Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii
Technologia żywności i żywienie człowieka
Księga HACCP
Praca zaliczeniowa z przedmiotu - Systemy zapewnienia jakości
Wykonawca: |
Andrzej Juśko, grupa 1b |
Data przyjęcia pracy: |
|
Ocena: |
|
Podpis: |
|
Rok akademicki 2008/2009
Spis treści:
Część A. Program warunków wstępnych
Lokalizacja, infrastruktura i otoczenie zakładu
Układ funkcjonalny zakładu
Maszyny i urządzenia
Procesy mycia i dezynfekcji
Zaopatrzenie w wodę
Kontrola odpadów
Zabezpieczenie przed szkodnikami
Szkolenie personelu
Higiena personelu
Pomieszczenia socjalne
Magazynowanie żywności
Transport wewnętrzny
Prowadzenie dokumentacji i zapisów
Część B. System HACCP
Polityka przedsiębiorstwa w zakresie bezpieczeństwa żywności
Powołanie zakładowego zespołu ds. HACCP
Zakres stosowania przygotowywanego
Opis produktu oraz jego przeznaczenie konsumenckie
Schemat technologiczny wraz z opisem poszczególnych operacji
Weryfikacja schematu technologicznego
Analiza zagrożeń
Identyfikacja CCP
Określenie parametrów CCP (wartości krytyczne i docelowe)
Określenie zasad monitoringu
Określenie działań korygujących oraz przygotowanie pętli kontroli jakości
Zasady weryfikacji oraz audytu systemu
Opracowanie zasad dokumentowania systemu
Część: A. Program warunków wstępnych |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 1.1 |
Tytuł rozdziału: Lokalizacja, infrastruktura i otoczenie zakładu |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 3 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
Projekt architektoniczny i położenie zakładu sprzyjają realizowaniu zasad Dobrej Praktyki Higienicznej i Dobrej Praktyki Produkcyjnej:
drogi dojazdowe do zakładu są utwardzone i odpowiednio zdrenowane, tak aby nie tworzyły się zastoiny wody i błota
budynki i znajdujące się w nich urządzenia są tak zaprojektowane, aby ułatwiały procesy mycia i dezynfekcji
wszelkie materiały wykorzystywane w budynkach i urządzeniach nie mają negatywnego wpływu na jakość zdrowotną żywności i nie emitują zapachów i substancji toksycznych
budynki mają zabezpieczenia przed wniknięciem do nich szkodników oraz owadów, a także zanieczyszczeń zewnętrznych z otaczającego środowiska (dymy, pyły, kurz).
Budynki ponadto spełniają następujące wymagania:
w części produkcyjnej pomieszczenia i ciągi komunikacyjne są tak rozplanowane, aby nie następowało krzyżowanie się prac i czynności „czystych” i „brudnych”
podłogi są gładkie, bez uszkodzeń, wykonane z materiału łatwo zmywalnego, nienasiąkliwego, nie śliskiego, a w pomieszczeniach, w których używa się ługu – odporne na jego działanie. Podłogi w pomieszczeniach produkcyjnych mają odpowiednie nachylenie w kierunku wpustów kanalizacyjnych. Pomiędzy pomieszczeniami produkcyjnymi nie ma progów
ściany i sufity - gładkie, łatwe do mycia, szczelne, nieuszkodzone, zabezpieczone przed kondensacją pary i rozwojem pleśni, białe
ściany w pomieszczeniach produkcyjnych pokryte są do wysokości 2 m glazurą
okna i inne otwory są łatwe do otwierania i utrzymania w czystości oraz wykonane w taki sposób, aby zminimalizować osadzanie się brudu. Wyposażone są w zabezpieczenia przeciw owadom. Wewnętrzne parapety są nachylone.
drzwi są gładkie o powierzchni łatwo zmywalnej
Część: A. Program warunków wstępnych |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 1.1 |
Tytuł rozdziału: Lokalizacja, infrastruktura i otoczenie zakładu |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 4 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
przewody instalacyjne wodne, parowe, kanalizacyjne itp. oraz grzejniki są gładkie, szczelne, o konstrukcji zapobiegającej opadaniu skroplin lub innych zanieczyszczeń
pomieszczenia mają zapewnioną odpowiednią wentylację mechaniczną i grawitacyjną, zgodną z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy
kierunek wiewu powietrza jest od strony „czystej”
nad otwartymi urządzeniami, z których wydobywa się para mają zainstalowane okapy z wyciągiem wentylacyjnym
w obrębie zakładu instalacje kanalizacji sanitarnej nie są podłączone do wewnętrznej instalacji technologicznej odprowadzającej ścieki poprodukcyjne
system kanalizacji jest wyposażony w syfony zapobiegające wydostawaniu się zapachów oraz piony odpowietrzające zapobiegające wzrostowi ciśnienia na skutek nagromadzenia się gazów. Końcowe odcinki przewodów kanalizacyjnych są wyposażone w zabezpieczenia zapobiegające przenikaniu się gryzoni przez system kanalizacyjny do wnętrza budynków
każde pomieszczenie (poza magazynowymi) posiada oświetlenie naturalne i sztuczne
punkty oświetlenia elektrycznego mają nietłukące osłony, chroniące żywność przed odpryskami szkła w razie stłuczenia żarówek lub kloszy oraz mją konstrukcję umożliwiającą łatwe ich czyszczenie
we wszystkich pomieszczeniach produkcyjnych zainstalowane są umywalki do mycia rak, z doprowadzoną wodą zimną i gorącą oraz pełnym wyposażeniem ( mydłem płynnym i plastikową szczoteczką do paznokci oraz ze środkiem dezynfekcyjnym). Do wycierania rąk zapewnione są ręczniki jednorazowego użycia i pojemniki do ich wyrzucania
toalety oddzielone są od pomieszczeń produkcyjnych.
Część: A. Program warunków wstępnych |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 1.2 |
Tytuł rozdziału: Układ funkcjonalny zakładu |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 5 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
W układzie funkcjonalnym zakładu wyróżniamy następujące części:
magazynową
produkcyjna
ekspedycyjną
socjalną.
