GRY I ZABAWY JĘZYKOWE
Każdy nauczyciel, niezależnie od nauczanego przedmiotu, zgodzi się ze stwierdzeniem, że dzieci, niezależnie od wieku bardzo lubią gry i zabawy. Oprócz przyjemności, jaką sprawiają one uczniom, pomagają bardziej lub mniej świadomie uczestniczyć w procesie edukacyjnym.
W każdej zabawie czy grze mamy do czynienia z przedmiotem zabawy oraz regułami gry. Włączając tę formę działalności dziecka do zorganizowanej nauki języka obcego dokonuje się pewnej zamiany, mianowicie treść nauczania zajmuje miejsce przedmiotu zabawy, natomiast wdrażane struktury z „ukrytą gramatyka” przyjmują charakter reguł gry.
Celem gier i zabaw w nauczaniu języka obcego jest przede wszystkim łączenie produkcji językowej z czynnościami motorycznymi. Stosuję je bardzo często, dla wprowadzenia odprężenia i odpoczynku.
Poniżej przedstawiam opis gier i zabaw do wykorzystania w trakcie
zajęć, dla odprężenia, odpoczynku, urozmaicenia, czy też utrwalania słownictwa bądź struktury gramatycznej.
Podzieliłam je na następujące grupy:
I. Miming
II. Guessing
III. Doing instructions
IV. Listening
V. Speaking
VI. Writing
I. MIMING
1. Musical interlude-group mime
Przygotuj znany fragment muzyczny. Poproś uczniów aby wstali i zamknęli oczy, następnie wybrali instrument lub wokalistę i naśladowali odpowiednie ruchy. Zabawa ta, trwająca tylko minutę, idealnie uwalnia napięcie i relaksuje.
2. Miming
Przygotuj listę słów i zapisz ją na tablicy. Chętni uczniowie w kolejności wybierają słowa i mimiką bądź ruchem pokazują znaczenie tego słowa pozostałym w klasie do odgadnięcia.
Zabawę te można potraktować jako współzawodnictwo dwóch drużyn. Każda drużyna wybiera słowo, a jeden uczeń pokazuje je drużynie przeciwnej, która odgadując słowo zdobywa punkt. Drużyna, która odgadnie więcej słów wygrywa.
3. Controlled class mime in a circle
Przygotuj odpowiedni fragment muzyki instrumentalnej jako podkład do wykonywanych ćwiczeń. Uczniowie stoją w kole jeden za drugim. Pokazują mimiką, gestem, lub ruchem pewne czynności, podawane przez nauczyciela n.p.:
a) You are on the beach with no shoes on your feet and you are
walking over very hot stones/pebbles.
b) You are carrying two cups of coffee, one in each hand. They are
both full.
c) You are walking with a big pot balanced on your head.
d) You are slowly and with difficulty walking through water that is
waist deep.
e) You are walking with a dog on a lead.
Możesz użyć swych własnych instrukcji.
II. GUESSING
1. Invisible alphabet
Nauczyciel demonstruje grę rysując palcem w powietrzu kształty liter. Uczniowie muszą odgadnąć literę. Następnie siadają naprzeciw siebie i na zmianę rysują w powietrzu litery, odgadując ich nazwy.
Podobną wersję zabawy można przeprowadzić z liczbami ( invisible numbers).
2. What can I see?
Nauczyciel wybiera łatwo widoczny przedmiot, n.p. a rubber, nie nazywając go ani nie patrząc na niego. Następnie mówi:
One, two, three. What can I see?
I can see something beginning with…R.
Uczniowie szukają przedmiotu zaczynającego się na literę R, próbując odgadnąć jego nazwę: Is it a ruler? … Kiedy odgadną prawidłowo, muszą przeliterować całe słowo:
R… U… B… B… E… R.
Można przećwiczyć z dziećmi pytanie nauczyciela i pozwolić im przejąć jego rolę.
Do podobnej zabawy można użyć wyrażenia:
I spy with my little eyes something beginning with…R.
Bądź też rozszerzyć je o kolor, wielkość, ciężar…n.p.:
I spy with my little eyes something… blue / big / light.
3. Guess!
Nauczyciel zaczyna rysować obrazek rozpoczynając od pojedyńczych kresek, dodając po jednej i pytając za każdym razem:
What's this? Guess!
dopóki uczniowie nie odgadną. Dokończ rysunek mówiąc
Yes. Well done. It's a/an… .
4. Feel the object
Nauczyciel zbiera różne przedmioty od uczniów oraz znajdujące się w klasie. Może to zrobić prosząc uczniów o przyniesienie ich i włożenie do torby. Trzymając torbę prosi uczniów o dotykanie rzeczy z zewnątrz i zidentyfikowanie ich.
