Pojęcia, myślenie,

rozwiązywanie problemów

1

2

3

4

4

5

6

TERMINY



KONSPEKT – 10.05.2015



PRACA PISEMNA 31.05.2015

POJĘCIE?
Jak je tworzymy?

Kategoria versus Pojęcie



Kategoria – zbiór obiektów tworzących jedną
wyodrębnioną grupę



Pojęcie – umysłowa reprezentacja kategorii

Jakie to pojęcie?



Istoty żywe



rzeczy zawierające wodę



rzeczy wymagające tlenu



rzeczy mające przemianę materii



Ta sama kategoria może być

reprezentowana przez różne pojęcia.



Niektóre reprezentacje pojawiają się

łatwiej niż inne (istoty żywe), chociaż
wszystkie są poprawne.



Choć konceptualizacja może iść w

różnych kierunkach, społeczny
konsensus nobilituje tylko niektóre
reprezentacje.

Pojęcie jest schematyczną

reprezentacją zbioru przedmiotów

(czyli w naszym rozumieniu

kategorii) odzwierciedlającą

istotne właściwości tych

przedmiotów

Lewicki, 1960

Obrazy umysłowe



Pomyślcie o swoim najlepszym przyjacielu...



reprezentacje mentalne które przypominają

przedstawiony przedmiot lub zdarzenie.



Jakie modalności zmysłowe?

-Wszystkie



Koszykarze



Kostki Shepard i Metzler (1971)



Gra na pianinie (Alvaro Pascual – Leone)

Pojęcia



Pogląd klasyczny



Pogląd probabilistyczny



Pogląd egzemplarzowy



Pojęcia jako teorie naiwne

Ćwiczenie – eksperyment

Pogląd Klasyczny

- cechy istotne to cechy wspólne

wszystkich egzemplarzy należących do
danej kategorii.

Pogląd Probabilistyczny

- cechy istotne to cechy

charakteryzujące egzemplarze
najbardziej typowe (tzw. prototypy).
Na przykład prototypem kategorii
zwierzęta jest pies, a prototypem
kategorii polityk są Donald T. i
Jarosław K.

Pogląd Egzemplarzowy

- cechy istotne to cechy wybranego

egzemplarza. Cechy istotne pojęcia
mama to cechy mojej mamy

Pojęcia jako teorie naiwne



Pojęcia to nie izolowane reprezentacje, ale

element szerszej struktury wiedzy



Naiwne teorie praw naukowych (sól, prawo

grawitacji)

MYŚLENI
E

Ćwiczenie – definicja myślenia.
5 min.



Wybór w grupach najlepszej



Prezentacja

MYŚLENIE

"Myślenie to mniej lub bardziej

uporządkowana sekwencja operacji
poznawczych, dokonywana na
przedmiotach, zdarzeniach, procesach
bezpośrednio postrzeganych lub na ich
reprezentacjach wyobrażeniowo-
pojęciowych. Treścią tych operacji jest
ujmowanie różnego rodzaju stosunków
(związków, zależności) o charakterze
strukturalnym i funkcjonalnym" [W.
Szewczuk, s. 163-165].

"Czynność myślenia jest łańcuchem operacji

umysłowych, za pomocą których
przetwarzamy informacje zakodowane w
spostrzeżeniach, wyobrażeniach i
pojęciach. Dzięki myśleniu człowiek lepiej
poznaje rzeczywistość, tworzy plany i
projekty, dokonuje odkryć, formułuje oceny
i wnioski" [J. Kozielecki, Myślenie i
rozwiązywanie problemów, w: Psychologia
ogólna, red. T. Tomaszewski, Wydawnictwo
Naukowe PWN, 1992, s. 92].

"Myślenie to złożony proces umysłowy,

polegający na tworzeniu nowych
reprezentacji za pomocą transformacji
dostępnych informacji. Transformacja ta
obejmuje interakcję wielu operacji
umysłowych: wnioskowanie,
abstrahowanie, rozumowanie, wyobrażanie
sobie, sądzenie, rozwiązywanie problemów,
twórczość„ [P. G. Zimbardo, Psychologia i
życie, red. naukowa: I. Kurcz, B. Wojciszke,
tłum. zbiorowe, PWN, 1999, s. 403].

Myślenie

Autystycz

ne

Realistyczne

reproduktywn

e

produktywn

e

krytyczne

Rozwiązywanie problemów

Rozwiązywanie problemów

http://www.youtube.com/watch?v=MbybmBZ
VjWk

Anagramy

EFCTA
IŁOCA
GODAR
IŁYBA
DUHAC

Hayesa (1989) oraz

Sternberga (1996)

Wykrycie problemu

Określenie
problemu i
stworzenie
reprezentacji
problemu

Konstruowanie
strategii
rozwiązywania
problemu

Organizacja
informacji
dotyczącej
problemu

Alokacja
dostępnych
zasobów
poznawczych

Kontrola
zaawansowania
stanu pracy

Ocena końcowa

Praca w grupach



Strategie rozwiązywanie problemów

Opracujcie ścieżkę dla wybranego przez Was

problemu.

Algorytmy, Heurystyki i
Wgląd



Algorytmy to reguły masowe,

mechaniczne i niezawodne. Przykładem
algorytmu jest przepis mnożenia liczb
wielocyfrowych albo przepis formatowania
tekstu przy użyciu procesora tekstu.



Heurystyki to reguły zawodne, ogólne lub

specyficzne, elastyczne. Można stosować je
wtedy, kiedy nie ma gotowych reguł
zachowania w danej sytuacji. Nie
gwarantują one sukcesu, pozwalają jednak
znaleźć rozwiązania, które są całkowicie
nowe. Przykładem heurystyki jest reguła
poszukiwania zagubionych rzeczy lub ludzi.
Reguła ta odwołuje się do
prawdopodobieństwa, z jakim może pojawić
osoba lub rzecz w pewnym miejscu.



Wgląd - rozwiązanie całościowe, pojawiające się w
jednym kroku, trudno uświadomić sobie procesy, jakie
doprowadziły do wglądu. Pierwsze badania nad wglądem
prowadził Maier, który wymyślił przedstawione wcześniej
słynne zadanie z dwoma sznurkami.

zadanie opracowane przez Gicka i Holyoaka (1980)
Zadanie polega na wymyśleniu sposobu zdobycia zamku

zajmowanego przez dyktatora sprawującego władzę
absolutną w małym kraju. Do zamku prowadzi wiele dróg.
Armia sił demokratycznych zmierzających do obalenia
dyktatora skoncentrowana została na początku jednej z
dróg. Wszystkie drogi do zamku zostały zaminowane.
Generał dowodzący armią dysponuje wystarczającą siłą,
by zdobyć zamek. Jednak przemarsz dużej ilości wojska
spowoduje detonację min.



zadanie Dunckera (1945).

Człowiek zachorował na raka żołądka.

Nowotworu nie można

usunąć operacyjnie. Guz może być usunięty

promieniami

rentgenowskimi o dużej intensywności. W

jaki sposób

zniszczyć guza tak, aby nie uszkodzić

otaczających tkanek.

Język



„dostarcza kategorii, którymi posługujemy

się, budując włąsną wizję ludzi zdarzeń.”



Matematyka – badania porównawcze

Amerykanie vs. Chińczycy



Wilcze dzieci

KONIEC

Kliknij ikonę, aby dodać obraz