dr Ulrich Ernst, Marzec 2010
Kazus:: Długa zapłata
4.8.2004 r. przedsiębiorcy Marcin i Witold zawarli umowę sprzedaży materiałów budowlanych, które Marcin przeznaczyć miał na rozbudowę zakładu produkcyjnego. Witold, producent materiałów, w dniu zawarcia umowy wydał towar i fakturę kontrahentowi. Uzgodniono 40-dniowy termin zapłaty ceny 100.000 zł, liczony od 4.8.2004. Marcin dopiero 14.10.2004 dokonał zapłaty 100.000 zł.
Czy (na jakiej podstawie, na jaki okres i w jakiej wysokości) Witold może się od Marcina domagać zapłaty odsetek?
(wzorowany na kazus IX w Grzebyk/Tofel, Kazusy z części ogólnej zobowiązań z rozwiązaniami, Warszawa 2005)
Kazus: Program komputerowy
W dniu 1 lutego 1994 r. strony zawarły umowę, na mocy której powódka zobowiązała się wykonać program komputerowy w terminie do dnia 31 marca 1994 r., a pozwana do zapłaty wynagrodzenia w kwocie 3.500 zł płatnego w dniu 10 lutego 1995 r., na podstawie faktury wystawionej przez kontrahenta w ciągu 5 dni od jej otrzymania. Uzgodniono także, że wykonawcy należą się odsetki umowne w wysokości 5% za każdy dzień opóźnienia.
Powódka wykonała i wydała pozwanej program komputerowy w terminie oraz w dniu 2 stycznia 1996 r. wystawiła fakturę na należność wynikającą z umowy w kwocie 4.270 zł, płatną do dnia 10 stycznia 1996 r. Pozwana należność tę uiściła w dniu 19 marca 1996 r. Powodowa spółka pismem z dnia 29 maja 1997 r. wezwała pozwaną do zapłaty odsetek za 69 dni opóźnienia w kwocie 14.731,50 zł.
Kazus: Klementyna
Klementyna dysponuje oszczędnościami, które ulokowała w pozwanym Banku na ośmiu rachunkach terminowych. W dacie otwierania tych rachunków lokaty podlegały 36% stopie oprocentowania. W dwuletnim okresie lokat Bank stosował zmienną stopę odsetkową, gdyby zaś doliczał odsetki według stopy odsetkowej z dnia otwarcia rachunków, to należność Klementyny z tego tytułu byłaby wyższa o sumę stanowiącą przedmiot sporu.
Bank doliczał odsetki stosownie do treści uchwalonego przez Zarząd Regulaminu Otwierania i Prowadzenia Rachunków Lokat Terminowych Wkładów Oszczędnościowych w złotych, przewidującego oprocentowanie lokal według zmiennej stopy procentowej.
Klementyna znała postanowienia Regulaminu. Pobierając zaś pieniądze po upływie terminu lokaty składała oświadczenie o treści: "potwierdzam zgodność danych dokumentu z moją dyspozycją". Dokonane przez Bank zmiany stóp procentowych nie mają zaś cech dowolności. Są one bowiem następstwem takich zjawisk, jak inflacja, wysokość stóp procentowych kredytu refinansowego NBP, popytu na środki finansowe itp.
Klementyna domaga się od Banku zapłaty kwoty 8.717,36 zł, stanowiącej różnicę przyrostu kapitału na terminowych wkładach oszczędnościowych wyliczonych przez powódkę a wielkościami wyliczonymi przez pozwany Bank.
Kazus: Koszty reklamacji
A założył 30 marca konto w BANKu. Przy okazji pracownik BANKu wręczył A druk zatytułowany „Ogólne warunki otwierania i prowadzenia przez BANK rachunków oszczędnościowych”, którego odbiór A pokwitował pracownikowi. Znalazło się tam m. in. takie postanowienie: "W przypadku, gdy posiadacz rachunku zobowiązał się do odbierania korespondencji i wyciągów w oddziale BANKu, korespondencję nie odebraną przez 30 dni uznaje się za doręczoną". A nie przeczytawszy „Ogólnych warunków” przekazał tego samego dnia BANKowi oświadczenie, w którym zobowiązał się do odbierania korespondencji i wyciągów w oddziale BANKu.
