projekt HACCP

Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii

Technologia żywności i żywienie człowieka














Księga HACCP

Praca zaliczeniowa z przedmiotu - Systemy zapewnienia jakości




Wykonawca:

Andrzej Juśko, grupa 1b

Data przyjęcia pracy:


Ocena:


Podpis:
















Rok akademicki 2008/2009

Spis treści:


  1. Część A. Program warunków wstępnych

    1. Lokalizacja, infrastruktura i otoczenie zakładu

    2. Układ funkcjonalny zakładu

    3. Maszyny i urządzenia

    4. Procesy mycia i dezynfekcji

    5. Zaopatrzenie w wodę

    6. Kontrola odpadów

    7. Zabezpieczenie przed szkodnikami

    8. Szkolenie personelu

    9. Higiena personelu

    10. Pomieszczenia socjalne

    11. Magazynowanie żywności

    12. Transport wewnętrzny

    13. Prowadzenie dokumentacji i zapisów

  2. Część B. System HACCP

    1. Polityka przedsiębiorstwa w zakresie bezpieczeństwa żywności

    2. Powołanie zakładowego zespołu ds. HACCP

    3. Zakres stosowania przygotowywanego

    4. Opis produktu oraz jego przeznaczenie konsumenckie

    5. Schemat technologiczny wraz z opisem poszczególnych operacji

    6. Weryfikacja schematu technologicznego

    7. Analiza zagrożeń

    8. Identyfikacja CCP

    9. Określenie parametrów CCP (wartości krytyczne i docelowe)

    10. Określenie zasad monitoringu

    11. Określenie działań korygujących oraz przygotowanie pętli kontroli jakości

    12. Zasady weryfikacji oraz audytu systemu

    13. Opracowanie zasad dokumentowania systemu
















Część:

A. Program warunków wstępnych

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

1.1

Tytuł rozdziału:

Lokalizacja, infrastruktura i otoczenie zakładu

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

3 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:



Projekt architektoniczny i położenie zakładu sprzyjają realizowaniu zasad Dobrej Praktyki Higienicznej i Dobrej Praktyki Produkcyjnej:


Budynki ponadto spełniają następujące wymagania:





Część:

A. Program warunków wstępnych

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

1.1

Tytuł rozdziału:

Lokalizacja, infrastruktura i otoczenie zakładu

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

4 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:








Część:

A. Program warunków wstępnych

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

1.2

Tytuł rozdziału:

Układ funkcjonalny zakładu

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

5 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:



W układzie funkcjonalnym zakładu wyróżniamy następujące części:


Zakład podzielony jest na strefy wysokiego, średniego i niskiego ryzyka w zależności od prowadzonych w nich procesów i występujących zagrożeń w odniesieniu do jakości zdrowotnej produkowanej żywności.

Miejsce przyjęcia mleka i jego magazynowania jest strefą niskiego ryzyka, gdyż poddawane ono jest następnie różnym procesom technologicznym, eliminującym ewentualne zagrożenia. Natomiast pomieszczenia, w których dokonuje się pakowania wyrobów gotowych to strefy wysokiego ryzyka, w których kryteria higieniczne są najbardziej wyostrzone.











Część:

A. Program warunków wstępnych

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

1.3

Tytuł rozdziału:

Maszyny i urządzenia

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

6 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:



Wszystkie główne elementy wyposażenia są wykonane z blachy chromowo-niklowej, odpornej na korozję, działanie pary wodnej, kwasów organicznych oraz środków do mycia i dezynfekcji. Jest to materiał dopuszczony do kontaktu z żywnością.

W zakładzie opracowany jest pisemny harmonogram konserwacji maszyn i urządzeń w celu zapewnienia ich odpowiedniego funkcjonowania i stanu technicznego. Harmonogram ten zawiera:

Dla urządzeń i oprzyrządowania kontrolno-pomiarowego opracowano odpowiednie instrukcje oraz harmonogram kalibracji tych urządzeń oraz prowadzi się specjalne rejestry przeprowadzania tych czynności.












