CHEMIA
Składniki aktywne w kosmetykach
Składniki aktywne w kosmetykach
�� Praca pisemna na studia. Razem z
bibliografią około 18 stron.
�� Całość pracy  100 zł
�� KOD pracy-PR36
�� Napisz
[e-mail]
Kosmetykiem jest każda substancja przeznaczona do zewnętrznego kontaktu z
ciałem człowieka, którego głównym celem jest utrzymanie skóry w czystości,
pielęgnowanie lub upiększenie1.
Uznana przez europejskie organizacje kosmetyczne, nieoficjalna definicja składników
aktywnych jest następująca:
 Składnikiem czynnym kosmetyku jest substancja występująca w jego recepturze, która przy
prawidłowym stosowaniu powoduje wystąpienie biochemicznych, chemicznych, fizycznych
lub fizykochemicznych efetów wpływających na fizjologię i funkcjonowanie skóry, błon
śluzowych i ich przydatków, włącznie z włosami i zębami, przy jednoczesnym
zminimalizowaniu efektu systemowego na organizm jako całość 2.
Substancje aktywne powodują wystąpienie biochemicznych, chemicznych lub
fizykochemicznych efektów wpływających na fizjologię i funkcjonowanie skóry. Z uwagi na
sposób działania można je podzielić na trzy grupy:
" składniki o działaniu fizycznym lub fizykochemicznym oddziaływujące wyłącznie na
warstwę rogową skóry. Wpływają na jakość skóry poprzez zadbanie o jej stopień
nawilżenia oraz modyfikację funkcji barierowej,
" substancje przenikające przez warstwę rogową i wiążące się z konkretnymi
1
Piotrowski J., Podstawy toksykologii, Wydawnictwa NaukowoTechniczne, Warszawa 2006
2
Marzec A., Chemia kosmetyków-surowce, półprodukty i preparatyka wyrobów, wyd.II, Toruń 2005
2
Składniki aktywne w kosmetykach
receptorami w żywych warstwach naskórka i skóry właściwej np. retinoidy,
fitohormony, terpeny, witaminy,
" substancje działające na poziomie komórkowym np. antyoksydanty.
Zakres działania składników czynnych w kosmetykach jest zewnętrzny i
zlokalizowany na danej powierzchni skóry. Większość surowców można w takim
sformułowaniu uznać za substancje czynne kosmetycznie. Substancje aktywne są to zarówno
substancje pochodzenia naturalnego jak i syntetycznego. Do naturalnych należą ekstrakty
roślinne (np. aloes, melisa, miłorząb japoński, wyciągi tkanek zwierzęcych jak kolagen oraz
niektóre witaminy). Substancje syntetyczne to np. allantoina czy D-panthenol. Poniżej
zaprezentuję poszczególne składniki aktywne kosmetyków.
�� Witaminy
Witaminy to biokatalizatory, są związkami organicznymi o zróżnicowanej budowie,
niezbędnymi do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Brak i nadmiar witamin
wywołuje różnorakie stany chorobowe. W kosmetyce największe znaczenie mają
witaminy A, E, witaminy z grupy B i witamina C.
Charakteryzując wpływ witamin na organizm i ich znaczenia w kosmetyce należy
rozróżniać działania ogólnoustrojowe oraz działanie miejscowe witamin  zawarte w
preparatch kosmetycznych i zastosowanych wewnętrznie.
Rozróżnia się witaminy:
-rozpuszczalne w wodzie- B1, B2, B5, B12, C, H, PP
-rozpuszczalne w tłuszczach stałych i płynnych  A, D, E, F, K
o Witamina A (z grupy A - akseroftol) najczęściej używana i mająca duże
znaczenie w kosmetyce pielęgnacyjnej, bardzo ważna dla wyglądu skóry,
rogowacenia naskórka, łamliwości włosów i paznokci i wiele innych
problemów. Witamin A zapobiega procesowi starzenia, poprawia ogólną
kondycję i pomaga w utrzymaniu prawidłowego rozwoju naskórka. Wygładza
i zmiękcza skórę, zwiększa jej elastyczność, poprawia jej koloryt, zapobiega
3
Składniki aktywne w kosmetykach
utracie wody. W sumie czynni skórę młodszą i ładniejszą. Retinol stanowi
najaktywniejszą z trzech postaci witaminy A. Skutecznie wygładza skórę,
zmniejsza głębokość zmarszczek oraz zapobiega ich ponownemu powstaniu.
