RZS ZZSK masaż

MASAŻ W CHOROBACH REUMATYCZNYCH

ZESZTYWNIAJĄCE ZAPALENIE
STAWÓW KRĘGOSŁUPA
(ZZSK)

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa – nazwane jest także ZZSK, chorobą Bachterewa lub spondyloartrozą.
Jest przewlekłym stanem zapalnym stawów:
- krzyżowo-biodrowych
- międzykręgowych
- spojenia łonowego
- kończyn

Choroba przebiega w rzutach, w bardzo indywidualny sposób. Objawy pogłębiają się z czasem
i mają charakter zaostrzeń i remisji.
Pierwsze zmiany dotyczą najczęściej stawu krzyżowo-biodrowego, w dalszej części rozszerzają się prowadząc do ograniczeń ruchomości i zesztywnienia całego kręgosłupa.

EPIDEMIOLOGIA ZZSK

  1. Na ZZSK choruje 1% ludności


  1. Mężczyźni chorują 4 razy częściej niż kobiety


  1. Początek choroby przypada między 15 a 40 rokiem życia

ETIOLOGIA ZZSK

  1. Etiologia ZZSK jest nieznana


  1. Przypuszcza się, że schorzenie to może być uwarunkowane genetycznie


  1. Dopuszcza się możliwość wystąpienia tej choroby na skutek nieznanego czynnika zewnętrznego (być może infekcyjnego)

OBJAWY ZZSK

W pierwszym okresie choroby ból nasila się nocą lub rano.

Najczęściej pojawia się w okolicy biodrowo-lędźwiowej i może promieniować do ud lub pachwin. Może występować uczucie sztywności.


Następnie zajmowane są także stawy kręgosłupa na granicy odcinka piersiowego i lędźwiowego. Przejawia się to bólem tej okolicy oraz postępującym ograniczeniem ruchomości kręgosłupa i klatki piersiowej co manifestuje się:


  1. Zmianą toru oddechowego (staje się bardziej brzuszny)

  2. Zmniejszeniem pojemności życiowej płuc

  3. Wygięciem kręgosłupa ku tyłowi (kifoza)

  4. Wzmożonym napięciem mm. przykręgosłupowych

OBJAWY ZZSK

Przy zajęciu odcinka szyjnego stwierdza się bolesność przy ruchach głową.


Stopniowo postępuje ograniczenie ruchomości aż do całkowitego usztywnienia.


W przebiegu ZZSK mogą być zajęte także stawy biodrowe i ramienne.

Natomiast drobne stawy zajęte są w wyjątkowych przypadkach.


OBJAWY ZZSK

Powyższym objawom towarzyszy:


  1. Ogólne osłabienie


  1. Szybsze męczenie się


  1. Brak apetytu


  1. Utrata masy ciała


  1. Stany podgorączkowe


OBJAWY ZZSK

W narządach wewnętrznych w przebiegu ZZSK stwierdza się najczęściej:


  1. zapalenie tęczówki, zapalenie błony naczyniowej oka

  2. zapalenie aorty

  3. niedomykalność zastawki mitralnej i aortalnej

  4. zapalenie prostaty

  5. zwłóknienie płuc

  6. zapalenie jelit

  7. uszkodzenie nerek (ciężkie przypadki)


ROZPOZNANIE ZZSK

Wykonuje się szereg badań wskazujących na toczący się proces zapalny:


  1. Badanie radiologiczne

  2. Tomografia komputerowa

  3. Scyntygrafia kośćca

  4. Badania morfotyczne - przyspieszony OB

i nieprawidłowości w obrazie białek krwi (zmniejszenie stężenia albumin i podwyższenie globulin)

ROZPOZNANIE ZZSK

Kryteria rozpoznania ZZSK na podstawie objawów klinicznych:


  1. Ból i sztywność w obrębie klatki piersiowej

  2. Ograniczenie ruchomości odc. lędźwiowego kręgosłupa

  3. Ból i sztywność w okolicy lędźwiowej utrzymująca się trwale powyżej trzech miesięcy

  4. Ograniczenie ruchomości kl. piersiowej

  5. Przebyte lub stwierdzone aktualnie zapalenie tęczówki

  6. Stwierdzone radiologicznie obustronne zmiany w stawach krzyżowo-biodrowych

LECZENIE ZZSK

Postępowanie w ZZSK nie obejmuje leczenia przyczynowego.

