SOCJOTERAPIA

Scenariusz zajęć- zaniżona samoocena

90 min.

I Opis grupy:

Grupa uczestnicząca w zajęciach liczy 10 osób. Są to dzieci w wieku 10-12 lat. Zgłosili ich wychowawcy szkoły, do której uczęszczają. Wszystkie dzieci borykają się na co dzień z zaniżoną samooceną przez co nierzadko brakuje im pewności siebie, a małe wyzwanie czyni w ich obliczu coś bardzo trudnego do zrealizowania. Wątpią w swoje kompetencje.

II Temat:

Wyjaśnijmy czym nazywamy samoocenę- samoocena jest to „ocena własnej wartości, dokonywaną przez ludzi- tzn. w jakiej mierze uważają siebie za dobrych, kompetentnych i przyzwoitych” (Aronson). W literaturze psychologicznej samoocena definiowana jest zwięźle: „ogólna ocena swoich możliwości (Reykowski)” jest to także „postawa wobec samego siebie, zwłaszcza wobec własnych możliwości oraz innych cech wartościowych społecznie (Szewczuk)”. Samoocena zaczyna się rozwijać u dziecka bardzo wcześnie albowiem wtedy gdy zaczyna pojawiać się w jego umyśle poczucie indywidualności, istnienia siebie jako odrębnej jednostki. Badacze jednoznacznie twierdzą, iż samoocena znacznie wpływa na zachowanie jednostki i jej funkcjonowania w społeczeństwie. Poziom tego jak postrzegamy samego siebie zależy w dużej mierze od dotychczasowych osiągnięć (wzlotów,upadków) podejmowanych działań oraz spełnianiu wymagań jakie stawia przed nami kontrola społeczna, głównie rodzice, grupa rówieśnicza.
Dziś nikt już nie posiada wątpliwości, że cały system własnego JA nie jest jednolity. Odnajduje się zależności elementów, które najbardziej wpływają na kształcenie w człowieku poczucia własnej wartości. Schemat D. Lawrence zależności między płaszczyznami kształtowania własnego JA u dziecka w wieku szkolnym wygląda następująco:

OBRAZ SIEBIE

wyobrażenia siebie SAMOOCENA idealny obraz siebie

samoocena z zakresie samoocena
osiągnięć szkolnych „pozaszkolna”

osiąganie wyników w poszczególnych umiejętności sprawność przedmiotach szkolnych społeczne fizyczna

(Za:E. Furmańska 2002, www.vulcan.edu.pl)

Niektóre przyczyny zaniżonej samooceny wg Lindenfield' a :

• niezaspokajanie najważniejszych potrzeb dziecka, ale także nadopiekuńczość;

• ignorowanie uczuć, nieliczenie się z jego opiniami;

• niesprawiedliwe, zbyt surowe karanie, poniżanie, ośmieszanie;

• oskarżanie, stosowanie każdego rodzaju przemocy;

Uważam, że bardzo istotną przyczyną zaniżenia samooceny jest powierzanie dziecku zajęć ponad jego siły,nieadekwatne do wieku i kompetencji, po czym karcenie go za to, że dane zadanie źle wykonało.

III Cele zajęć:

a) Poznawcze:

• uczestnicy grupy zapoznają się ze sobą;

• wzbudzenie poczucia odpowiedzialności w dziecku, która wynika z tego, że

  należy ono do grupy;

• poczucie akceptacji w grupie;

• dziecko wie czym jest komunikacja interpersonalna;

• zwiększanie samooceny;

b) Kształcące:

• dziecko potrafi określić norny funkcjonowania w grupie;

• uczestnik zdaje sobie sprawę, że każdy może posiadać własne zdanie na temat ludzi i przedmiotów;

• dostrzeganie swoich zalet i umiejętność mówienia o nich;

• kształtowanie umiejętności pracy w grupie;

• rozwijanie myślenia kreatywnego;

100. Wychowawcze:

• rozwijanie poczucia akceptacji własnej osoby;

• praca nad świadomością własnych możliwości;

• umiejętność konfrontacji z emocjami towarzyszącymi wypowiadaniu się publicznego;

• umiejętność rozpoznawania, nazywania swoich uczuć i emocji;

• budowanie wiary we własne siły;

d) Socjoterapeutyczne:

• radzenie sobie w sytuacjach stresujących;

• dziecko chętniej nawiązuje nowe znajomości;

• zwiększenie ambicji;

• uczestnicy odbierają siebie jako osobę „wartościową”;

• lepsze samopoczucie;

IV Metody:

• metoda aktywizująca;

• klasyczna metoda problemowa;

• „burza mózgów”

• dyskusja;

• pogadanka;

V Tok zajęć:

1. „Przedstawienie się osoby prowadzącej zajęcia oraz dzieci biorących w nich udział.”