Zakład podzielony jest na strefy wysokiego, średniego i niskiego ryzyka w zależności od prowadzonych w nich procesów i występujących zagrożeń w odniesieniu do jakości zdrowotnej produkowanej żywności.
Miejsce przyjęcia mleka i jego magazynowania jest strefą niskiego ryzyka, gdyż poddawane ono jest następnie różnym procesom technologicznym, eliminującym ewentualne zagrożenia. Natomiast pomieszczenia, w których dokonuje się pakowania wyrobów gotowych to strefy wysokiego ryzyka, w których kryteria higieniczne są najbardziej wyostrzone.
Część: A. Program warunków wstępnych |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 1.3 |
Tytuł rozdziału: Maszyny i urządzenia |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 6 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
Wszystkie główne elementy wyposażenia są wykonane z blachy chromowo-niklowej, odpornej na korozję, działanie pary wodnej, kwasów organicznych oraz środków do mycia i dezynfekcji. Jest to materiał dopuszczony do kontaktu z żywnością.
W zakładzie opracowany jest pisemny harmonogram konserwacji maszyn i urządzeń w celu zapewnienia ich odpowiedniego funkcjonowania i stanu technicznego. Harmonogram ten zawiera:
listę urządzeń wymagających regularnych przeglądów
procedury przeglądów i konserwacji z podaniem częstotliwości ich przeprowadzania.
Dla urządzeń i oprzyrządowania kontrolno-pomiarowego opracowano odpowiednie instrukcje oraz harmonogram kalibracji tych urządzeń oraz prowadzi się specjalne rejestry przeprowadzania tych czynności.
Część: A. Program warunków wstępnych |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 1.4 |
Tytuł rozdziału: Procesy mycia i dezynfekcji |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 7 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
Po zakończeniu pracy w zakładzie przeprowadza się sprzątanie, podczas którego usuwane są z powierzchni podłóg, blatów oraz maszyn i urządzeń pozostałości po bieżącej produkcji oraz nagromadzony brud. Zasadnicze metody mycia to:
Mycie w systemie CIP (clean in place) – polega na prowadzeniu procesu mycia w obiegu zamkniętym, bez demontażu maszyn i urządzeń wchodzących w skład linii technologicznej. Proces sterowany jest automatycznie. W stacji centralnej przygotowywane są odpowiednie roztwory środków myjących i dezynfekujących, które są następnie przetaczane do instalacji technologicznych.
Mycie w systemie COP (clean out of place) – mycie w układzie otwartym. W tym systemie stosuję się różne ręczne i mechaniczne techniki mycia.
Do mycia stosuje się różne rodzaje środków powierzchniowo – czynnych:
preparaty silnie zasadowe – do ciśnieniowego lub pianowego mycia pomieszczeń, maszyn i urządzeń
preparaty zasadowe do mycia ręcznego i mycia mało zanieczyszczonych powierzchni
preparaty kwaśne do ciśnieniowego lub pianowego mycia naczyń i urządzeń
preparaty niskopieniące do mycia przewodów.
Po procesie mycia przeprowadza się dezynfekcję metodą chemiczną – soda, podchloryn sodu).
Wśród pracowników zakładu wyznaczony jest odpowiednio przeszkolony pracownik odpowiedzialny za przeprowadzanie zabiegów mycia i dezynfekcji oraz za nadzór nad skutecznością tych zabiegów.
W procesie mycia i dezynfekcji rejestrowane są wszystkie wykonywane czynności i dokumentowany przebieg procesu.
Część: A. Program warunków wstępnych |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 1.4 |
Tytuł rozdziału: Procesy mycia i dezynfekcji |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 8 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
Dokumentacja zawiera informacje dotyczące:
co poddano procesom mycia i dezynfekcji
kiedy i w jakim czasie
jakie były stosowane środki myjące i dezynfekujące
czy posiadają one odpowiednie atesty
jakie było ich stężenie
w jakim czasie przeprowadzono daną operację i jaki był czas oddziaływanmia środków chemicznych na czyszczoną powierzchnię
kto wykonał czynności związane z procesami mycia i dezynfekcji wraz z podpisem
kto sprawdził wykonanie ww. wymienionej czynności.
Część: A. Program warunków wstępnych |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 1.5 |
Tytuł rozdziału: Zaopatrzenie w wodę |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 9 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
Woda stosowana do celów technologicznych odpowiada wymaganiom określonym w odpowiednich przepisach. Jej jakość jest systematycznie kontrolowana i monitorowana, a wszelkie wyniki badań są rejestrowane.
Woda techniczna przepływa w oddzielnym, wyraźnie oznakowanym rurociągu.
Część: A. Program warunków wstępnych |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 1.6 |
Tytuł rozdziału: Kontrola odpadów stałych i ścieków |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 10 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
Odpady i śmieci gromadzone są w określonych miejscach poza pomieszczeniami z żywnością i systematycznie usuwane wg określonego harmonogramu.
Z przestrzeni produkcyjnych są usuwane raz dziennie.
Miejsca gromadzenia odpadów i śmieci wytwarzanych podczas procesu produkcji są tak zaprojektowane, aby:
był do nich łatwy dojazd
łatwo je utrzymać w czystości i porządku
można je było zdezynfekować
były one zabezpieczone przed dostępem insektów i gryzoni
w żaden sposób nie powodowały zanieczyszczenia żywności.
Część: A. Program warunków wstępnych |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 1.7 |
Tytuł rozdziału: Zabezpieczenie przed szkodnikami |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 11 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
W zakładzie opracowany jest system kontroli i monitorowania obecności szkodników oraz program stosowania odpowiednich środków zabezpieczających.
