Definicje:
1. Finanse przedsiębiorstwa to wszelkie zjawiska ekonomiczne związane z
gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych na cele działalności
gospodarczej firmy. (W. Bień)
2. Zarządzanie to celowe podejmowanie przez odpowiednie osoby decyzji,
prowadzących do osiągania założonych celów, lub też celowe dysponowanie
zasobami, a ściślej  ustalanie celów i powodowanie aby były one osiągnięte.
(J.Lichtarski).
Zarządzanie finansami to sterowanie pozyskiwaniem z
ródeł finansowania
działalności firmy oraz lokowaniem ich w materialnych i niematerialnych
składnikach majątkowych, w sposób pozwalający na realizację
strategicznego celu przedsiębiorstwa. (W.Bień)
3. Rachunkowość to system obejmujący metody, plany oraz procedury
używane do identyfikacji, analizy, prezentacji oraz komunikacji szeroko
pojętych informacji dotyczących finansów przedsiębiorstwa. (P. Ainsworth,
D. Deines, D.R. Plumlee)
Rachunkowość to system ewidencji gospodarczej odzwierciedlający w
formie pieniężnej zjawiska i procesy gospodarcze zachodzące w danej
jednostce, pozwalający na przedstawienie jej sytuacji majątkowej,
finansowej i wyniku finansowego. (B.Gierusz)
4. Narzędzia finansowe to wszelkie rozwiązania, techniki, metody i sposoby
pomiaru, prezentacji, porównań i sterowania procesami finansowymi w
przedsiębiorstwie.
5. Sprawozdanie finansowe to uporządkowane przedstawienie sytuacji
finansowej jednostki oraz przeprowadzonych przez nią transakcji. MSR nr 1
6. Analiza ekonomiczna jest to metoda badania zjawisk i procesów
gospodarczych polegająca na ich podziale na części składowe, wykrywaniu
związków przyczynowych między tymi częściami oraz identyfikacji
przyczyn zmian zachodzących w badanym obiekcie jako całości. Analiza
finansowa jako jeden z działów analizy ekonomicznej zajmuje się badaniem
procesów finansowych zachodzących w przedsiębiorstwie. (L. Bednarski i
inni).
Rys. 1. Przepływy środków pieniężnych w przedsiębiorstwie
Relacja pomiędzy majątkiem firmy a z
ródłami jego finansowania
określa wartość księgową przedsiębiorstwa
Majątek firmy: y
ródła finansowania
(aktywa) majątku:
Firma pozyskuje kapitały
(śr. pieniężne)
udziały i wkłady
właścicieli
Reinwestowane
trwały
przepływy pieniężne
Dywidendy
i spłaty
rynki finansowe: banki,
zadłużenia
obrotowy giełdy, papiery
wartościowe
Przepływy śr. pieniężnych
z aktywów firmy
Rząd i inne podmioty
zainteresowane działalnością
firmy
y
ródło: Ross S.A., Westerfield, R.W. Jordan B.D.: Finanse przedsiębiorstw, Dom Wydawniczy ABC,
Warszawa1998, s. 32.
Rys. 2. Bilans
Lp AKTYWA Lp PASYWA
A Aktywa trwałe A Kapitał własny
I Kapitał podstawowy
I Wartości niematerialne i prawne II Należne wpłaty na kap. podstawowy
III Udziały własne
II Rzeczowe aktywa trwałe IV Kapitał zapasowy
V Kap. z aktualizacji wyceny
III Należności długoterminowe VI Pozostałe kap. Rezerwowe
VII Zysk/strata z lat ubiegłych
IV Inwestycje długoterminowe VIII Zysk/strata netto
V Długoterminowe rozliczenia międzyokres. IX Odpisy z zysku netto w ciągu roku obr.
B Aktywa obrotowe B Zobowiązania i rezerwy na zob.
