Klasyfikacja wierszy R Waksmunda


Alicja Baluch, Archetypy literatury dziecięcej, Kraków 1992.

Najważniejsze w dziecięcym „światoodczuciu”, a obce dla dorosłych są te doświadczenia, które realizują się głównie w dotyku i w kręceniu się w kółko (dziecięcy upływ czasu).

Dzieci nie umieją tworzyć zgrabnych uogólnień rzeczowych muszą zmyślać postacie poetyckie i ich działania. Ujawniają się w nich typowe wzorce zachowania i idealne portrety. Mają one na ogół charakter archetypowy. Wspólna jest im zmysłowa konkretność i cielesność, emocjonalne zaangażowanie i bogactwo wyobraźni obok braku funkcji rozumowych.

Archetypy:

Modelowanie - przedstawianie świata przez opowieści, w których postacie i zdarzenia nie są ważne ze względu na swe cechy jednostkowe, lecz funkcjonują jako przykłady uniwersalnych prawideł ludzkiej egzystencji, postaw wobec życia, kolei losu tworzą całość.

Krytyka archetypowa - odnajdywanie paralelnych związków między typowymi zachowaniami i potrzebami psychicznymi dziecka a obrazami poetyckimi.

Propozycja tematyczna ujęcia lektury zakłada taką koncepcję odbiorcy dzieła literackiego, w której układ linearny zdarzeń zastąpiony jest układem koncentrycznym, gdzie najważniejsze okazują się ośrodki zainteresowania czytelnika. Układają się one najczęściej w porządku przedmiotowym, alegorycznym lub mitycznym.

Opowieści o królewnie inspirujące „w zabawę” tworzą wzorzec kulturowy realizujący się też w dziecięcych zachowaniach i dziecięcych systemach wartości.

W tematach literatury realizowanych w literaturze dziecięcej:

Praobraz zaczarowanego ogrodu - np. w baśni o Aladynie i innych Baśniach z 1001 nocy, sagach o Merlinie, ludowych legendach

„Gesta krasnoludkorum”

Przygody Piotrusia Pana - baśń oparta na dziecięcej ciekawości (gdzie?, dlaczego?, jak?, z czego?, od czego?, po co?, co robić?, skąd?, od czego?

Rytualna symbolika ognia

Potrzeba słuchania opowieści jest jedną z podstawowych potrzeb dzieci chętnie słuchają one fabuł, charakterystyczne dla prostych form literatury (podania, legendy, a bardziej skomplikowane - baśnie).

Dla dziecka baśnie są ochroną przed nieszczęściem, obiecują wieczną pomyślność.

Atmosfera baśni prowadzi do przeżyć ekstatycznych, które wypływając z ich źródła - obrzędów misteryjnych, relacjonują „podróż w zaświaty”.

Archetypowe obrazy kobiety-ogrodu, kobiety-domu, kobiety-źródła.

Formy twórczości językowej dziecka („prabaśnie”) - „małe narracje”, które mogą się rozwinąć w bardziej rozbudowane teksty słowne:

Model ujawniający możliwości percepcyjne małego dziecka:

Charakterystyka wewnętrzna świata dziecka

Symbol z natury jest statycznym obrazem. Jego formą dynamiczną jest mit. Literatura dziecięca najczęściej oparta jest na mitach.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Jakub Pędzelek wiersz do klasyfikowania 2
Formalno prawne aspekty dzialalnoości geologiczno górniczej klasyfikacja zasobów
Podmiotowa klasyfikacja zjawisk finansowych
Podstawy rachunkowości Klasyfikacja kont 2
Sygnały klasyfikacja
klasyfikacja i etiopatogeneza zaburzen seksualnych
2 Urazy zębów u pacjentów dorosłych klasyfikacje (2)id 19701 ppt
INSTR KLASYF DLUZNE
wiersze tuwima
14 TIOB W14 zelbet i klasyfikacja deskowan
Klasyfikacja bakterii i mechanizmy patogenezy bakteryjnej

więcej podobnych podstron