Zaopatrzenie ortopedyczne wykład 05.03.2013

Patobiomechanika postawy ciała – zaburzenia statyki w przypadku wad postawy

Postawa prawidłowa ciała to tako która występuje dostatecznie często, aby można ją było uznać za charakterystyczną dla danej populacji. Jest ona atrybutem osobników zdrowych o prawidłowym rozwoju fizycznym i psychicznym

Błędami postawy ciała nazywamy pojedyncze odchylenia od prawidłowej postawy ciała (nie zmieniające ukształtowania kręgosłupa)

Pozostałe odchylenia od prawidłowej postawy ciała manifestujące się już zmianami ukształtowania kręgosłupa nazywamy typowymi wadami postawy

Kryteria prawidłowej postawy:

• zapewniać ma zróżnicowanie i stabilność ciała

• stanowić dogodną pozycję wyjściową do różnych ruchów

• zapewniać dużą wygodność i wydolność statyczno-dynamiczną

• nie może zaburzać czynności narządów wewnętrznych

• spełniać wymogi estetyczne i psychologiczne

• zapewniać aby wydatek energetyczny był minimalny

Zmiany w płaszczyźnie strzałkowej

• plecy okrągłe – nadmierne wygięcie kręgosłupa ku tyłowi, hiperkifoza piersiowa lub kifoza totalna

• plecy wklęsłe – pogłębienie lordozy lędźwiowej

• plecy okrągło-wklęsłe – zwiększona lordoza lędźwiowa i kifoza piersiowa, kl.p spłaszczona, głowa pochylona ku przodowi

• plecy płaskie – spłaszczenie lub brak wygięć kręgosłupa

Zmiany w płaszczyźnie czołowej:

• Podział skolioz wg Cobba:

I s. czynnościowe

IIs. Strukturalne :

• kostnopochodne – po stronie wklęsłej skrzywienia kręg spłaszcza się i tworzy się kręg klinowy (u osób po okresie rozwoju nie da się już skorygować)

• nerwopochode

• mięśniopochodne

IIIs. Idiopatyczne – o nieustalonej etiologii

Skolioza jednołukowa – wygięcie kręgosłupa w jedną stronę, bark po przeciwnej stronie podniesiony do góry a kolec biodrowy przedni górny się obniża

Skolioza dwułukowa

Wyznaczenie kąta Cobba:

Proste prostopadłe do linii przechodzących przez górną powierzchnię górnego kręgu krańcowego i dolną powierzchnię dolnego kręgu krzyżują się ze sobą. Kąt dopełniający określa wielkość wygięcia wg Cobba

I – do 30 st

II – 31-60 st

III – 61-60 st

IV – ponad 91 st

50st – kąt skrzywienia

5 – n (liczba kręgów wchodzących w skład skrzywienia)

krąg szczytowy – krąg który jest najbardziej wystający w łuku skrzywienia

Wyznaczanie kąta Metha'y

Sposób wyznaczania kątów żebrowo-poprzecznych

Od podstawy kręgu szczytowego wykreśla się prostopadłą. Kąt który tworzy z nią oś podłużna szyjki odpowiadającego żebra określamy kątem żebrowo-poprzecznym. Wartość kąta to różnica po stronie wklęsłej i wypukłej. Jeżeli jest większa niż 20st to skrzywienie ma tendencje progresywne

Wskaźnik testu Rissera

Określenie momentu zakończenia wzrostu kostnego

0 – brak jądra kostnienia ''apophysis''

1 – jądro pojawia się w okolicach s.i.a.s (kol. biodr. Przedni górny)

2 – apophyis widoczne wzdłuż 1/4 – 3/4 talerza kości bodrowej

3 – apophysis dochodzi do okolicy s.i.p.s

4 – apophysis zrasta się z talerzem k. biodrowej, test dodatni

5 – całkowity zrost około 20 r.ż

Górna granica wzrostu ciała dla mężczyzn = (wzrost matki + 13) + wzrost ojca / 2

Górna granica wzrostu ciała dla kobiet = wzrost matki + (wzrost ojca – 13) / 2

Wskaźnik Haringtona

wg wskaźnika haringtona jest to stosunek wielkości kąta alfa do ilości=liczby kręgów tworzących łuk skrzywienia

• wskaźnik alfa/n >3 wskazuje na niebezpieczeństwo progresji skrzywienia

• wskaźnik alfa/n >5 progresja niemal pewna

Niebezpieczeństwo progresji:

• u dziewcząt wiek pokwitania 11-15 lat

• u chłopców 13-16 lat

• skoliozy idiopatyczne

• dzieci chore, niedożywione, wątłe

• w skoliozach niemowlęcych duży kąt i długi okres skrzywienia

• brak zakończenia wzrostu

• nieregularne miesiączkowania w okresie pokwitania

Powstawanie skoliozy:

0 – kręgosłup ustabilizowany

1 – pochylenie kręgosłupa wywołane prawostronnym osłabieniem poprzeczno-kolcowych mm grzbietu

2 – utworzenie przeciwskrzywień wyrównawczych w wyniku wzmożonego napięcia mm grzbietu, umiejscowionych powyżej i poniżej pierwotnego skrzywienia

3 – pogłębienie wszystkich krzywizn w związku ze wzmożeniem napięcia wszystkich mm grzbietu

4 – tyłowygięcie wywołane wzmożonym działanie mm brzucha

Wygięcie pierwotne w skoliozie:

• jeżeli istnieją 3 wygięcia to środkowe jest pierwotne jeżeli 4 to dwa środkowe są pierwotne

• ma kształt łuku (wycinka koła) łuk jest regularny i równy w obu połówkach

• jest największe i najbardziej utrwalone, mniej podatne na korekcję

• wykazuje większe zmiany strukturalne w postaci sklinowacenia i torsji kręgów

• jeżeli istnieje boczne przesunięcie tułowia to zawsze w stronę wypukłości wygięcia pierwotnego

test 2 wag

Kompensacja w skoliozach

Skolioza jest skompensowana jeżeli mimo wygięcia pierwotnego głowa jest umieszczona symetrycznie ponad barkami i klatka piersiowa ponad miednicą, miednica ponad czworobokiem podparcia. Pion wyprowadzony z wyrostka kolczystego C7 przechodzi przez szparę pośladkową i pada w środek czworoboku podparcia

Rodzaje kompensacji w bocznym skrzywieniu kręgosłupa:

• liniowa – dotyczy np. kręgosłupa, linia pionowa – guz potyliczny, szpara pośladkowa, czworobok podparcia jest wytyczną dla określenia ilościowego skoliozy – wygięcia pierwotne i wtórne

• kątowa – następuje zrównoważenie kątowe i wyrównanie sumy wygięć wtórnych co do wygięcia pierwotnego

• ciężarowa – po jednej stronie ciała powinien znajdować się ten sam ciężar co po drugiej stronie wg osi ciała w płaszczyźnie strzałkowej mimo występujących wygięć pierwotnych i wtórnych – równomierne rozłożenie ciężaru