Część:

A. Program warunków wstępnych

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

1.4

Tytuł rozdziału:

Procesy mycia i dezynfekcji

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

7 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:




Po zakończeniu pracy w zakładzie przeprowadza się sprzątanie, podczas którego usuwane są z powierzchni podłóg, blatów oraz maszyn i urządzeń pozostałości po bieżącej produkcji oraz nagromadzony brud. Zasadnicze metody mycia to:


Do mycia stosuje się różne rodzaje środków powierzchniowo – czynnych:


Po procesie mycia przeprowadza się dezynfekcję metodą chemiczną – soda, podchloryn sodu).


Wśród pracowników zakładu wyznaczony jest odpowiednio przeszkolony pracownik odpowiedzialny za przeprowadzanie zabiegów mycia i dezynfekcji oraz za nadzór nad skutecznością tych zabiegów.


W procesie mycia i dezynfekcji rejestrowane są wszystkie wykonywane czynności i dokumentowany przebieg procesu.



Część:

A. Program warunków wstępnych

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

1.4

Tytuł rozdziału:

Procesy mycia i dezynfekcji

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

8 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:


Dokumentacja zawiera informacje dotyczące:















Część:

A. Program warunków wstępnych

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

1.5

Tytuł rozdziału:

Zaopatrzenie w wodę

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

9 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:


Woda stosowana do celów technologicznych odpowiada wymaganiom określonym w odpowiednich przepisach. Jej jakość jest systematycznie kontrolowana i monitorowana, a wszelkie wyniki badań są rejestrowane.


Woda techniczna przepływa w oddzielnym, wyraźnie oznakowanym rurociągu.


























Część:

A. Program warunków wstępnych

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

1.6

Tytuł rozdziału:

Kontrola odpadów stałych i ścieków

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

10 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:



Odpady i śmieci gromadzone są w określonych miejscach poza pomieszczeniami z żywnością i systematycznie usuwane wg określonego harmonogramu.

Z przestrzeni produkcyjnych są usuwane raz dziennie.

Miejsca gromadzenia odpadów i śmieci wytwarzanych podczas procesu produkcji są tak zaprojektowane, aby:















Część:

A. Program warunków wstępnych

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

1.7

Tytuł rozdziału:

Zabezpieczenie przed szkodnikami

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

11 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:


W zakładzie opracowany jest system kontroli i monitorowania obecności szkodników oraz program stosowania odpowiednich środków zabezpieczających.

Obserwacje dotyczące obecności szkodników są prowadzone w sposób ciągły zarówno w zakładzie jak i na otaczającym go terenie. Zwalczanie szkodników jest prowadzone zgodnie z zaleceniami organów urzędowej kontroli żywności, w tym szczególnie Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Inspekcjo Weterynaryjnej, przy użyciu metod chemicznych, fizycznych i biologicznych.

Inwazji gryzoni zapobiega się poprzez ustawianie odpowiednich pułapek i stacji monitorujących wokół zakładu jak i na jego terenie. Istotnie jest również odpowiednie zabezpieczenie budynków przed ich wtargnięciem (zabezpieczenie i ograniczenie liczby otworów, zastosowanie odpowiednio twardego cementu na fundamenty, utwardzenie terenu wokół budynków produkcyjnych, systematyczne usuwanie odpadów itp.).

Muchy i inne owady latające eliminuje się poprzez stosowanie lamp owadobójczych różnych typów oraz zabezpieczenie okien siatkami, zainstalowanie wymuszonej wentylacji, klimatyzacji.

Owady biegające eliminuje się poprzez systematyczne prowadzanie dezynsekcji i ograniczenie dostępności żywności nie opakowanej.

Osoby realizujące program zwalczania szkodników posiadają odpowiednie umiejętności i wiedzę z tego zakresu. Działania z zakresu kontroli obecności szkodników oraz zabezpieczenia przed nimi powinny być odpowiednio rejestrowane i dokumentowane.

