---

Overview

Wstęp
Ludność
Sprzedaż
Księgarnia Librum
Funkcja "Jeżeli"

---

Sheet 1: Wstęp

					©2002 Andrzej Kluza
	Podstawowe Kalkulacje w MS Excel.
	Tematy:
		Konstruowanie kalkulacji
		Wprowadzanie formuł
		Adresowanie względne i bezwzględne
	W tym pliku są zamieszczone trzy kalkulacje.
	Każda w osobnym arkuszu.
	Pierwsza kalkulacja będzie miała na celu wyliczenie procentowego udziału
	kobiet w populacji Polski.
	W kalkulacji mogą występować dane
	w postaci napisów i liczb.			Oprócz tego posiada kalkulacja może zawierać formuły,
				które umożliwiają obliczenia.
						To jest obszar obliczeń.
						Wśród komórek obliczanych wyróżniamy:
	Grupa wiekowa	ogółem	mężczyźni			- obliczenia pośrednie (cząstkowe)
		w tys.	w tys.	procent
	0 - 9 lat	5473	2806	51,27%
	10 - 19 lat	6899	3518	50,99%
	20 - 29 lat	4657	2333	50,10%
	Razem:	17029	8657			- obliczenia końcowe, czyli wyniki.
	Przy tworzeniu kalkulacji w tym skoroszycie
	twoim zadaniem nie jest:
	- ręczne obliczanie i wpisywanie wyniku obliczenia do komórki,
	Masz za zadanie stworzyć własne formuły, które same będą obliczały i wyświetlały wartości.
	Ćwiczenie:
	Jak zobaczyć jaką formułę zawiera komórka wskazana żółtą strzałką
	i do jakich innych komórek się odwołuje?
	1722	28,84%		Co należy zrobić:		1. Stań na wskazanej komórce.
	2205	36,93%				2. Wciśnij klawisz F2
	784	13,13%				3. Komórki podświetlają się na różne kolory.
	1259	21,09%				Kolory adresów w formule odpowiadają
	5970					kolorom komórek do których się odnoszą
	Powtórka tworzenia formuł za pomocą kursora:
	1. Stań w komórce, gdzie chcesz
	aby znajdowała się formuła
	2. Wpisz początek formuły aż do miejsca,
	gdzie rozpoczyna się zakres komórek
	3.Kursorem przejdź do początku zakresu argumentów
	Pojawi się kolorowy adres komórki.
	4. Z Shiftem przejdź kursorem do końca zakresu argumentów
	5. Dokończ formułę, np. nawiasem zamykającym.
	Wypróbuj sumowanie za pomocą funkcji suma(….)
		2
		34
		4
		54
	Twoim zadaniem będzie utworzyć kalkulacje.
	Gdy tworzysz pierwszą formułę w kolumnie,						procent
	będziesz ją mógł skopiować do komórek poniżej						51,27%		=I49/H49
	i nie trzeba będzie żmudnie wpisywać dalszych formuł.						50,99%		=I50/H50
							50,10%		=I51/H51
	Aby tak utworzone formuły mogły poprawnie obliczać						50,12%		=I52/H52
	wartości, obecne w nich adresy muszą podlegać zmianom.						46,97%		=I53/H53
							45,73%		=I54/H54
	np.. Adres zmieni się przy kopiowaniu o jedną komórkę w dół						43,99%		=I55/H55
							36,02%		=I56/H56
	z	=A12+B12
	na	=A13+B13		- zmieni się numer wiersza.
	inny
	przykład:	=I48/H48
		=I49/H49
		=I50/H50
	Taki sposób adresowania nazywa się adresowaniem względnym.
	Adresowanie względne daje możliwość zmiany adresów w formule
	podczas kopiowania zawartości komórki w inne miejsce.
	Gdy chcemy, aby pewna część formuły, tzn. dajmy na to
	jeden adres nie zmieniał się podczas kopiowania
	- zapisujemy to za pomocą znaków $
	np..	Adres G15 ma być niezmienny
		- zapisujemy to $G$15
	czyli przy kopiowaniu w dół formuła zmieni się np..
		=$G$15*B4
		=$G$15*B5
	Taki sposób adresowania nazywa się adresowaniem bezwzględnym.
	Adresowanie bezwzględne daje możliwość niezmienności adresów w formule
	podczas kopiowania zawartości komórki w inne miejsce.
	Jak wpisywać symbol $ do adresu?
	W czasie wprowadzania formuły piszemy po kolei:
		=	znak równości
		=G15	wpisujemy adres "G15"
			Teraz naciskamy klawisz F4
			i otrzymujemy adres ze znakami $
		=$G$15
			teraz kontynuujemy wprowadzanie formuły
		=$G$15*	wprowadzamy znak mnożenia i dalszą część formuły.
		=$G$15*B4
	Ćwiczenie: wypróbuj wprowadzanie adresów bezwzględnych:
		=$A$1
		=$AB$104
		=$A$1+23
		=($AB$104*4)+15
		=12/($M$10-1)+K12
	W nagłówkach tabel występują połączone komórki.
	Połączone
				Zaznacz dwie komórki a następnie
	Połączone			naciśnij ikonkę "Scal i Wyśrodkuj"
				Znajduje się ona przy ikonkach wyrównania
	To jest komentarz do zawartości komórki. Gdy w arkuszu napotkasz na rogu komórki czerwony trójkąt, to wiedz, że jest to komentarz.
	Najedź na tą komórkę myszą.
	Przejdź do następnego arkusza.
	Ctrl+PgDn

