Katarzyna Majgier

Siedem Cudów Świata

Przysłowiowe siedem cudów świata istniało kiedyś w rzeczywistości, niestety tylko jeden spośród nich dotrwał do naszych czasów, inne zostały zniszczone.

Z niektórych pozostały szczątki, z których większość zaginęła lub została wywieziona z kraju, w którym powstały, o innych wiemy tylko z przekazów historycznych. Pomimo iż wszyscy słyszeli kiedyś o siedmiu cudach, mało kto potrafi wymienić je wszystkie, mało kto także wie, jak powstały owe cuda i co się z nimi stało.

Zeus Olimpijski

Posąg Zeusa wykonany ok. 435-430 p.n.e z kości słoniowej, złota i szlachetnych gatunków drewna przez legendarnego greckiego rzeźbiarza - Fidiasza, przy pomocy malarza Panajnosa i

toreuty (rzemieślnika obrabiającego metale) Kolotesa. Posąg, który znajdował się w świątyni Zeusa w Olimpii, mierzył 13 m wysokości i przedstawiał boga siedzącego na tronie, z berłem w

lewej dłoni i posążkiem Nike w prawej. Posąg nie dotrwał do naszych czasów. Istnieją dwie wersje, wyjaśniające jego zniszczenie. Pierwsza z nich mówi, że posąg spłonął w pożarze

świątyni w Olimpii w 426 n.e. Zgodnie z drugą wcześniej trafił do pałacu cesarskiego w Konstantynopolu, gdzie spłonął w 475 n.e.

Latarnia morska z wyspy Faros

Latarnia morska została zbudowana w 279 p.n.e. przez architekta Sostratosa z Knidos. Budowę latarni zlecił Ptolemeusz II Filadelfos, dowódca armii Aleksandra Wielkiego, następnie namiestnik Egiptu, a po śmierci Aleksandra, od 305 p.n.e. niezależnym władca Egiptu oraz licznych ziem podbitych. Latarnia miała około 120-135 m wysokości i kształt graniastosłupa, na którym ustawiono graniastosłup sześcioboczny. Światło zapalone na szczycie, było wzmacniane

metalowymi lustrami, dzięki czemu było je widać z odległości 30 km i wskazywało żeglarzom drogę do portu. Latarnię zniszczyły głównie trzęsienia ziemi, ostateczny jej szczątki runęły w XIV

wieku n.e., w XV wieku na fundamentach latarni wzniesiono fort sułtana Qaitbaja, w którym dziś znajduje się Muzeum Morskie.

Mauzoleum w Halikarnasie

Pomnik grobowy władcy Karii - Mauzolosa, zaprojektowany na rozkaz jego żony Artemizji przez architekta Pyteosa w 353 p.n.e. Mauzoleum, o wysokości około 50 m zdobiły dekoracje

wykonane przez czołowych greckich rzeźbiarzy: Leocharesa, Skopasa, Bryaksisa i Timoteosa. Mauzoleum, podobnie jak latarnia morska z wyspy Faros, zostało zniszczone przez trzęsienia ziemi przed XV w. Jego resztki wykorzystano przy budowie twierdzy kawalerów rodyjskich San Petrum. Odnalezione później fragmenty rzeźb także wywieziono z Grecji do Wiekiej Brytanii, gdzie można je obejrzeć w British Museum.

Kolos Rodyjski

Posąg Heliosa boga Słońca, wykonany około 290-280 p.n.e., z brązu, przez Charesa z Lindos. Posąg mierzył 32 m wysokości i został zmontowany z oddzielnych części, przymocowanych do

żelaznego rusztowania. Znajdował się on u wejścia do portu na wyspie Rodos, ulokowany w taki sposób, aby pomiędzy jego rozstawionymi nogami mogły przepływać okręty. Upamiętniał obronę miasta Rodos przed oblegającymi je wojskami Demetriosa I Poliorketesa 304 p.n.e. Kolos Rodyjski ten również uległ zniszczeniu na skutek trzęsienia ziemi ok. 224 p.n.e. W VII w. n.e. został sprzedany jako złom przez arabskich zdobywców wyspy - podobno do wywiezienia jego szczątków potrzebna była podobno karawana złożona z 900 wielbłądów...