Część:

A. Program warunków wstępnych

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

1.8

Tytuł rozdziału:

Szkolenie personelu

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

12 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:



Kierownictwo zakładu organizuje systematyczne i na odpowiednim poziomie szkolenia dla personelu z zakresu higieny. Poziom wiadomości i kwalifikacje formalne pracowników są odpowiednie do wykonywanych przez nie czynności, obowiązków, kompetencji oraz odpowiedzialności.

Pracownicy pracujący nawet na najniższych szczeblach w hierarchii zakładu posiadają podstawową wiedzę z zakresu m.in.:


Kierownik zakładu prowadzi rejestr prowadzonych szkoleń. Każdy pracownik posiada indywidualną kartę, w której odnotowywane są wszystkie odbyte przez niego szkolenia. Gromadzone są kopie wszystkich uzyskanych świadectw lub certyfikatów.

Część:

A. Program warunków wstępnych

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

1.9

Tytuł rozdziału:

Higiena personelu

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

13 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:


Pracownicy posiadają odpowiednie kwalifikacje w zakresie podstawowych zagadnień higieny.

Każda osoba pracująca na stanowisku wymagającym bezpośredniego kontaktu z żywnością wykazuje odpowiedni stan zdrowia określony na podstawie badań lekarskich oraz odpowiednich badań analitycznych.

Pracownik chory lub podejrzany o chorobę zakaźną, cierpiący na infekcję dróg oddechowych, biegunkę lub ropne schorzenia skóry jest bezzwłocznie odsuwany od pracy wymagającej kontaktu z żywnością.

Pracownicy nie przechowują rzeczy osobistych w strefie produkcji.

Pracownicy nie wykonują czynności, które mogłyby przyczynić się do zanieczyszczenia żywności, a w szczególności pić, spożywać posiłków, jeść słodyczy, żuć gumy, palić tytoniu, pluć, kasłać i czyścić nos itp.

Przed rozpoczęciem pracy każdy pracownik produkcyjny myje się i zakłada czystą odzież ochronną oraz odpowiednie nakrycie głowy, maseczkę ochronna i obuwie robocze.

Każdy pracownik przestrzega zasady higieny i czystości (zwłaszcza rąk, krótko obcięte paznokcie, odzież ochronna czysta i nieuszkodzona oraz całkowicie odzież osobistą pracownika i włosy).

Pracownicy produkcyjni nie mogą nosić biżuterii, zegarków, szpilek i spinek do włosów oraz innych drobnych przedmiotów, które mogłyby zagrażać bezpieczeństwu konsumenta w przypadku dostania się do żywności.

Wszelkie skaleczenia i rany, jeśli osoba jest dopuszczona warunkowo do pracy, powinny być zabezpieczone wodoodpornym opatrunkiem, najlepiej w kolorze niebieskim w celu jego szybkiej identyfikacji w przypadku ewentualnego dostania się do żywności.

Pracownicy myją ręce:


Część:

A. Program warunków wstępnych

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

1.10

Tytuł rozdziału:

Pomieszczenia socjalne

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

14 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:


W celu zapewnienia odpowiednich warunków utrzymania właściwej higieny osobistej w obrębie zakładu znajdują się w odpowiednich miejscach i ilościach pomieszczenia socjalne – szatnie i toalety wraz z odpowiednim wyposażeniem (umywalki, natryski), a także miejsca do spożywania posiłków i odpoczynku:













Część:

A. Program warunków wstępnych

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

1.11

Tytuł rozdziału:

Magazynowanie żywności

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

15 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:


Magazyny w zakładzie zaprojektowane i wykonane są tak, aby:
















Część:

A. Program warunków wstępnych

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

1.12

Tytuł rozdziału:

Transport wewnętrzny

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

16 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:



Główne zasady funkcjonowania transportu wewnętrznego w zakładzie określa się następująco:
















Część:

A. Program warunków wstępnych

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

1.13

Tytuł rozdziału:

Prowadzenie dokumentacji i zapisów

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

17 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:



Obok dokumentacji prowadzonej przez pracowników, w zakładzie znajduje się książka kontroli sanitarnej dla potrzeb dokumentowania działań nadzorowych organów urzędowej kontroli żywności oraz teczka dokumentacji sanitarnej zawierająca:

















Część:

B.