---

Sheet 2: Ludność

Pierwsza kalkulacja ma na celu wyliczenie procentowego udziału
kobiet w populacji Polski.
Poniższa tabelka posiada zakresy danych w kolumnach: B, C, D, F, G, I, J.
Obliczenia pośrednie są zgrupowane w kolumnach E, H, K
Wyniki końcowe widnieją w najniższym wierszu "Razem".
Sprawdź to: prześledź obliczenia od danych do wyników.
Zadanie: wypełnij formułami i sformatuj poniższą kalkulację:
LUDNOŚĆ WEDŁUG PŁCI I WIEKU									2001
	cały kraj			miasta			wsie
Grupa wiekowa	ogółem	kobiety		ogłem	kobiety		ogółem	kobiety
[lat]	w tys.	w tys.	procent	w tys.	w tys.	procent	w tys.	w tys.	procent
0-4 lat	1 920 361	932 597	49%	1 055 349	511 705	48%	865 012	420 892	49%
5-9 lat	2 312 834	1 127 110	49%	1 259 185	613 263	49%	1 053 649	513 847	49%
10-14 lat	2 786 145	1 356 626	49%	1 578 514	768 768	49%	1 207 631	587 858	49%
15-19	3 322 382	1 628 835	49%	2 035 695	1 002 085	49%	1 286 687	626 750	49%
20-24	3 217 761	1 581 421	49%	2 046 688	1 017 225	50%	1 171 073	564 196	48%
25-29	2 954 406	1 452 855	49%	1 833 695	913 855	50%	1 120 711	539 000	48%
30-34	2 486 796	1 218 757	49%	1 506 724	757 399	50%	980 072	461 358	47%
35-39	2 506 952	1 241 740	50%	1 526 862	782 694	51%	980 090	459 046	47%
40-44	3 012 557	1 505 162	50%	1 926 953	1 001 726	52%	1 085 604	503 436	46%
45-49	3 159 386	1 600 074	51%	2 131 495	1 119 819	53%	1 027 891	480 255	47%
50-54	2 754 919	1 418 839	52%	1 882 405	994 181	53%	872 514	424 658	49%
55-59	1 711 153	907 801	53%	1 150 266	617 973	54%	560 887	289 828	52%
60-64	1 654 725	909 898	55%	1 059 192	591 540	56%	595 533	318 358	53%
65-69	1 596 380	913 797	57%	986 653	570 850	58%	609 727	342 947	56%
70-74	1 409 574	848 316	60%	831 481	502 783	60%	578 093	345 533	60%
75-79	1 013 965	664 590	66%	582 286	384 582	66%	431 679	280 008	65%
80-84	472 379	318 734	67%	259 321	178 163	69%	213 058	140 571	66%
85-89	236 959	170 044	72%	132 475	97 689	74%	104 484	72 355	69%
90-94	82 228	59 582	72%	48 009	35 861	75%	34 219	23 721	69%
95 lat i wiecej	20 591	14 887	72%	13 966	10 308	74%	6 625	4 579	69%
Razem:	38 632 453	19 871 665	51%	23 847 214	12 472 469	52%	14 785 239	7 399 196	50%

