1.Omów funkcje jakie pełniły malunki jaskiniowe Altamiry i Lascaux

-w malarstwie ściennym często wykorzystywano naturalne nierówności skalne

-tematyka zwierzęca, jeśli w ogóle człowiek to bardzo uproszczony i to nie kobieta

-zwierzęta biegnące, pasące się, ranne, odpoczywające - w różnych rozmiarach, występujące grupami lub pojedynczo- bez horyzontu czy pejzażu

-jedne nakrywają drugie - malowane w różnym czasie

-bogaty rysunek, precyzyjnie używany kolor,

-ukazanie zwierzęcia, niczym nazwanie go - daje nad nim władzę

-pojawiają się różne formy abstrakcyjne, romby, kwadraty, linie - odczytywane jako symbole seksualne

2.Na czym polega stosowanie kanonu w przedstawieniach malarskich i rzeźbiarskich Egiptu

-Malarstwo i relief:

-przedstawianie postaci w najszerszych rozmiarach: tułów zbliżony do trójkąta, oba ramiona uwidocznione, nogi w profilu i głowa (oko frontalnie), stopy od strony wewnętrznej Egipcjanie udoskonalili ten schemat, wprowadzili doń więcej realizmu - zajęli się proporcjami:

-18 rzędów kratek + 1 kratka na włosy nad czołem - postać stojąca (2 kratki do szyi, od szyi do kolan 10 i od kolan do podeszwy - 6)

-14 kratek (+1 na włosy) postać siedząca

-od XXVI dynastii (saickiej) liczba kratek zwiększa się do 21¼

-w rzeźbie posługiwano się modelami z gipsu lub kamienia - dostosowanych do kratek

-przewaga postaci kroczących w prawo

-jeśli postać miała wyciągać rękę - to była to lewa ręka

-strój i ozdoby zależne od okresu historycznego, tylko dzieci występowały nago

-anonimowość artystów, praca zespołowa, nie było jednego artysty który wykonywał całość od początku do końca, a multum specjalistów, każdy od poszczególnej czynności

-malarze i rzeźbiarze byli rzemieślnikami, w odróżnieniu od architektów, którzy należeli do klasy urzędniczej.

-kanon przedstawianie królów i dostojników: pozycja hieratyczna: krocząc (Triada króla Mykerynosa) lub siedząc (posąg króla Cheferna), gdy siedzi - ręce na udach, gdy kroczy ręce zaciśnięte w pięści wzdłuż ciała, w bezczasowej młodości, (lud znał rysy faraona tylko z portretów dostępnych w świątyniach) - portret oficjalny - rysy, bez uczuć, syntetyczny

-posągi księcia Rahotepa i jego żony Nofret, wapień polichromowany, on ciemno-ceglasty, ona żółta

-kanon przedstawiania drugiej kasy społecznej: pozy te same co faraoni, lecz już bez wiecznej młodości (tych ludzi, każdy mógł już znać z bliska, ze szczegółami), realistycznie (Wójt, posąg księcia Hemona - realizm, podkreślenia fałdów tłuszczu, ale godna pozycja)

-pisarze, mogli być przedstawiani jak urzędnicy w dostojnej pozycji, z przyborami piśmienniczym - jako symbol władzy (naczelny pisarz Hesiere) lub przy pracy, siedzący po turecku (posąg skryby - V dynastia), z czasem rodzi się nowy sposób przedstawiania pisarzy - z sześcianu pokrytego inskrypcjami wyrasta tylko głowa (od VI dynastia) - (posążek pisarza Ib)

-trzecia grupa społeczna- ludzie pracy i tylko prze jej pryzmat postrzegani, więc przedstawiani przy swoim zajęciu, w malarstwie i reliefie -schemat profilu pozostaje nie ruszony,

-im ważniejsza osobistość, tym większa, względem innych (dostojnik Ti na polowaniu w gąszczach papirusów)

-realistyczne przedstawienia zwierząt (malowidło gęsi z grobowca w Medum)

o kanonie jeszcze słów kilka

-kanon uwarunkowany historycznie, ściśle rodzimy

-wynik dłuższej obserwacji, ujmuje najbardziej charakterystyczne elementy

- dąży do czytelności i zrozumiałości przedstawienia

-na usługach klasy rządzącej - narzędzie ideologii

-ważny element warsztatowej pracy zespołowej

3.W oparciu o wybrane przykłady omów architekturę sepulkralną starożytnego Egiptu

I i II DYNASTIE (TYNICKIE)

-grobowce królów: (Nagada) z cegły suszonej, fasada o głębokich ryzalitach (występki), kształt późniejszych mastab (w przekroju zbliżone do trapezu). Wewnątrz pomieszczenia kaplicopodobne, niezależne od właściwych komór grobowych pod ziemią.

- Mastaba Nebetki w Sakkara, konstrukcja schodowa z 3 stron, z 4 ścięta pionowo, dookoła podwórzec

STARE PAŃSTWO (III , IV i V DYNASTIE)

-zespół budowli sepulkralnych (grobowych) w Sakkara, wzniesiony przez kanclerza Imhotepa dla króla Dżesera - z piramidą schodkową w centrum, elementy architektury pałacowej, mury. Przeniesienie elementów architektury ceglano-trzcinowej na kamień, bez uwzględnienia tworzywa.

-motyw liści papirusu

-uwzględnienie kamienia jako tworzywa za czasów IV dynasti - piramida w Medum, piramida Cheopsa

-Piramida Cheopsa: główny akcent zespołu grobowego w Gizie, podstawa wytoczona według stron świata, proporcje wyliczone zostały przez doskonałych matematyków, kilka pustych pomieszczeń nad komorą królewską, by zmniejszyć ciśnienie wielkiej masy kamieni, od głównej komory królewskiej (z pustym sarkofagiem) ukośne kanały wentylacyjne, pod ową komorą (na osi) komora grobowa królowej, całość pokryta okładziną z polerowanych kamieni. Budowla wymagała ścisłego harmonogramu pracy, pracowało nad nią 100 tyś, robotników, przez 30 lat, po 3 miesiące w roku (budowę rozpoczęto, tuż po wstąpieniu faraona na tron). (Podejrzewa się, że komnata królewska nie jest idealnie na osi, ponieważ nie dotrzymano terminu dostawy okładziny komnaty (czerwony granit), a nie chciano wywołać przestoju pracy całej ekipy, więc podnieto konstrukcję wielkiego korytarza bardziej w górę. Mimo wybudowania nad nią nowych pomieszczeń odciążających, na wskutek naporu ogromnej masy, delikatny granitowy plafon popękał). Obok piramidy - trzy małe - modele w skali 1: 5, pomocne przy budowie. Wokół piramidy ukryte w wydrążeniach skały znajdowały się barki, do podróży faraona po zaświatach.

-wokół piramidy zespół budowli sepulkralnych przystosowany do ceremonii pogrzebowej, mniejsze piramidy, świątynie, mastaby dostojników.

-robotnicy nie byli niewolnikami, pracowali z dobrej woli - by się przysłużyć bogowi, w okresie pracy mieszkali w specjalnie wybudowanych wioskach.

-sfinks jest pozostałością po kamieniołomie - 57m długości i 20 szerokości - ciało lwa o głowie króla Cheferna. Przez długo był przysypany piaskami i widoczna była tylko głowa (taki obraz zastała armia Bonapartego)

-świątynie grobowe: (dolna świątynia Cheferna), olbrzymie bloki czerwonego granitu, alabastrowa posadzka, 23 wielkie posągi króla wzdłuż ścian,, surowy „styl kamienny” - wypolerowany kamień

-mastaby: zmonumentalizowane prostokątne kopce z ziemi lub piasku wydobytego podczas kopania grobu. Mastaba składa się z podziemnej komory grobowej, biegnącego od niej pionowego szybu aż do części nadziemnej oraz budowli na planie prostokąta (w przekroju trapez) z cegły suszonej lub kamienia. Nadziemna budowla zawierała: ślepe wrota, nad nimi stella z inskrypcjami i reliefem przedstawiającym zmarłego. Przed ślepymi wrotami stół ofiarny. Po pogrzebie szyb zasypywano. Dodatkowo zdarzały się kaplice grobowe, górne komory dla członków rodziny.

PIERWSZY OKRES PRZEJŚCIOWY

-katakumby, po obu stronach krętego korytarza, we wnękach chowano najbiedniejszych, przy każdym ciele konkubiny - małe, prymitywne figurki z terakoty - miały pomagać zmarłemu po śmierci

-kolumbaria - wkopane w ziemię, piętrowe grobowce z suszonej cegły - fasada przedstawiała dwukondygnacyjny szereg założonych cegłami łukowatych okien - tak chowani bili ludzie średnio zamożni (rodziny), niżsi kapłani

-groby sklepione z cegły, na powierzchni ziemi, w każdym sklepieniu trzy drewniane sarkofagi (2 na dole i 1 wsparty na nich)- warstwy zamożne

ŚREDNIE PAŃSTWO (DYNASTIE TEBAŃSKIE XI i XII)

-grobowce kute w skale, prowadziły do nich wąskie i bardzo strome rampy, przedsionek portykiem wspartym na kolumnach (wykutych w skale o licu wąskich stykających się listewek - „protodoryckie”), następnie pomieszczenie z niszą na posąg zmarłego, w ścianie skalnej wymodelowane ślepe wrota, w ich pobliżu zamaskowany szyb prowadzący do właściwej komory grobowej, takie grobowce były przeznaczane urzędnikom

4.Na podstawie odkryć archeologicznych omów sztukę Krety i Myken

KRETY

-wysoka kultura

-kamień i cegła, domy willowe, strop podpierano drewnianymi zdobionymi słupami, wiele okien, podcieni, przestronne wnętrza, brak obronności

-dekoracja alabastrem, stiukiem, polichromowaną płaskorzeźbą, złotymi blachami

-głównie motywy roślinne, ale i zwierzęce, ludzie oraz krajobrazy

-zgeometryzowane alabastrowe idole, o abstrakcyjnym wyrazie, duża głowa, bez zaznaczenia oczu i ust,

-tylko drobne kapliczki, główny kult, kult władcy, stąd skupienie się na jego pałacu

MYKENY

-1600-1200 p.n.e.

-wznoszono z cegły i kamienia, budowle zwarte, łagodzono surowość płaskorzeźbami, wąskie uliczki

-zamek: otoczony grubym murem wpasowanym w rzeźbę terenu, sala tronowa, dziedziniec, przedsionek, centrum megalon z paleniskiem, wiele drobnych pomieszczeń, posadzka kamienna, malowidła ścienne

-brama lwów: główna brama, węgary lekko zwężające się ku górze, na nadprożu trójkątny blok odciążający, wypełniony płaskorzeźbą przedstawiającą dwa lwy (potęga) wsparte na kolumnie(pałac)

-Mury Cyklopów w Tyrinsie, z wielkich bloków kamiennych,

-groby: *kute w skale prostokątne studnie

*komorowe, korytarz prowadził do wykutej w skale komory

*tolosowe - na planie koła przykryte pozorną kopułą, zwężające się pierścienie łupków. Skarbiec Atrydów (grób Agamemnona) grób kopułowy - ulowy, do podziemi prowadzi korytarz wcinający się w pagórek, kilka komór, zdobiony blachą spiżową,

-malarstwo, ściany i sufity, jaskrawa kolorystyka, wrażliwość na naturę, swoboda, niewymuszona dekoracyjność, problem ruchu człowieka i zwierzęcia, stylizowane tło, krajobrazy, próby tłumu, falisto-płynna linia konturowa, wyraziste, ornamentowe traktowanie detalu

-malarstwo wazowe, sceny z życia codziennego, motywy rodzinne, sceny morskie, fauna i flora wodna, podobne założenia jak w malarstwie,

-drobna rzeźba gliniana przedstawiająca ludzi i bożków,

-płaskorzeźba dobrze rozwinięta,

-mistrzostwo w wyrobie broni i złotnictwie (złote maski z grobów)

-w ornamentyce wpływ Krety, rytm i poczucie symetrii

5.Porządki greckie architektury klasycznej - przykłady

-konstrukcja: mury o licach pionowych, kolumny, drewniane belki stropowe, drewniany dach kryty dachówką

DORYCKI

-VII w.p.n.e.