Terapia ZZSK jest procesem kompleksowym składającym się z:


  1. farmakoterapii – leki znoszące nadmierne napięcie mięśni,


  1. rehabilitacji (w tym masaż),


  1. leczenia zabiegowego (ortopedyczne),


  1. psychoterapii.

LECZENIE ZZSK

Celem postępowania terapeutycznego jest:



  1. Jak najdłuższe utrzymanie maksymalnej ruchomości stawów.


  1. Utrzymanie sprawności fizycznej całego organizmu.


  1. Niedopuszczenie do powstania zaników mięśniowych.


LECZENIE ZZSK - MASAŻ

Stosowany masaż jest uzależniony od nasilenia zmian.

Znajomość przebiegu choroby umożliwia oddziaływanie na tkanki nie objęte jeszcze procesem chorobowym. Takie postępowanie zwiększa efekt terapeutyczny i spowalnia rozwój schorzenia.


LECZENIE ZZSK - MASAŻ

We wczesnym okresie choroby stosowany jest masaż:

  1. ud

  2. st. biodrowych

  3. pośladków

  4. odc. lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa


Wykorzystując techniki:


  1. głaskania

  2. rozcierania

  3. ugniatania podłużne

  4. wibrację poprzeczną

  5. roztrząsanie

LECZENIE ZZSK - MASAŻ

Przy zajęciu odc. lędźwiowego kręgosłupa wykonuje się masaż klasyczny:


  1. st. biodrowych

  2. odc. lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa


Wykorzystując techniki:


  1. głaskania

  2. rozcierania

  3. ugniatania podłużne

  4. wibrację poprzeczną



LECZENIE ZZSK - MASAŻ

W miarę zajmowania odc. piersiowego wykonuje się masaż klasyczny:


  1. st. biodrowych

  2. całego grzbietu

  3. kl. piersiowej

  4. st. ramiennych

  5. karku

Wykorzystując techniki:


  1. głaskania

  2. rozcierania

  3. ugniatania podłużne

wibrację poprzeczną



LECZENIE ZZSK - MASAŻ

Ważne jest ułożenie pacjenta przy masażu.

Ze względu na występujące deformacje kręgosłupa niezbędne

jest zastosowanie klinów i wałków podkładanych pod kl. piersiową pacjenta

Fizykoterapia (w okresie zaostrzeń):

  1. okłady z termoforu lub poduszki elektrycznej,

  2. sollux,

  3. prądy DD,

  4. prądy interferencyjne,

  5. jonoforeza,

  6. diatermia krótkofalowa i mikrofalowa,

  7. laseroterapia,

  8. terapuls.


Fizykoterapia (w okresie remisji):

  1. promieniowanie UV, IR

  2. prądy interferencyjne,

  3. galwanizacja, jonoforeza,

  4. diatermia krótkofalowa i mikrofalowa,

  5. laseroterapia,

  6. terapuls,

  7. masaż podwodny i wibracyjny,

  8. sauna,

  9. kąpiele solankowe i radonowe,

  10. okłady borowinowe


Kinezyterapia:

  1. We wczesnym okresie choroby – codzienna gimnastyka poranna, turystyka piesza, pływanie.

  2. W okresie pełnego rozwoju choroby:

  3. Ćwiczenia oddechowe,

  4. Ćwiczenia samowspomagające,

  5. Ćwiczenia redresyjne,

  6. Ćwiczenia zwiększające ruchomość kręgosłupa,

  7. Ćwiczenia kończyn,

  8. Ćwiczenia w wodzie.


Nie prowadzi się ćwiczeń statycznych i oporowych.


EPIDEMIOLOGIA - RZS

  1. RZS jest chorobą wieloukładową, o nieznanej etiologii, na którą zapadają 3-4 częściej kobiety niż mężczyźni


  1. W Polsce szacuje się chorobowość na około 1% populacji dorosłych – jest to około 400 tyś. chorych


  1. RZS może pojawić się w każdym wieku, lecz najczęściej występuje między 30 a 60 rokiem życia


PATOMECHANIZM - RZS

RZS należy do grupy chorób autoimmunologicznych, w przebiegu których układ odpornościowy mylnie rozpoznaje swoje tkanki i atakuje je jak obce.


W przebiegu choroby powstają w ustroju komórki odpornościowe, produkujące czynniki zapalne i przeciwciała skierowane przeciwko tkance łącznej, będącej m.in. głównym budulcem stawów.

PATOMECHANIZM - RZS

RZS jest przewlekłym i postępującym procesem zapalnym, który niszczy tkanki okołostawowe i prowadzi do zniekształcenia i upośledzenia funkcji stawów.

