Duchowa pedagogia miłości – Arthur Bruhlmeier

Arthur Bruhlmeier – ur. 1934r. W Szwajcarii. 1970-76 studiował w Zurychu pedagogikę, psychologię i dziennikarstwo. Doktoryzował się w 1986r. Z filozofii wychowania J.H. Pestalozziego. Dr Psychologii i Pedagogiki. Wykłada w Niezależnym Katolickim Seminarium Nauczycielskim st.. Michael w Zug. Jest zaangażowany w społeczny ruch reformy oświaty „Szkoła dla dziecka”. W Polsce wydał „Wokół teorii wychowania Johanna Henricha Pestalozziego”.

Johan Henrich Pestalozzi- żył w latach 1746-1827. Po śmierci ojca wychowała go służąca domowa, która nauczyła go szacunku i miłości do biednego ludu. Rozpoczął studia w 1761r. w Zurychu. Związał się z rewolucyjną ideologią oświecenia francuskiego, w której propagował Rousseau, za co skazany został na pobyt w więzieniu. Po wyjściu z więzienia założył gospodarstwo rolne, które miało być wzorem dla rolników, po jego upadku „zatrudnił” w nim biedne i bezdomne dzieci, które tam wychowywał i nauczał w kierunku rolniczym. Pomimo pomocy z zewnątrz ośrodek został zamknięty. Dzięki doświadczeniu pedagogicznemu po pracy z dziećmi w gospodarstwie zajął się naukowo pedagogiką, wydał wiele dzieł pedagogicznych np. „Jak Gertruda uczy swoje dzieci”, w których krytykował dotychczasowe metody pedagogiczne.

Głównymi myślami pedagogicznymi Pestalozziego były:

- Traktowanie wychowania jako proces wszechstronny.

- Przedstawił wzór zaangażowanego nauczyciela, przygotowanego do prowadzenia zajęć.

- Łączył wychowanie umysłowe z praktycznym przygotowaniem do życia.

- Twierdził iż o rozwoju dziecka decydują siły takie jak: intelektualna, fizyczna i moralna.

- Uważał że rozwojem człowieka rządzą te same prawa co rozwojem przyrody.

- Głównym celem nauczania nie jest podawanie wiedzy, ale kształcenie i rozwijanie funkcji psychicznych dzieci .

- Przechodzenie od elementów do całości. Czyli poznawanie rzeczywistości krokowo.

Pedagogia- zespół metod i środków stosowanych przez nauczycieli. Pedagogia odnosi się do praktycznej sztuki wychowania.

Duchowa pedagogia miłości-Głosi pogląd, że w centrum wychowania rozumianego jako pobudzenie i wspieranie rozwoju dziecka pozostaje miłość, motywująca człowieka do pozytywnego działania. Miłość nakazuje rozwijanie w dziecku tego, co w nim samym istnieje i pobudza do samorozwoju. Trzeba jednak samemu mieć serce by móc zapewniać dzieciom pomoc we wzbudzaniu ich serc i rozwoju duchowości.

Wychowanie na gruncie Duchowej Pedagogii Miłości uwzględnia zarówno:

Wychowanie intencjonalne – czyli wychowanie celowe i zamierzone, zawiera dwa aspekty: profilaktyczny i kierujący.

Wychowanie funkcjonalne -wpływy niezamierzone, sprowadza się do wspierania, przeciwdziałania (profilaktyka) i pobudzania poprzez tworzenie „odżywczego środowiska” i wychowanie w miłości.

Warunki odżywczego środowiska:

- Danie oparcia dziecku.

- Stworzenie emocjonalnego bezpieczeństwa – bezwarunkowe zaakceptowanie dziecka ze wszystkimi jego wadami i zaletami.

- Zagwarantowanie mu spokoju – danie możliwości wewnętrznej, stałej koncentracji.

- Respektowanie dziecięcego świata – nie narzucamy dziecku naszego obrazu świata, przysłuchujemy się mu.

- Dostosowanie wystroju pomieszczeń do aktywności edukacyjnej dziecka – porządek i schludność klasy zamiast przesadnych dekoracji i kiczu.

- Pielęgnowanie wspólnoty z dzieckiem – troska o wzajemną komunikację, akceptację i zaufanie.

W centrum wychowania jako pobudzenia i wspierania Bruhlmeier sytuuje miłość.

To rozwinięte i ukształtowane serce motywuje człowieka do pozytywnego działania, w nim zakorzeniona jest wyższa natura człowieka pozwalające mu nabieranie dystansu do samego siebie, do rzeczy czy innych istot. Uczucia dziecka mają być zatem uszlachetnione, wyznaczane przez wartości nadrzędne.

A. Bruhlmeier nawiązując do J.H. Pestalozziego przyjmuje iż każdy nowo narodzony dysponuje gotowymi predyspozycjami i talentami, które w toku socjalizacji, wychowania i kształcenia umożliwiają mu ukształtowanie jego człowieczeństwa we wszystkich sferach bytu. Powinny być jednak rozwijane optymalnie i w harmonijnej zgodzie ze sobą.