Obserwacje dotyczące obecności szkodników są prowadzone w sposób ciągły zarówno w zakładzie jak i na otaczającym go terenie. Zwalczanie szkodników jest prowadzone zgodnie z zaleceniami organów urzędowej kontroli żywności, w tym szczególnie Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Inspekcjo Weterynaryjnej, przy użyciu metod chemicznych, fizycznych i biologicznych.
Inwazji gryzoni zapobiega się poprzez ustawianie odpowiednich pułapek i stacji monitorujących wokół zakładu jak i na jego terenie. Istotnie jest również odpowiednie zabezpieczenie budynków przed ich wtargnięciem (zabezpieczenie i ograniczenie liczby otworów, zastosowanie odpowiednio twardego cementu na fundamenty, utwardzenie terenu wokół budynków produkcyjnych, systematyczne usuwanie odpadów itp.).
Muchy i inne owady latające eliminuje się poprzez stosowanie lamp owadobójczych różnych typów oraz zabezpieczenie okien siatkami, zainstalowanie wymuszonej wentylacji, klimatyzacji.
Owady biegające eliminuje się poprzez systematyczne prowadzanie dezynsekcji i ograniczenie dostępności żywności nie opakowanej.
Osoby realizujące program zwalczania szkodników posiadają odpowiednie umiejętności i wiedzę z tego zakresu. Działania z zakresu kontroli obecności szkodników oraz zabezpieczenia przed nimi powinny być odpowiednio rejestrowane i dokumentowane.
Część: A. Program warunków wstępnych |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 1.8 |
Tytuł rozdziału: Szkolenie personelu |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 12 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
Kierownictwo zakładu organizuje systematyczne i na odpowiednim poziomie szkolenia dla personelu z zakresu higieny. Poziom wiadomości i kwalifikacje formalne pracowników są odpowiednie do wykonywanych przez nie czynności, obowiązków, kompetencji oraz odpowiedzialności.
Pracownicy pracujący nawet na najniższych szczeblach w hierarchii zakładu posiadają podstawową wiedzę z zakresu m.in.:
Co to jest zatrucie pokarmowe?
Jakie są główne przyczyny zatruć pokarmowych?
Jakie czynniki wpływają na wzrost i namnażanie drobnoustrojów?
Jak zapobiegać zatruciom pokarmowym?
Jak zapobiegać fizycznemu i chemicznemu skażeniu żywności?
Jak wypełniać dokumenty i formularze związane z realizacją zasad GHP/GMP i HACCP?
Jak higienicznie wykonywać swoje codzienne czynności?
Jak obsługiwać maszyny i urządzenia oraz posługiwać się przyrządami i drobnym sprzętem?
Jak utrzymywać czystość i porządek na swoim miejscu pracy?
Kierownik zakładu prowadzi rejestr prowadzonych szkoleń. Każdy pracownik posiada indywidualną kartę, w której odnotowywane są wszystkie odbyte przez niego szkolenia. Gromadzone są kopie wszystkich uzyskanych świadectw lub certyfikatów.
Część: A. Program warunków wstępnych |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 1.9 |
Tytuł rozdziału: Higiena personelu |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 13 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
Pracownicy posiadają odpowiednie kwalifikacje w zakresie podstawowych zagadnień higieny.
Każda osoba pracująca na stanowisku wymagającym bezpośredniego kontaktu z żywnością wykazuje odpowiedni stan zdrowia określony na podstawie badań lekarskich oraz odpowiednich badań analitycznych.
Pracownik chory lub podejrzany o chorobę zakaźną, cierpiący na infekcję dróg oddechowych, biegunkę lub ropne schorzenia skóry jest bezzwłocznie odsuwany od pracy wymagającej kontaktu z żywnością.
Pracownicy nie przechowują rzeczy osobistych w strefie produkcji.
Pracownicy nie wykonują czynności, które mogłyby przyczynić się do zanieczyszczenia żywności, a w szczególności pić, spożywać posiłków, jeść słodyczy, żuć gumy, palić tytoniu, pluć, kasłać i czyścić nos itp.
Przed rozpoczęciem pracy każdy pracownik produkcyjny myje się i zakłada czystą odzież ochronną oraz odpowiednie nakrycie głowy, maseczkę ochronna i obuwie robocze.
Każdy pracownik przestrzega zasady higieny i czystości (zwłaszcza rąk, krótko obcięte paznokcie, odzież ochronna czysta i nieuszkodzona oraz całkowicie odzież osobistą pracownika i włosy).
Pracownicy produkcyjni nie mogą nosić biżuterii, zegarków, szpilek i spinek do włosów oraz innych drobnych przedmiotów, które mogłyby zagrażać bezpieczeństwu konsumenta w przypadku dostania się do żywności.
Wszelkie skaleczenia i rany, jeśli osoba jest dopuszczona warunkowo do pracy, powinny być zabezpieczone wodoodpornym opatrunkiem, najlepiej w kolorze niebieskim w celu jego szybkiej identyfikacji w przypadku ewentualnego dostania się do żywności.
Pracownicy myją ręce:
przed rozpoczęciem pracy z żywnością,
każdorazowo po wyjściu z toalety,
po każdej czynności z surowcami lub półproduktami i każdej innej czynności „brudnej”
po każdym wyjściu poza przestrzeń produkcyjną
okresowo podczas pracy, gdy następuje zmiana rodzaju wykonywanej czynności.
Część: A. Program warunków wstępnych |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 1.10 |
Tytuł rozdziału: Pomieszczenia socjalne |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 14 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
W celu zapewnienia odpowiednich warunków utrzymania właściwej higieny osobistej w obrębie zakładu znajdują się w odpowiednich miejscach i ilościach pomieszczenia socjalne – szatnie i toalety wraz z odpowiednim wyposażeniem (umywalki, natryski), a także miejsca do spożywania posiłków i odpoczynku:
Szatnie dla pracowników mają wydzielone części bądź szafki na odzież i przedmioty osobistego użytku oraz odzież ochronna pracowników.
Zapewniona jest odpowiednia ilość urządzeń sanitarnych.
Umywalki są podłączone do ciepłej i zimnej wody.