Proces chorobowy początkowo dotyczy błony maziowej stawu, w której dochodzi do powstania nacieków zwanych ziarniną reumatoidalną. Ziarnina dostając się między powierzchnie stawowe niszczy ich chrząstkę, a w późniejszym okresie także tkanki miękkie (okołostawowe), prowadząc do ich zwłóknienia i usztywnienia stawu.

Zmiany mogą dotyczyć także naczyń krwionośnych. Na skutek dostawania się kompleksów immunologicznych powstających w stawach, tkance podskórnej czy narządach wew. (płuca, serce) tworzą się tzw. guzki reumatoidalne


WCZESNE OBJAWY KLINICZNE

W pierwszym etapie choroby mogą wystąpić charakterystyczne objawy ogólne:


  1. Uczucie rozbicia

  2. Pocenie się

  3. Stany podgorączkowe

  4. Szybkie męczenie się

  5. Ubytek masy ciała

  6. Parestezje w kończynach


OBJAWY TE ZWYKLE POPRZEDZAJĄ OBJAWY STAWOWE

WCZESNE OBJAWY KLINICZNE

Choroba rozpoczyna się od małych stawów, szczególnie małych palców


  1. Pojawiają się bóle przy ruchach kończyn


  1. Występuje obrzmienie w obrębie stawów śródręczno-palcowych oraz między paliczkowych bliższych


  1. Przy zaostrzeniu choroby może wystąpić nagromadzenie płynu w stawach i ograniczenie ich ruchomości


  1. Wystąpienie sztywności porannej (uczucie sztywności stawów i mięśni)

WCZESNE OBJAWY KLINICZNE

PRZEBIEG CHOROBY

Choroba rozpoczyna się bólem i obrzękiem jednego, rzadziej kilku stawów. Najczęściej zajęte są stawy rąk, kolanowe i stawy śródstopia. Po kilku tygodniach zapalenie stawów przybiera postać symetryczną.


Stopniowo powstają zniekształcenia w stawach rąk:

  1. Przeprosty

  2. Podwichnięcia

  3. Ulnaryzacja


W stawach nadgarstkowych dochodzi do zniszczenia stawu promieniowo-łokciowego


W stawach łokciowych i ramiennych występują przykurcze


Choroba może także zajmować stawy biodrowe, kolanowe, stawy stóp i segmenty kręgosłupa.


PODZIAŁ WEDŁUG STOPNIA ZAAWANSOWANIA

RZS jest chorobą przewlekłą. Przebiega w czterech okresach z zaostrzeniami i remisjami.

Stopień zaawansowania określa się m.in. na podstawie cech radiologicznych według klasyfikacji Steinbrockera, przyjmując że:


I okres – wczesny – charakteryzuje się delikatnym odwapnieniem okołostawowym, bez wyraźnych cech zniszczenia stawu.


II okres – zmian umiarkowanych – cechuje nasilenie odwapnienia okołostawowego, zwężenie szpary stawowej.


III okres – zmian zaawansowanych – występują wyraźne objawy niszczenia chrząstki i tkanki kostnej oraz częściowe zesztywnienie kostne z objawami podwichnięć stawowych.


IV okres – końcowy – cechuje pełny zrost włóknisty lub kostny

PODZIAŁ WEDŁUG STOPNIA ZAAWANSOWANIA

Poza podziałem radiologicznym RZS przyjęto skalę oceny stopnia wydolności czynnościowej chorych według Goftona:


I stopień – pełna wydolność czynnościowa z możliwością wykonywania wszystkich zajęć dnia codziennego


II stopień – wydolność wystarczająca do wykonywania wszystkich czynności dnia codziennego po mimo bólu lub ograniczonej ruchomości jednego lub kilku stawów.


III stopień - wydolność wystarczająca do wykonywania tylko niektórych, podstawowych czynności dnia codziennego za pomocą odpowiednich urządzeń oraz niemożność przygotowania posiłków i wychodzenia z domu bez opieki osób drugich.


IV stopień – unieruchomienie w łóżku lub na wózku, niezbędna pomoc drugiej osoby.

LECZENIE RZS

Postępowanie w RZS nie obejmuje leczenia przyczynowego. Terapia RZS jest procesem kompleksowym składającym się z:


  1. farmakoterapii


  1. rehabilitacji (w tym masaż)


  1. leczenia zabiegowe (ortopedyczne)


  1. psychoterapii


LECZENIE RZS


Celem postępowania terapeutycznego jest:


  1. Osiągnięcie w jak najkrótszym czasie remisji

i później jak najdłuższe jej utrzymanie.


