CHARAKTERYSTYKA I WYMAGANIA TRAW OZDOBNYCH
Rodzina traw jest bardzo liczna. Liczy ok. 11 tys. gatunków - w samej tylko Polsce jest ich ok. 300. W bardzo dużych ilościach rosną na stepach, łąkach i pastwiskach. Oprócz gatunków dziko rosnących, istnieją trawy jadalne (zboża) i trawy ozdobne( trawy rabatowe). Są obok drzew i kwiatów prawdziwą ozdobą naszych ogrodów. Mimo to, nie wszyscy miłośnicy ogrodów je doceniają i traktowane są przez nich ubocznie, posadzone przypadkowo lub niechcący. A szkoda, bo wyglądają naprawdę pięknie i są proste w uprawie. Niektóre gatunki bardzo dobrze rosną w miejscach słonecznych, na żyznej glebie. Inne wolą miejsca zacienione. Generalnie, są odpowiednie do każdego rodzaju ogrodu. Choć nie odznaczają się zdecydowanymi kolorami, posiadają długie sprężyste łodygi kwiatostanów. Lekkie podmuchy wiatru zmieniają ich kępy w ruchome abstrakcyjne rzeźby. Luźne i puszyste zielone kwiatostany wielu traw jednorocznych i bylin stosuje się jako dodatki do bukietów i kompozycji kwiatowych.
Miskant chiński - Miscanthus sinensis Jest najliczniejszą, bo posiadającą już prawie 50 odmian, grupą. Terminy kwitnienia przypadają od połowy sierpnia aż do końca października. W naszych warunkach należy raczej zrezygnować z odmian późno kwitnących, bo rzadko doczekamy się ich obfitego kwitnienia. Jeżeli miejsce wysadzenia jest osłonięte i ciepłe, to pierwsze 2-3 stopniowe przymrozki nie niszczą nierozwiniętych jeszcze kwiatostanów. Ścięte i przyniesione do wazonu w mieszkaniu rozwiną się i będą jeszcze wartościowym materiałem do suchych bukietów.
Rośliny nie potrzebują ściśle określonych warunków glebowych. Rosną bez problemów w każdej żyznej i przepuszczalnej glebie umiarkowanie wilgotnej, zimą suchej i w pełnym słońcu, nie lubią częstego przesadzania, jednak na stanowiskach zimą mokrych lub na glebach gliniastych kępa od środka często łysieje i czasem trzeba ja już po 3-4 latach ratować przez rozsadzenie na wiosnę. Z własnego doświadczenia wiem, że nie jest to konieczne dla wszystkich odmian. Odmiana 'Rotsilber' wysadzona pod koniec września w formie pojedynczych pędów o słabych korzeniach i bez bryły ziemi, wytworzyła jeszcze do końca października zaczątki przyszłorocznych pędów, które w następnym roku obficie kwitły. Próby z odmianą 'Silberfeder' zakończyły się jednak niepowodzeniem.
Rośliny mogą rosnąć na podwyższonym brzegu nad wodą. Do rozrostu w silną kępę obficie kwitnącą potrzebują 3 lat. Wśród odmian występują barwne ulistnienia jak białe paski przez środek liścia, żółte obrzeża, poprzeczne żółte pasy.
Odmiany:
'Kleine Fontane' - wys. 100-120 cm, różowo-srebrzysta, wąskie trawiaste liście, kwitnie obficie od połowy VIII-X, silnie się rozrasta,
'Rotsilber' - wys. 150-180 cm, delikatnie karminowo-srebrzysta, obficie kwitnie, wiechy 20-25 cm, silnie się rozrasta,
'Silberfeder' - wys. 150-180 cm, kwitnie od końca września do końca października, srebrzystobiała, słabo się rozrasta, wiechy do 30 cm,
'Condensatus' - wys. 180-200 cm, fioletowo-brązowa, kwitnie IX-X, stopki trwale pofalowane, liście szerokie,
'Sommerfeder' - wys. 150 cm, biała, kwitnie od VIII-X,
'Graziella' - wys. 180 cm, biało-srebrzysta, obficie i pewnie kwitnie,
'Grose Fontane' - wys. 200-220 cm, czerwono-srebrzysta, kwitnie IX-X, szerokie jasnozielone liście,
'Zebrinus' - wys. Do 160 cm, kwitnie X, kremowa, jasnozielone liście z poprzecznymi żółtymi pasami, na łodydze są łukowato wygięte,
'Variegatus' - wys. 150 cm, brązowo-srebrzysta, kwitnie koniec X, jasnozielone liście z białymi podłużnymi pasami,
'Stictus' - wys. 150 cm, brązowawa, kwitnie koniec X, liście w poprzeczne żółte pasy jak odmiana 'Zebrinus', od której odróżnia się sztywnymi wzniesionymi liśćmi i większą odpornością na przemarznięcie.