Obok umywalki znajduje się pojemnik na mydło oraz płyn dezynfekujący, a także ręczniki jednorazowego użytku a także kosz na zużyte ręczniki.
W pomieszczeniach do spożywania posiłków znajduje się sprzęt i urządzenia do mycia rąk i naczyń oraz przechowywania żywności.
Część: A. Program warunków wstępnych |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 1.11 |
Tytuł rozdziału: Magazynowanie żywności |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 15 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
Magazyny w zakładzie zaprojektowane i wykonane są tak, aby:
umożliwić utrzymanie porządku i czystości
zapobiegać przedostawaniu się szkodników do ich wnętrza
chronić żywność przed zanieczyszczeniem
zapewnić warunki temperatury i wilgotności gwarantujące zachowanie możliwie najwyższej jakości zdrowotnej i odżywczej żywności
zapewnić odpowiednią segregację poszczególnych rodzajów żywności ze szczególnym uwzględnieniem rozdziału surowców od produktów gotowych, a także produktów pochodzących ze zwrotów
zapewnić oddzielne składowanie opakowań i substancji nie będących żywnością
zapewnić odpowiednią rotacje produktów w magazynach.
Część: A. Program warunków wstępnych |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 1.12 |
Tytuł rozdziału: Transport wewnętrzny |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 16 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
Główne zasady funkcjonowania transportu wewnętrznego w zakładzie określa się następująco:
zapewniono, aby ciągi transportowe surowców, wyrobów gotowych, zużytych opakowań, odpadów itp. były rozdzielone i nie krzyżowały się
zachowuje się czystość środków transportu oraz pojemników i opakowań (systematyczne mycie i dezynfekcja)
zapewnia się możliwie krótki czas transportu
zabezpieczenie przed ubytkami i zanieczyszczeniem żywności
zachowanie, tam gdzie to niezbędne, odpowiedniej temperatury podczas transportu
unifikacja środków transportu oraz pojemników transportowych.
Część: A. Program warunków wstępnych |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 1.13 |
Tytuł rozdziału: Prowadzenie dokumentacji i zapisów |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 17 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
Obok dokumentacji prowadzonej przez pracowników, w zakładzie znajduje się książka kontroli sanitarnej dla potrzeb dokumentowania działań nadzorowych organów urzędowej kontroli żywności oraz teczka dokumentacji sanitarnej zawierająca:
wyniki badania wody
protokoły kontroli sanitarnej, decyzje i inne dokumenty wydane przez organ nadzoru sanitarnego
uzgodnioną z właściwym organem nadzoru sanitarnego listę pracowników, wymagających wstępnych i okresowych badań lekarskich
zaświadczenia pracowników o ukończonych szkoleniach.
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.1 |
Tytuł rozdziału: Polityka przedsiębiorstwa w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego żywności |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 18 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
Polityka w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego wyrobów
Firma OSM „Stal-Mlek” niniejszym deklaruje, że: nadrzędnym celem naszej działalności jest wychodzenie naprzeciw i zaspokajanie potrzeb, wymagań i oczekiwań naszych klientów w zakresie zapewnienia pełnego bezpieczeństwa zdrowotnego naszych wyrobów.
Cel ten osiągany jest poprzez stworzenie odpowiedniej struktury organizacyjnej oraz pełną realizację zasad Dobrej Praktyki Higienicznej i Dobrej Praktyki Produkcyjnej, a także wdrażanie Systemu Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli – HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Point) jako podstawowych narzędzi zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego, zgodnie z jego zasadami określonymi w Codex Alimentarius, zalecanymi przez Światową Organizację Zdrowia. Pracownicy firmy znają i utożsamiają się z tą polityką oraz świadomie podejmują i realizują wszystkie działania gwarantujące zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego wyrobów gotowych.
Dyrektor Naczelny Pełnomocnik ds. Jakości
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.1 |
Tytuł rozdziału: Polityka przedsiębiorstwa w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego żywności |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 19 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
Zakres systemu HACCP w Firmie OSM „Stal-Mlek”
System HACCP wdrażany w Firmie OSM „Stal-Mlek” obejmuje produkcję mleka spożywczego wytwarzanego na linii technologicznej rozlewni mleka od momentu przyjęcia surowców i materiałów pomocniczych do zakładu do momentu wydania wyrobów gotowych z magazynu.
System został opracowany i jest wdrażany z uwzględnieniem następujących rodzajów zagrożeń:
biologicznych, w tym szczególnie mikrobiologicznych – obecność drobnoustrojów chorobotwórczych, toksyn bakteryjnych oraz pasożytów
chemicznych – obecność pozostałości leków weterynaryjnych, środków myjących i dezynfekcyjnych, metali szkodliwych dla zdrowia
fizycznych – zanieczyszczenia mechaniczne i wszystkie ciała obce.
Aktualnie system nie obejmuje obszaru pozyskiwania surowców w tzw. produkcji pierwotnej oraz obszaru dystrybucji wyrobów gotowych w łańcuchu hurtownia – obrót – konsument końcowy.
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.2 |
Tytuł rozdziału: Utworzenie zakładowego zespołu ds. HACCP |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 20 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
Zarządzenie o powołaniu Zespołu ds. wdrażania systemu HACCP
Niniejszym powołuję Zakładowy Zespół ds. Wdrażania Systemu HACCP w składzie:
Andrzej Juśko Przewodniczący
Małgorzata Butryn Zastępca przewodniczącego
Monika Wróblewska Członek
Marta Butryn Sekretarz
Zobowiązuję Zespół do opracowania i wdrożenia systemu HACCP oraz nadzoru nad jego dokumentowaniem.
Zespół jest odpowiedzialny za organizowanie szkoleń i przekazywanie załodze informacji i poleceń związanych z procesem wdrażania systemu HACCP.
Upoważniam Zespół do wglądu do dokumentów zakładowych niezbędnych do opracowania planu HACCP.
