliwki, niektóre owoce
południowe);
Owoce drobniejsze (czereśnie, wiśnie,
truskawki) podaje się z szypułkami;
Owoce jagodowe – w kompotierkach na
podstawie talerzyka z łyżeczką, można
podać dodatki: cukier, jogurt, bita
śmietanę;
ZASTOSOWANIE
OWOCÓW
Jako owoce deserowe
Uzupełniają zastawy śniadaniowe i kolacje
Do przyrządzania soków i napojów
Do przyrządzania surówek
Do przyrządzania zup owocowych
Kompoty
Desery
Dodatek do innych potraw, np. sałatek, mięs
Do produkcji cukierniczej i wypieku ciast
Są elementem dekoracyjnym dań garmażeryjnych
Służą do zakwaszania potraw
Służą do dekoracji stołów i sali konsumenckiej