-kolumna(trzon i głowica), trzon zwęża się ku górze (niewidocznie, czym wyżej tym wyraźniejszym łukiem), górna średnica to 4/5 dolnej, trzon żłobkowany pionowo (kanelury - 16-24) o ostrych krawędziach, głowica okrągła (echinus), przykryta kwadratową płytą (abakus), belkowanie: architraw[gładka belka], fryz Tryglif [żłobiony] i metopa [płaskorzeźbione]) i gzyms (geison)[lekko skośny by woda mogła spływać], szczyt: tympanom (płaskorzeźba), akroterion (rzeźby na szczytach i po bokach)

-z czasem proporcje się zmieniały, najpierw były krępe(nie całe 5 średnic dolnych), o grubych kolumnach, gęsto rozstawionych (od niecałej 1 do trochę ponad 2 średnic), z czasem nabierały smukłości, echinus staje się coraz bardziej sprężysty (mniej masywny),

-czyta, żywa polichromia, podkreślająca elementy składowe

-w rzucie: cela i przedsionek otoczona z kilku lub wszystkich stron kolumnadą, czasem dwuwarstwową, na ogół prostokątne(partenon), choć i zdarzały się okrągłe (Olimp - świątynia Zeusa)

JOŃSKI

-kolumna posiada bazę (dwa wałki przedzielone wklęśnięciem), trzon smuklejszy, głębsze, węższe kanelury i nie są już zakończone ostro, echinus i nałożony nań materiał zwinięty ślimakowato po bokach w wolutę, architraw podzielony nierówno uskokami na trzy pasy, fryz bez podziałów, albo gładki albo cały zdobiony płaskorzeźbą,

-budowle, smuklejsze, lżejsze, „bardziej przewiewne, wyższe a szczuplejsze kolumny, szerzej rozstawione, (wysokość - 8-10 średnic dolnych, rozstaw 3-4 średnice),

-Erechteion (z kariatydami), Świątynia Ateny Nike (Akropol), Świątynia Artemidy w Efezie (kilkurzędowe kolumnowanie)

KORYNCKI

-V w.p.n.e

-bardzo mocno rzeźbiona głowica w wzór liścia akantu, gzyms bogatszy

-trzon jeszcze smuklejszy,

-czysto greckich budowli niewiele, raczej wnętrza, Świątynia Zeusa Olimpijskiego w Atenach

6. Omów zabytki akropolu jako przykład klasycznej sztuki greckiej

-fortyfikacja na szczycie góry, posiadała zespół świątyń i skarbców, zaprojektowanych głównie przez Fidiasza, otoczona murem o kształcie elipsy, brak uporządkowanego rozplanowania

-propyleje: stroma droga z miasta dociera do bramy - propylejów- rozbudowanego wejścia, krępe wierze obronne, po bokach jezdni - schody, trzon właściwy - sześciosłupowy, tył osadzony wyżej (wraz z podnoszeniem się wzgórza), zewnątrz 6 doryckich kolumn, wnętrze podzielone na 3, dwoma pasmami kolumn jońskich - egzystencja koło siebie dwu porządków, wewnatrz pomieszczenia na galerie obrazów i pamiątki,

-świątynia Ateny Nike (Zwycięskiej, bez skrzydeł), kolumnada 4 słupowa z dwóch stron, balustrada pokryta płaskorzeźbą, jeden z fragmętów to Nike zawiązująca sandał w technice wilgotnych szat, ruch, wdzięczny gest, doskonała anatomia,

-sanktuarium Artemidy

-partenon: świątynia dorycka, 8x17 kolumn, 3 nawowa, nawa podzielona na dwa poziomy emporą, wewnątrz pomnik Ateny (chryzoelefantyną- drewniany trzpień pokrywany kością słoniową i złotem), ogromny (10m), więc zmiana proporcji, w jednym ręku mała Nike druga wsparta na tarczy, 160m fryz z korowodem panatenajski do bogini Ateny, której przypatrują się bogowie Olimpu, rytm pionowo postępujących postaci, dynamizm ruchliwych nóg końskich, uspokojony "pomnożeniem", korowód ludzi prowadzących bydło, kobiety z wazami (Fidiasz), Tympanony przedstawiają narodziny i chwałę Ateny, otoczonej innymi bogami, zastosowanie techniki mokrych szat, bardzo dynamicznych, wielowarstwowych, lecz tak opinających ciała, iż anatomia jest doskonale widoczna,

-Erechteion: dwupoziomowy, nieregularny plan, kilka przedsionków, 4 małe cele i krypta grobowa, 3 portyki jeden to- prostokątna, wyżej położony hala podpierana przez 6 kobiecych posągów kor (Kariatydy), stoja w lekkim kontra poście z rękami opuszczonymi wzdłuż sza, lecz mniej urozmaicone i zdobione niż poprzednei kory

-świątynia Romy:

-ołtarz Ateny

-antyczna świątynia Ateny Polias

-posąg Ateny

-za murami teatr Dionizosa z widownią wykutą w wzgórzu i Odeon - miejsce koncertów

7.Omów kanon i charakter greckiej rzeźby archaicznej

-poszukiwanie ideału estetycznego

-kurosi - figury wotywne, różna wielkość(kilkadziesiąt cm - do 6 m), zbudowani z idealnych części, brak cech indywidualnych na twarzach, uśmiech antyczny, patrzą przed siebie, wyprostowani, opuszczone ręce z dłońmi zaciśniętymi w pięści, kroczą (wysunięta lewa stopa), lecz ciężar rozłożony na obu nogach (Niosący Cielę zwierze układa się mieko wokół głowy, nacisk na pokazanie budowy(mimo szaty), Kleobis i Biton, przysadziści, widoczne odgraniczone więzy mięśni)

-korai - dziewczęta, odziane, z czasem nabierają naturalności, żywa polichromia, loki opadające na piersi, ręka uniesiona w ofiarnym geście, druga podtrzymuje szaty,

8.Analiza (przykłady) klasycznej rzeźby greckiej IV w

-ożywienie kontra postem, naturalne pozy, Doryforos (Poliklet), niosący włócznię, mięśnie rozluźnione, proporcje - kanon męskiej piękności, harmonia oparta na przemiennej równowadze mas, harmonia wyliczona matematycznie,

-ruch, Dyskobol (Myron), przygotowanie do ruchu - ostry skręt ciała, pochylenie, akcja rąk i nóg, subtelny modelunek mięsni, faktura skóry,

9.W oparciu o najwybitniejsze przykłady udowodnij wyzwolenie się klasycznej rzeźby greckiej V i IV w.p.n.e. z archaicznego schematu

-dalej szukano ideału piękna, ale już nie „składano z części”, ale patrzono całościowo, podporządkowano je ogólnemu widokowi,

-więcej realizmu, obserwacji

-szaty kor niemalże ukrywały anatomie, mokre szaty ją podkreślają

-różne pozycje, ruch, contrapost zamiast delikatnego wykroku, Nike zawiązująca sandał,

-wprowadzone proporcji, matematycznych wyliczeń

-na przykładzie Dyskobola widzimy jak artysta traktuje mięśnie, już nie są pojedynczymi, rozbitymi wyraźnie zaznaczonymi wiązkami a mimo iż każdy jest dokładnie pokazany, tworzą całość,

-płaskorzeźba - rozwój

10.Na podstawie Grupy Laokoona omów nową treść i formę rzeźby hellenistycznej

PREKURSORZY HELENIZMU

-elegancki, zmysłowość, łagodne odczucia -ParyklesMłodszy, smukłość, niemalże, ze kobiece proporcje (Hermes, Afrodyta, Satyrzy)

-dynamika, Skopas, (Szalejąca Menada), dramatyzm, brak powagi i dostojności, ruch, gwałtowne przechylenie ciała,

-nowy kanon, smukłość, mniejsza głowa ,Lizyp, (Apoksyomenos - mężczyzna oczyszczający ciało po zawodach), naturalność, przeznaczone do otwartej przestrzeni, (Portrety Aleksandra Wielkieg),

HELENIZM

-rozczłonkowanie setek elementów, różne kierunki, dynamika (Fryz Pergamoński) ból, wyraz twarzy, zderzenie światłocieniowe - mocno oświetlone partie z głębokim cieniem, kontrast z chłodna elegancją jońskiej kolumnady,

-(gal umierający) powaga śmierci, brak dynamizmu, oryginalność, siła,

-tęsknota do stylu klasycznego - (Wenus z Milos (Melaos)),

-(Nike z Samotraki)- szata łopocząca na wietrze

LAOKOON

-indywidualizm,

-szkoła rodyjska

-manieryzm,

-układ powykręcanych konwulsyjnie form, ból, cierpienie, przerażenie

-ubogi przestrzennie - przeznaczony do oglądania z przodu

-wyraz twarzy

ekspresyjny, rozczłonkowany układ

-silnie zaznaczony kierunek skośny

11.Na czym polegała zasada „złotego podziału” i w jaki sposób była stosowana

-odcinek A dzielimy tak na dwie części B i C by a/b = b/c (stosunek całego odcinka do jego części dłuższej jest równy stosunkowi części dłuższej do krótszej)

-zastosowanie w architekturze greckiej od okresu klasycznego

-Witruwiusz

-Palladio

-kubizm wykorzystywał go w jednym ze swoich okresów

-Le Colbusiera, Zdawał sobie sprawę, że proporcje elementów budowli nie mogą wynikać z przypadkowo przyjętych miar. Fascynował artystę opracowany w starożytności złoty podział, opracował modularny system proporcji - określany jako modulor, łącząc systematykę wymiarów człowieka z fenomenem złotego podziału

-Alberti nie podał, która z metod osiągnięcia idealnych proporcji jest najlepsza, ale pisał: -harmonia poszczególnych elementów, do siebie i do całości

-kubiści stosowali, ale nie pamiętam jak i do czego

-neoplastycyzm wyliczał swoje dzieło, złoty podział pasował idealnie do uzyskiwania ich matematycznych harmonijnych dzieł

12.Wpływ sztuki greckiej na sztukę rzymską (na czym polega wpływ sztuki starożytnej Grecji na sztukę Rzymu: omów rozwój architektury użytkowej w starożytnym Rzymie.)