Upoważniam Przewodniczącego Zespołu do wydawania wybranym członkom załogi poleceń co do opracowania stosownych elementów dokumentacji HACCP.
Zobowiązuję Przewodniczącego Zespołu do organizacji i nadzoru w zakresie przeprowadzania auditów wewnętrznych w zakładzie.
Zobowiązuję Przewodniczącego Zespołu do przekazywania Najwyższemu Kierownictwu okresowych sprawozdań z realizacji zadań związanych z wdrażaniem systemu HACCP.
Zobowiązuję Załogę do wypełniania poleceń Zespołu ds. HACCP.
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.2 |
Tytuł rozdziału: Utworzenie zakładowego zespołu ds. HACCP |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 21 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
Członkowie Zespołu są zobowiązani do doskonalenia wiedzy i podnoszenia kwalifikacji z zakresu systemu HACCP.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 18.05.2009r.
Stalowa Wola, 18.05.2009r. Dyrektor Naczelny
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.3 |
Tytuł rozdziału: Opis produktu oraz jego przeznaczenie konsumenckie |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 22 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
NAZWA PRODUKTU |
Mleko spożywcze pasteryzowane homogenizowane 2% tł. |
OPIS PRODUKTU |
Mleko spożywcze pasteryzowane w temperaturze 750C prze 18 sekund, wykazujące ujemny wynik w próbie na obecność fosfatazy alkalicznej, a dodatni wynik w próbie na obecność peroksydazy. |
SKŁAD SUROWCOWY |
Surowcem do produkcji mleka spożywczego jest mleko surowe do skupu wg PN-A-86002 |
CECHY ORGANOLEPTYCZNE |
Wygląd: ciecz jednorodna o barwie białej z odcieniem jasnokremowym lub białej Smak i zapach: właściwy dla mleka pasteryzowanego, bez obcych posmaków i zapachów |
CECHY CHEMICZNE |
Zawartość tłuszczu: 2%, nie różni się od zadeklarowanej więcej niż o 0,05% Kwasowość: 6,0 – 7,8oSH lub pH 6,6 – 6,8 Gęstość: przy zawartości tłuszczu > 2,0%: 1,0280 g/ml, przy zawartości tłuszczu < 2,0%: 1,0290 g/ml |
CECHY MIKROBIOLOGICZNE |
Obecność aflatoksyny M1: niedopuszczalna Obecność bakterii grupy coli: nieobecne w 0,01 ml Ogólna liczba drobnoustrojów w 1 ml: poniżej 100 000 Pałeczki Salmonella: nieobecne w 25 ml Staphylococcus aureus (gronkowce chorobotwórcze): nieobecne w 0,1 ml |
OPAKOWANIE I MASA NETTO |
Opakowanie jednostkowe: pudełka kartonowe z laminatu wielowarstwowego o pojemności 1 dm3 Opakowania transportowe: skrzynki bezprzegrodowe, wielokrotnego użytkowania, z tworzyw sztucznych przeznaczone do przechowywania i transportu przetworów mleczarskich wg PN-89/O-79835/09 |
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.3 |
Tytuł rozdziału: Opis produktu oraz jego przeznaczenie konsumenckie |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 23 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
WARUNKI PRZECHOWYWANIA |
Mleko spożywcze pasteryzowane natychmiast po pasteryzacji powinno być schłodzone do temperatury nie przekraczającej 6oC oraz przechowywane i transportowane do punktów sprzedaży w temperaturze nie przekraczającej 8oC. W punktach sprzedaży mleko należy przechowywać w temperaturze nie przekraczającej 10oC. |
OKRES TRWAŁOŚCI |
Do 5 dni od daty produkcji w temp. poniżej 100C |
SPOSÓB WYKORZYSTANIA PRZEZ KLIENTA |
Gotowe do spożycia |
PRZEZNACZENIA KONSUMENCKIE |
Dla wszystkich grup za wyjątkiem osób uczulonych na białko mleka |
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.3 |
Tytuł rozdziału: Schemat technologiczny |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 24 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
MLEKO SUROWE
1) PRZYJĘCIE MLEKA DO ZAKŁADU:
WSTĘPNA OCENA JAKOŚCI,
POBRANIE PRÓBEK DO BADAŃ
2) POMIAR OBJĘTOŚCI
ZA POMOCĄ PRZEPŁYWOMIERZA PODCZAS
PRZEPOMPOWYWANIA MLEKA
3) OZIĘBIANIE SUROWCA W OZIĘBIACZU
DO TEMP. 50C
4) PRZECHOWYWANIE MLEKA
W ZBIORNIKACH MAGAZYNOWYCH
MAKS. 24H W TEMP. <100C
5) WSTĘPNE OGRZEWANIE MLEKA
DO TEMP. WIROWANIA
W PASTERYZATORZE - 450C
6)
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.3 |
Tytuł rozdziału: Schemat technologiczny |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 25 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
5)
6) CZYSZCZENIE I ODTLUSZCZANIE
MLEKA NA WIRÓWCE 450C ŚMIETANKA
7) NORMALIZACJA – DODAWANIE W PRZEPŁYWIE ŚMIETANKA DO MLEKA ODTŁUSZCZONEGO ŚMIETANKI ŚMIETANKA
LUB ODPROWADZENIE NADMIARU ŚMIETANKI
8) ODGAZOWYWANIE
9) HOMOGENIZACJA
10) PASTERYZACJA WYSOKA (HTST) 750C, 18 sekund
11)
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.3 |
Tytuł rozdziału: Schemat technologiczny |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 26 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
10)
11) CHŁODZENIE 40C
12) MAGAZYNOWANIE W TANKACH
OPAKOWANIA FOLIOWE 13) PAKOWANIE
STOP
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.3 |
Tytuł rozdziału: Schemat technologiczny |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 27 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
1) PRZYJĘCIE MLEKA DO ZAKŁADU: WSTĘPNA OCENA JAKOŚCI, POBRANIE PRÓBEK DO BADAŃ – do hali rozładunku w mleczarni mleko dowożone jest samochodami – cysternami do przewozu mleka. Następuje wstępna ocena jakości mleka w cysternie, obejmująca badanie wyglądu, zapachu, temperatury i kwasowości mleka. Pobierane są również próbki do badań laboratoryjnych, które obejmują oznaczenia: gęstości, zanieczyszczeń mechanicznych, zawartości tłuszczu, rozwodnienia, obecności komórek somatycznych, ogólnej liczby drobnoustrojów, obecności antybiotyków i innych substancji hamujących rozwój mikroflory.