---

Sheet 3: Sprzedaż

W drugiej kalkulacji będziesz konstruować formuły dotyczące tygodniowej sprzedaży pewnego towaru.
Załóżmy, że w każdym z pięciu dni kupujemy towar w hurtowni po cenie hurtowej.
Do ceny hurtowej dodajemy własną marżę i podatek VAT. Tak uzyskujemy cenę detaliczną.
Załóżmy również, że cały kupiony towar tego dnia sprzedajemy - tak uzyskamy wartość sprzedaży.
Zadania:	Utwórz formuły kalkulacji
	Wiersz nagłówków wycentruj w pionie i poziomie, pogrub tekst.
	Obramuj kalkulację i komórki parametrów.
Kolumny B, C, D są kolumnami danych.
Poniżej tabeli umieszczone są wyjaśnienia do tworzenia formuł.
	Tygodniowa sprzedaż towaru.
Dzień	Ilość	Cena hurtowa	Marża	Cena z marżą	VAT	Cena detaliczna	Wartość sprzedaży
99.10.12	120	54,00 zł	10,80 zł	64,80 zł	4,54 zł	69,34 zł	4,54 zł
99.10.13	130	53,00 zł	10,60 zł	63,60 zł	4,45 zł	68,05 zł	4,45 zł
99.10.14	100	53,00 zł	10,60 zł	63,60 zł	4,45 zł	68,05 zł	4,45 zł
99.10.15	150	55,00 zł	11,00 zł	66,00 zł	4,62 zł	70,62 zł	4,62 zł
99.10.16	100	56,00 zł	11,20 zł	67,20 zł	4,70 zł	71,90 zł	4,70 zł
Razem
			Marża w %		VAT w %
			20%		7%
						Stanowią one część kalkulacji.
Data, Ilość, Cena hurtowa - są to wszystko dane w postaci liczb.
Marża w%, VAT w % - są to parametry kalkulacji.
Pozostałe komórki mają zawierać wyłącznie formuły.
Wzory do tworzenia formuł:			Zamiast nazw, zastosuj odpowiednie adresy.
W przypadku adresów podkreślonych zastosuj adresowanie bezwzględne.
Marża = Marża w % * Cena hurtowa				Cena z Marżą = Cena hurtowa + Marża
VAT = VAT w % * Cena z Marżą				Cena Detaliczna = Cena z Marżą + VAT
Wartość sprzedaży = Ilość * Cena Detaliczna
Parametrami kalkulacji nazywamy te pojedyncze wartości, od których zależy wiele innych wartości w tabeli.
Marża w % i VAT w % są parametrami obliczeń.
Zadania:
1	Wypróbuj autoprzeliczanie arkusza wstawiając inne liczby w miejsce danych.
	Zauważ, które komórki ulegają zmianie?
2	Wypróbuj autoprzeliczanie arkusza wstawiając inne liczby w miejsce parametrów.
	Zauważ, które komórki ulegają zmianie?