-spora cześć kultury greckiej została wchłonięta przez rzymską (choćby przejęcie bogów zmieniając jedynie imiona, filozofia stoicka)

-wiele kopii rzeźb, ale już nie polichromowanych - „doskonałość sztuki została osiągnięta w Grecji i nie pozostaje nic innego jak ją kopiować”

-c.d.13

13.Architektura użytkowa w starożytnym Rzymie

-początki kultura Etruska, porządek toskański (baza wałek i graniastosłup, głatki trzon, inne proporcje, głowica podobna do doryckiej, ale mniej wdzięku, belkowanie gładkie, bez tryglifów),

-mury jak w Grecji, potem inne materiały - beton między dwie ściany ceglane lub drewniane (fundamenty),

-wprowadzenie sklepień: kolebkowe, krzyżowe (obciąża narożniki), klasztorne (siły rozkładają się na cały mur), kopuły

-kultura etruska szlachetnieje pod wpływem kontaktu z Grecją,

-porządek rzymsko-dorycki, różni się od doryckiego szczegółami i fakturą, baza toskańska, smukłość i gęstsze żłobienie, architraw znacznie węższy od fryzu, tryglify po jednym nad słupem i 2-3 pomiędzy, narożnik wolny,

-joński i koryncki jak w Grecji, tylko bardziej zdobione

-porządek całkiem rzymski - kompozytowy, na dwóch rzędach liści akantu(koryncki) nasadzono mocno zdobioną głowicę jońską, proporcje i inne elementy jak w porządku korynckim, obok żłobkowanych występowały i gładkie

-rygorystyczne proporcje - wysokość kolumny: etruskiej 7 średnic, rz-dorycki 8, rz-joński 9, rz-koryncki i kompozytowy 10; belkowanie 2 średnice, korynckie i kompozytowe 2,5; rozstawienie więcej jak przestrzeń 2 słupów,

-filary, graniastosłup,

-wprowadzenie pilastrów, rytmicznie dzielą ścianę, oraz postumenty (bardzo rzadko stosowanych w Grecji)

-łuki, nigdy nie stawiano na kolumnach, bo są za smukłe, co najwyżej dla ozdoby flankowano otwór kolumienkami,

-archiwolty - obramowania łuku, w odpowiednim porządku, ozdobne klucze,

-załamania belkowania w różny sposób

-wrażenie geometryczności i wykreślenie

-duże, przestrzenne wnętrza (kopuły)

-świątynie podobne do greckich (Marka Mściciela)

-świątynie Wenus i Romy - pod jednym dachem odwrócone do siebie placami, po dwa rzędy kolumn u wejść i po jednym po bokach, wnętrze urozmaicone wnękami na posągi

-Panteon, plan koło, nacisk na wnętrze, na bębnie prawie 45 metrowym kasetonowa kopuła, u góry 9m otwór(zwornik), szkielet z cegły wypełniony masą tłuczonych kamieni i wapna, ściany podzielone na dwa poziomy, dolny z wnękami na rzeźby, słupy i pilastry korynckie, drugi to ślepe okna i ramy, front- 8 kolumnowe podcienie w 5 pasach

-mieszkania: pomieszczenia wokół dziedzińca(atrium) światło przez otwór z góry, a deszcz do sadzawki, w późniejszych czasach piętra, drugi dziedziniec,

-pałace: przepych wnętrz, rzeźby, złoto, mozaiki i szlachetne kamienie, niemalże małe miasteczka, niczym plan obozu wojskowego, otoczony murem obronnym, (pałac Doklecjana), malarstwo na ścianach i rzeźby w kątach

-bazyliki: duża kryta hala, z tyłu zakończona absydą, otoczona po 2 bokach niższymi krużgankami, różnica wysokości dawała światło, sklepienie drewniane, potem krzyżowe,

-Koloseum: amfiteatr na elipsie, pod arena ogromne sklepione piwnice, elewacja 4 poziomowa, 3 maiły arkadowania z wtopionymi kolumnami, od dołu najpierw doryckie, potem jońskie a na górze korynckie, 4 poziom to ślepy mur z pilastrami, na nim maszty do rozpinania płócien chroniących widownie przed słońcem

-łuki tryumfalne: pomniki zwycięstwa, (Łuk Tytusa w Rzymie), jedno lub 3 wejścia, ozdabiane pilastrami i kolumnami, bogato zdobiony fryz, nad otworem tablice z napisami(attyka)

-akwedukty: wodociągi, jednostajnie obniżające się koryto z wyszlifowanych, do siebie kamieni, ciągły spadek bez względu na teren uzyskano dzięki łukom dostosowywanym do terenu, akwedukt dochodził do 30 metrów wysokości,

14.Omów charakterystyczne cechy rzymskiej rzeźby portretowej

-rzeźba głównie to repliki dzieł greckich

-w Rzymie multum pomników

-jeśli pojawiają się posągi rzeźbione w Rzymie bardzo sileni inspirują się Grecją, zachowują te same , czy podobne postawy, co najwyżej skupiają się na twarzy, która oddaje konkretnego człowieka, oraz struj współczesny Rzymskiemu (Posąg Oktawiana Augusta z Prima Porta - niczym Doryfros)

-pojawiają się portrety konne, statyka, gest pozdrowienia ((pomnik konny Marka Aureliusza), studium konkretnej twarzy

-na rozwój portretu mógł mieć wpływ kult przodków, realizm, rzetelnie wykonane, bez pochlebstw, bez idealizacji, ekspresja, zwarta bryła głowy, nie unikano brutalności, kobiece delikatne, łagodne i subtelne, kontrast delikatnej twarzy w ostro fakturowanymi włosami, (Juliusz Cezar, Portret Rzymianina, Katon i Porcja, Portret Trajana)

-oddanie charakteru i psychiki portretowanego

15.Przedstaw znaczenie kultury antyku dla dalszego rozwoju sztuki europejskiej

-hagia sofia przejęła pewne elementy z antyku, arkady, osiąganie wielkich przestrzeni pod kopuła (panteon),sklepienie krzyżowe,

-romanizm zawdzięcza sklepienia krzyżowe, kolebkowe i klasztorne

-renesans karoliński

-wszystkie elementy architektoniczne do XIX w. To elementy antyczne różnie stosowane (średniowiecze używało ich najmniej ale też )

-w romanizmie - Prowansja - zachwyt antykiem - długie frezy wielopostaciowe płaskorzeźba

Donatello św. Jerzy umieszczony wysoko więc zmienił proporcje - pomniki Fidiasza, Dawid - znów akt(a)y, Gattamelata pomnik konny

-praktycznie cała twórczość Palladia

-w ogóle renesans

-renesans palladiański

-klasycyzm

-eklektyzm

16.Omów typy budowli sakralnych rozwijających się w architekturze wczesnochrześcijańskiej

-upadek architektury rzymskiej, buduje się wyłącznie z cegły, wąskie liche sklepienia kolebkowe, małe kopułki, drewniane stropy, widoczna więźba dachowa,

-w Rzymie po wyczerpaniu się materiałów z rozbiórek świątyń wszystko schodzi na niski poziom, jedynie Rawenna zachowuje klasę(związek z Bizancjum)

-wschód: śmiałe sklepienia: kopuła podparta na trompach (w narożnikach) - kwadrat przechodził u góry w ośmiobok, potem kopuła na żaglach (pendentywach) - z kątów kwadratowego pomieszczenia wychodzą sferyczne trójkąty, potem jeszcze dodanie bębna (tamburyna) z oknami dla lepszego oświetlenia,

TYPY BUDOWLI

-katakumby

-bazylika (patrz 17)

-układ centralny-plan koła lub wieloboku, (kaplice i baptysteria), kształt narzucany przez centrum, którym była sadzawka lub nagrobek, sklepienie klasztorne lub kopuła, nawa boczna zakręca się nawę obejścia, czasem dwurzędowe, mur nawy centralnej spoczywa na kolumnach - arkady, Kościół san Vitale nawa centralna ośmioboczna otoczona nawą okrężna z emporami, dzięki podkowiastemu wycięciu wnęk empora nie dzieli bardzo wyrażeni ścian na kondygnacje i została uzyskana smukłość, kopuła na trompach,

17.Bazylika starochrześcijańska - geneza, rozwój

-po przyznaniu przez Konstantyna Wielkiego swobody kultury chrześcijańskiej potrzebne było miejcie zgromadzeń sporej liczby osób

-podłużna sala zakończona absydą o podwyższonej posadzce - naśladownictwo bazyliki rzymskiej

-trzeba było więcej miejsca więc dobudowano nawy boczne (jak w bazylice) (2 lub 4) węższe od głównej, przedzielone kolumnami z łukami (czasem belkowanie , ale to słabsze rozwiązanie, wymagało gęstszych i bardziej przysadzistych kolumn), nawę główną podwyższono i umieszczona okna pod jej dachem dla oświetlenia wnętrza,

- natreks - przedsionek, początkowo wytworzony z ściany podcienia, z czasem staje się zamkniętym pomieszczeniem

-pojawienie się transeptu - o wysokości i szerokości nawy głównej (transept + absyda - prezbiterium dzielone łukiem tęczowym od korpusu kościoła), jeśli transept dłuższy od szerokości wszystkich naw to plan krzyżowy

-skromna elewacja, okna zakładane jaśniejszym materiałem (alabastrem), przed wejściem - dziedziniec (atrium) otoczony krużgankiem, na srodku studnia,

-we Włoszech: wprowadzenie empor - dwupoziomowość kościoła - balkony nad nawami bocznymi, częściej belkowanie zamiast łuków, brak transeptu

18.Hagia Sophia jako suma tradycji antycznych i wschodu (na przykładzie Hagia Sophia omów osiągnięcia architektury bizantyjskiej)

-wschód: śmiałe sklepienia: kopuła podparta na trompach (w narożnikach) - kwadrat przechodził u góry w ośmiobok, potem kopuła na żaglach (pendentywach) - z kątów kwadratowego pomieszczenia wychodzą sferyczne trójkąty, potem jeszcze dodanie bębna (tamburyna) z oknami dla lepszego oświetlenia,

-multum mozaiek, szczególnie na złotym tle

-w Bizancjum długo utrzymuje się głowica koryncka i jej przekształcenie,

-bliski wschód: na wschodzie chętnie używano planu centralnego, zdobienie przez podkreślenie konstrukcji, ornament rzeźbiarski - tradycje rzymskie powoli przekształcają się, pojawiają się krępe wieże przy wejściu (potem wzorzec dla Europy), pod naciskiem Mahometa przestaje się korzystać z wzorców chrześcijańskich

-wschód: wpływy sąsiadów, powstaje wiele bardzo prostych bazylik, powoli wprowadzenie kopuły w planach centralnych,

-Hagia Sofia: (Konstynatynopol) połączenie plany centralno-podłużnego, kopuła-dwie nawy boczne sklepione krzyżowo, przykryty kopułą na żagielkach, na ich wysokości, z 2 stron, dobijają doń półkoliste przęsła przykryte półkopułami, które z kolei są podpierane jeszcze 4 półkopułami, podkowiaste wcięcia we wnękach, dwa poziomy arkad, wiele okien , im wyżej tym jaśniej, kopuła aż „unosi się” od ich ilości, lekkość budowli, wnętrze w różnorodnych marmurach, kopuła i żagielki pokryte mozaiką, wiele elementów wziętych z innych świątyń, wokoło 4 minarety,

19.Mozaiki w San Vitale w Rawennie - analiza formy i treści (na podstawie mozaiki w San Vitale w Rawennie zanalizuj treść i formę mozaiki bizantyjskiej)

-wpływ Bizancjum, gdzie mozaika bardzo popularna, odbijała światło pod różnymi kontami czyniąc ze ścian migające powierzchnie, apostacie otacza świetlistym promieniem, światło czyniło z wnętrza miejsce niezwykłe, boskie

