PKM
Laboratorium
Badanie mechanizmu śrubowego
Adam Wanat gr. 9 IMiR
1.Cel ćwiczenia:
Wyznaczenie zależności pomiędzy obciążeniem osiowym śruby, a momentem obrotowym w mechanizmie śrubowym.
Wyznaczenie sprawności mechanizmu śrubowego.
Porównanie eksperymentalnie wyznaczonych wartości momentów obrotowych i sprawności mechanizmu z wartościami teoretycznymi.
2.Schemat stanowiska pomiarowego:
3. Dane techniczne stanowiska pomiarowego, potrzebne do przeprowadzenia obliczeń:
Przełożenie dźwigni zespołu obciążającego:
Ciężar dźwigni i szalki obciążającej śrubę siłą poosiową: Q = 500 [N];
Parametry techniczne śruby:
gwint------------------------------------------------- średnica zewnętrzna śruby----------------------- średnica rdzenia------------------------------------ skok gwintu----------------------------------------- średnica otworu nakrętki-------------------------- średnica tarcia powierzchni czołowej śruby----- podziałka gwintu ----------------------------------- |
Prostokątny, 3 - krotny d = 40 [mm] dr = 28 [mm] h = 36 [mm] DO = 29 [mm] dm = 6 [mm] P = 12[mm] |
Średnica krążka linowego Dk = 100 [mm];
Średnica linki Dl = 2 [mm].
4. Część obliczeniowa:
Wyznaczenie kąta wzniosu i pozornego kąta tarcia dla mechanizmu śrubowego:
Kąt wzniosu linii śrubowej:
gdzie:
Ostatecznie otrzymujemy:
Pozorny kąt tarcia:
Lp. |
Q [N] |
Δ c [μm] |
Δ b [μm] |
Fc [N] |
Fb [N] |
1 |
1000 |
398 |
302 |
160 |
0 |
2 |
2000 |
505 |
331 |
320 |
50 |
3 |
3000 |
611 |
361 |
500 |
100 |
4 |
4000 |
720 |
490 |
680 |
305 |
Tabela z wynikami pomiarów
Moment zewnętrzny wyznaczony na drodze eksperymentalnej.
dla ruchu śruby w dół:
Mc = 0,5 * Fc * ( Dk + Dl )
Mc1 = 0,5*160*(100+2)= 8,160 [Nm]
Mc2 = 0,5*320*(100+2)= 16,320 [Nm]
Mc3 = 0,5*500*(100+2)= 25,500 [Nm]
Mc4 = 0,5*680*(100+2)= 34,680 [Nm]
dla ruchu śruby w górę
Mb = 0,5 * Fb * ( Dk + Dl )
Mb1 = 0,5*0*(100+2)= 0 [Nm]
Mb2 = 0,5*50*(100+2)= 2,550 [Nm]
Mb3 = 0,5*100*(100+2)= 5,100 [Nm]
Mb4 = 0,5*305*(100+2)= 15,555 [Nm]
Teoretyczny moment skręcający, powodujący:
ruch śruby w dół:
Mc' = 0,5 * Q * [ ds * tg(γ + ρ') + μ * dm ]
Mc1' = 0,5 * 1000 * [ 0,034 * tg(18,64 + 5,71) + 0,1 * 0,006 ]= 7,99 [Nm]
Mc2' = 0,5 * 2000 * [ 0,034 * tg(18,64 + 5,71) + 0,1 * 0,006 ]= 15,98 [Nm]
Mc3' = 0,5 * 3000 * [ 0,034 * tg(18,64 + 5,71) + 0,1 * 0,006 ]= 23,98 [Nm]
Mc4' = 0,5 * 4000 * [ 0,034 * tg(18,64 + 5,71) + 0,1 * 0,006 ]= 31,97 [Nm]
ruch śruby w górę
Mb' = 0,5 * Q * [ ds * tg(γ - ρ') - μ * dm ]
Mb1' = 0,5 * 4000 * [ 0,034 * tg(18,64 - 5,71) - 0,1 * 0,006 ]= 14,41 [Nm]
Mb2' = 0,5 * 3000 * [ 0,034 * tg(18,64 - 5,71) - 0,1 * 0,006 ]= 10,80 [Nm]
Mb3' = 0,5 * 2000 * [ 0,034 * tg(18,64 - 5,71) - 0,1 * 0,006 ]= 7,20 [Nm]
Mb4' = 0,5 * 1000 * [ 0,034 * tg(18,64 - 5,71) - 0,1 * 0,006 ]= 3,60 [Nm]
Tabelaryczne zestawienie wyników:
Lp. |
Q [N] |
Mc [Nm] |
Mb [Nm] |
Mc` [Nm] |
Mb` [Nm] |
1 |
1000 |
8,160 |
0 |
7,99 |
14,41 |
2 |
2000 |
16,320 |
2,550 |
15,98 |
10,80 |
3 |
3000 |
25,500 |
5,100 |
23,98 |
7,20 |
4 |
4000 |
34,680 |
15,555 |
31,97 |
3,60 |
WYKRESY:
Wykres momentu czynnego uzyskanego na drodze eksperymentalnej(Mc) i obliczeniowej (Mc')
Wykres momentu biernego uzyskanego na drodze eksperymentalnej(Mb) i obliczeniowej (Mb')
Sprawność mechanizmu - wyznaczona na drodze pomiaru:
ruch śruby w dół:
η = Lu/Lw = Q*h / 2π* Mc = Q*h / 2π * 0,5 * Fc * (Dk+Dl) = h / π * (Dk+Dl) * (Q /Fc)
ηc1 = 36/ π * (100+2) * (1000/160) = 0,70
ηc2 = 36/ π * (100+2) * (2000/320) = 0,70
ηc3 = 36/ π * (100+2) * (3000/500) = 0,67
ηc4 = 36/ π * (100+2) * (4000/680) = 0,66
ruch śruby w góre:
η = π * (Dk+Dl)/ h * (Fb / Q)
ηb1 = π * (100+2) / 36 * (0/1000) = 0
ηb2 = π * (100+2) / 36 * (50/2000) = 0,22
ηb3 = π * (100+2) / 36 * (100/3000) = 0,29
ηb4 = π * (100+2) / 36 * (305/4000) = 0,67
Sprawność mechanizmu - wyznaczona na drodze obliczeniowej:
ruch śruby w dół:
ruch śruby w dół:
WYKRESY:
Wykres sprawności czynnej mechanizmu uzyskanej na drodze pomiarowej(ηc) i obliczeniowej(ηc')
Wykres sprawności biernej mechanizmu uzyskany na drodze pomiarowej(ηb)i obliczeniowej(ηb')
WNIOSKI
-wartości obliczeniowe momentów czynnych i biernych są niższe od wartości teoretycznych - spowodowane zużyciem poszczególnych elementów mechanizmu
-wyliczona sprawność mechanizmu różni się od tej wynikającej z pomiarów
*podczas ruchu w dół występują niewielkie różnice więc można przyjąć że jest stała
*podczas ruchu śruby w górę sprawność gwałtownie rośnie wraz ze wzrostem obciążenia osiowego.
ηb
ηb'