Poprawia strukturę warstwy rogowej i wzmacnia funkcję ochronne skóry.
Zapobiega jej wysuszaniu, przywraca jędrność i elastyczność. Regulując
procesy melanogenezy, rozjaśnia przebarwienia naskórka i likwiduje palmy
słoneczne.
o Witamina B2 inaczej ryboflawina. Działa z rozpuszczalną tyrozyną
w kosmetykach wzmagających opalanie. Uważa się, że przyspiesza działanie
tyrozyny w kosmetykach do opalania. Działa na skórę przeciwzmarszczkowo
o Witamina C ma działanie odtruwające i odczulające. Uszczelnia naczynia
krwionośne. Witamina C jest konieczna do tworzenia się regenarcji kolagenu,
odpowiedzialnego za jędrność i elastyczność skóry. Podobnie jak witamina E,
jest przeciwutleniaczem i stymuluje przemianę materii komórkach skóry.
Witamina C, kwas askorbinowy, odgrywa dużą rolę w utlenianiu
komórkowym, zwłaszcza w utlenianiu tyrozyny i w procesach redukcji.
Wzmaga odporność organizmu, jest niezbędna do utrzymania prawidłowego
stanu tkanki łącznej, m.in. włosowatych naczyń krwionośnych. Witamina C
zamknięta w specjalne otoczki kolagenowe nie ulega szybkiej inaktywacji.
Hamuje aktywność enzymów. Powodujących niszczenie ścian naczynek
krwionośnych, skutecznie wzmacnia je, obkurcza i zapobiega pękaniu.
Wspomagając proces wytwarzania i regeneracji kolagenu, spowalnia starzenie
się skóry. Rozjaśnia i poprawia koloryt naskórka. Ułatwia wchłanianie żelaza.
Dzienne zapotrzebowanie człowieka na witaminę C wynosi 75  100mg.
o Witamina D preparaty zwierające tą witaminę poprawiają napięcie skóry,
wygładzają i uelastyczniają suchy naskórek. Naturalna witamina D zawarta
jest w tranie, śledziach i żółtku jaj.
o Witamina E zwana  witaminą młodości , dodaje witalności, ochrania
witaminę A i C przed nadmiernym utlenianiem. Jest odpowiedzialna
za powstawanie komórek naskórka, hamuje procesy starzenie się skóry,
przywraca jej równowagę, chroni przed szkodliwym promieniowaniem UV,
zapobiega silnemu utlenianiu lipidów w skórze. Witamina E przeciwdziała
uwalnianiu się wolnych rodników, wspomaga utrzymanie elastyczności skóry,
4
Składniki aktywne w kosmetykach
a tym samym zapobiega starzeniu się skóry i powstawaniu zmarszczek.
Witamina E, tokoferol  rozpuszczalna w tłuszczach, antyutleniacz chroni
komórki organizmu przed samoutlenianiem, ogrywa pewną rolę
w przenoszeniu elektronów w utlenianiu biologicznym  komórkowym.
o Witamina H inaczej zwana biotyną witamina z grupy rozpuszczalnych w
wodzie. Istotna dla prawidłowego funkcjonowania skóry i włosów. Bywa
określana mianem Koenzymu R. Reguluje gospodarkę hydro-lipidową,
wzmacnia działanie naskórka, wpływa na procesy związane z jego
rogowaceniem. Normalizuje czynność gruczołów łojowych, przeciwdziała
łojotokowemu zapaleniu skóry, zwiększa poziom jej nawilżenia. Zapobiega
wczesnemu siwieniu włosów, ich przetłuszczaniu i wypadaniu.