-często umieszczane w absydach, przy ołtarzu, tematy to Chrystus tronujący, władca, na ścianach baptysteriów i naw tematyka mniej „poważna”, „dostojna”, wprowadzanie złotego tła

-na wschodzie prócz głównych nurtów pojawia się tematyka mniej rygorystyczna, personifikacja pór roku, architektura - zaaranżowanych w formę kalendarza, ptactwo,

-świeci o pięknych, regularnych i nieruchomych twarzach, wielkie otwarte oczy, zapatrzeni w dal, w szerokich, ciężkich, maskujących ciała, odświętnych szatach,

-kolory dominujące: błękit, szmaragdowa zieleń, złote tło podnosi monumentalność

SAN VITALE

-górne partie ścian, sklepienia chóru i przedchórza, pokryte mozaikami o tematyce ofierze eucharystycznej i jej zapowiedziom biblijnym. Abel i Melchizedech, Abracham przyjmujący aniołów i szykujący się na złożenie ofiary z Izaaka, Mojrzesz zdejmujący sandały i odbierający tablice, zapowiedzi narodzin i męki Chrystusa. Przedstawienie 4 ewangelistów - źródło nowej wiary, , na górze baranek wielkanocny najwyższa ofiar(medalion z barankiem podtrzymuje 4 aniołów na tle roślinno-zwierzęcym - symbol raju)

-iluzjonizm, poczucie bryły w przestrzeni, rytm gra linii, harmonijna gama kolorów. W Justynianie I i Teodozji- chromatyczne bogactwo płaszcza cesarzowej, wstrzemięźliwy przepych szat cesarza, nieruchomość postaci, powolne gesty, dostojność, oddane rysów twarzy

-w konsze absydy Chrystus przyjmuje św. Witalisa i fundatorów kościoła, twarze surowe , ale pełne życia, Chrystus z zwojami króluje

-wizerunek miasta - Jerozolimy i Betlejem,

-polityczno- religijny charakter mozaiki, władza nadana przez Boga, stanie w szeregu z świętymi walka z herezją

20.Omów znaczenie renesansu karolińskiego dla rozwoju średniowiecznej kultury europejskiej.

-odbudowa upodlającej (przez 300 lat) architektury w duchu chrześcijańskim (fundacja 800 klasztorów i kościołów), sztuka państwowa, przyjęcie liturgii rzymskiej - wiec potrzeba bazylik, ale i powstają projekty centralne

-bazyliki wzorowane na Rzymie z biegnącym w poprzek transeptem, wprowadzenie absyd na zakończeniu każdej z naw lub transeptu, podwójny chór, trzeba więcej ołtarzy, pojawienie się kwadratowego prezbiterium, wieże nad skrzyżowaniem naw

-zakładanie klasztorów, stworzenia na synodzie idealnego planu, samodzielne miasteczko,

-kaplica w Akwizgranie, powtórzenie wzorcu z Rawenny, plan ośmiobok w szesnastoboku, obejście sklepione kolebkowo, tron królewski w emporze, przedzielenie górnych okien dwoma rzędami kolumn (po 2). Późneij chętnie romanizm będzie kontynuował rotundy

-wyzwolenie się z antyku mimo wskrzeszenia cesarstwa rzymskiego

-polityka się skomplikowała, zagrożenie z zewnątrz jak i wewnątrz, konieczność budowania zamków, grodów, fortyfikacji

-miasta nabierają na znaczeniu

-rozwój benedyktynów propagujących naukę i sztukę, cystersi i norbertanie zaostrzają swobodę benedyktyńską, powstają zakony kontemplacyjne kartuzów i karmelitów, bardzo silnie oddziałują na ludność świeckimi kazaniami i przykładem ubóstwa zakony żebracze - medykanci i dominikanie, powstają również zakony rycerskie(,templariusze, krzyżacy-architektura wojenna pod koniec średniowiecza)

21.Architektura romańska - funkcja i formy kościołów (scharakteryzuj osiągnięcia konstrukcyjne i omów formę kościoła romańskiego) Wykaż nowe elementy architektury występujące w sztuce romańskiej

-budowano z kamienia+ zaprawa wapienna, cegła dopiero po koniec romanizmu

-mury około metra, małe okna, nieduży spadek dachu,

-początkowo stropy drewniane, z czasem sklepienia: kolebkowe, krzyżowe i klasztorne, rzadko kopuła (na żagielkach, trompach), natomiast półkopuła często przy nakryciach absydy, łęki usztywniające kolebkę jak długa(grunty jarzmowe), sklepienie krzyżowe otrzymuje żebra

-okna i drzwi uskokowe - schodkowe, pojawiają się biforia i triforia, rozety

-kolumny gładkie i nie zwężają się ku górze, kręcone i rzeźbione w późnej fazie, bazy attyckie z czasem coraz bardziej spłaszczone, w narożnikach - szpony, głowica kostkowa, półkula z 4 stron ścięta płaski powierzchniami, na niej gzyms, często płasko rzeźbione,

-filar, przyjmuje służki od profilu łuku, czasem kończące się na wspornikach

-świątynie: nawa środkowa wyższa, przemienność kolumn i filarów,(św.Michał w Hildeshein) nawa poprzeczna wyraźnie występuje poza budowle, wprowadzenie ambitu przedłużenie nawy bocznej, wieniec kaplic, pod prezbiterium krypta, dwie nawy poprzeczne z dwoma (lub więcej) absydami(św.Michał w Hildeshein), nerlalizacja parcia z łuków nawy głównej łukami nawy bocznej(im wyższa nawa boczna, tym lepsze), powstanie empor nad nawami bocznymi, kościoły halowe - o równej wysokości naw, wprowadzenie sklepienia krzyżowego umożliwiło „odciążenie” murów, rzut-siatką kwadratów, ale i tak nie mogły być za wysoki, kolejne wprowadzono trzecie żebro poprzek nawy głównej na środku każdego z przęseł,

-wiele kościołów salowych - jednonawowych(sklepienie sześciodzielne), dołączano wieże, w różnych miejscach, na skrzyżowaniu naw, we Włoszech długo stały osobno,

-Piza - 5 naw, pleciona białymi rzędami arkad - duża lekkość,

-w kościołach koloni 3 konchy (Marii Panny na Kapitolu)

-Cluny - dwa wschodnie transepty, obejście, wieńce kaplic, 3 nawy przechodzą w 5,

-niewiele budowli centralnych, na planach kwadratu, 6,8,12 boki, kwadraty, krzyż greki,

22.Omów najstarsze zabytki sztuki romańskiej na terenie Polski (Architektura romańska w Polsce - przykłady)na wybranych przykładach omów osiągnięcia sztuki romańskiej w Polsce

-początkowo dużo drewna, lecz pierwsze kościoły kamienne, później pojawia się cegła

-wzorowano się na zachodniej europie

-bardzo dużo kamiennych rotund (Kraków rotunda NMP- wewnętrzna nawa, 4 półkoliste absydy, 5 malutka dostawiona do 2 z 4kopuła i półkopuły), Strzelno, Cieszyn, Przemyśl, często podkowaste prezbiterium,

-prostokątne kościoły jednonawowa - niewielka nawa i prostokatne małe prezbiterium, kamień łamany, rzadko wieże, ale jak już to w bardzo róznym połączeniu z architekturą, (Głogów, NMP w Ujeździe Górnym, generalnie Śląsk) , małe kościółki salowe na Pomorzu, pojawia się wieża frontalna, czasem bez prezbiterium, (Brzesk, Kamieniec), wiele kombinacji, czasem absydy, empory, biforia,

-kościoły bazylikowe: bardzo liczne, trójnawowe, część z nawą krzyżową,

-pierwsza bazylika na Wawelu, nawa poprzeczna zakończona eporami,2kolumny na przemian z filarem, korpus 3 przęsłowy, prezbiterium z absydą, przy wejściu 2 wieże, pomiędzy przedsionek, krypta Leonarda sklepiana krzyżowo, po porze na jej miejscu kolejna o dwóch chórach, 4 wieże,

-katedra św. Wojciecha w Gnieźnie, kopuł, sklepienie krzyżowe, transept zakończony absydami, dwie wieże przy wejście,

-Kolegiata w Kruszwicy: 1 wieża, pułapowa, 3 nawy, duże stosunkowo prezbiterium, nawa poprzeczna, 3 absyd , za nimi 2 kaplice, 2 portale

-kościół norbertanek w strzelnie,3 nawy, wydłużone prezbiterium, nawa poprzeczna, za prezbiterium prostokątna kaplica św. Barbary wsparta na kolumnie i sklepiona krzyżowo, bardzo cenna rzeźba, bogata zdobione kolumny, jedna śrubowa, pozostałe figury, tympanon z Anną trzymająca Marię na ręku i klęczącą fundatorką, drugi portal w kształcie trójliścia z triumfującym Chrystusem,

-kościół św. Andrzeja w Krakowie, 3 nawy, transept nie wychodzący po za nawy, 2 wierze od frontu, nad wejściem empora i łącznik między wieżami,

-opactwo w Tyńcu,

-opactwo w Tumie pod Łęczycą , bazylika z emporami, kościół pułapowy, dwuchórowość, 2 czworokątne wieże, mniej więcej po drugiej 2 niższe cylindryczne, z jednej strony nawy kończą się absydami,

-kościół św. Floriana w Wąchocku, cystersi, 3 nawy wszystkie krzyżowe, nawa krzyżowa, 2 małe kaplice za prezbiterium

-klasztor w Mogile, dziedziniec przylegający z boku z krzyżowo sklepionym arkadowaniem, w całym 3 nawowym, transeptowym kościele również sklepienie krzyżowe, dwa kwadraty na chór, i po 2 kaplice z każdej z jego stron, dwubarwna cegła,

-świecka się prawie nie zachowała

23.Tematyka formalna i charakter rzeźby romańskiej (w oparciu o najwybitniejsze zabytki z terenu Francji scharakteryzuj rzeźbę romańską.