3 kategorie predyspozycji człowieka:

1)Predyspozycje umysłowe- głowa (przestrzeganie, wyobraźnia, myślenie, pamięć, poznawanie, osądy, mowa)

2)Predyspozycje duchowe, moralne – serce (miłowanie, wdzięczność, zaufanie, wiara, wartościowanie, decyzje, chęci, uczucia, empatia, odpowiedzialność, intuicja)

3)Predyspozycje manualne, fizyczne – ręka (siłą, spryt, zręczność, wprawa, praca, działanie)

Pedagog, nauczyciel według duchowej pedagogii miłości:

- Ma wysokie kompetencje.

- Jest zdrowy psychicznie.

- Ma siłę, która pozwala mu wytrwać.

- Ma duchowość, dzięki której szkoła staje się miejscem radości a nauczanie daje mu prawdziwą satysfakcję.

- Rozbudza prawdziwe zainteresowania swoich wychowanków poprzez materiały dydaktyczne.

- Rozwija w młodym człowieku należyte i pozytywne sposoby zachowania.

- Ma ogromny szacunek do swoich wychowanków.

- Jest wyciszony i spokojny, kieruje się predyspozycjami serca w swoim działaniu.

Pedagog musi poznać źródła własnych sił i czerpać z nich energię. Musi znaleźć własną ścieżkę do samorealizacji, potrzebne są tu środki przeciwdziałające i wspierające, służące temu, aby chronić przed ubytkiem sił i zdobywać ich nowe źródła. Zdaniem A. Bruhlmeiera warto też otworzyć się na Wyższą Pomoc czyli na Boga.

To, co chroni nas przed ubytkiem sił:

Cisza – znajdziemy ją w przyrodzie, w oddaleniu, w domu czy w kościele – daje się kultywować w medytacji czy modlitwie. Siostrą ciszy jest spokój. Warto też pielęgnować własne zainteresowania, by stać się twórczym, co prowadzi do spełnienia.

Predyspozycje serca we własnym działaniu: Czyn w którym bierze udział serce, pozwala się określić jako „przeżycie” . Włożyć we wszystko serce, znaczy tu troszczyć się o to, aby dana aktywność stawała się ciągle nowym, prawdziwym przeżyciem.

Władza człowieka manifestuje się w trzech sferach jego bytu:

- w bycie cielesnym- jest ona przemocą fizyczną, odwołującą się do siły mięśni i sprawności, jak i jest wykorzystywaniem broni fizycznej każdego rodzaju,

- w bycie psychicznym- władza sprawowana jest w formie jawnej poprzez: nacisk, przymus, zastraszenie, rozkaz, zakaz, groźbę, naganę, zarzut lub zranienie psychiczne oraz w formie ukrytej poprzez

manipulację, czyli: wzbudzanie poczucia winy, pozbawienie przychylności, podsycanie kompleksu niższości,

rozbudzanie ambicji, rozpieszczanie, wyzyskiwanie próżności itp.,

- w bycie duchowym- człowiek jest władny nie tylko jako istota fizyczna i psychiczna, ale także jako promieniująca swoją mocą duchową na zasadzie własnej, wewnętrznej wartości wiarygodności.

U podstaw autorytetu duchowego zawsze tkwi intencja czynienia dobra.

Zgodnie z modelem wychowania bez porażek Thomasa Gordona. Odnosi go zresztą do idei trzech stanów ludzkiej egzystencji według Pestalozziego, która okazała się z tym modelem niezmiernie zbieżna i równie aktualna, gdyż uświadamia nam istnienie trzech zasadniczo różnych dróg prowadzących do rozwiązywania konfliktów:

- w stanie naturalnym polega ono na daniu ujścia dążeniom władzy i środkom władzy partnerów konfliktu.

Wygrywa w tej sytuacji silniejszy.

- w stanie społecznym rozwiązanie konfliktu polega na przeforsowaniu takich uregulowań prawnych w danej sytuacji,

które są ustawowo przewidziane dla konkretnego przypadku. Wygrywa ten, kto ma po swojej stronie prawo.

- w stanie moralnym, duchowym rozwiązanie konfliktu polega na poważnym potraktowaniu odnośnego indywiduum,

zbadaniu prawdziwych jego przyczyn i wzajemnym otworzeniu się stron konfliktu na swoje potrzeby i intencje.

Wychowanie według DPM może być działaniem sensowym, którego punktem wyjścia jest teraźniejszość. Staje się wtedy okazją spełniania samego siebie, przynosi radość, satysfakcję płynącą z samego działania. Nie dalekie, trudne do zrozumienia przez dziecko cele, lecz bliskie jego doznaniom i doświadczeniom sytuacje pobudzają je do działania.

Szkoła według DPM:

Nie jest fabryką w której postęp jest mierzony ilościowo.

Szkoła to radość uczenia się, ponieważ uczenie się to proces a wiedza i zdolności to jego produkt uboczny aktywności dziecka.

Podczas prowadzenia zajęć uczniowie wtrajając się, otwierają i współpracują z zaangażowaniem.