I Zapasy I Rezerwy na zobowiązania
II Należności krótkoterminowe II Zobowiązania długoterminowe
III Inwestycje krótkoterminowe III Zobowiązania krótkoterminowe
IV Krótkoterminowe rozliczenia międzyokres. IV Rozliczenia międzyokresowe
Aktywa razem Pasywa razem
Rys. 3. Rachunek zysków i strat
- wariant porównawczy:
L p T re ś ć L p T re ś ć - c ią g d a ls z y
A P rz yc h o d y z e s p r z e d . G P rz yc h o d y fin a n s o w e
I P rz y c h o d y n e tto z e s p rz e d . p ro d . I D y w id e n d y i u d z ia ły w z y s k a c h
II Z m ia n a s ta n u p ro d u k tó w II O d s e tk i
III K o s z t w y tw . p ro d u k tó w n a w ł. p o trz e b y III Z y s k z e z b y c ia in w e s ty c ji
B K o s z ty d z ia ła n . o p e r a c yjn e j IV A k tu a liz a c ja w a rt. in w e s ty c ji
I A m o rty z a c ja V In n e
II Z u ż y c ie m a te ria łó w i e n e rg ii H K o s z ty fin a n s o w e
III U s łu g i o b c e
IV P o d a tk i i o p ła ty I O d s e tk i
V W y n a g ro d z e n ia
V I U b e z p . s p o ł. I in n e ś w ia d c z e n ia II S tra ta z e z b y c ia in w e s ty c ji
V II P o z o s ta łe k o s z ty ro d z a jo w e
V III W a rt. s p rz e d . to w a ró w i m a te ria łó w III A k tu a liz a c ja w a rt. in w e s ty c ji
C Z ys k /s tra ta n a s p rz e d a ż y
D P o z o s t. p rz yc h . o p e ra c yjn e IV In n e
I Z y s k z e z b y c ia n ie fin . a k ty w ó w trw a ły c h I Z ys k /s tra ta z d z ia ła ln . g o s p .
II D o ta c je J W yn ik z d a rz e ń n a d z w yc z .
III In n e p rz y c h o d y o p e ra c y jn e I Z y s k i n a d z w y c z a jn e
E P o z o s ta łe k o s z ty o p e ra c yjn e II S tra ty n a d z w y c z a jn e
I S tra ta z e z b y c ia n ie fin . a k ty w ó w trw a ł. K Z ys k /s tra ta b ru tto
II A k tu a l. w a rt. a k ty w ó w n ie fin a n s . L P o d a te k d o c h o d o w y
III In n e k o s z ty o p e ra c y jn e M P o z o s t. o b c . w yn ik u
F Z ys k /s tra ta z d z ia ł. o p e ra c . N Z ys k /s tra ta n e tto
- wariant kalkulacyjny
Lp Treść Lp Treść ciąg dalszy
A Przychody netto ze sprzed. J Przychody finansowe
I Przychody ze sprzed. produktów I Dywidendy i udziały w zyskach
II Przychody ze sprzed. towarów mat. II Odsetki
B Koszty sprzed. prod. tow. i mat. III Zysk ze zbycia inwestycji
I Koszt wytw. sprzedanych produktów IV Aktulalizacja wart. inwestycji
II W art. sprzed. towarów i materiałów V Inne
C Zysk/strata brutto ze sprzed. K Koszty finansowe
D Koszty sprzedaży I Odsetki
E Koszty ogólnego zarządu II Strata ze zbycia inwestycji
F Zysk/strata ze sprzedaży III Aktualizacja wart. inwestycji
G Pozostałe przych. Operacyjne IV Inne
I Zysk ze zbycia niefin. aktywów trwałych L Zysk /strata z dział. gosp.
II Dotacje M Wynik zdarzeń nadzwycz.
III Inne przychody operacyjne I Zyski nadzwyczajne
H Pozostałe koszty operacyjne II Straty nadzwyczajne
I Strata ze zbycia niefin. aktywów trw. N Zysk/strata brutto
II Aktual. wart. aktywów niefinan. O Podatek dochodowy
III Inne koszty operacyjne P Pozost. obc. wyniku
I Zysk/strata z dział. operacyjnej R Zysk/strata netto
Rys. 4. Rachunek przepływów pieniężnych (metoda bezpośrednia)
L p T re ś ć
A P rz e p ł. ś r . p ie n . z d z . o p e r.
I W p ły w y (s p rz e d a ż , in n e )
II W y d a tk i (z a k u p y , w y n a g r., u b e z p ., in n e )
III P rz e p ł. ś r. p ie n . z d z . o p e r. n e tto
B P rz e p ł. ś r . p ie n . z d z . in w e s t.
I W p ły w y (z b y c ie a k t. trw a ły c h )
II W y d a tk i (n a b y c ie a k t. trw a ły c h )
III P rz e p ł. ś r. p ie n . z d z . in w e s t. n e tto
C P rz e p ł. ś r . p ie n . z d z . fin a n s .
I W p ły w y (z u d z ia łó w , k re d y ty , in n e )
II W y d a tk i (s p ł. k re d y tó w , d y w id e n d y , o d s .)
III P rz e p ł. ś r. p ie n . z d z . fin a n s o w e j n e tto
D P rz e p ł. ś r . p ie n . n e tto ra z e m
A III + B III + C III
E B ila n s o w a z m ia n a ś r. p ie n .
n p . z ty tu łu ró ż n ic k u rs o w y c h
F Ś ro d k i p ie n . n a p o c z . o k re s u
G Ś ro d k i p ie n . n a k o n ie c o k r e s u
Rys. 5. Bilans analityczny
Rys. 6. Analityczny rachunek zysków i strat