Planowanie finansowe to:
1. analiza opcji finansowania oraz opcji inwestycyjnych dostępnych firmie,
2. przewidywanie przyszłych konsekwencji obecnie podejmowanych decyzji,
mające na celu uniknięcie ewentualnych niespodzianek i zrozumienie
związku pomiędzy obecnymi i przyszłymi decyzjami,
3. podjęcie decyzji finansowych odzwierciedlonych w ostatecznym planie
finansowym.
Rodzaje planów finansowych:
1. będące nośnikiem informacji,
2. realizacyjne czyli określające sposób operatywnego działania,
3. symulacyjne  ułatwiające wybór optymalnych rozwiązań,
4. obejmujące operacje analityczno-rachunkowe,
5. będące formą przekazu informacji i narzędziem komunikacji,
6. orientujące, czyli ukazujące sposób wnioskowania o przyszłości.
Tab. 2. Pytania służące do sporządzenia planu finansowego
Cele planowania Co? Cele strategiczne, taktyczne i operacyjne
Przedmiot zadania W czym? Produkcja, sprzedaż, rozliczenia
Miejsce realizacji Gdzie? Lokalizacja działań, rynek zaopatrzenia i sprzed.
Czas realizacji Kiedy? Harmonogramy, etapy, czas rozp. i zakończenia
Sposób realizacji Jak? Narzędzia, metody, technologie, procedury itp.
Wykonawcy Kto? Odpowiedzialność, uprawnienia, kompetencje
Nakłady Za ile? Przychody, koszty, budżety i limity wydatków
y
ródło środków Skąd? y
ródła wewn. i zewn., płynność
y
ródło: Komorowski J.: Planowanie finansowe..., op. cit., s. 212.
Efekty stosowania planów finansowych w przedsiębiorstwie:
1. badanie interakcji  poprzez rozważanie różnych możliwości inwestycyjnych
odpowiedzieć musi na pytanie  skąd kierowana przez niego firma ma wziąć
środki na tę działalność,
2. rozważenia możliwości  plan pozwala logicznie uporządkować,
przeanalizować i porównać wiele różnych scenariuszy, co również pozwala
ocenić możliwości marketingowe przedsiębiorstwa a także ewentualne
zmiany w mocach przerobowych,
3. unikanie niespodzianek  planowanie powinno określić zaistnienie bardzo
różnych okoliczności które mogą wpłynąć na działalność przedsiębiorstwa,
zarówno te bardzo optymistyczne jak i pesymistyczne, pozwala również
uwzględnić pewne zdarzenia losowe jak powódz
, pożar itp.
4. zapewnienie wykonalności i wewnętrznej spójności  sprawdzenie w planie
czy zakładany cel ogólny ma możliwe do wykonania przełożenie na cele
cząstkowe z weryfikacją ich wewnętrznej zgodności i spójności,
5. wnioskowanie  plan zmusza menedżerów do myślenia na temat celów oraz
ustalania priorytetów, prowadzi do postawienia diagnozy, poznania własnego
przedsiębiorstwa, jego możliwości i perspektyw.
Założenia konstruowanego planu finansowego obejmują:
1. horyzont czasowy  czyli określenie jakiego okresu będzie on dotyczył i za
jaki okres cele w nim założone winny być osiągnięte,
2. agregację i jej kierunek  czyli na jakiej części czy też działach
przedsiębiorstwa ma się zamiar operować, czy plan będzie składał się z
kolejno łączonych planów cząstkowych, czy też z planu globalnego będą
wynikać plany dla poszczególnych części przedsiębiorstwa, które mają go
realizować.
Metody oceny ryzyka:
1. statystyczne  skutki podejmowanych decyzji są traktowane jako zmienne
stochastyczne, którym przyporządkowuje się określone wartości
prawdopodobieństw wystąpienia, np. metoda Monte Carlo,
2. numeryczne  zmienność osiąganych efektów wyraża się zmienną opisaną
wartościami liczbowymi lub funkcją tych wartości.
Numeryczne metody oceny ryzyka:
1. analiza punktu progowego (progu rentowności)  polegająca na ustaleniu
takiego wolumenu sprzedaży, przy którym zyskowność przedsiębiorstwa
osiąga wartość zero; każda wartość sprzedaży powyżej tego poziomu będzie
korzystnie wpływać na poprawę sytuacji finansowej firmy,
2. analiza wrażliwości  pochodna poprzedniej metody, korzystająca z obliczeń
zaktualizowanej wartości netto przedsięwzięcia na podstawie jednej
zmiennej np. sprzedaży,
3. analiza scenariuszy  konstruuje się plan finansowy w możliwych do
przewidzenia wariantach realizacji zależnych od warunków otoczenia i
podejmowanych decyzji.
Procesy efektywnego planowania finansowego:
1. prognozowanie,
2. znajdowanie optymalnego planu finansowego,
3. monitorowanie realizacji planu finansowego.
Podstawowe dziedziny prognozowania przyszłych wyników:
1. możliwa do zrealizowania sprzedaż,
2. docelowa struktura finansowa przedsiębiorstwa,
3. zakładana polityka dywidend,
4. koszty kapitałów własnych i obcych,
5. strumień gotówki z inwestycji.
Wersje metody prognozowania sprzedaży:
1. metodę zmian proporcjonalnych (model procentu sprzedaży),
2. statystyczną metodę zmian proporcjonalnych.
Założenia klasycznej metody procentu sprzedaży:
1. wartości liczbowe wszystkich składników aktywów i niektórych pasywów
zmieniają się proporcjonalnie do zmian wartości sprzedaży (założenie to
określane jest również jako niezmienność wskaz
nika kapitałochłonności -
odwrotność wskaz
nika rotacji aktywów ogółem - w dłuższym okresie czasu),
2. przy aktualnej wielkości sprzedaży, wartości wszystkich składników bilansu
są optymalne, a więc przed przystąpieniem do planowania należy ustalić
nowe optymalne wartości tych wielkości.
Cztery główne etapy przygotowania sprawozdań finansowych  pro forma :
1. szacunek alternatywnych poziomów sprzedaży w latach następnych,
2. wyodrębnienie pozycji bilansu, które zależą bezpośrednio od wielkości
sprzedaży i obliczenie ich dla każdego przewidywanego poziomu,
3.  zapełnienie dziur poprzez oszacowanie tych pozycji, które nie są
bezpośrednio związane ze sprzedażą i nie zostały obliczone w etapie nr 2,
4. zrównoważenie bilansu  wymaga to podjęcia decyzji, co do sposobu
finansowania działalności firmy.
Sposoby aproksymacji finansowej bilansu  pro forma :
1. optymalizację struktury finansowej przedsiębiorstwa  stosuje się metody
przeciętnego ważonego kosztu kapitału (WACC), bądz
też analizuje się
poziomy wskaz
nika zadłużenia ogólnego przedsiębiorstwa,
2. strategię zarządzania aktywami płynnymi  podstawową wielkością w tym
zakresie podlegającą analizie musi być płynność bieżąca przedsiębiorstwa, a
więc optymalizacji ulegać musi wskaz
nik bieżącej płynności finansowej,
3. politykę dywidend  w określaniu poziomów kapitałów własnych należy
uwzględnić przyszłe płacone dywidendy,
4. ewentualne zmiany restrukturyzacyjne przedsiębiorstwa, czyli np.
pozyskiwanie nowych inwestorów, kształtowanie funduszy własnych
poprzez zmiany właścicielskie itp.