W celu zabezpieczenia przed przemarznięciem, po pierwszych przymrozkach nakrywa się obrzeża kęp 15 cm warstwą liści o szerokości 0,5 m. Przy ścinaniu należy pamiętać, że w czasie zasuszania kwiaty jeszcze się rozwijają.
Trawa pampasowa - Cortaderia seloana
Roślina tworzy kępy szorstkich, szaro-zielonych liści - do wys. ca 60 cm - o pięknym rysunku, pofalowanych i poskręcanych i już w tej fazie stanowi efektowny element dekoracyjny. Dlatego zaleca się sadzić ją w miejscach eksponowanych, na trawniku lub na tle drzew i krzewów, w pobliżu oczek wodnych jako tzw. soliter. Kwitnie późnym latem, początkowo słabo, jednak w miarę rozrastania się coraz obficiej. Pędy wyrastają do około 2 m wysokości i w zależności od odmiany zakończone są wiechami białych, srebrzystych lub blado-różowych "kwiatów". Stanowią cenny materiał do suchych bukietów i kompozycji.
Stanowisko - oprócz dobrego wyeksponowania - powinno być słoneczne i zaciszne, nie znosi przewiewu. Sadzenie na niewielkich kopczykach zabezpiecza przed gniciem korzeni.
Najcenniejszą odmianą jest 'Sunningdale Silver' o wiechach srebrzystych, 'Weisserfeder' ma wiechy białe - a 'Rosea' - różowe. Ta ostatnia odmiana jest trudna w uprawie, gdyż lubi przemarzać mimo zabezpieczenia; dlatego trzeba ja sadzić do dużych pojemników i na zimę przenosić do pomieszczeń zabezpieczonych przed mrozem.
Turzyca Gray'a - Carex Grayi
Pochodzi z terenów bagnistych Ameryki Płn., może więc rosnąć na terenie podmokłym,
w bagienku koło oczka wodnego, ale równie dobrze czuje się w normalnych warunkach ogrodowych, także w półcieniu. Charakteryzuje się oryginalnymi kłosami w formie kolczastych maczug, po 2-3 sztuki na pędzie. Trawa ta dobrze znosi nasze zimy, nie wymaga okrycia, wysiewa się sama
Ostnica pierzasta - Stipa pennata
Rośnie na stanowiskach słonecznych i suchych, tworzy regularne okrągłe kępy z rozłożonymi na boki cienkimi liśćmi. W lipcu wyrastają wiotkie pędy zakończone wiechami ościstych piórek do długości około 30 cm. Ciekawszą odmianą jest Stipa pulcherrima o wiechach do 40 cm długości. Trawa ta jest doskonałym materiałem do suchych kompozycji, należy ją wtedy dość wcześnie ścinać.
Śmiałek darniowy - Deschampsia caespitosa
Występuje na całym obszarze półkuli północnej. Rośnie w lasach, na łąkach, w zbożu, w górach przy strumieniach. Tworzy niskie, zwarte i kuliste ciemnozielone kępy, z których od czerwca wyrasta masa źdźbeł zakończonych delikatnymi, luźnymi kwiatostanami. Jak dotąd dostępny jest tylko gatunek podstawowy, choć za granicą wyhodowano już odmiany o złoto-brązowych kwiatostanach, a także odmiany karłowe.
Owies wieczniezielony - Avena sempervirens, syn. Helictotrichon sempervirens
Występuje w środkowej Azji, zachodniej Syberii i południowo-zachodniej Rosji. Ma liście równowąskie, sztywne, szaro-zielone z odcieniem niebieskim, wys. do 40 cm, a w okresie kłoszenia 80 cm. Pokrój kęp kulisty, wymaga lekkiego przykrycia na zimę. Wczesną wiosną przycinamy ją na "szczotkę"; nie lubi częstego dzielenia i przesadzania, jest rośliną stanowisk słonecznych i próchnicznej gleby.
Manna mielec - Glyceria maxima syn. Glyceria aquatica
Jest rośliną błotną o szerokich równowąskich liściach, występuje w Polsce północnej i na środkowym niżu, także w Ameryce Pn. i Rosji. Wyrasta od 80-200 cm. Jej siedliskiem są brzegi zbiorników wodnych, łąki, mokradła, ale można je sadzić w umiarkowanej co do wilgotności glebie, w słońcu i półcieniu. Szczególnie atrakcyjna jest odmiana G. variegata o liściach biało paskowanych, niższa, dość ekspansywna. Przy dzieleniu kęp i przesadzaniu należy ja krótko przyciąć. Idealna do obsadzenia oczka wodnego; może rosnąć w płytkiej wodzie - do około 20 cm.