-ścisły związek z architekturą

-płaskorzeźba dość głęboko drążona,

-odeszła od realizmu antycznego

-ściśle wpasowana w architekturę

-prymitywne ujęcia, narracyjność, uproszczenia, naiwność

-rośliny, czasem przechodziły w elementy geometryczne, potrzebne do podkreślenia rytmu, podobnie traktowane postacie ludzkie i zwierzęce, nie ma cech charakterystycznych, duża doza umowności, postacie w spoczynku, szaty monotonne, gęste i ostro cięte, im człowiek ważniejszy tym przedstawiany jest jako większy

-przez załamanie światła, rozbijała duże powierzchnie ściany

-tematyka religijna, surowy władca, pantokrata, aniołowie, lub ornamentyka roślinno-zwierzęca,

-tympanony - schodki zdobione roślinie, a w środku scena religijna

-zasad, ze każda element rzeźbiony musi być inny nie mogło się powtarzać

-funkcja nauczania

-tematyka religijna

FRANCJA

-skupia się głównie w portalach, , we wnętrzu głowice kolumn, ich słupy, zworniki sklepień

-Moissac - filar z przeplecionych zwierząt i ptaków, , ośnieża z Piotrem i Pałem oraz prorokami, portyki - historia Łazarza, alegorie skąpstwa i rozpusty, w tympanonie wizje apokaliptycznych bestii, akcentowany ruch

-w Souillac (Perigord) monumentalność, sąd ostateczny, rozdzielanie zbawionych i strąconych do piekła, pod stopami Chrystusa - bestie pożerające grzeszników,

-Katedra w Autun- sąd ostateczny, ogromny Bóg-sędzia, , symetria, jedno z nadproży Ewa w listowiu, zmysłowość,

-połączenie tematów :wniebowzięcie, Zesłanie Ducha, rozesłanie apostołow, powrotne przyjście Chrystusa, przedstawionym jakby w półobrocie, apostołowie tłoczą się u stóp, niczym lud, otoczeni baśniowymi lądami, medaliony z biegiem czasu, znakami zodiaku,

-Angouleme - temat wniebowzięcia, cała fasada, otocznie innych wątków ewangelii, apokalipsy dziejów apostolskich - rozważanie triumfu bożego ostatecznego

-oddawanie w rzeźbie dostojności i bogactwa, lub nastroju, Prowansja - zachwyt antykiem - długie frezy wielopostaciowe, ludowa dosadność i naiwność,

-każdy detal rzeźbiarski jest fragmentem większej całości , mimo, ze jest zamknięty w ramach narzuconych mu przez architekturę

-monumentalność

-wprowadzanie kapiteli figuratywnych z całą bandą ludzi, tworzącej całość, to dawało możliwość i tam przedstawiać sceny z Pisma

-symbolizm, narracja, przekształcenia wzorców własna wyobraźnia

24.Geneza i osiągnięcia (konstrukcyjne) architektury gotyckiej

-kontynuacja stylu romańskiego, udoskonalenie bazyliki, „ujarzmienie” sił skośnych przenosząc je z pół sklepionych na żebra, a z nich na bardzo wytrzymałe podpory, siły z węzłów sklepień nawy głównej przerzucane na łukiem oponowym na potężny filar na zewnątrz nawy bocznej, na przyporę(skarpę) (pierwszy raz zastosowano przy przebudowie St-Denis pod Paryżem)

-wprowadzenie łuku ostrego, w miarę rozwoju architektury nabierają smukłości, wprowadzanie różnych wariacji, sklepienie krzyżowo-gwiazdkowe, sieciowe, kryształowe, palmowe, wachlarzowe (Anglia)

-możliwość wprowadzenia dużych okien, triforia,

-kościoły halowe w oparciu o łuk ostry są mało skomplikowane formalnie, gdyż siły skośne pomiędzy nawami się praktyczni się równoważą, a przy ścianach nawy bocznych wystarczy wprowadzić delikatną skarpę

-bardzo nieliczny plan centralny

-głównie 3 nawowe(czasem 5) plany, bardzo wydłużone, ze sporymi prezbiteriami, obejścia i wieńce kaplic, dwie (czasem jedne) wieże, przęsła w planie to prostokąty w poprzek nawy głównej, nawa poprzeczna - podwójna a nawet potrójna,

-duże drzwi, pokaźnie szerokie portale drzwi, przedzielone w środku filarem, układ schodkowy przy większej dekoracyjności, wimperga (ozdobny, ażurowy trójkąt nad drzwiami i oknami),

-okna duże, wyposażone w maswerki, z czasem coraz bardziej skomplikowane formy ów laskowa nadające wrażenie ruchu(nie mylić z kioskiem ruchu)(nurt promienisty), rozety coraz większe i wymyślniejsze

-bardzo strome dachy, szczególnie nad nawą główną,

-zasypanie ozdobami, zakończenia ścian - żabki (czołgi), kwiatony , przypory zakończone pinaklami, profile filarów międzynawowych bardzo skomplikowane (służki, listewki), doń dopasowany profil łuku

-hołd geometrii , symetrii- każdy najbogatszy szczegół da się wykreślić

-budowle z cegły tracą na smukłości, ale stosowanie różnokolorowej cegły co dawało nowej ozdobności układając ją w różne wzory, wnęki ciemniejsze dla podkreślenia głębi,

-osiągano bardzo duże rozmiary bazylik, średnio 20-30 m wysokości, ale dochodziło prawie do 50m, wieże do 160m(Ulm), (niestety nie zawsze starczało pieniędzy na dokończenie budowy, stąd jedne wieże, brak hełmów itd.)

-gałąź budowli obronnych się dobrze rozwija, blanki, machikuły, zwodzone mosty,

-rozwój ratuszy, parter -przestrzeń targowa, piętro - biuro ni sala władz miejskich, z potrzebami administracji i sądownictwa rozrastały się, w podziemiach więzienia

-arsenały, hale targowe

25.Na podstawie wybranych przykładów z Francji omów plan i konstrukcję świątyni gotyckiej

-obejścia prawie zawsze półkoliste, czasami wieloboczne

-Noter-Dame w Paryżu - 5 naw, bardzo krótka nawa krzyżowa, długie prezbiterium, 2 nawowe obejście na półkolu, między skarpami wprowadzono kaplice, potężna empora z triforiami, doskonałe proporcje elewacji, z dwiema poziomymi galeriami(z czasem elewacje nabierały smukłości), ELEWACJA(od dołu( strefa portali, gzyms, galeria królów, strefa okien z rozetą, gzyms, galeria, wieże, czasem hełmy), sklepienie 6 dzielne,

-Chartres, trzy nawy i potrójny transept zakończony absydami, dwie wierze z przodu,

-Amiens, dość scalona i zwarta, 3 nawy i 3 nawy transeptu, obejście dwunastobokiem, 6 kaplic i 7 na osi wydłużona - Mariacka, doskonałe proporcje, bardzo smukła, dwa rzędy luków przyporowych

-Reims, witraże bardzo ważne:), 3 nawy i tyleż samo w transepcie, obejście 6-bokiem, 5 półokrągłych kaplic, 3 portale z rozetami, 2 wieże, bardzo bogata fasada, złożona z wielu architektonicznych detali daje bardzo rzeźbiarskie wrażenie, najwcześniejsze maswerki +bogata ornamentyka i figury

26.Arch gotycka we Francji i Włoszech (na wybranych przykładach wskaż różnicę między architekturą gotycką we Francji i Włoszech)

-we Francji gotyk pojawił się bardzo wcześnie, we Włoszech bardzo późno i dość krótko trwał, praktycznie nie został przyjęty

-We Włoszech pojawia się kościół salowy (zakony żebracze szerzą gotyk), estetyka zbliżona do Bizancjum, gdzie niegdzie sklepienie krzyżowe(siły skośne ściągnięte metalowymi kotwami!!! Jakże to dalekie od precyzyjnych systemów łuków przyporowych Francji), ale dominuje drewniany pułap, za to uzyskuje szerszy rozstaw podpór, wieża jakby dostawiona na siłę (Siena), we Francji wyrasta z bryły kościoła, Siena: dwukondygnacyjne wnętrze, dwunastoboczna kopuła (rzadkość we Francji) na przecięciu trójnawowych nawy głównej i transeptu, prezbiterium zakończone prostokątne (we Francji głównie półkola, jeśli już to wieloboki), łuki przyporowe ukryte pod dachem, we Francji zawsze odkryte, ściany kolorowy marmur, bogaty detal architektoniczny, posadzka mozaikowa (Bizancjum się kłania),

-we Włoszech nie przyjęto w pełni założeń konstrukcyjnych gotyk, natomiast chętnie zapożyczono dekoracji: wimpergi, rozety, rzeźby figuralne, baldachimy, gargulce, kwiatony, ale z nacechowaniem ich stylem włoskim - widoczna geometryzacje (we Francji wsio się dało wykreślić, ale sprawiało wrażenie płynne, jakby ozdób z piasku), bardzo często pojawia się kopuła na skrzyżowaniu pojawiają się okrągłe górne okna (we Francji nigdy), Florencja - S.Maria Nnovella: sklepienie krzyżowe, transept, prezbiterium bardzo krótkie i prostokątne (we Francji w tym czasie wieloboki bardzo wydłużone), okrągłe okna a ściany nawy głównej bez podziałów,

-generalnie włosi czerpią z gotyku wyrywkowo i bez zrozumienia, troska tylko o fasadę frontową (marmury gdy reszta w cegle), resztą się nie zajmują jak również nie dbają o scalenie bryły, nawy boczne w stosunku do Francji dużo wyższe, scalenie wnętrza, lecz wrażenie pustki i niedoświetlenie nawy głównej

27.Porównaj plan i formę kościoła romańskiego i gotyckiego

21 kontra 24

28.charakter i specyfika polskiej architektury sakralnej w okresie gotyku (omów indywidualne cechy polskiej architektury w okresie gotyku)

-Zaczyna się w XIIIw. Od Franciszkanów i dominikanów, pierw małe kościółki na pograniczu

BAZYLIKI

-kościół franciszkanów w Krakowie, układ krzyżowy (początkowo prawie równoramienny), jedna nawa, prezbiterium sześcioboczne(połowa), jedna nawa boczna (potem dobudowana, dziś oddzielna kaplica) na skrzyżowaniu - wieża(po upadku przeniesiona do północnej ściany),

-katedra we Wrocławiu, kaplica mariacka, tradycyjnie dłuższa, wieże, trójnawowa bez transeptu, wydłużone prezbiterium o prostokątnym obejściu, różne sklepienie -krzyżowe, sześciodzielne, trójdzielne, środkowe przęsło nawy głównej kwadratowe,

-Katedra Wawelska, kaplica Mariacka, oddzielny kościółek, własne prezbiterium, sklepiona trójdzielnie, za obejściem dwie wieże, prostokątne obejście, wieniec kwadratowych kaplic, wszędzie sklepienie krzyżowe, 3 nawy , przy nich jedna wieża, obecnie, z powodu licznych przebudowań na przełomie lat, prezentuje styl pomieszania i poplątania

Katedra w Gnieźnie, 3 nawy , dwunastoboczne prezbiterium, dookoła całości kaplice, 2 wieże, brak nawy poprzecznej, całkowicie sklepiona krzyżowo, łuki przyporowe,

-Kościół Mariacki w Krakowie, 4 przęsła korpusu sklepione krzyżowo, bardzo wydłużone 1 nawowe prezbiterium o sklepieniu gwiazdowym, 2 wieże, wyższa pięknie sklepiona, każda z dobudowanych kaplic ma inne sklepienie,

-Klasztor św. Trójcy Dominikanów, sklepiony sześciodzielnie krużganek, bazylika ma wiele kaplic, różnie sklepionych, nawa główna sklepiona gwieździście,

-kościół Bożego Ciała na Kazimierzu, trzy nawy bez transeptu, wielki spadzisty dach ciągnący się przez nawę główną aż do końca prezbiterium nadaje HALOWE

-chętnie przyjmowany na północy, tam dużo cegły,

-kościół św. Jana w Toruniu, wielka, masywna wieża wchodząca w nawę główna stanowi front kościoła, 3 nawy tej samej szerokości o gwieździstym sklepieniu, każda z naw ma swój oddzielny dach,

-pojawiają się kościoły dwunawowe, z pasmem podpór na środku, to trochę burzy obraz całokształtu, lecz dobre oświetlenie, (Zębice: sklepienie krzyżowe-gwieździste,

KLASZTORY

-na ogół skromne, mniejsze niż w Europie, ale prezentują swój poziom

ZABUDOWA MIESZCZAŃSKA

-zamki: Wawel, cechy obronne, Będzin, Ojców, szlak orlich gniazd,

-Wrocławski Ratusz, trójnawowa sala książęca, wiele pomieszczeń, późnogotycki szczyt z zegarem, bardzo bogata elewacja

