RZS (reumatoidalne zapalenie stawów - gościec przewlekle postępujący). Jest to przewlekły postępujący proces zapalny, który doprowadza do niszczenia tkanek stawowych oraz zniekształca i upośledza funkcje stawów. Etiologia - nieznana. Początkowo zmiany wyst w bł maziowej stawu, w których powstają nacieki zapalne - ziarniny reumatoidalne. Ziarnina wnikając do stawu niszczy staw i kość. Z czasem dochodzi do coraz większego zniszczenia w stawie i aparacie więzadłowym. Powstają włókniste zrosty, które przechodzą w zrosty kostne co usztywnia stawy. Początek choroby - stany podgorączkowe, parestezje w kończynach, utrata łaknienia, bóle w stawów i mięsni. Pojawia się sztywność poranna. Pierwsze zmiany wyst w stawach nadgarstkowych, śródręcznopaliczkowych i międzypaliczkowych bliższych. W miarę rozwoju choroby proces zapalny obejmuje ścięgna i pochewki ściegniste, dochodzi do zaników mięśniowych. RZS przebiega przewlekle i w 4 okresach z zaostrzeniami i remisjami. Okres I - masaż kl kkg, kkd, kręgosłupa (głas, rozc, wibr). Po 2-5 zabiegach gdy pacjent dobrze się czuje można dołączyć rozc, ugniat podłużne, uciski. Okres II - Co raz więcej czasu poza rozc poświęcamy ugniataniu. Gł podł, ugn poprz wzmacnia siłę mięśniową i przeciwdziała zanikom. Zmniejszamy siłę i czas masażu. Masaż segmentarny w fazie początkowej wyk się w pozycji leżącej pacjenta. Dalszy etap to pozycja siedząca. Okres IV. Występują znaczne deformacje, zrosty, zaniki mięśniowe i podwichnięcia, zmiany są bardzo ciężkie.
ZZSK - Zesztywniające Zapalenie Stawów Kręgosłupa. Choroba ta atakuje gł stawy krzyżowo-biodrowe, stawy kręgosłupa i tk okołokręgosłupowe. Rozpoczyna się od tępego bólu w ok. krzyżowo-pośladkowej promieniującego do ud, pachwin. Wyst także uczucie sztywności, brak apetytu, spadek wagi, stany podgorączkowe. Choroba może się rozpocząć wysiękiem w kolanie. W obrazie rtg obserwuje się kostnienie tk okołokręgosłupowej. Pojawiają się syntesmofity, początkowo miedzy trzonami kręgów a potem wzdłuż całego kręgosłupa. Masaż. We wczesnym okresie m klasyczny ud, stawów biodrowych, pośladków. Mas kl kl piersiowej i grzbietu. Mas segment grzbietu, kl piersiowej i miednicy (bez wstrząsania).
SKLERODERMA - Twardzina układowa. Jest to ch przewlekła, postępująca tk łącznej, skóry, tk podskórnej, ukł kostno-stawowego i niektórych narządów wew polegająca na powstawaniu obrzeku i zwyrodnienia subst pozakom z późniejszym jej włóknieniem i zanikiem. Ch ta może być poprzedzona zespołem Reunolda (ból, blednięcie, sinienie palców rąk, dochodzi do obrzęku tk podskórnej, skóra robi się gruba, nieelastyczna, połyskliwa). Charakterystyczny jest zanik opuszek palców i ich stwardnienie. Ruchomość stawów jest upośledzona. Masaż. Klas -> kkg, kkd, kl piersiowa, twarz. Drenaż limfatyczny. Nie zaleca się stosowania mas segmentarnego.