2) POMIAR OBJĘTOŚCI ZA POMOCĄ PRZEPŁYWOMIERZA PODCZAS PRZEPOMPOWYWANIA MLEKA pomiar ilościowy przyjętego mleka określany jest poprzez objętość za pomocą przepływomierza umieszczonego pomiędzy pompą a oziębiaczem.
3) OZIĘBIANIE SUROWCA W OZIĘBIACZU DO TEMP. 50C – mleko surowe przepompowywane jest poprzez oziębiacz do tanków magazynowych.
4) PRZECHOWYWANIE MLEKA W ZBIORNIKACH MAGAZYNOWYCH MAKS. 24H W TEMP. <100C - schłodzenie mleka podczas jego magazynowania ma zapobiec zepsuciu surowca przed jego przerobem.
5) WSTĘPNE OGRZEWANIE MLEKA DO TEMP. WIROWANIA W PASTERYZATORZE – podgrzanie mleka do temperatury 450C ułatwia proces wirowania, a co za tym idzie łatwiejsze odtłuszczanie i oczyszczanie.
6) CZYSZCZENIE I ODTLUSZCZANIE MLEKA NA WIRÓWCE – mleko oczyszcza się i odtłuszcza mechanicznie w temperaturze 450C na urządzeniach zwanych wirówkami. Nadmiar tłuszczu odprowadzany jest w postaci śmietanki. Usuwane są z mleka wszelkie drobne zanieczyszczenia.
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.3 |
Tytuł rozdziału: Schemat technologiczny |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 28 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
7) NORMALIZACJA – DODAWANIE W PRZEPŁYWIE DO MLEKA ODTŁUSZCZONEGO ŚMIETANKI LUB ODPROWADZENIE NADMIARU ŚMIETANKI – celem normalizacji jest uzyskanie mleka o standardowej zawartości tłuszczu zgodnej z założeniami produkcyjnymi, czyli w ilości 2%. Standaryzacja zawartości tłuszczu polega na zmieszaniu odpowiednich ilości mleka odtłuszczonego i śmietanki. Operacje tę często przeprowadza się także oddzielając w przepływie pewną ilość śmietanki.
8) ODGAZOWYWANIE - w mleku surowym powietrze występujące w formie rozpuszczonej, związanej ze składnikami mleka lub zdyspergowanej, stanowi 6-10% objętości mleka. Taka ilość powietrza obniża efektywność procesu produkcji i wpływa niekorzystnie na właściwości produktu końcowego. Odgazowywanie przeprowadzane jest przy użyciu układów odgazowania w podciśnieniu.
9) HOMOGENIZACJA - proces ten polega na rozbiciu i dyspersji kuleczek tłuszczowych oraz ich skupisk do mniejszych rozmiarów. Dokonuje się tego poprzez przepuszczenie ogrzanego produktu pod wysokim ciśnieniem przez wąską szczelinę urządzeniu zwanym homogenizatorem. Homogenizacja zapobiega powstawaniu warstwy śmietanki lub wydzielania tłuszczu na powierzchni gotowego produktu, powodując jednocześnie lepszą przyswajalność tłuszczu mlecznego.
10) PASTERYZACJA WYSOKA KRÓTKOTRWAŁA - (HTST - ang. High Temperature Short Time) polegająca na podgrzaniu mleka w temperaturze 72- 75°C przez 18 sekund. Ma na celu redukcję zawartej w surowym mleku liczby drobnoustrojów chorobotwórczych i saprofitycznych do bezpiecznego poziomu, a także wydłużenie okresu trwałości produktu, przy jednoczesnym zachowaniu minimalnych zmian chemicznych, fizycznych i organoleptycznych mleka.
11) CHŁODZENIE - zapobiega zepsuciu mleka podczas jego magazynowania.
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.3 |
Tytuł rozdziału: Schemat technologiczny |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 29 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
12) MAGAZYNOWANIE W TANKACH - mleko przed pakowaniem przetrzymuje się w temperaturze 40C w tankosilosach.
13) PAKOWANIE – mleko pakuje się w woreczki foliowe o pojemności 1 dm3 (1 litr). Służy do tego automat pakujący. Woreczki z mlekiem umieszczane są następnie w skrzynkach plastikowych do mleka.
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.3 |
Tytuł rozdziału: Weryfikacja schematu technologicznego |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 30 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
PROTOKÓŁ
Członkowie Zakładowego Zespołu ds. Wdrażania Systemu HACCP w składzie Andrzej Juśko, Małgorzata Butryn, Monika Wróblewska, Marta Butryn stwierdzili, że procesy produkcyjne przebiegają zgodnie z opracowanymi w Księdze HACCP schematami blokowymi.
Podpisy członków Zespołu ds. HACCP
.................................................
.................................................
.................................................
.................................................