System HACCP

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

2.1

Tytuł rozdziału:

Polityka przedsiębiorstwa w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego żywności

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

18 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:


Polityka w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego wyrobów


Firma OSM „Stal-Mlek” niniejszym deklaruje, że: nadrzędnym celem naszej działalności jest wychodzenie naprzeciw i zaspokajanie potrzeb, wymagań i oczekiwań naszych klientów w zakresie zapewnienia pełnego bezpieczeństwa zdrowotnego naszych wyrobów.

Cel ten osiągany jest poprzez stworzenie odpowiedniej struktury organizacyjnej oraz pełną realizację zasad Dobrej Praktyki Higienicznej i Dobrej Praktyki Produkcyjnej, a także wdrażanie Systemu Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli – HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Point) jako podstawowych narzędzi zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego, zgodnie z jego zasadami określonymi w Codex Alimentarius, zalecanymi przez Światową Organizację Zdrowia. Pracownicy firmy znają i utożsamiają się z tą polityką oraz świadomie podejmują i realizują wszystkie działania gwarantujące zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego wyrobów gotowych.



Dyrektor Naczelny Pełnomocnik ds. Jakości












Część:

B.

System HACCP

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

2.1

Tytuł rozdziału:

Polityka przedsiębiorstwa w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego żywności

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

19 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:



Zakres systemu HACCP w Firmie OSM „Stal-Mlek”

System HACCP wdrażany w Firmie OSM „Stal-Mlek” obejmuje produkcję mleka spożywczego wytwarzanego na linii technologicznej rozlewni mleka od momentu przyjęcia surowców i materiałów pomocniczych do zakładu do momentu wydania wyrobów gotowych z magazynu.

System został opracowany i jest wdrażany z uwzględnieniem następujących rodzajów zagrożeń:

Aktualnie system nie obejmuje obszaru pozyskiwania surowców w tzw. produkcji pierwotnej oraz obszaru dystrybucji wyrobów gotowych w łańcuchu hurtownia – obrót – konsument końcowy.








Część:

B.

System HACCP

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

2.2

Tytuł rozdziału:

Utworzenie zakładowego zespołu ds. HACCP

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

20 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:


Zarządzenie o powołaniu Zespołu ds. wdrażania systemu HACCP

Niniejszym powołuję Zakładowy Zespół ds. Wdrażania Systemu HACCP w składzie:


Andrzej Juśko Przewodniczący

Małgorzata Butryn Zastępca przewodniczącego

Monika Wróblewska Członek

Marta Butryn Sekretarz


Zobowiązuję Zespół do opracowania i wdrożenia systemu HACCP oraz nadzoru nad jego dokumentowaniem.

Zespół jest odpowiedzialny za organizowanie szkoleń i przekazywanie załodze informacji i poleceń związanych z procesem wdrażania systemu HACCP.

Upoważniam Zespół do wglądu do dokumentów zakładowych niezbędnych do opracowania planu HACCP.

Upoważniam Przewodniczącego Zespołu do wydawania wybranym członkom załogi poleceń co do opracowania stosownych elementów dokumentacji HACCP.

Zobowiązuję Przewodniczącego Zespołu do organizacji i nadzoru w zakresie przeprowadzania auditów wewnętrznych w zakładzie.

Zobowiązuję Przewodniczącego Zespołu do przekazywania Najwyższemu Kierownictwu okresowych sprawozdań z realizacji zadań związanych z wdrażaniem systemu HACCP.

Zobowiązuję Załogę do wypełniania poleceń Zespołu ds. HACCP.


Część:

B.

System HACCP

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

2.2

Tytuł rozdziału:

Utworzenie zakładowego zespołu ds. HACCP

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

21 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:


Członkowie Zespołu są zobowiązani do doskonalenia wiedzy i podnoszenia kwalifikacji z zakresu systemu HACCP.

Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 18.05.2009r.


Stalowa Wola, 18.05.2009r. Dyrektor Naczelny


























Część:

B.