CHOROBĄ ZWYRODNIENIOWĄ STAWÓW nazywamy zmiany chorobowe, które powodują upośledzeniu funkcji ruchowych stawów i ból przy wyk ruchu. Przyczyny: uszkodzenie mechaniczne, toksyczne zmiany, zmiany wynikające ze starzenia się. Upośledzenie ruchu oraz ból są wywołane przez przeciążenie mięśni i aparatu więzadłowego w obrębie chorego stawu. Zmiany zwyrod rozwijają się najczęściej w kręgosłupie. St międzypaliczkowych, biodrowych i kolanowych. Największy problem kliniczny stanowią zmiany w obrębie stawów biodrowych i kolanowych. W obrazie rtg widoczne są: zwężęnie szpary stawowej lub krążków międzykręgowych; osteofity; zagęszczenie tkanki kostnej wzdłuż nasad; jamkowate ubytki w nasadach. Zmiany zwyrodnieniowe w obrębie kręgosłupa. Wyst najczęściej u osób po 55 r ż, w młodym wieku mogą wystąpić przy skoliozie lub nadmiernej lordozie, po urazie kręgosłupa, po ch Scheurmana, po wypadnięciu jadra miażdżystego. Zmiany te mogą dotyczyć: trzonów kręgów, krążków międzykręgowych, st miedzykręgowych, wyrostków kolczystych, st krzyżowo-biodrowych. Zmiany zwyr-wytwórcze odc szyjnego. Najczęściej niewywołują dolegliwości bólowych, mogą prowadzić do ograniczenia skłonów głowy na boki. Niewielki ból może występować w obrębie szyi i potylicy. Zmiany zwyr w odc piersiowym. Najbardziej są wyraźne w górnym i środkowym odc kręgosłupa piersiowego. Pojawiają się osteofity i wyst zwężenie krążków. Zmiany zwyrodnieniowe odc lędźwiowego. Przyczyny: częste urazy, praca polegająca na dźwiganiu ciężarów. Objawy: osteofity, zwężenie krążków międzykręgowych. Masaż - klasyczny i segmentarny. Przy mas klas pierwsze 2-3 zabiegi wyk lekko i krótko. Robimy masaż całego grzbietu i kręgosłupa. Stos tech rozluźniające i rozgrzewające. Po ok. 10 zabiegach gdy dolegliwości ustępują masaż ma na celu wzmocnienie siły mięśniowej (bez oklep.). Zmiany zwyr st biodrowych - costraktoza. Przyczyny: wady rozwojowe, zmiany zapalne i urazy. Objawy: ból przy ruchu, przykurcz kończyny, ograniczenie zakresu ruchu. Ból zlokalizowany jest w okolicy pachwiny, może promieniować do uda i kolana. Kończyna ustawiona jest w lekkim zgięciu, przywiedzeniu i rotacji zew. Może dojść do przemieszczenia gł k udowej w stosunku do panewki. Zwyr stawów kolanowych - gonartroza. Towarzyszy im: żylaki, obrzęki podudzi, przebarwienia, zmiany troficzne. Najczęściej wyst u osób narażonych na kontuzje lub u os prowadzących siedzący, stojący tryb życia. Objawy. Początkowo zmiany wyst na tylnej pow rzepki. Osteofity na krawędziach rzepki, zwężenie szpary między rzepką a k udową, uszkodzenie struktury rzepki. W okresie późniejszym: zmiany na pow k udowej, ból kolana, płyn w jamie stawowej. Zmiany zwyr w stawach rąk. Wyst guzki Hederdena - okrągłe stwardnienia kostne na grzbietowych pow końcowych paliczków w pobliżu paznokci. Nie wyst na kciukach. Z czasem nie powodują bólu ale ograniczają ruch. Zmiany w st nadgarstkowo-śródręcznych. Po 50 r ż. Guzki Hederdena. Wyst bolesność uciskowa i samoistna. Ograniczenie ruchu. Zmiany w stawach łokciowych. Wyst bardzo rzadko. Spowodowane dużymi urazami lub w zespole ch wibracyjnej. Bóle wyst w spoczynku i przy gwałtownych ruchach. Ograniczenie ruchu, może dojść do zwapnienia więzadeł i zaniku m dwugłowego. Zmiany w st ramiennym. Rzadko spotykane. Przyczyna: wady rozwojowe nasad, uraz. Na RTG widoczne osteofity. Objawy: ból, ograniczenie ruchu, osteofity. Masaż w chorobach zwyrodnieniowych wykonujemy tylko wtedy, gdy nie występuje duża bolesność (mas kl i segmentarny). W mas klas masujemy tkanki poniżej i powyżej stawu oraz sam staw (głas, rozc, ugn podłużne). Ostrożnie należy stosować rozcierania. Przy ostrym stanie zapalnym stosujemy mas pod i nad stawem. Likwidowanie zaników mięśniowych - stosujemy intensywny masaż izomertyczny lub mas klasyczny.
ZAPALENIE TK OKOŁOSTAWOWYCH. KOŃCZYNA GÓRNA.