Związki pochodzenia roślinnego w preparatach kosmetycznych
Są niezwykle ważnym skłądnikiem kosmetyków, skoncentrowane w pewnych tylko
częściach roślin.
�� Aminokwasy są to organiczne związki chemiczne. Są podstawowymi elementami
białek, otrzymywane w wyniku ich hydrolizy. Uczestniczą w biosyntezie wielu
związków w komórkach, dobrze przyswajane przez naskórek. Wykazują zdolność
zatrzymania wilgoci, są składnikiem NMF - Natural moistourizing factor, czyli
naturalnego czynnika nawilżającego skórę. Działają nawilżająco, zwiększają działanie
higroskopijne innych składników NMF. Zmiękczają i uelastyczniają naskórek.
Do aminokwasów należą:
o Alanina jest prostym aminokwasem alifatycznym, mającym metylowy
łańcuch boczny (-CH3). Jest składnikiem wielu białek, a w postaci wolnej
obficie występuje w osoczu krwi. Bierze udział w biosyntezie
monosacharydów. Alanina wygładza i napina skórę.
o Asparagina inaczej zwana kwasem asparaginowym redukuje poziom
amoniaku w organizmie. Buduje barierę przeciwko immunologlobimom
i przeciwciałom układu immunologicznego. Ma duże znaczenie dla przemiany
węglowodanów w energię mięśniową.
5
Składniki aktywne w kosmetykach
o Cysteina syntetyzowana przez organizm. Ma w sobie siarkę, która działa
jak przeciwutleniacz. Powstaje z metioniny. Może wywołać powstawanie
kamieni nerkowych jeżeli za mało podamy witaminy C, która zapobiega przed
ich powstawaniem. Występuje m.in.w produktach mlecznych, jajach, mięsie,
aloesie prawdziwym. Bierze udział w odtruwaniu organizmu.
o Fenyloalanina jest jednym z 20 aminokwasów kodowych, będących
budulcem większości naturalnie występujących białek. Jest ważnym
składnikiem
w produkcji kolagenu, głównego włóknistego białka ustroju.
Fenyloalanina nie powinna być przyjmowana przez kobiety w ciąży
oraz cierpiące na nadciśnienie.
o Glicyna jest najprostszym spośród 20 aminokwasów wchodzących w skład
białek. Ludzki organizm potrafi syntetyzować glicynę, dlatego nazywa
się ją aminokwasem endogennym. Opóz
nia zwyrodnienie mięśni poprzez
dostarczanie dodatkowej keratyny. Bardzo ważna przy budowie czerwonych
krwinek i dostarczaniu aminokwasów do organizmu, a także przy syntezie
glukozy i keratyny - dwóch ważnych substancji dla produkcji energii.
o Lizyna jest organicznym związkiem chemicznym, niepolarnym aminokwasem
należącym do 20 aminokwasów białkowych, najbardziej rozpowszechnionych
na Ziemi. Rola lizyny w organizmie. Jest niezbędna przy budowie białek,
głównie w mięśniach i w kościach, istotna w okresie rozwoju. Wchłania wapń,
poprawia koncentrację umysłową. A
agodzi objawy przeziębienia, grypy
oraz opryszczki. Obecna przy wytwarzaniu hormonów, przeciwciał, enzymów
i przy budowie kolagenu. Jej niedobór skutkuje objawami zmęczenia
i rozdrażnienia, powoduje anemię i wypadanie włosów.
o Metionina jest aminokwas kodowany zawierający siarkę, elektrycznie
obojętny, występujący w dużych ilościach w kazeinie mlekowej i w białkach
jaja. Należy do aminokwasów niezbędnych dla człowieka. Nie może
być syntetyzowany w organizmie człowieka i musi być dostarczany
z pożywieniem. Metionina uczestniczy w detoksykacji, czyli odtruwaniu
organizmu. Reguluje proces keratynizacji naskórka, włosów i paznokci.
