Ameryka Łacińska w I połowie XIX wieku

Ameryka Łacińska należy do szczególnie homogenicznych regionów w stosunkach międzynarodowych. Obejmuje przede wszystkim zwartą przestrzeń lądową: od Rio Grande do Ziemi Ognistej. Wydarzenia w Ameryce Łacińskiej obejmują II i III dekadę XIX w. Tym kontynentem interesują się mocarstwa europejskie takie, jak: Hiszpania, Portugalia, Francja czy Anglia.

Przyczyny pojawienia się kolonii hiszpańsko-portugalskich w Ameryce to:

• ekonomiczne kolonistów, czyli handel;

• monopol;

• importowanie bogactw, surowców, produktów, wydobycia danych rzeczy do Europy, co dawało zyski;

• przyczyna kolejna to państwo, czyli zysk, bogactwo, tania siła robocza, wysyłanie towarów;

• społeczne, które dzieli się na odpowiedni podział:

Najwyższe stanowisko zajmował czysty Hiszpan, urodzony i wychowany w Europie.

Krejowie to Hiszpanie urodzeni na koloniach hiszpańskich.

Ludność metyska, czyli pochodzenia mieszanego (Hiszpan i Indianie)

Indianie są jedną z najniższych warstw społecznych, bo inna kultura, religia i obyczaj.

Niewolnicy z Afryki to oni znajdują się najniżej podziału.

Król to najwyższa osoba i instytucja kościoła katolickiego, którego nie wolno krytykować i oceniać. Za bunt i nieposłuszeństwo grozi wysoka kara.

Rewolucja amerykańska, czyli walka Stanów Zjednoczonych o niepodległość, gdzie został obalony dawny porządek, walcząc z Wielką Brytanią.

Rewolucja francuska okres w historii Francji w latach 1789-1799, w którym doszło do głębokich zmian polityczno-społecznych i obalenia monarchii Burbonów.

Oświecenie to epoka, w której najważniejsza wartością jest umysł, wiedza, nauka, wiara, rozum, walka z absolutyzmem i depotyzmem.

Do wybuchu rewolucji niepodległościowej i jej sukcesu w niemałym stopniu przyczyniły się pomyślne uwarunkowania międzynarodowe. Zajęcie Hiszpanii przez wojska napoleońskie w 1808r wywołało za oceanem wrzenie społeczne. Cesarz Francuzów postrzegany był przez elitę latynoamerykańską jako władca imperialny, który może narzucić ciężary o wiele dotkliwsze niż słaba już władza hiszpańska. Po zajęciu terenów Hiszpańskich przez Napoleona aplikuje Józef Bonaparte i ogłasza liberalną konstytucję, utrzymuję system kolonialny.

Po upadku Napoleona i powrocie Ferdynanda VII na tron hiszpański Anglia potwierdziła swą neutralność wobec wydarzeń w Ameryce Łacińskiej. Ferdynand zniósł bowiem liberalną konstytucje w 1812r, za ocean wysłał armię, aby spacyfikować bunt i zapowiadał odbudowę starego porządku kolonialnego.

Ferdynand VII nie może sobie poradzić z szalejącym ludem, który się buntuje. Prosi o pomoc Święte Przymierze, gdzie Francja interweniuje w Hiszpanii i zaprowadza porządek.

W tym czasie Anglia chce zlikwidować monopol, aby handlować w Ameryce Łacińskiej. Mają oni dobrze wyposażoną flotę i statki na Atlantyku.

Pamiętajmy, iż Stany Zjednoczone zmierzały do oderwania od imperium hiszpańskiego Florydy, co ostatecznie udało im się 1819r.

Stany Zjednoczone nie wtrącały się do postępowania mocarstw europejskich i ich kolonii. Oni obserwowali wszystko z boku. Ameryka w tych czasach była za słaba i nie miała tak wielkiej potęgi jak obecnie.

Stany Zjednoczone jako pierwsze w świecie rozpoczęły też proces oficjalnego uznawania nowych państw w Ameryce Łacińskiej. Nowe powstałe państwa widzą w nich poparcie i za tym idzie rozwój handlu, gospodarki i stosunki dyplomatyczne.

Pierwszym państwem, które uzyskało niepodległość jest Haiti w 1804r.

Kolejne państwa, które uzyskały niepodległość to:

Wielka Kolumbia (1810) za sprawa Simona Bolivary, gdzie to państwo federalne podzieliło się na trzy inne: Kolumbia, Wenezuela (1811) i Ekwador (1822). Pomimo tego, że chciał stworzyć jedno wielkie państwo to tak się nie stało. Jego chęć dominacji i władza absolutna doprowadziła go do śmierci w samotności.

Argentyna (La Platy-1816), gdzie dużą rolę odegrał gen. Jose de San Martin i tym samym powstało Chile w 1818r.

Długa krwawa walka o niepodległość toczyła się w Meksyku. Rozpoczęła się 15.09.1810r za sprawą wiejskiego proboszcza Miguela Hidalgo, następnie Morelons a na końcu oficer hiszpański Agustin Iturbide, który na czele sił powstańczych wkroczył w 1821r do miasta Meksyk. W 1822r koronował się na cesarza niepodległego Meksyku, któr wówczas obejmował niemal całą Amerykę Środkową.

Najdłużej Hiszpanie bronili się w Peru, gdzie dopiero wielka bitwa pod Ayacucho w 1824r zakończyła trzywiekowe panowanie w Ameryce. W 1825r armia marszałka Sucre wkroczyła do Górnego Peru, proklamując na tym obszarze Republikę Bolivara, czyli Boliwię.

Brazylia jako jedyne państwo uzyskała niepodległość bez walk zbrojnych, gdyż decyzję regenta Pedro, syna władcy portugalskiego Jana VI, o powstaniu cesarstwa brazylijskiego w 1822r., zaakceptowano w Lizbonie.

Federacja Ameryki Łacińskiej podzieliła się w 1839r na 5 państw: Nikaragua, Honduras, Gwatemala, Salwador i Kostaryka.

Unia personalna, czyli łączy ich władca 2 państwa.

Święte Przymierze interweniowało w koloniach europejskich. Prezydent Wielkiej Brytanii zaproponował wspólną politykę prezydentowi Jamesowi Monroe. Po raz pierwszy przedstawia Stanom Zjednoczonym pakt. Okazuję się, że Monroe odrzucił pakt Wielkiej Brytanii, gdyż są nie maja oni zaufania do nich. Amerykanie nie chcę z nimi współpracować.

Europa to monarchia a Ameryka to republika. Są to dwa różne systemy.

---