---

Sheet 4: Księgarnia Librum

	W trzeciej kalkulacji będziesz obliczał przychody ze sprzedaży w księgarni.
	Ten arkusz posiada wielokrotne zagłębienia obliczeń.
	Najpierw dla każdego kwartału i rodzaju książek oblicza się to samo:
		a) procent wartości sprzedaży książek
		polskich, zagranicznych, tłumaczeń i innych w ogólnej sprzedaży
		dla poszczególnych trzech rodzajów książek.
		b) sumę wartości sprzedaży w każdym kwartale.
		c) następnie te wartości sumowane są
		w ciągu całego roku: kolumna L "Cały rok"
		W kolumnie M obliczane są udziały procentowe dla całego roku.
		d) w wierszu "Całkowita Wartość Sprzedaży" podsumowywane
		są wartości dla każdego kwartału.
	Księgarnia Librum - Wartość Sprzedaży za rok 2003
		I Kwartał		II Kwartał		III Kwartał		IV Kwartał		Cały Rok
		wartość	procent	wartość	procent	wartość	procent	wartość	procent	wartość	procent
	Sprzedaż książek beletrystycznych
	polskich	2341	52,78%	2864	54,27%	2156	55,50%	2531	51,59%	9892	53,46%
	zagranicznych	324	7,31%	379	7,18%	267	6,87%	369	7,52%	1339	7,24%
	tłumaczeń	1423	32,09%	1678	31,80%	1198	30,84%	1574	32,08%	5873	31,74%
	innych	347	7,82%	356	6,75%	264	6,80%	432	8,81%	1399	7,56%
	razem:	4435	100,00%	5277	100,00%	3885	100,00%	4906	100,00%	18503	100,00%
	Sprzedaż książek naukowych
	polskich	893	73,32%	1004	67,02%	754	74,51%	1134	69,19%	3785	70,52%
	zagranicznych	43	3,53%	67	4,47%	37	3,66%	86	5,25%	233	4,34%
	tłumaczeń	268	22,00%	403	26,90%	205	20,26%	387	23,61%	1263	23,53%
	innych	14	1,15%	24	1,60%	16	1,58%	32	1,95%	86	1,60%
	razem:	1218	100,00%	1498	100,00%	1012	100,00%	1639	100,00%	5367	100,00%
	Sprzedaż wydawnictw albumowych
	polskich	1686	52,44%	2145	52,38%	1246	51,59%	2038	48,94%	7115	51,23%
	zagranicznych	296	9,21%	372	9,08%	224	9,28%	396	9,51%	1288	9,27%
	tłumaczeń	964	29,98%	1257	30,70%	789	32,67%	1374	33,00%	4384	31,56%
	innych	269	8,37%	321	7,84%	156	6,46%	356	8,55%	1102	7,93%
	razem:	3215	100,00%	4095	100,00%	2415	100,00%	4164	100,00%	13889	100,00%
	Całkowita Wartość Sprzedaży	8868
	Zadania:
	1	Uzupełnij kalkulację
	2	Wypróbuj autoprzeliczanie arkusza wstawiając inne liczby w miejsce danych.
		Zauważ, które komórki ulegają zmianie?
			Oto procedura konstruowania kalkulacji (ważna jest kolejność):
		1	Rozplanuj kalkulację na arkuszu - od której komórki zaczniesz?
		2	Wpisz nagłówki kolumn.
		3	Wpisz dane (tu możesz skopiować)
		4	Skonstruuj formuły: najpierw pośrednie, później wynikowe.
			Korzystaj z kopiowania czarnym plusem, aby jedną formułę
			powielić do wielu komórek.
			Formuły twórz samodzielnie - dla ćwiczenia.
		5	Formatuj wygląd komórek: liczbowy z miejscami dziesiętnymi,
			procentowy, walutowy itd..
		6	Scalaj komórki.
		7	Twórz obramowanie komórek.