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.3 |
Tytuł rozdziału: Analiza zagrożeń |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 31 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ |
CZYNNIKI KONTROLI |
PROCES DECYZYJNY |
||||||||||
ETAP PROCESU |
ZAGROŻENIE |
ODPOWIEDZI NA PYTANIA |
CCP (T/N) |
NUMER CCP NUMER CCP |
||||||||
OPIS |
KATEGORIA |
PRZYCZYNA |
1 |
1a |
1b |
2 |
3 |
4 |
||||
1) Przyjęcie surowca do zakładu |
Zanieczyszczenie mleka surowego ciałami stałymi: piasek, szkło, kawałki sznurka, kawałki szkła, włosy, guziki, słoma, części roślin itp. |
F |
Niewłaściwe warunki udoju i transportu mleka. |
Ocena wizualna mleka. Zastosowanie sit podczas przepompowywania. |
T |
|
|
T |
|
T |
N |
|
Mleko surowe o przekroczonej liczbie drobnoustrojów, komórek somatycznych. Największe znaczenie mają tu saprofity powodujące zepsucie mleka: Streptococcus, Lactobacillus alkaligenes, Achronobacter, Pseudomonas, patogeny: Listeria monocytogenes, E. coli 0157:H7, Yersinia enterocolitica, E. faecalis, Campylobacter jejuni, Staaphylococcus aureus, Shigella, Pseodomonas. Pleśnie produkujące aflatoksyny: Aspergillus flavus, Aspergillus parasitius |
M |
Mleko pochodzące od chorych krów. Niewłaściwe warunki udoju i transportu mleka. |
Oznaczenie liczby drobnoustrojów i komórek somatycznych. Mleko surowe nie powinno zawierać w 1 mililitrze więcej niż 100.000 drobnoustrojów i 400.000 komórek somatycznych. |
T |
|
|
T |
|
T |
N |
|
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.3 |
Tytuł rozdziału: Analiza zagrożeń |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 31 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ |
CZYNNIKI KONTROLI |
PROCES DECYZYJNY |
||||||||||
ETAP PROCESU |
ZAGROŻENIE |
ODPOWIEDZI NA PYTANIA |
CCP (T/N) |
NUMER CCP NUMER CCP |
||||||||
OPIS |
KATEGORIA |
PRZYCZYNA |
1 |
1a |
1b |
2 |
3 |
4 |
1) Przyjęcie surowca do zakładu |
- Substancje pochodzenia paszowego (np. trójetyloamina o zapachu śledziowym po skarmieniu buraków) - Antybiotyki i inne substancje hamujące (pojawiają się w mleku przy leczeniu zwierząt – okres karencji 5 dni) - Środki myjące i dezynfekujące (detergenty, jodofory, preparaty chlorowe) - Pestycydy (środki chemiczne stosowane w rolnictwie do zwalczania : chwastów – herbicydy, grzybów chorobotwórczych – fungicydy, owadów – insektycydy, robaków – nematocydy ) - chloroorganiczne (DDT, aldryna, dialdryna), związki lipofilne o dużej trwałości (kumulujące się) o działaniu toksycznym i rakotwórczym - fosforoorganiczne (chlorfenwinfos, dichlorfos, fosfamidon) – działają toksycznie - karbaminiany (dioksakarb, Izotan) – działają toksycznie
|
Ch |
Obecność w mleku w wyniku zafałszowań wodą bądź intensywnego nawożenia gleby. Mleko pochodzące od chorych krów. Niewłaściwe warunki udoju i transportu mleka. |
Pobranie próbki mleka i wykonanie testów na zafałszowanie mleka. |
T |
|
|
N |
N |
|
N |
|
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.3 |
Tytuł rozdziału: Analiza zagrożeń |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 31 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ |
CZYNNIKI KONTROLI |
PROCES DECYZYJNY |
||||||||||
ETAP PROCESU |
ZAGROŻENIE |
ODPOWIEDZI NA PYTANIA |
CCP (T/N) |
NUMER CCP NUMER CCP |
||||||||
OPIS |
KATEGORIA |
PRZYCZYNA |
1 |
1a |
1b |
2 |
3 |
4 |
1) Przyjęcie surowca do zakładu |
- Toksyny mikroorganizmów: - ciepłooporne enterotoksyny – powstają w wyniku chorobotwórczego działania gronkowców, paciorkowców, np. mastitis - ciepłooporne endotoksyny – z pałeczek okrężnicy, np. zakażenie mleka - mikotoksyny – metabolity pleśni ze spleśniałej paszy, np. aflatoksyny; związki o silnym działaniu rakotwórczym, paulina, gliotoksyna, klawacyna; metabolity wywołujące silne zatrucia - Metale ciężkie i toksyczne ( Fe, Cu, Zn, Pb, Cd, Hg, As, F) - skażenia radioaktywne - azotany i azotyny |
Ch |
Obecność mleku w wyniku zafałszowań wodą bądź intensywnego nawożenia gleby Mleko pochodzące od chorych krów. Niewłaściwe warunki udoju i transportu mleka. |
Pobranie próbki mleka i wykonanie testów na zafałszowanie mleka. |
T |
|
|
N |
N |
|
N |
|
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.3 |
Tytuł rozdziału: Analiza zagrożeń |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 31 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ |
CZYNNIKI KONTROLI |
PROCES DECYZYJNY |
||||||||||
ETAP PROCESU |
ZAGROŻENIE |
ODPOWIEDZI NA PYTANIA |
CCP (T/N) |
NUMER CCP NUMER CCP |
||||||||
OPIS |
KATEGORIA |
PRZYCZYNA |
1 |
1a |
1b |
2 |
3 |
4 |
2) Pomiar objętości za pomocą przepływomierza podczas przepompowywania mleka |
brak |
F |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
Pozostałości drobnoustrojów w instalacji do przepompowywania |
M |
Niedokładne mycie i dezynfekcja instalacji i przepływomierza |
brak |
N |
N |
|
|
|
|
N |
|
|
Pozostałości środków myjących i dezynfekujących |
Ch |
Niedokładne wypłukanie instalacji po procesie mycia i dezynfekcji |
brak |
N |
N |
|
|
|
|
N |
|
|
3) Oziębianie surowca w oziębiaczu |
brak |
F |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
brak |
M |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pozostałości środków myjących i dezynfekujących |
Ch |
Niedokładne wypłukanie instalacji po procesie mycia i dezynfekcji |
brak |
N |
N |
|
|
|
|
N |
|
|