Zapalenie rozcięgna dłoniowego - zespół Dupuytrena. Proces zapalny powoduje zwłóknienie rozcięgna dłoniowego i przykurcz zgieciowy palców 4-5. Przyczyną mogą być urazy mech. Masaż: rozpoczynamy od opracowania blizn operacyjnych w celu przyspieszenia jej gojenia. Stosujemy 5-10 zabiegów. Potem przystepujemy do normalizacji napiecia powięzi stosujac duzo rozc, ugn, wibr poprz. Mas wyk w obrębie palców, dłoni, stawu nadgarstkowego, przedramienia.
Zapalenie pochewek ścięgien przywodziciela długiego i prostownika krótkiego kciuka - zespół De Quervaina. Proces zap powoduje ból przy ruchu prostownika kciuka i ruchach nadgarstka. Przyczyny: urazymech. Leczenie: unieruchomienie, podawanie leków, czasami interwencja operacyjna. Masaż. Unieruchomienie chorej kończyny zmusza do masażu drugiej -> okres ostry. W okresie przewlekłym wyk głas, rozc poprz, wibrację.
Zespół kanału nadgarstka. Dochodzi do niego w przebiegu RZS, niedoczynności tarczycy, skrobiawicy i akromegalii. Na początku wyst drentwienie i ból w obrębie kciuka, palca wskazujacego, śr i wew pow palca serdecznego. Dolegliwości te nasilają się nocą, objawy są obustronne, później dochodzi do zaniku m kłębu. Masaż wyk na całej lub części kończyny górnej. Ważna kolejność. Stosujemy tech rozluźniające (gł, ugn podł, ucis, wibr, poprz). W trakcie dalszego leczenia dołączamy tech pobudzające (rozc, ugn poprz i podł, delikatne oklepywanie, wibr podłużną).
Zapalenie łokcia - tzw łokieć tenisisty. Zapalenie obejmuje przyczepy m prostowników nadgarstka do nadkłykcia bocznego k ramiennej lub m zginaczy nadgarstka do nadkłykcia przyśrodkowego. Zespół objawia się bolesnością zew i wew powierzchni st łokciowego. Masaż. Poczatkowo stosujemy mas kończyny zdrowej - delikatne głas odsercowe i dosercowe, a nast. Masaż punktów. Rozpoczynając poniżej punktu głaszczemy przez punkt do miejsca powyżej. W okresie podostrum stos głas, rozc, ugn podł i dużo wibracji poprzecznej.
Zespół bolesnego karku - BHS. Dochodzi do ograniczenia ruchomości w tym stawie. Może nast. Zapalenie ścięgna m nadgrzbietowego, przerwanie stożka ścięgnisto-mieśniowego, zapalenia kaletki podbarkowej, zmian w ścięgnie m ramiennego. W okolicy st barkowego dochodzi z czasem do zwłóknienia przestrzeniu podpowięziowej, zrośnięcia zachyłków torebki stawowej i zrastania się jej z chrząstką stawową. Masaż w okresie ostrym. Nie wyk masażu chorego stawu. W okresie podostrym i przewlekłym - m klasyczny i segmentarny.
KOŃCZYNA DOLNA
Zapal tk st kolanowego
Stan zapalny obejmuje kaletki st kolanowego. Najczęściej wywołane pozycją klęczącą. Docgodzi do : obrzęków, bolesności. Wskutek uwypuklenia błony maziowej st kolanowego do dołu podkolanowego powst torbiele Bahera. Mogą one mieć stałe połącz z jamą stawową. Masaż w okresie wczesnym nie wykonujemy. Po ustąpieniu bólu wykonujemy masaż całej KD z ominięciem torbieli.
Zapalenie kaletek maziowych. Masaż w okresie ostrym - o masażu decyduje lekarz. W okresie przewlekłym stosujemy gł, roz, ugn podł, wibr, delikat roz i wałkow.
ZESPÓŁ ZAPALENIA TK WŁÓKNISTEJ
Goździec pozastawowy. Etiologia - nieznana. Czynniki które mogą sprzyjać to: siedzienie w przeciągu, wady postawy, nerwice i przemęczenie. W przebiegu tej choroby pojawia się: ból, guzki ( w ścięgnach i rozścięgnach w pobliżu przyczepów do kości ). W okresie ostrym ból może występować w każdej części ciała, bardzo intensywny, czasami nerwoból. Choroba może unieruchomić chorego na 2 tygodnie. Potem dolegliwości ustępują, jeśli choroba nie była leczona przechodzi w stan przewlekły. W okresie przewlekm