Artemizjon Efeski

Świątynia Artemidy w Efezie, wybudowana ok. 560 p.n.e. przez Chersifrona z Knossos i jego syna Metagenesa. Świątynia, będąca największą budowlą sakralną w starożytnej Grecji została w całości zbudowana z marmuru. W kaplicy znajdował się posąg bogini Artemidy Efeskiej - wielopierśnej bogini-matki.

W 356 p.n.e. (w noc narodzin Aleksandra III Wielkiego) świątynia została spalona przez Herostratosa, szewca z Efezu, który chciał w ten sposób zapewnić sobie sławę i przejść do historii, co zresztą mu się udało. W 323 p.n.e. odbudowano świątynię, wzorując się na starym planie (architekci Demetrios, Dejnokrates i Pajonios). Pozostałości odbudowanej świątyni odkryto podczas wykopalisk pod koniec XIX w. Fragmenty odnalezionych rzeźb, niegdyś zdobiących świątynię znajdują się, oczywiście, w British

Museum, w Wielkiej Brytanii.W Grecji pozostawiono jedynie fragmenty kolumn, z których w miejscu, gdzie znajdowała się świątynia zbudowano jedną kolumnę...

Wiszące Ogrody Semiramidy (Semiramis)

Zespół ogrodów dworskich założonych na sztucznych tarasach, wspartych na wielopiętrowych, kolebkowo sklepionych budowlach. Na tarasy sypano ziemię i sadzono tam drzewa i krzewy, a ponieważ wyrastały one ponad murami miejskimi, dawało to złudzenie, że drzewa wiszą w powietrzu. Ogrody na tarasach były częścią pałacu nowobabilońskiego władcy

Nabuchodonozora II, panującego w latach 605-562 p.n.e. Legenda grecka mylnie przypisywała je asyryjskiej królowej Semiramidzie. Podczas wykopalisk na terenach starożytnego Babilonu archeologowie odkryli szczątki budowli, odpowiadające konstrukcji wiszących ogrodów.

Piramidy Egipskie

Jedyny z siedmiu cudów świata starożytnego, który przetrwał do naszych czasów, a zarazem największe budowle starożytności. Piramidy zbudowano w Gizie i w Egipcie, jako grobowce

faraonów. Za najstarszą piramidę uważa się grobowiec króla Dżesera w Sakkarze wzniesiony w XXVII w. p.n.e. Następnie powstały grobowce króla Snofru (2613-2494 p.n.e.) piramida z Dahszur (m.in.: tzw. "piramida łamana" o wysokoc i 101 m i zmienionym kącie nachylenia ścian, początkowo

pod kątem 54°, a od wysokości 49 m - 43°; piramida regularna o kształcie ostrosłupa). Następnie powstały najsłynniejsze piramidy i największe piramidy w Gizie (piramida Cheopsa o wysokości pierwotnej 146,58 m, długości boku podstawy 230,30 m oraz nachyleniu 51°50'; piramida Chefrena o wysokości 143,5 m, długości boku podstawy 215,5 m i kącie nachylenia 53°10' oraz

piramida Mykerinosa - o wysokości 67 m, długości boku podstawy 108 m i nachyleniu 51°). W piramidach umieszczano zmumifikowane ciała faraonów i ich rodzin, w celu zapewnienia im nieśmiertelności, stosowano także zabezpieczenia piramid przed włamaniami i profanacją, jednak nie okazały się one wystarczająco skuteczne. Do aktów profanacji grobowców egipskich władców dochodziło już w starożytności, dzieła dopełnili uczestnicy mniej lub bardziej uzasadnionych wypraw badawczych na przełomie XIX i XX wieku.

Opracowano na podstawie:

"Słownik Mitów i Tradycji Kultury" - Władysław Kopaliński

"Encyklopedia Multimedialna" - Fogra

"Encyklopedia Powszechna PWN"

---