Kostrzewa - Festuca
Istnieje wiele odmian tej trawy o barwach od intensywnie zielonej (Festuca scoparia) do szarych i o przebarwieniach niebieskich (F. amethystina, F. cinerea). Wszystkie wymagają ziemi próchnicznej i na ogół nie przemarzają. Wysokość ich waha się od 20 cm do 60 cm (F. maieri), są niezbędne przy obsadzaniu ogródków skalnych.
F. alpina - wys. 15 cm - zielona, podłoże skaliste
F. amethystina - wys. 40 cm - c. ziel. z nieb., stanowisko suche
F. cinerea - wys. 40 cm - srebrno-nieb., podłoże próchn.-piasek
F. glacialis - wys. 20 cm - nieb-zielona, podłoże próchn.-skaliste
F. gaultieri - wys. 15 cm - ciemnozielona, podłoże skaliste
F. maieri - wys. 60 cm - szaro-zielona, podłoże próchniczne
F. scoparia - wys. 20 cm - intensywnie zielona, kamieniste, suche
F. tenuifolia - wys. 25 cm - ciemnozielona, kwaśne, cieniste
F. valesiaca - wys. 20 cm - stalowoniebieska, próchn.-skaliste, suche
Ostnica włosowata - Stipa capillata
Wyrasta do 1 m wysokości, wytwarza duże, wiechowate kwiatostany a kłoski maja szorstkie, powyginane ości, których długość osiąga 25 cm. Lubi glebę suchą, wapienną i pięknie prezentuje się wśród kamieni na skalniaku Rozmnaża się generatywnie i wegetatywnie, ale ten pierwszy sposób jest skuteczniejszy.
Trzcinnik piaskowy - Calamagostris epigeios
Dostępne są dwie odmiany: 'Karl Foerster' i 'Overdamm'. Obie odznaczają się niewysokim wzrostem i mnóstwem sterczących z kępy źdźbeł z długimi sztywnymi wiechami. Najlepszy efekt wizualny uzyskuje się sadząc kilka lub kilkanaście kęp w rozstawie ok. 25 cm. jesienią źdźbła i wiechy przebarwiają się na kolor złoty.
Spartinia - Spartinia pectinata
Jest wysoką, wyrastająca do 2 m trawą, tworzącą imponujące kępy. Można ją sadzić wśród wysokich bylin, jako soliter lub pośród niskich okrywowych traw (np. Festuca scoparia). Ma oryginalne nierozpierzchłe wiechy, które mogą służyć jako materiał do suchych bukietów. Wiosna należy ją przycinać tuż przy ziemi. Odmiana 'Aureomarginata' ma żółto obrzeżone liście.
Sit - Juncus
Jest roślina bagienną, popularną w całej Polsce na terenach podmokłych. Występują odmiany: sit miękki, rozpierzchły, 'Spiralis' o skręconych liściach, a ostatnio dostępna jest w ogrodnictwach specjalistycznych odmiana poprzecznie biało paskowana. Sit może rosnąć w wodzie.
Wełnianka - Eriophorum
Zaliczana także do turzyc ozdobnych; rośnie na łąkach oraz niskich torfowiskach, tworzy niewielkie kępy ozdobione w czasie kwitnienia białymi puszystymi kwiatostanami, które nadają się do zasuszania. Rośliny te występują ostatnio coraz rzadziej, zatem nie należy ich wykopywać ze stanowisk naturalnych.
Mozga trzcinowata - Phalaris arundinacea
Jest to bardzo łatwa w uprawie trawa, niestety bardzo ekspansywna i niedopilnowana zagraża rosnącym w pobliżu roślinom. W ogrodach występują najczęściej odmiany biało paskowane, a także piękna biało-fioletowo paskowana odmiana 'Tricolor'. Wyrasta do ok. 60 cm, a w czasie kłoszenia do 100 cm.
Kosmatka - Luzula
Lubi lekki półcień i wilgotne podłoże. Występujące w Polsce gatunki to kosmatka śnieżna, olbrzymia i owłosiona. Pierwsze dwie są zimozielone. Rozmnażamy przez siew i podział kęp, odmiany tylko wegetatywnie (przez podział). Na wiosna należy je, jak wszystkie inne trawy, przyciąć nad ziemią.