5. Twenty questions
Nauczyciel dzieli klasę na kilka grup. Każda grupa wybiera przedmiot do odgadnięcia. Gra zaczyna się gdy osoba z grupy A zadaje pytanie ogólne ( na które tylko odpowiedź yes/no jest możliwa)
osobie z grupy B. Jeśli grupa A odgadnie przedmiot wybrany przez grupę B po maksimum 15 pytaniach, zdobywa dwa punkty. Przy wykorzystaniu 16-20 pytań, zdobywa jeden punkt. Jeśli nie odgadnie przedmiotu, zdobywa zero punktów.
III. DOING INSTRUCTIONS
1. Numbers teams
Podziel klasę na dwie lub trzy grupy, przydzielając każdemu uczniowi numer od 1 do 10. Wywołując dowolną liczbę (n.p.24), każda grupa musi zebrać uczniów tworzących tę liczbę (n.p.7+5+8+4) jak najszybciej. Pierwsza grupa, która zrobi to prawidłowo, zdobywa punkt. Zacznij od małych liczb, a gdy uczniowie nabiorą wprawy, przejdź do większych.
2. Simon says
Podawaj uczniom rozkazy: stand up!, open your book!, clap your hands!, jump!. Dzieci wykonują polecenia tylko wtedy, gdy poprzedzają je słowa “Simon says”.Gdy dziecko pomyli się-odpada z gry: siada na podłodze lub wchodzi do środka koła. Trzech najlepszych uczniów możesz nagrodzić według własnego pomysłu.
3. Please and Thank you
Zaprezentuj wyrażenie: Show me a (pencil/rubber/book…). Wydawaj polecenia dodając lub nie słowo please. Dzieci wykonują polecenia tylko wtedy, gdy usłyszą słowo please. Gdy uczniowie reagują prawidłowo, wyraź aprobatę mówiąc: well done! and thank you. Możesz pozwolić uczniom przejąć rolę nauczyciela w wydawaniu poleceń.
IV. LISTENING
1. Status
Przygotuj piosenki, które dzieci znają lub dowolny fragment muzyczny. Gdy muzyka gra, dzieci tańczą, śpiewają. Gdy muzyka zostanie zatrzymana, dzieci przybierają nieruchomą pozycję a zaczynają się poruszać, gdy ponownie usłyszą muzykę.
2. Count the claps
Dzieci zamykają oczy. Wybierz liczbę od 1 do 20 i wyklaszcz ją. Zapytaj: How many? Dzieci podnoszą ręce i podają właściwą nazwę liczby po angielsku.
3. Bingo
Dzieci wypisują pięć wybranych wyrazów ( liczb 1-10 lub 11-20, kolorów, zabawek lub inne poznane na lekcji grupy słów). Nauczyciel wymienia słowa w różnej kolejności. Dziecko usłyszawszy słowo, zakreśla je na swojej kartce ( jeśli wcześniej je tam napisał). Gdy dziecko zakreśli wszystkie słowa na swojej kartce, krzyczy: Bingo!
i wygrywa. Można kontynuować grę do momentu aż pozostałe dzieci zakreślą swoje słowa. Wówczas nie ma przegranych i rozczarowanych.
V. SPEAKING
1. The Feelie Bag
Do małej torebki włóż karteczki z literami alfabetu. Podziel klasę na grupy. Lider grupy wyciąga karteczkę z literą, a członkowie grupy myślą nad słowem zaczynającym się na tę literę. Następnie osoba wskazana przez lidera literuje to słowo. Grupa otrzymuje 1 punkt za powiedzenie słowa zaczynającego się na wybraną literę, a 2 punkt za poprawne przeliterowanie.
2. Mathew and Mark
Jest to odmiana „ciuciubabki”. Dzieci stoją w kole, a dwóch uczestników gra w jego środku. Jeden z nich ma zawiązane oczy i pyta raz po raz: Mark, where are you?, a Mark odpowiada za każdym razem: Here I am. Mathew podąża za jego głosem i usiłuje go złapać.
Mark przesuwa się w coraz inne miejsce, nie może jednak przekroczyć linii koła. Jeśli zostanie schwytany, zamienia się w Mathew, a ktoś inny jest Markiem.
3. Noughts and crosses
Gra przypomina „kółko i krzyżyk”. Podziel klasę na dwie drużyny; jedna reprezentuje noughts ( kółko-0), druga crosses (krzyżyk-X).
Narysuj przykładowy schemat na tablicy:
where never running
they can't are
isn't play can
Drużyna wybiera wyraz, a jedna osoba musi powiedzieć zdanie z tym wyrazem. Jeśli zdanie jest poprawne, wytaz na schemacie zakreślamy „kółkiem” lub „krzyżykiem”, w zależności od tego która drużyna wybierała. Pierwsza drużyna, której uda się zakreślić trzy „kółka” lub „krzyżyki” poziomo, pionowo bądź ukośnie, wygrywa.
W schemacie można zaproponować różne słowa w zależności od tego, jakie umiejętności opanowali uczniowie. Więcej zabawy może przynieść wariant, w którym nauczyciel zakrywa słowa, a drużyna wybiera pole nie widząc słowa, które pod nim jest ukryte.