System HACCP

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

2.3

Tytuł rozdziału:

Opis produktu oraz jego przeznaczenie konsumenckie

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

22 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:


NAZWA PRODUKTU

Mleko spożywcze pasteryzowane homogenizowane 2% tł.

OPIS PRODUKTU

Mleko spożywcze pasteryzowane w temperaturze 750C prze 18 sekund, wykazujące ujemny wynik w próbie na obecność fosfatazy alkalicznej, a dodatni wynik w próbie na obecność peroksydazy.

SKŁAD SUROWCOWY

Surowcem do produkcji mleka spożywczego jest mleko surowe do skupu wg PN-A-86002

CECHY ORGANOLEPTYCZNE

Wygląd: ciecz jednorodna o barwie białej z odcieniem jasnokremowym lub białej

Smak i zapach: właściwy dla mleka pasteryzowanego, bez obcych posmaków i zapachów

CECHY CHEMICZNE

Zawartość tłuszczu: 2%, nie różni się od zadeklarowanej więcej niż o 0,05%

Kwasowość: 6,0 – 7,8oSH lub pH 6,6 – 6,8

Gęstość: przy zawartości tłuszczu > 2,0%: 1,0280 g/ml, przy zawartości tłuszczu < 2,0%: 1,0290 g/ml

CECHY MIKROBIOLOGICZNE

Obecność aflatoksyny M1: niedopuszczalna

Obecność bakterii grupy coli: nieobecne w 0,01 ml

Ogólna liczba drobnoustrojów w 1 ml: poniżej 100 000

Pałeczki Salmonella: nieobecne w 25 ml

Staphylococcus aureus (gronkowce chorobotwórcze): nieobecne w 0,1 ml

OPAKOWANIE I MASA NETTO

Opakowanie jednostkowe: pudełka kartonowe z laminatu wielowarstwowego o pojemności 1 dm3

Opakowania transportowe: skrzynki bezprzegrodowe, wielokrotnego użytkowania, z tworzyw sztucznych przeznaczone do przechowywania i transportu przetworów mleczarskich wg PN-89/O-79835/09



Część:

B.

System HACCP

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

2.3

Tytuł rozdziału:

Opis produktu oraz jego przeznaczenie konsumenckie

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

23 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:



WARUNKI PRZECHOWYWANIA

Mleko spożywcze pasteryzowane natychmiast po pasteryzacji powinno być schłodzone do temperatury nie przekraczającej 6oC oraz przechowywane i transportowane do punktów sprzedaży w temperaturze nie przekraczającej 8oC. W punktach sprzedaży mleko należy przechowywać w temperaturze nie przekraczającej 10oC.

OKRES TRWAŁOŚCI

Do 5 dni od daty produkcji w temp. poniżej 100C

SPOSÓB WYKORZYSTANIA PRZEZ KLIENTA

Gotowe do spożycia

PRZEZNACZENIA KONSUMENCKIE

Dla wszystkich grup za wyjątkiem osób uczulonych na białko mleka













Część:

B.

System HACCP

Przedsiębiorstwo:

OSM „Stal-Mlek”

Rozdział:

2.3

Tytuł rozdziału:

Schemat technologiczny

Wersja:

1


Wykonał:

Andrzej Juśko

Data:

18.05.2009

Podpis:

Strona:

24 z


Sprawdził:

Data:

Podpis:















Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
projekt HACCP 22
projekt o narkomanii(1)
!!! ETAPY CYKLU PROJEKTU !!!id 455 ppt
Wykład 3 Dokumentacja projektowa i STWiOR
Projekt nr 1piątek
Projet metoda projektu
34 Zasady projektowania strefy wjazdowej do wsi
PROJEKTOWANIE ERGONOMICZNE
Wykorzystanie modelu procesow w projektowaniu systemow informatycznych
Narzedzia wspomagajace zarzadzanie projektem
Zarządzanie projektami 3
Metody Projektowania 2
BYT 109 D faza projektowania
p 43 ZASADY PROJEKTOWANIA I KSZTAŁTOWANIA FUNDAMENTÓW POD MASZYNY

więcej podobnych podstron