15 kwietnia BANK wydał nową wersję „Ogólnych warunków” zawierającą m.in. takie postanowienie: „W przypadku stwierdzenia niezgodności w obciążeniach rachunku, związanych z transakcjami, posiadacz karty ma prawo do zgłoszenia reklamacji zgodnie z umową na prowadzenie rachunku. Po wstępnym rozpatrzeniu reklamacji BANK może dokonać uznania rachunku kwotą wynikającą z reklamowanej transakcji. Jeżeli po zakończeniu procesu reklamacyjnego reklamacja posiadacza karty nie została w całości lub w części uznana, BANK ma prawo do obciążenia rachunku kwotą nie uznanej reklamacji oraz kosztami jej wyjaśnienia w wysokości co najmniej 20,- zł". A nie odebrał nowych warunków.
28 maja A zgłosił reklamację do ostatniego wyciągu z konta. Po dwóch tygodniach BANK odmówił uznanie reklamacji i odliczył od jego konta kwotę w wysokości 20 zł.
- A domaga się od BANKU zwrotu 20 zł.
Kazus - bezpieczne dzieci: W roku zawarcia umowy ubezpieczenia zaopatrzenia dzieci (w 1983 r.) obowiązkiem ubezpieczyciela była wypłata sumy ubezpieczenia w wysokości 980 000 zł sprzed denominacji. W zamierzonym terminie wypłaty, w 1998 r., po wieloletnim oprocentowaniu (11%), kwota miała wynosić 2 597 000 sprzed denominacji.
Ze względu na wysoką inflację w Polsce pod koniec lat 80-tych i na początku lat 90-tych uprawniony domaga się wyższej wypłaty niż wynika z umowy.
Kazus - te ·Śruby: A i B zawarli 1 marca umowę, zgodnie z którą B miał przez jeden rok dostarczać co miesiąc śruby spełniające konkretne parametry. Śruby te B zwykł zamawiać w zakładzie C.
C jednak od 1 lutego nie produkował już tych śrub, czego B nie ustalił, zanim przyjął zamówienie A. Za półtorej ceny można jednak kupić śruby z innego materiału, które też się nadają dla potrzeb A.
Czy i jakie roszczenie ma A wobec B?
Kazus - spekulacje: Umową nazwaną umową darowizny powódka kupiła od swojej siostry, pracownicy Banku, 100 akcji wyemitowanych przez pozwanego za cenę po 500.000 starych złotych każda, a następnie założyła u Banku rachunek inwestycyjny i w dniu 19 stycznia 1994 r. przedłożyła w Banku świadectwo depozytowe wraz z umową darowizny. W dniu 22 marca 1994 r. ww. akcje zostały zweryfikowane na rachunku powódki, lecz w dniu 9 czerwca 1994 r., w wyniku błędu Banku, który podwójnie zapisał akcje zarówno na rachunku powódki, jak i jej siostry, zostały one bezprawnie zablokowane w związku z postępowaniem przygotowawczym prowadzonym przeciwko siostrze powódki, a następnie zdjęte z rachunku powódki. Ponowne zaksięgowanie akcji na rachunku powódki nastąpiło w dniu 26 września 1997 r., a ich sprzedaż przez powódkę - w dniu 24 maja 1999 r. Uzyskana cena wyniosła 200 zł za jedną akcję.
Powódka stwierdziła, iż utraciła korzyść wynikającą z właściwych porównań mających za punkt odniesienia maksymalny kurs akcji zaraz po ich weryfikacji, tj. w dniu 22 marca 1994 r.
W okresie do 26 września 1997 r. maksymalna cena akcji pozwanego Banku na giełdzie wyniosła 400 złotych
Powódka domagała się od pozwanego Banku zapłaty kwoty 10.000 złotych tytułem odszkodowania w związku z zawinioną przez pozwanego niemożnością sprzedania przez nią na giełdzie 170 akcji.