D. 10,3,6,12 str. 98

Urseius twierdzi, że gdy sąsiad wezwał swoich wspólników w związku z zaprzestaniem rozbudowy ich wspólnego budynku. Ten ze wspólników który poniósł straty z tego powodu może domagać się od wspólników zwrotu kosztów, tego co włożył w budynek. Julianus twierdzi, ze jeżeli to co włożył w budynek było wartościowe i służyło mu, powinien otrzymać zwrot kosztów.

• Każdy z członków spółki był dłużnikiem i wierzycielem w stosunku do pozostałych członków spółki na podstawie porozumienia w sprawie zawiązania spółki

• actio pro socio (powództwo o dokonanie rozliczenia ze spraw spółki)

  • pociągało za sobą infamię

• przy podziale majątku wystarczyło powództwo działowe actio communi dividundo

  • nie pociągało za sobą infamii

D. 17,2,29, 1-2 str. 99

1) Cassius twierdzi, że zawarcie spółki w której zysk rozdzielany pomiędzy dwóch wspólników, a szkoda byłaby odpowiedzialnością tylko jednego – miałoby rację bytu, gdy praca jednego będzie tak wielka jak wielka jest szkoda.

2) Aristo – Cassius mówi, że spółka lwia nie może powstać i on zgadza się z jego stanowiskiem

• lwia spółka – niedopuszczalna - pod nią mogła kryć się darowizna

• spółka nie powstaje jest sprzeczna z naturą

G. 1,3,198 str. 103

Titus nakłonił niewolnika osoby od której chciał coś uzyskać, by przeniósł te rzeczy na jego posesję. Niewolnik powiedział o tym właścicielowi rzeczy, który zgodził się aby niewolnik przeniósł rzeczy, by złapać Titusa na kradzieży – czy sytuacja w której właściciel wiedział o przeniesieniu rzeczy jest nadal kradzieżą?

• Kradzież – to świadomy zabór rzeczy w celu przywłaszczenia.

• Za kradzież odpowiada podżegacz jak i wykonawca

• kradzież to działanie wbrew woli właściciela

D. 9,2,5,2 str. 105

Czy osoba chora psychicznie odpowiada z ustawy Aquilia tak jak inne osoby, czy może być uznana za osobę niewinną, tak jak zwierze, które nie odpowiada za swoje czyny?

• Lex Aquilia – plebiscyt, obowiązujący wszystkich obywateli, miała na celu ochronę plebejuszy przed bezkarnym niszczeniem ich majątków ze stron patrycjuszy

• wina akwiliańska – obejmowała subiektywną winę sprawcy oraz nieumiejętność oraz nawet najlżejsze niedbalstwo sprawcy

• osoba chora psychicznie będzie traktowana lżej przy przypisywaniu jej winy.

- bezprawne wyrządzenie szkody

• jeżeli chory psychicznie wyrządzi szkodę, to nie odpowiada z ustawy Aquilia, podobnie, gdy szkodę wyrządzi zwierzę czy rzecz, przedmiot lub dziecko- bo nie kontrolują swojego umysłu, dlatego poszkodowanemu nie przysługuje skarga z ustawy Aquilia.

To stwierdza Pegasus

• szkodę wyrządził niedojrzały- odpowiada za kradzież, więc odpowiada z ustawy Aquilia- jest zdolny do bezprawia.

Stan prawny:

• Damnum iniuria datum

- sprawca deliktu odpowiada za szkodę , jeśli została ona wyrządzona bezprawnie, wskutek działania ( a nie przez zaniechanie). Działanie sprawcy musi być dokonane bezpośrednio wobec samej rzeczy

- poszkodowany musi dochodzić swoich roszczeń na podstawie skargi action legis Aquiliae

- skarga obejmuje osoby niedojrzałe powyżej 14. Lub 12. Roku życia, ale poniżej 25.roku życia

D. 28,1,27 str. 110

Świadek testamentu

• czy osoba, która została wezwana do spisania i opieczętowania testamentu jest traktowana jako świadek testamentu?

• przy testamencie emancypacyjnym spadkodawca musiał przedstawić swoją wolę w obecności 5 świadków. Świadkowie musieli być pełnoprawnymi obywatelami rzymskimi. Od końca republiki liczba świadków zwiększyła się do 7,

Spisujący testament spisywał wolę na tabliczkach, które były przedkładane świadkom i przez nich opieczętowane ( oni nie musieli znać nawet treści testamentu- spisujący testament zawsze ją znał)

• -wg Celsusa oczywistym jest, że ten, który spisywał testament i go opieczętował jest świadkiem testamentu- jest do tego uprawniony, czyni to w zgodzie prawem- posiada zdolność testamenti factio activa

• dzięki temu, że spisujący jest świadkiem, nie trzeba powoływać kolejnej osoby, upraszcza to akt sporządzenia testamentu.

D. 28,5,29 str. 111

- jedna osoba ustanowiła testatora swoim spadkobiercą, a druga nie. Co w takiej sytuacji?

1) żaden z nich ( ani Titus ani Seius) nic nie ma, bo jest napisane, że odniesienie słowa „ każdy” jest do wszystkich- wykładnia literalna, a nie wola testatora się liczy

2) ten, kto ustanowił spadkobiercą- dziedziczy, a ten, który nie ustanowi, to nie dziedziczy- tak chciałby testator

Paremia: „ In testamentis plenius voluntates testantium interpretantur- Przy wykładni testamentu zmierza się do tego, by dać pełny wyraz woli testatora.

Wygrywa pogląd drugi.