   Służy zapoznaniu się uczestników.
   Wszyscy siadają w kręgu, najpierw przedstawia się osoba prowadząca zajęcia po czym każde dziecko kolejno wypowiada swoje imię -2min.

2. „Buźka”

   Ocena nastroju.
   Każde dziecko wybiera sobie papierową buźkę- np. smutną,wesołą, rozgniewaną itd., która odpowiada jego nastrojowi i przyczepia ją agrafką do ubrania- 4min.

3. „Paweł i Gaweł”

   Zapamiętanie imion uczestników oraz rozładowanie napięcia.
   Ochotnik wychodzi na środek koła,dostaje zwiniętą w rulon gazetę. Wskazuje uczestnika, który wymawia głośno imię innego uczestnika. Zadaniem ochotnika jest „zidentyfikowanie” jej i klepnąć gazetą w kolano na tyle szybko by ona sama nie zdążyła wykrzyknąć imię innego dziecka. Jeśli jednak ochotnik okaże się szybszy siada na jego miejsce. To samo się dzieje kiedy osoba wykrzyknie imię niewystępujące w grupie– 10min.

4. „Spisanie regulaminu zajęć.”

   Każdy z uczestników, będzie miał obraz jak powinien zachowywać się na zajęciach.
   Brystol wisi na tablicy, pierwszy punkt zapisuje prowadzący, następnie dzieci w parach obmyślają kolejny i jedna osoba z każdej pary zapisuje go – 7min.

5. „Jaki jestem?”

   Umiejętność mówienia o sobie w dobrym świetle.
   Dziecko siada w środku kręgu i rzuca kostką wymienia tyle swoich zalet ile wypadanie oczek na kostce. Może także uzasadnić, dlaczego tak uważa – 8min.

6. „Zabawa kto tak jak ja...”

   Poczucie przynależności do grupy, integracja.
   Ochotnik staje na środku kręgu i kończy zdanie:”kto tak jak ja...” np. lubi piłkę nożną, wtedy wszystkie osoby lubiące piłkę nożną wstają i muszą zająć inne miejsce niż te, na którym siedziało. Osoba, która zostaje bez miejsca również kończy zdanie. Należy pamiętać by było jedno krzesło mniej niż uczestników grupy - 9min.

7. „Otwierające słoneczka”

   Integracja i budowanie postawy otwartości.
   Każde dziecko dostaje buźkę słoneczka, na które wpisuje swoje imię oraz promyki-paski. Dziecko wyobraża sobie, że jest kwiatem i na promyczkach wypisuje co potrzebuje by rozkwitnąć np. miłość, zrozumienie. Następnie każde prezentuje swoje słoneczko – 15min.

8. „Dyskusja na temat zalet i wad”

   Dziecko dowiaduje się jak wzmacniać zalety a osłabiać wady.
   Dzieci kolejno wymieniają jedną zaletę i wadę po czym wspólnie uczestnicy grupy podają przykłady jak można daną zaletę wzmocnić a jak walczyć z wadą. - 12min.

9. „Pękające problemy”

   Dziecko zyskuje poczucie zniknięcia negatywnych emocji.
   Każde dziecko dostaje balon, może napompować go osobiście bądź poprosić o to prowadzącego zajęcia. Gdy wszystkie baloniki są już gotowe, dziecko wypisuje na nim flamastrem swoje obawy, lęki, smutki, które chciałoby wyrzucić ze swojego życia. Kiedy wszystkie dzieci już to zrobią należy nakazać dziecku zniszczyć balon, dzieci mogą go kopać, deptać do czasu aż pęknie – 12min.

10. „Buźka na koniec”

    Ocena nastroju po zajęciach.
    Każde dziecko wybiera buźkę jak ja początku zajęć i przyczepia do ubrania i siada na miejsce. Każdy uczestnik grupy opowiada kolejno, dlaczego wygrał taka buźkę- 10min.

11. „Pożegnanie grupy”

    Zachowanie miłej atmosfery i informacje organizacyjne.
    Poinformowanie grupy kiedy odbędą się następne zajęcia oraz pożegnanie grupy.- 1min.

BOBLIOGRAFIA:

1. Doliński A.,Gajewska G.,Rewińska E.: Teoretyczno- metodyczne aspekty korekcji zachowań. GAJA Zielona Góra 2004;

2. Red:Doliński A.: Ucieczka z drogi donikąd. Profilaktyka zachowań ryzykownych.
   Żary 2005;

3. Gajewska G., Szczęsna A., Rewińska E.: Warsztat opiekuna- wychowawcy młodszych dzieci. Zielona Góra 2004;

4. Red: Skorek E.M.: Terapia pedagogiczna. Impuls Kraków 2007;