4. Find someone who
Każdy uczeń otrzymuje następującą kartę:
FIND SOMEONE WHO
1 likes chocolate ……………………………………
2 often goes to the ciemna ………………………….
3 has three brothers…………………………………
4 has two sisters ……………………………………
5 plays the guitar …………………………………..
6 likes classical music……………………………...
7 went to bed late last night………………………..
8 saw an interesting programme on TV ……………..
( etc.)
Wszyscy wstają i chodząc po klasie zadają sobie nawzajem pytania n.p. „Do you like chocolate?”, „Do you often go to the ciemna?”, itp.
Jeśli otrzymają pozytywną odpowiedź , wpisują imię tej osoby w odpowiednie miejsce. Gra kończy się kiedy uczeń ma imię do każdego pytania. Nauczyciel może zebrać karty zwycięzców i sprawdzić czy wpisane imiona są poprawne.
4. Guess
Uczniowie pracują w małych grupach (n.p. 5-cio osobowych).
Każdy pisze swoje imię na kartce papieru. Grupa miesza kartki z imionami. Następnie każdy uczeń bierze jedna kartkę i zastanawia się, co ta osoba zamierza robić w niedalekiej przyszłości- używając wyrażenia „to be going to”. Gdy wszyscy w grupie są gotowi, przedstawiają swoje wyobrażenia, zwracając się do danej osoby n.p.:
I think Paweł is going to visit his grandparents next week.
Paweł odpowiada: Yes, I am lub No, I'm no
5. Tongue twisters
Napisz „łamacz języka” na tablicy i czytaj go z uczniami najpierw wolno, potem szybciej. Zwróć uwagę na właściwą wymowę. Następnie zachęć ochotnika do powiedzenia „tongue twister” trzy razy.
Oto przykładowe tongue twisters ( do wykorzystania) o różnym stopniu trudności.
a) Here's Henry the happy hippopotamus
b) She sells sea shells on the sea shore
c) Red leather, yellow leather, red leather, yellow leather
d) A proper copper coffee pot
e) Three grey geese in a green field grazing
f) Three thirsty thieves and their three brothers
g) Thirty thousand feathers on the thrush's throat
h) Only a fool as a rule swims in a cool swimming-pool
i) A good cook never cooks while constantly looking into
a cookery-books
j) How much wood would a wood-chuck chuck
If a wood-chuck could chuck wood
He would chuck as much wood as a wood-chuck could
If a wood-chuck could chuck wood
VI. WRITING
Text creation
Nauczyciel prezentuje modelowy tekst. Uczniowie zamykają oczy i wyobrażają sobie treść słuchając czytany przez nauczyciela tekst.
Następnie uczniowie czytają tekst z nauczycielem, który za każdym następnym powtórzeniem wyciera poszczególne słowa, pozostawiając schemat, na którym opierają się uczniowie tworząc własne teksty.
Nauczyciel może stworzyć własny model do wykorzystania w zależności od potrzeb.
Oto kilka przykładów:
1. Model text
She likes animals
she likes flowers
she likes goud stories
but
she doesn't like
one thing:
lies.
Prompt
She likes ……….
she likes………..
she ………………
but
she doesn't like ………..
one……….
…………..
2. Model text
“ I'm going to tidy up my room
I'm going to write a letter
I'm going to help my Mum
I'm going to do my homework,”
I said to myself
but then
I watch TV all afternoon.
Prompt
I'm going to………………………………
I'm going…………………………………
I'm ……………………………………….
I ………………………………………….
I said to myself
but then
…………………………………………...
3. Model texts
There is a small town
there is a sheriff
there is a gangster
there is a carriage
and lots of gold
in the film I'd like to make
There aren't any gangsters
there aren't any monsters
there aren't any policemen
there aren't any accidents
in the film I'd like to make
Prompts
There is ………………………..
there is………………………...
there is ………………………..
there is ………………………..
and ……………………………
in ………………………………
There aren't any ……………….
there aren't……………………
there …………………………..
there …………………………..
in ……………………………..
Text endings: in the picture I'm going to paint
In the story I'm going to write
In the town I love/hate living in etc.
4. Model texts
Have you ever, ever, ever
in your life
ridden a crocodile?
No, I have never, never, never
ridden a crocodile
but I once
rode a dragon.
Have you ever, ever, ever
in your life
made another person look like a perfect idiot?
No, I've never, never, never
made another person look like a perfect idiot,
but I once
made a complete fool of myself.
Prompt
Have you ever, ever,……………..
In your life
……………………………………?
No, I have never, ………………….
…………………………………….
but I once
……………………………………
Opracowała:
Małgorzata Świderska
Bibliografia:
Strange D. , Chatterbox-teacher's book(1-2), OUP ,1989.
Ur P. Wright A., Five-Minute Activities, CUP, 1992.
Harmer J., The Practice of English Language Teaching, Longman, 1991.
Flying Start, Extra ideas for the classroom, Longman Group, 1995.
Gerngross G., Puchta H., Creative Grammar Practice, Longman, 1991.
6