-uniwersytet jagielloński sklepienie kryształowe na bardzo ozdobnych kolumnach,

-dachy pogrążone

29.znaczenie rozwoju miast dla sztuki gotyckiej

-cechy rzemieślnicze stają się sponsorami, ich wymagania, gusta dochodzą do głosu, to oni zaczynają dyktować warunki, mniej lotni to i sztuka się upraszcza

-miasta się usamodzielniają, zaczynają się rozwijać, potrzebne ratusze, arsenały, sale targowe

-brama miejska: bramy jednowieżowe (Floriańska, Prochowa), po wprowadzeniu prochu basteja i barbakany pojedyncze wieżyczki i okna, dekoracja przejęta z architektury sakralnej

-ratusze: parter -przestrzeń targowa, piętro - biuro ni sala władz miejskich, z potrzebami administracji i sądownictwa rozrastały się, w podziemiach więzienia, (Ratusz w Sienie, bardzo geometryczny z wysoką wieżą przeciwstawiająca się bryle masywnej budynku)

-sukiennice: (Ypres), długie hale, arkadowanie, podcienia, wieżyczki

-Uniwersytety wyrastają niejako z klasztorów,

-szpitale, na obrzeżu miast, otwarte więźby dachowe, podobne założenia do klasztornego, czasem jedna wielka sala chorych, lub osiedla małych, przyległych do siebie domków

30.Rzeźba gotycka we Francji (omów charakterystyczne cechy rzeźby gotyckiej w Europie)

-pojawia się nurt mniej związany z architekturą, architektura jest tłem, a nie więzieniem, daje to większą swobodę postawy i ruchu, stwarzanie specjalnych niszy,

-rzeźba, szczególnie drewniana, i ta bardziej wolnostojąca barwna polichromia i powlekana metalami

-główne tematy snycerskie: madonny, krucyfiksy i zdjęcie z krzyża, Maria najczęściej z dzieciątkiem, pokora podkreślona pozą układem ciała, duże oczy, podkreślenie kobiecej urody, wdzięk i łagodność, czasem brzemienna, w rękach jednego z nich kula ziemska lub księga, krucyfiksy ukazują majestatyczność, podkreśloną długą togą, brak oznak cierpienia, zwycięstwo na krzyżu, ramionami obejmuje wszystkich ludzi, stojąc a nie wisi na krzyżu, Zdjęcia z krzyż: ukazanie uczuć, większe formaty,

FRANCJA:

-Saint Denis, trójportalowa fasada, w ościeży portalu 12 postaci, smukłych, niczym kolumny - portyk królewski (choć naprawdę byli to przodkowie Chrystusa), podobne rozwiązanie wprowadzono w romańskiej katedrze Charter, sztywne i nieruchome, zawieszone między niebem i ziemią, sumaryczny modelunek, podkreśla bryłę, i jej podziały, delikatny rysunek pionowo opadających szat urozmaica formę, patrzą gdzieś w dal ponad głowami wiernych, w rękach trzymają symboliczne przedmioty, czasami cechy indywidualne, i delikatne uczucia, Chrystus również staje się spokojniejszy, pełen powagi i umiaru, otoczony bestiami aniołami i prorokami, w jednym z portali Maryja z dzieciątkiem, dalej alegorie siedmiu sztuk wyzwolonych reprezentowane przez mędrców filozofów starożytności, kolejny portal to wniebowstąpienie, w archiwoltach 12 miesięcy i znaki zodiaku, późniejsze portale reprezentują już dojrzała rzeźbę gotyku, jeden związany z historią Maryi, proporcje, ruch, różne typy ludzi, zwięzła forma rysunkowa, delikatny modelunek, powaga, monumentalność, Motyw Tworzenia świata, Adam przedstawiony nie jako tępy trep, ale w pełni świadomy swej godności, niemalże współuczestnik tworzenia, ukazanie indywidualizmu i dramatyzmu, postacie zaczynają wchodzić w związki, zwracać się ku sobie,

-Amiens, postacie wychodzą z kolumn, swobodniejsza kompozycje, harmonia i równowaga tympanonowej rzeźby, dostojeństwo, akademicka powaga, prawie rzeczywistość, wzdłuż fasady medaliony ze scenami z ST i NT, personifikacją cnut i grzechów, kalendarzowe prace, znaki zodiaku, - ukazane z poczuciem humorem kompendium średniowiecznej obserwacji życia,

-Reims, lekkość, postacie poruszające, całe grupy ożywione niemalże, bardzo wielkie zróżnicowanie sytuacji i rozwiązań formalnych, swoboda interpretacji, indywidualność i swoboda, Zwiastowanie, Nawiedzenie, Ofiarowanie, ukazanie niewinności, naiwności Maryi, filuterne uśmiechów aniołów, porozumiewawcze mrugnięcia w stronę widza,

-ogólnie i w rzeźbie i w witrażu pojawiają się całe tłumy postaci, gdzie się nie spojrzy, dostrzega się oddzielną historię doskonale wpasowana w całość,

-motyw fundatora niosącego małą makietę kościoła

31.ołtarz mariacki - osiągniecie sztuki gotyckiej w Polsce (analizując ołtarz mariacki Wita Stwosza wykaż wybitną pozycję w rzeźbie polskiego gotyku)

-ukończony w 1489

-ufundowane przez mieszczan krakowskich

-jeden z największych tego typu (h=280cm), drewno lipowe

-bogata polichromia

-szafa środkowa: półkoliście zamknięta, 12 apostołów wokół zaśnięcia Matki Boskiej, jeden ją podtrzymuje, nad nią scena wniebowzięcia,

-skrzydła środkowe: ruchomych trójkwaterowe z płaskorzeźbami po obu stronach, i nieruchomymi zewnętrznymi,18 kwater z życia Matki boskiej i Chrystusa,

-wieńczenie: ażurowy baldachim, ze sceną koronacji, aniołowie i święci Stasiu i Wojtuś

-na dole, w predelli Drzewo Jessego,

-bardzo wymowne studia rąk, głów i stóp, wysoki realizm, kontra rozwichrzone, dynamiczne, ekspresyjne szaty, tworzą formy niezależne, nie koniecznie licząc się z anatomią postaci pod spodem, (ten kontrast to ponoć niezwykłość stylu Stwosza, który potem chętnie kontynuowano „postwoszowski”)

-kolorystyka: dominacja złota i ciemnych niebieskości (dopełniane czerwienią zielenie i brązem ale w dużo mniejszych ilościach)

-bardzo precyzyjny, pukle włosów, zmarszczki, żyły na dłoniach,

-w twarzach przejęcie zmartwienie i.t.d. - oddaje uczucia

-bardzo duża różnorodność typów ludzkich, (ponoć szukał inspiracji wśród mieszczan), silna gestykulacja,

-w całość wplecione typowo gotyckie detale architektoniczne,

-inne dzieła Stwosza - Nagrobek Kazimierza Jagiellończyka -nagrobek tumbowy, z leżącą nań postacią króla, na nim baldachim (nagrobku, nie królu) z scenami testamentowymi, w ogóle ma elementy gotyckowate, architekturka obrosła w jakieś łodygi, marmur czerwony o bogatym jasnym rozżyleniu (nagrobek z żylakami), to daje ekspresji więcej rzeźbie, po bokach płaczkowie z herbami, król odziany w monumentalny, prawie blaszany płaszcz

OGÓLNEI POLSKA

-nurt madonn z dzieciątkami - drewno

-nagrobki (Łokietek, Kaziu Wielki - Wawel)

-Portale, bardzo misterne (Strzegom)

32.malarstwo sztalugowe w okresie gotyku w Polsce

-początkowa tonacja szarozieleni w kontraście do czerwieni, tematyka maryjna, monumentalizm, plastyczny i bryłowaty modelunek,

-XVw - styl dworski, światłocień, przestrzenny modelunek wysmukłych figur o miękkich drapowane wielkie ciuszki, styl idealistyczny i liryczny - przyszedł do nas z Czech (Grudziąc - Koronacja NMP, tryptyk) próby tworzenia rodzimej odmiany stylu miękkiego, pogodność, (Zdjeżeic z Krzyża - Chromnice, pełen ekspresji twarze)

-Styl łamany (ołtarz św. Barbary we Wrocławiu), świetna perspektywa uzyskiwana doskonałym modelunkiem światłocieniowym postaci, realistyczne twarze, zrywanie z frontalnym ustawieniem twarzy, ożywienie scen pejzażem, w Krakowie frontalność i pewna sztywność, malowano na deskach, gama barwna ograniczona do kilku kolorów: biele, ciemny błękit, czerwień, zieleń i złoto. (poliptyk dominikański, wczesna faza realizmu, pejzaż, umowna architektura, indywidualizacja twarzy postaci), (tryptyk augustianów, wnętrza, psychologia postaci, każda uczestniczy w dziejących się wydarzeniach, oleista tempera poszerza możliwości, ) (Zaśniecie Marii w Bodzentynie, postać fundatora, klęczącego u stóp Marii, )

-Pomorze, związek z Niderlandami, ołtarze gdańskie,

-malarstwo miniaturowe

33.Omów rolę plastyki w sztuce średniowiecznej Europy

-edukacja malarstwem i rzeźbą

-wygląd miast strzelistość (i tu ogólny charakter wchodzi i zabudowa miejska)

-dostosowanie plastyki do architektury

-w sumie można tu omówić wszystkie problemy formalne jakie wystąpiły, pod kątem plastyki, wyciągnąć z nich to co jest plastyczne, powiedzieć co wynikało z konstrukcji a co nie, jak maskowali zdobieniami przypory

-nie wiem chyba o to chodzi, instrukcja: tu lać wodę

34.Twórczość braci van Eyck: omów zdobycze malarstwa niderlandzkiego XVw.

-wyczucie światła,

-technika olejna

-detal

-każdy mniejszy wycinek mógłby robić za oddzielną martwą

-zaczynał od miniatury, stąd może skłonność do detalu

-Madonna kanclerza Rolin przestrzeń, oddana po mistrzowsku głębia (posadzka w perspektywie) pogłębionej oknem z rozległym pejzażem z wijącą się rzeką, blask klejnotów, faktura aksamitu, metali, klejnotów, złudzenie prawdziwości, symbolika przedmiotów, bardzo dokładny portret Rolina, z jego zwyczajami (zaciśnięte usta), prywatna audiencja u Madonny, i choć kanclerz klęczy jest prawie na zasadzie równy z równym,

-Zaślubiny Arnolfinich nieskazitelny realizm, wiele rozrzuconych przedmiotów, zbieżne sufit i listewki podłogi, pogłębienie perspektywy blachą z tyłu odbijającą wnętrze, portret zbiorowy, podniosły nastrój kojarzy się z obrazami religijnymi,

-Adoracja Baranka objawienie, kontynuacja Jana po Hubercie, stąd może brak spójności, ogromna przestrzeń, wiele postaci(4 procesje), mimo sporej ilości zielonych połaci ciepły nastrój obrazu, twarze malowane przez Huberta archaiczne(na tym przykładzie można wykazywać nowatorskoąć)

-a po za tym w trzy i trochę madonn, Adam i Ewa (całkiem fajne podłużne)i portrety z ciemnego tła

35.Przedstaw twórczość Durrera - artysty przełomu dwóch epok

-emocjonalny realizm,

-wybitny rytownik

-wpływ sztuki włoskiej, jako funkcji sztuki, da Vinci, Mantegna, Belini (płynniejsza technika malarska)