Hamuje wydzielanie łoju, zakwasza wydzieliny skórne działając
6
Składniki aktywne w kosmetykach
przeciwtrądzikowo. Przyspiesza wzrost włosów i paznokci oraz regenerację
skóry. Wzbudza też wyraz
nie procesy regeneracji tkanki łącznej.
o Prolina jest składnikiem wielu białek, wpływającym w znacznym stopniu
na ich strukturę trzeciorzędową. Prolina ma słodki smak (tak jak większość
aminokwasów). Prolina odgrywa ważną role w budowie kolagenu, białka
występującego w tkance łącznej i kościach. Kolagen w 21% składa
się z proliny i jej derywatu hydroxyproliny, i występuje także w innych
tkankach. W trakcie tworzenia kolagenu część proliny przekształca
się w hydroksyproline, do tego procesu konieczna jest wit C.
�� Białka są to wielocząsteczkowe biopolimery zbudowane z reszt aminokwasów. Białka
posiadają zdolność wiązania cząsteczek wody. Efekt ten nazywamy hydratacją. Nawet
po otrzymaniu próbki suchego białka zawiera ona związane cząsteczki wody.
Do białek nierozpuszczalnych w wodzie należą tzw. białka fibrylarne, występujące
w skórze, ścięgnach, włosach (kolagen, keratyna) lub mięśniach (miozyna). Niektóre
z białek mogą rozpuszczać się w rozcieńczonych kwasach lub zasadach, jeszcze inne
w rozpuszczalnikach organicznych.
�� Do białek należą:
o Kolagen główne białko tkanki łącznej. Posiada ono bardzo wysoką odporność
na rozciąganie i stanowi główny składnik ścięgien. Jest odpowiedzialny
za elastyczność skóry. Ubytek kolagenu ze skóry powoduje powstawanie
zmarszczek, w trakcie jej starzenia. Kolagen wypełnia także rogówkę oka,
gdzie występuje w formie krystalicznej. Kolagen jest powszechnie stosowany
w kosmetykach, zwłaszcza w kremach i maściach przeciw zmarszczkowych.
Stosuje się go też jako wypełniacz w chirurgii kosmetycznej -
np. do wypełniania ust. Kolagen występuje w wielu tkankach organizmu
zwierząt, a jego budowa jest zróżnicowana w zależności od funkcji i miejsca
występowania.
Generalnie kolagen dzieli się na 8 rodzajów:
- Typ I jest to najbardziej powszechnie występujący rodzaj kolagenu
w ludzkim organizmie. Jest obecny w tkance tworzącej blizny,
w ścięgnach i tkance łącznej kości.
- Typ II występuje w chrząstkach stawowych
7
Składniki aktywne w kosmetykach
- Typ III występuje w tkance tworzącej się z fibroblastów, w trakcie
zabliz
niania ran, zanim zostanie wytworzony kolagen typu I, kolagen
ten z wiekiem zanika.
- Typ IV występuje w błonie podstawnej - mikrowłóknach
międzytkankowych, tworzących cienkie membrany między różnymi
tkankami organizmu
- Typ V śródmiąższowy - występuje na granicy tkanki tworzącej blizny
i tkanek na krawędzi blizn - występuje zawsze jako dopełnienie
kolagenu typu I
- Typ VI odmiana typu V - spełniająca tę samą funkcję
- Typ VII występuje w tkance nabłonkowej, m.in w skórze
i na powierzchni tętnic
- Typ VIII występuje w śródbłonku - tkankach tworzących błony
śluzowe i wnętrze żył i tętnic
- Typ IX, X, XI występują w chrząstkach - razem z typem II
- Typ XII występuje razem z typami I i III w wielu tkankach
o Elastyna biogenne białko występujące w skórze będące wraz z kolagenem
podstawowym &
Chcesz uzyskać dostęp do całej pracy? Napisz podając kod
pracy na [e-mail]
8