  1. Jak najdłuższe utrzymanie maksymalnej ruchomości stawów.


  1. Utrzymanie sprawności fizycznej całego organizmu.


  1. Niedopuszczenie do powstania zaników mięśniowych.

LECZENIE RZS - MASAŻ

Zabiegi masażu będą się różniły w zależności od stopnia zaawansowania choroby.


LECZENIE RZS - MASAŻ

W I okresie choroby stosuje się masaż klasyczny z wykorzystaniem technik:


  1. głaskania


  1. wibracji


LECZENIE RZS - MASAŻ

Opracowuje się:


  1. Kończyny górne


  1. Kończyny dolne


  1. Kręgosłup


  1. Klatkę piersiową

LECZENIE RZS - MASAŻ

Po dwóch do pięciu zabiegach, jeśli pacjent dobrze toleruje masaż można dołączyć inne techniki w kolejności:


  1. Rozcieranie


  1. Ugniatanie podłużne


  1. uciski

LECZENIE RZS - MASAŻ

W masażu II i III okresu choroby dużą uwagę poświęca się technikom:


  1. Rozcierania


  1. Ugniatania podłużnego


Techniki ugniatania poprzecznego nie wykonuje się w celu uniknięcia pogłębienia przykurczy mięśniowych!!!

LECZENIE RZS - MASAŻ

Czas i siła wykonywanego zabiegu w tym okresie jest zmniejszona, przez gorszy stan chorego.


Zawsze należy się starać by nie przestymulować pacjenta i nie doprowadzić do pogorszenia stanu zdrowia.

LECZENIE RZS - MASAŻ

W IV okresie choroby należy objąć inne części ciała w zależności od potrzeb np.


Kark


Klatkę piersiową


Celem w tym okresie jest przeciwdziałanie zanikom mięśniowym i zrostom oraz ogólne usprawnianie narządu ruchu.

Fizykoterapia (we wszystkich okresach choroby) :

  1. promieniowanie UV, IR

  2. prądy interferencyjne, DD,

  3. galwanizacja, jonoforeza,

  4. ultradźwięki,

  5. laseroterapia,

  6. magnetoterapię,

  7. masaż podwodny i biczowy,

  8. sauna,

  9. kąpiele lecznicze,

  10. wody mineralne.


Kinezyterapia:

  1. Ćwiczenia ogólnousprawniające,

  2. Ćwiczenia czynne właściwe,

  3. Ćwiczenia czynne z oporem,

  4. Ćwiczenia czynności chwytnej rąk,

  5. Ćwiczenia oddechowe.


W zależności od tolerancji gimnastyki leczniczej przez organizm chorego zwiększa się intensywność, czas trwania i zakres.

Psychoterapia:

  1. Odgrywa ważna rolę w leczeniu r.z.s.


  1. W chorobie występują zmiany osobowości ze skłonnościami do depresji.


  1. Należy przekonać pacjenta o celowości czynnego życia zawodowego.

Leczenie operacyjne:

  1. Operacje profilaktyczno- lecznicze

(we wczesnym okresie choroby),


  1. Operacje korekcyjno-rekonstrukcyjne

(u chorych z zaawansowanymi zmianami chorobowymi i destrukcją stawów)


Masaż w leczeniu pooperacyjnym:

  1. Zmiękczenie blizny,

  2. Wzmocnienie mięśni grzbietu (ze względu na długie przebywanie w łóżku po operacji),

  3. Wzmocnienie mięśni drugiej kończyny dolnej (pacjent „oszczędza” kończynę operowaną) oraz kończyn górnych (poruszanie o kulach).


Nie wykonuje się masażu izometrycznego.




Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
MASAŻ RZS, ZDROWIE, Masaż
rzs zzsk zapalenie rozciegna dloniowego zespół sudeka zespol kanału nadgarstka zbb, Człowiek, Wszyst
MASAŻ W RZS i ZZS1 2, masaż
RZS, ZZSK,
RZS, ZZSK
RZS, masaż, teoria masazu
ZZSK RZS
referat na fizyko ZZSK RZS, Medycyna Fizykalna i Balneoklimatoologia
RZS, TRU, Sklerodermia, Zapalenie wielomięśniowe, Zespół Sjogrena,ZZSK, Łuszczycowe zapalenie stawów
masaż w rzs w okresie pooperacyjnym
Masaz nr 7

więcej podobnych podstron