-cały czas szukał nowych koncepcji, syntezy życia i sztuki, szeroka skala zainteresowań

-postacie poruszają się z nową swobodą

-pokazanie temperamentu

-pod wpływem reformacji zmiana ujmowania tematów

-Autoportret - nie skromny rzemieślnik, a dumny artysta w modnych ciuszkach, melancholijne spojrzenie, akcenty bieli i czerni w całym ubiorze, okno z pejzażem, ikonografia Jezusa w skojarzeniu, analogia artysty i stwórcy,

-Melancholia; Rycerz, śmierć i diabeł; św. Hieronim w celi; bogate treści, wiele możliwych interpretacji, bardzo precyzyjne ukazanie, multum realizmu, wiele symbolicznych przedmiotów, wszystko ma znaczenie, które porządkuje miękkie światło sączące się do pomieszczenia (Hieronim), (melancholia) ostre światło z kilku punktów rzeźbi materie, sztychy zadają pytania,

-portret młodego mężczyzny siła spojrzenia, w ogóle przywiązywał wagę do oczu, malował je z pietyzmem nadając im różnych wyrazów i znaczeń, list z imieniem, czarny kapelusz i czarne wdzianko na głębokim czerwonobrunatnym tle,

-Portrety: oddanie temperamentu, nawet jak był brzydki portretowany, to malował tak by nie był odrażający, wiele życia w portretach, (ojciec artysty, w czerwieniach i brązach)

36.Nowatorstwo malarstwa Giotta - renesans (jakie elementy w malarstwie Giotta decydują o jego nowatorskim charakterze)

-rewolucjonista

-podążał w kierunku realistycznej trójwymioarowośći

-dekoracja bazyliki św. Franciszka w Asyżu, cykl jego życia, „kazanie do ptaków” zorganizowanie przestrzeni, każdy szczegół podporządkowany całości, dba o nie przeładowanie detalem, ale nie pomija rzeczy istotnych, nie wiele ruchu

-madonna wszystkich świętych, mocne zindywidualizowanie postaci, oddalają się w głąb a nie w górę jak dotychczas, trójwymiarowy tron, uzyskanie przestrzeni mimo złotego tła, rzeźbiarska posągowość, uogólnienie i monumentalizacja,

-„dziewczyna przędąca wełnę” - przyziemna scena stała się motywem fresku, uwznioślenie pracy,

-opłakiwanie Chrystusa wiele masywnych postaci, skamieniałe w smutku kontra aniołowie na niebie,

-wprowadza główny temat - człowieka i tak już zostanie przez bardzo długo, przyroda otacza ale nie absorbuje malarza, człowiek na wyżynach, lekki i swobodny a nie wtłoczony w komnatę

-kolorystyka zimna, przeważają fiolety - niebieskości, ale nawet jak się pojawiają brązy, czy żółć też są chłodne, blade

37.XV w. Malarstwo weneckie

-dość późno zaczęło się rozwijać, Wenecja pośrednikiem między wschodem a zachodem, silne strefy kupieckie, silne rządy Dożów, kult św. Marka,

-Vivarini , tryptyk z madonną i 4 ojcami kościoła, tło całości wspólne jednoczy kompozycje, scala - jest nim mur za którego wystają drzewa, zwieńczenie u góry gotyckie, elementy gotyckie - dysproporcja postaci, bogate szaty, obfite złocenia, uroczysty, mozaikowy nastrój

-Jacopo Bellini madonny, madonna z dzieciątkiem na balustradzie, powaga, nawet w dzieciątku, złocenia,

-Crivelli głównie obrazy religijne, (Madonna z dzieciątkiem), przepych, zdobione szaty, pojawia się z tyłu pejzaż, wykreślanie miasta- architektury, wydłużanie perspektywy ulicy odległym pejzażem,

-Giovanni Bellini malarz madonn, w coraz bardziej ludzkich, intymnych ujęciach, zawsze pokazuje coś nowego, półfigura częściowo na zasłonie częściowo na pejzażu, przy balustradzie z dzieciątkiem, ukrywanie prawd życiowych pod tematami religijnymi, madonna w niszy na renesansowym tronie, na stopniach aniołowie grają na skrzypcach, szlachetne zestawienie barwne, bardzo dobra obserwacja światła słonecznego(mozaiki?) (Pieta) odejście od realizmu sztywnego na rzecz idealizmu, subtelności i liryzmu, wyczucie pejzażu, tak subtelne różnice jak blask przed wschodem słońca, tak nieuchwytne chwile, pojawia się architektura(alegorie w ramie zwierciadła) nastrój natury, bardzo bogaty kolor, symbolika (portret Leonarda Lorendy) tak realistycznie, ze niby rzeźba kuta światłem, portrety młodzieńców - zestawienie czerni z niebieskością nieba i jasnością, ciepłotą twarzy

38.Alberti - architekt i humanista - renesans, (w oparciu o przykłady wykaż na czym polega indywidualna i twórcza interpretacja antyku w architekturze Albertiego).

-był uczonym, „trzy księgo o malarstwie”, wrażenie na nim wywarł Witruwiusz, studiował ruiny Rzymskie(10 lat), sam tworzy własną księgę o architekturze

-pałac Rucellaich, pilastry na tle płaskiego boniowania, związał silniej formę pałacu z wzorcami antycznymi, gzymsy - podziały horyzontalne, pionowe to pilastry i filary w oknach,. Nowości: pilastry dzielące piętra, (Koloseum), wprowadza porządek 3 styli w kapitelach , inny na każdym piętrze, wprowadzenie gzymsu koronującego,

-elewacja santa Maria Novella, wprowadzenie dwu wielkich wolut, łagodząc przeskok naw bocznych i głównej, wprowadzenie tympanonu na górę, na dole arkady oparte na kolumnach i pilastrach, przykryte architrawem o odpowiedniej wysokości, attyka bardzo silnie rozgranicza piętra i tłumi pęd ku górze. Podkreśla horyzontalność, cała elewacja mocno zgeometryzowana, podkreślone czernią i bielą, rytm i symetria,

-nie wybierał sobie z antyku co mu się podobała, a starał się poznać i wprowadzić jego reguły,

-powtarzał plant antyczne

-plan centralny(wielki powrót)

-powrót do kopuł (centralizacja),

-Mantua - Kościół św. Andrzeja, sklepienie kolebkowe, tympanon przez całość, wielki porządek, powtórzenie łuku na górze, ściana z drzwiami cofnięta w nisze zrobioną z łuku, tworząc jakby drzwi w drzwiach, Łuk triumfalny, monumentalność i scalenie, schody, wzór dla Il Gesu, kopuła na skrzyżowaniu, wyraźna krzyżowość

-harmonia poszczególnych elementów, do siebie i do całości

39.Florencki pałac mieszczański XVIw. - renesans (scharakteryzuj pałac e florenckie jako przykład wczesnorenesansowej architektury włoskiej)

-renesans skupił się bardzo wyraźnie na architekturze świeckiej, powstawało wiele pałaców

-duże wnętrza, nie dzielone kolumno-filaram, dobrze oświetlone, okres przejściowy - okna parteru są małe i wysoko umieszczone, początkowo jedna dobrze strzeżona brama, później więcej wejść (o ile tylko się dało)

-likwidowanie charakteru obronnego,

-kwadratowy dziedziniec otoczony krużgankiem (ozdobny w środku a nie na zewnątrz), każde piętro ma swój krużganek, górny zadaszony, komunikacja (czasem krużganki na piętrach zamknięte oknami - początki korytarza?)

-na ogół 3 kondygnacje

-dach dwuspadzisty

-okna zambnięta łukiem, lub prostokątne z tympanonem,

-górny gzyms cięższy

-na rogach boniowenie z ciosów

-pałac Strozzich - okna na pierwszym piętrze

- pałac Rucellaich, pilastry na tle płaskiego boniowania, związał silniej formę pałacu z wzorcami antycznymi, gzymsy - podziały horyzontalne, pionowe to pilastry i filary w oknach,. Nowości: pilastry dzielące piętra, (Koloseum), wprowadza porządek 3 styli w kapitelach , inny na każdym piętrze, wprowadzenie gzymsu koronującego,

40.Przedstaw twórczość rzeźbiarską Ghibertiego jako przykład kształtujących się koncepcji plastycznych Renesansu

-zachwyt rzeźbą antyczną

-zwyciężył konkurs na drzwi baptysterium florenckiego, płynność formy, ich miękkość, doskonała technika, wdzięk , 28 scen, jeszcze dużo elrmrntów, np. ramy, schematy fałdowań - gotyckie, ale sama szata na wzór antycznej, zwrot ku naturze, obserwacja, studium człoawieke, anatomi,ryst=y twarzzy poortretowe, prawdziwość gestu i ruchu, wewnętrznośc postaci, malarskie ujęcie kompozycji,

-rajskie wrota(drugie drzwi): wieksza dojrzałośc, udposkonalenie ujęć, ramy z splotów roślinno owocowych, z przeplecionymi zwierzetami, po bokoach pasy roroków, zrywa z tradycjami reliefowymi, zbliża się do malarstwa, wspólny pejzaż (metoda kontynuaji, stosowana w średniowieczu), głęia - postacie pierwszoplanowe mocno rzeźbione, dalsze prawie płaskie, + zmnmiejszenei dalszych,

-posagi Św. Jan, Św. Mateusz, Św. Szczepan wyrafinowany wdzieku układu draperii, piękno, subtelność

41.Nowa treść i forma malarstwa quattrosenta (w oparciu o wybrane przykłady scharakteryzuj osiągnięcia malarstwa włoskiego quattrocenta)

MALARSTWO:

-pogłębienie perspektywy pejzażem (oknem)

-Bellini (patrz nr36)

-Massaccio powoli wprowadza pejzaż lub architekturę w tło, nowe ujęcie człowieka, niemalże trywialne, wynikające z obserwacji, perspektywa wykreślna, realizm, brak aluzji do czasu i miejsca akcji, wypędzenie z raj nagość żałosna, antyczna, delikatna sugestia wrót a skupienie się na postaciach, studium ciała ludzkiego, światło od przodu, żal i bul

-Uccello przewstrzeń, staranna geometryczna budowa, matematyczne myślenie, ciemna kolorystyka, niewyszukana barwa, Nocne łowy czerwień kontra ciemna zimna zieleń, Bitwa pod San Romano mimo drastycznej tematyki, spokój, brak krwi, niepokoju, przedmioty na ziemi, nawet trupy (bardzo łagodnie pokazane) tylko po to by podkreślić przestrzeń, by Uccello mógł się pobawić perspektywądziwne zawieszenie, odrealnienie, UpotopUsurowość i monumentalność

-Botticelli dworskość i ozdobność, obojętne podejście do perspektywy i anatomii, pejzaż płaski, Judyta Mężczyzna z Medalionem nastrojowe piękno, ciepła tonacja, Pokłon trzech króli jest portretem medyceuszy (3 pokoleń) na pierwszym planie, święta rodzina sunięta na dalszy plan, zlewa się z tłumem, Primawera, motywy antyczne, Wenus błogosławiąca rodzącemu się związkowi za sprawą kupidyna, Narodziny Wenus nagą, zamyśloną przywiały wiatry na muszli, okrycie boskości - nagości, delikatny ruch pełen wdzięku rzeźbiarski światłocień tematyka mitologiczna, przedstawiona z uczuciami zarezerwowanymi dla chrześcijaństwa, Pieta głęboki smutek, ból, wewnętrzna rozpacz, cisza