---

Sheet 5: Funkcja "Jeżeli"

					©2002 Andrzej Kluza
	Funkcja "Jeżeli"
	Postać funkcji:
	=Jeżeli ( test logiczny ; wartość jeżeli prawda ; wartość jeżeli fałsz )
	Wartością, która jest przyjmowana przez funkcję jest
	wartość jeżeli prawda lub wartość jeżeli fałsz
	w zależności od tego, czy test logiczny ma wartość Prawda, czy Fałsz.
	wartość jeżeli prawda musi wystąpić,
	wartość jeżeli fałsz nie musi wystąpić w funkcji, jest opcjonalna.
	Przykłady wyrażeń logicznych - testów logicznych:
	Test:	Wynik testu:
	1<2	1
	Przykład zastosowania:
	=Jeżeli (1<2;"A";"B")			Wynik:	A
	30>=45	0
	A1>2	W wyrażeniu możemy porównywać wartość innej komórki
	E50<E51	..lub możemy wstawiać adresy kilku komórek
		w celu porównania ich wartości.
	B15*C15<$E$10		Wyrażenie logiczne może zawierać operacje,
			tak jak tu - mnożenia, i inne, np. + - /, itd.
			w zależności od potrzeby
	Ćwiczenie:
	Ustal komórki dla dwóch parametrów A i B.
	Napisz formułę, która będzie porównywała te dwie liczby.
	Gdy A>B, w polu "Wynik porównania" ma się pojawić napis "A>B"
	Samodzielnie zaprojektuj do tego malutką tabelkę. (2 na 3 lub 3 na 2 komórki lub inną)
	Funkcja Jeżeli może występować w formułach
	np..
	=100*Jeżeli ( ...)+A10			=Jeżeli ( ...)/20 + E20
	Dajmy na to, że zajmujemy się obliczaniem podatku od dochodów.
	Dla dochodów mniejszych od 2000zł podatek ma stopę 19%,
	a powyżej ma mieć stopę 23%.
	Czyli w pierwszym przypadku
	wartość podatku będzie Dochód * 0,19
		w drugim Dochód * 0,23
	Test rozróżniający oba przypadki będzie sprawdzać, czy
	Dochód < 2000		- oczywiście mógłby być to test Dochód >=2000
	Skonstruujmy funkcję "jeżeli":
	=Jeżeli (Dochód<2000; Dochód*0,19 ; Dochód*0,23)
			- tak symbolicznie to będzie wyglądać.
	=Jeżeli (Dochód<2000; E15*0,19 ; E15*0,23)
			- a tak, gdy Dochód będzie w komórce E15
	Obliczenia przy dwóch stawkach podatku.
	Gdybyśmy chcieli obliczyć wartość podatku należnego
	przy istnieniu trzech stawek podatku
	{zaznaczam - w trochę uproszczony sposób}
	do 2000zł	19%
	do 49000zł	23%
	powyżej	40%
	Poniżej 2000 zł podatek już umiemy obliczyć:
	=Jeżeli (Dochód<2000; E15*0,19 ; WartośćPowyżej)
	WartośćPowyżej		będzie wtedy tylko obliczana, gdy Dochód >=2000zł
	Czyli trzeba w miejsce WartośćPowyżej wstawić:
	do 49000zł		23%*Dochód
	powyżej		40%*Dochód
	A to uzyskamy w formie drugiej funkcji "Jeżeli":
	=Jeżeli (Dochód<49000; E15*0,23 ; E15*0,4)
	Po wstawieniu mamy:
	=Jeżeli (Dochód<2000; E15*0,19 ; Jeżeli (Dochód<49000; E15*0,23; E15*0,4))
	Czyli otrzymaliśmy dwie funkcje "Jeżeli", jedna w drugiej.
	=Jeżeli ( _; _ ; Jeżeli ( _; _; _))
	Na arkuszu, podczas edycji bez użycia kolorów wygląda to tak:
	=Jeżeli (Dochód<2000; E15*0,19 ; Jeżeli (Dochód<49000; E15*0,23; E15*0,4))
	Tak co prawda nie oblicza się poprawnie podatku, ale już potrafisz
	skonstruować zagnieżdżoną funkcję "Jeżeli"
	W dalszych arkuszach tego skoroszytu będą potrzebne funkcje obliczające stawki
	podatku. Zastosuj ten, uproszczony, sposób jego obliczenia.