4) Przechowywania mleka w zbiornikach magazynowych |
brak |
F |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
Namnażanie się drobnoustrojów. |
M |
Niedostateczne schłodzenie mleka przyjętego do przerobu. Zbyt długi czas przetrzymywania w zbiorniku. |
Pomiar temperatury w zbiorniku. Pomiar liczby godzin przebywania mleka zbiorniku. |
T |
|
|
T |
|
T |
N |
|
|
brak |
Ch |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.3 |
Tytuł rozdziału: Analiza zagrożeń |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 31 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ |
CZYNNIKI KONTROLI |
PROCES DECYZYJNY |
||||||||||
ETAP PROCESU |
ZAGROŻENIE |
ODPOWIEDZI NA PYTANIA |
CCP (T/N) |
NUMER CCP NUMER CCP |
||||||||
OPIS |
KATEGORIA |
PRZYCZYNA |
1 |
1a |
1b |
2 |
3 |
4 |
5) Wstępne ogrzewanie mleka do temp. wirowania w pasteryzatorze |
brak |
F |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
brak |
M |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pozostałości środków myjących i dezynfekujących |
Ch |
Niedokładne wypłukanie instalacji po procesie mycia i dezynfekcji |
brak |
N |
N |
|
|
|
|
N |
|
|
6) Czyszczenie i odtłuszczanie mleka na wirówce |
brak |
F |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
brak |
M |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pozostałości środków myjących i dezynfekujących |
Ch |
Niedokładne wypłukanie instalacji po procesie mycia i dezynfekcji |
brak |
N |
N |
|
|
|
|
N |
|
|
7) Normalizacja |
brak |
F |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
brak |
M |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pozostałości środków myjących i dezynfekujących |
Ch |
Niedokładne wypłukanie instalacji po procesie mycia i dezynfekcji |
brak |
N |
N |
|
|
|
|
N |
|
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.3 |
Tytuł rozdziału: Analiza zagrożeń |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 31 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ |
CZYNNIKI KONTROLI |
PROCES DECYZYJNY |
||||||||||
ETAP PROCESU |
ZAGROŻENIE |
ODPOWIEDZI NA PYTANIA |
CCP (T/N) |
NUMER CCP NUMER CCP |
||||||||
OPIS |
KATEGORIA |
PRZYCZYNA |
1 |
1a |
1b |
2 |
3 |
4 |
8) Odgazowywanie |
brak |
F |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
brak |
M |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pozostałości środków myjących i dezynfekujących |
Ch |
Niedokładne wypłukanie instalacji po procesie mycia i dezynfekcji |
brak |
N |
N |
|
|
|
|
N |
|
|
9) Homogenizacja |
brak |
F |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
brak |
M |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pozostałości środków myjących i dezynfekujących |
Ch |
Niedokładne wypłukanie instalacji po procesie mycia i dezynfekcji |
brak |
N |
N |
|
|
|
|
N |
|
|
10) Pasteryzacja |
brak |
F |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.3 |
Tytuł rozdziału: Analiza zagrożeń |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 31 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ |
CZYNNIKI KONTROLI |
PROCES DECYZYJNY |
||||||||||
ETAP PROCESU |
ZAGROŻENIE |
ODPOWIEDZI NA PYTANIA |
CCP (T/N) |
NUMER CCP NUMER CCP |
||||||||
OPIS |
KATEGORIA |
PRZYCZYNA |
1 |
1a |
1b |
2 |
3 |
4 |
10) Pasteryzacja |
Rozwój drobnoustrojów. Największe znaczenie mają tu saprofity powodujące zepsucie mleka: Streptococcus, Lactobacillus alkaligenes, Achronobacter, Pseudomonas, patogeny: Listeria monocytogenes, E. coli 0157:H7, Yersinia enterocolitica, E. faecalis, Campylobacter jejuni, Staaphylococcus aureus, Shigella, Pseodomonas. Pleśnie produkujące aflatoksyny: Aspergillus flavus, Aspergillus parasitius |
M |
Źle przeprowadzony proces pasteryzacji |
Pomiar parametrów procesu: czasu i temperatury. |
T |
|
|
T |
|
N |
T |
1 |
Pozostałości środków myjących i dezynfekujących |
Ch |
Niedokładne wypłukanie instalacji po procesie mycia i dezynfekcji |
brak |
N |
N |
|
|
|
|
N |
|
11) Chłodzenie |
brak |
F |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
Rozwój drobnoustrojów. Chodzi głównie o bakterie psychotrofowe, przetrwalniki Bacillus, beztlenowe laseczki przetrwalnikujące. |
M |
Źle przeprowadzony proces chłodzenia |
Pomiar temperatury. |
T |
|
|
T |
|
N |
T |
2 |
|
Pozostałości środków myjących i dezynfekujących |
Ch |
Niedokładne wypłukanie instalacji po procesie mycia i dezynfekcji |
brak |
N |
N |
|
|
|
|
N |
|
Część: B. System HACCP |
Przedsiębiorstwo: OSM „Stal-Mlek” |
||
Rozdział: 2.3 |
Tytuł rozdziału: Analiza zagrożeń |
||
Wersja: 1
|
Wykonał: Andrzej Juśko |
Data: 18.05.2009 |
Podpis: |
Strona: 31 z
|
Sprawdził: |
Data: |
Podpis: |
IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ |
CZYNNIKI KONTROLI |
PROCES DECYZYJNY |
||||||||||
ETAP PROCESU |
ZAGROŻENIE |
ODPOWIEDZI NA PYTANIA |
CCP (T/N) |
|
||||||||
OPIS |
KATEGORIA |
PRZYCZYNA |
1 |
1a |
1b |
2 |
3 |
4 |
|
12) Magazynowanie w tankach |
brak |
F |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
brak |
M |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pozostałości środków myjących i dezynfekujących |
Ch |
Niedokładne wypłukanie instalacji po procesie mycia i dezynfekcji |
brak |
N |
N |
|
|
|
|
N |
|
|
13) Pakowanie |
brak |
F |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
brak |
M |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
brak |
Ch |
brak |
brak |
|
|
|
|
|
|
|
|