-Mantegna Ukrzyżowanie, krzyże na tle nieba - symbolizm, na zole zejście jakby do wnętrza ziemi, skąd żołnierze, żywe kolory, pejzaż z górą, zły zbrodniarz w cieniu skały gdy Chrystus i ten drugi w światłości, Martwy Chrystus szokujący skrót, naprawdę martwe ciało, temu podporządkowana kolorystyka całego obrazu, rany bardzo przemawiające, w rogu twarz matki, sterroryzowana smutkiem, maniera rzeźbiarska, kuje ciało zdecydowanym światłem, dramaturgia,

42. Na czym polega odbicie nowych prądów społeczno-politycznych w sztuce włoskiej - quattrocenta (XV w we włoszech)(Sztuka quattrocenta - nowatorstwo - renesans)

ARCHITEKTURA

-Brunelleschi dom podrzutków schody podwyższają budynek ponad ulicę, lekkie, bardzo piękne podcienia kaplica Pazzich ,nawiązanie do łuku triumfalnego, kopuła (12 korytkowa) - centralizacja, na osi - zakrystia i przedsionek, małe kopuły, boki: sklepienie kolebkowe, przedsionek - 6 kolumn, sklepiony kolebką, kościół św. Ducha kopuła (korytkowa) na planie krzyż greckiego, obwieziono niszami, potem przedłużono i zrobiono zeń bazylikę, kościół św. Wawrzyńca, kasetony w bocznych sklepione żeglasto, bazylika 3 nawy, na skrzyżowaniu kopuła na żaglach, w zakrystii 16 dzielna kopuła, każdy podział przenika się z bębnem dając miejsce okrągłemu oknu,

-Alberti patrz 38

-Bramante numer 43

RZEŹBA

-Ghiberti ad nr 40

-Donatello św. Jan Ewangelista, siedzi, bardzo indywidualna głowa, przemyślana draperia, św. Jerzy indywidualne ujęcie, rycerz na szeroko rozstawionych nogach, anatomia, umieszczony wysoko więc zmienił proporcje, rysunku i modelunku by wyglądało idealnie z dołu, bardzo portretowe, indywidualne głowy, realizm, nagrobki, Dawid, pierwszy akt brązowy od antyku, bardzo miękki modelunek, zerwanie z pruderią średniowiecza, wolnostojąca, do oglądania ze wszystkich stron, kondotier Gattamelata pomnik konny, ukazuje wodza nie biorącego udziału w walce, a górującego nad wojskiem, spokój, pewność siebie, portret, reliefy z życia św. Antoniego

-della Robbia trybuna śpiewacza katedry florenckiej, chłopcy zajmujący się muzyką, pokazanie różnego ich zaangażowania, ceramika białobłękitna z liśćmi i owocami, wdzięczne, spokojność, z namysłem, refleksyjność,

-Verrocchio realizm, wręcz naturalizm, kontur niespokojny, poszarpany, skomplikowana draperia, Dawid moment zwycięstwa nad goliatem (jak u Donatella), chełpi się swoim czynem, jest z siebie dumny, z zadartą głową, wywyższa się (u pana D. się zamyślił nad czynem), wyszukana poza usiłująca się podobać, niczym paź(u D. Rozluźniony po wysiłku), modelunek opracowuje szczegół, ozdobność (u D modelunek sumaryczny, szeroki, prostota)

43Architektura Bramantego w Rzymie

-san Satiro w Mediolanie kopuła na skrzyżowaniu, i baptysterium przy gotyckim kościele, ośmiokątne sklepienie klasztorne, arkadowanie na zewnątrz nadają niesamowitej lekkości,

-tempietto , z czasem dążenie do monumentalności, większy rygor w naśladowaniu antyku, doskonałe proporcje, plan centralny, nakryty kopułą z obejściem o balustradzie z tralkami, schody dla wybicia kapliczki, parter otoczony wieńcem kolumn doryckich,

-przebudowa Watykanu, 5 kopułowy układ centralny, krzyż grecki, 4 narożne kaplice 8 boczne przechodzące w wieże, bardzo ozdobny, wiele pilastrów, nisz, ślepe okna (taki tympanonik z kolumienkami dookoła muru) i innych pierdułek, płaszczyzna bardzo rozbita, dająca różne załamania świetlne

44.Tradycje Antyczne w arch Palladia (opierając się na przykładach omów tradycje antyczne w rozwiązaniach architektury Palladia)

-kierunek klasyczny

-studiował bardzo wnikliwie architekturę Antyczną, 4 tomy o architekturze

-tworzył w Wenecji i Vicenzie, pałacowość i użyteczności publiczne

-symetria, spokojny rytm, klasyczna czystość detalu, bardzo ostrożne operowanie dekoracją

-głównie kolumny i półkolumny przyścienną, wielki porządek- monumentalność niedużych obiektów

-powaga i harmonia

-wpływ na Anglię - ogromniasty (po pożarze Londynu co wytępił zarazy wszelkie tam, całość odbudowano właśnie w palliadianizmie)

-bazylika w Vicenzie, nic wspólnego z bazyliką, jakby dziedziniec wewnętrzny wywleczono na zewnątrz przez rytm, arkadowanie, lekkość, (wygląda jak opera w Pradze dzięki temu czemuś na górze)

-pałac Valmarana, wielki porządek, prostokątne otwory obudowane dookoła delikatnie

-Villa Capora, symetria, reprezentacyjność i monumentalność, duże portyki greckie przez dwie kondygnacje, w środku okradły dziedziniec zadaszony, schody duże sale z szerokimi drzwiami - trza bali, życie prywatne na małym, nieoświetlonym poddaszu,

-teatr w Vicenzie, pierwszy teatr od antyku, połączenie widowni ze sceną,

-kościół odkupiciela w Wenecji, zamiast nawy bocznej kaplice, wielka kopuła podkreślona absydami zaraz przy ścianie, bez transeptu - podkreślenie centralności, spokojna elewacja, narastająca w głąb bryła

45.Specyfika arch. Renesansowej w Polsce (omów specyficzne elementy występujące w polskiej architekturze renesansowej) Renesansowa architektura miejska w Polsce

-ogromny wpływ włoski, bardzo polskie mieszane się styli

-Wawel - zamek królewski, plan nieforemny narzucony przez wzgórze, ściana parawanowa z oknami i kontynuacją krużganka arkadowego, ostatni kondygnacja dwa razy wyższa co daje pomieszczeniom więcej światła a dziedzińcowi lekkości, wsparta na cienkich podporach, bez głowic, przewiązanych dzbanuszkami (nie tylko zdobią, ale łączą kotwiczenie ze ścianą, element jeszcze gotycki)(motyw typowo polski), ostro spadzisty dach wymuszony śniegiem w zimę, detal, obok florenckiego, powiązanie motywów gotyckich z renesansowymi,

-zamki w Ogrodzieńcu i Pieskowej skale na wzór Wawelu

-attyka (typowo polskie), sukiennice-scalenie dwóch szeregów kramów, układ bazylikowy (narzucony w gotyku), attyka nad nawą wyższą; Krakowskie, Tarnowskie, Zamościańskie(:)))trudna odmiana:))kamieniczki, ą, zasłania dach i scala wysokości sąsiadujących z sobą budynków,

-kamienica mieszczańska, sień przejazdowa, z niej wstęp do sklepu tudzież rzemieślnika, na piętrze pomieszczenia mieszkalne z dwuoknową, reprezentacyjną świetlicą,

-bardzo specyficzne kamieniczki rynku Kazimierzu nad Wisł

-architektura gdańska (wpływy niderlandzkie), Zielona Brama, kamienice, fortyfikacje, Arsenał (czerwona cegła, brak porządków i ozdobne okucia beżowe - manieryzm)

-Zamość, idealny plan, na założeniach czysto renesansowych, (Morando z Padwy)celowość, harmonia, piękne małe kamieniczki z attyką i podcieniami, ratusz, kąty proste, kwadratowy rynek, otoczone murem prawie na pięciokącie foremnym z bastionami w rogach

-sakralne budownictwo zapóźnione, głównie przebudowy niż nowe obiekty

-Kaplica Zygmuntowska, (Berrecci)kwadrat z wnękami w każdej ścianie, każdą flankuje mniejsza i niższa z rzeźbionym posągiem, kopuła kasetonowa na żaglach, na bębnie z 8 oknami krągłymi, hełm pokrywa miedziana łuska złocona,

-kościół w Kazimierzu dolnym , jednonawowy (Balin), elipsa w jednej z kaplic, trójkątne szczyty, zdobione sterczynami! (polskie bardzo)

46.Przedstaw działalność włoskich artystów na terenie Polski w okresie Renesansu

-w Polsce renesans przyjął się najlepiej z całej europie, po Włoszech, za wyjątkiem malarzy

-przebudową Wawelu kierowali włosi (Berecci) nr 45

-Padovano - sukiennice (45)

-Kaplica Zygmuntowska, (Berrecci) nr.45, nagrobki Zygmunta Starego, Gucci - nagrobek Zygmunta Augusta Anny Jagielonki, Stefana Batorego

-obramowanie drzwi i okien na Wawelu

-Zamość (45)

47.Na przykładzie rzeźby polskiej i obcej przedstaw koncepcję renesansowego nagrobka

-na tumbie mocno zdobionej, leży postać, bardziej śpi, odpoczywa, niż nie żyje, atrybuty danej postaci, ozdobna nisza o bogatej oprawie architektonicznej, rzeźbiarska - ornament roślinny, (model sansovinowski)

-nurt z Niderlandów - nagrobek klęczący, (Gucci - rodziny Firlejów, bardzo ozdobny, manierystyczny)

-nagrobek piętrowy (do 3 stanowisk leżących - kuszetek?)

-umieszczanie herbów, i różnych tekstów, na zdobionych, wyrzeźbionych tablicach

-Padovano tworzy typ nagrobka pulpitowegow typie sansovinowski, forma audiencji, (Gniezno A.Krzycki i Wawel bs. Gamrat) Piętrowy Tarnowskich, pełen przepych (pogranicze z barokiem), aż przytłacza, wzbogacone fryzem zwycięskiej bitwy,

-Kaplica Zygmuntowska, (Berrecci) nr.45, nagrobki Zygmunta Starego płaskorzeźba, cofnięty łuk (forma oparta na zwielokrotnionym łuku tryumfalnym), mocno zdobiony roślinie, na sarkofagach leżą królowie z lekko podkurczonymi nogami, wsparci na łokciu, głowa odchylona do tyłu, śpiący rycerz, bardziej odpoczywają, symboliczne atrybuty, po bokach w niszach rzeźby,

-Gucci - nagrobek Anny Jagielonki (płaskorzeźba bardziej, jakby leżała na boku, lub my patrzyli) z góry, Stefana Batorego

-Michałowicz z Urzędowa, nagrobek Padneiwskiego, postać śpi, elementy manierystyczne, z trójosiowych (na ogół) architektonicznych podziałów oprawy tworzył jeden wielki ornament, harmonijna kompozycja, podwójna arkada zamyka trzy podpory z dołu,

-Grobowiec papieża Juliusza II (M Anioł), tu postać zmarłego leży w połowie wysokości niczym rzymianin przy uczcie, za nim wnęka z postacią kobiecą(madonna?), wśród kilku innych postaci, nie jest główna. Architektura (filary o przekroju prawie krzyża greckiego) tworzy trzy nisze, każda dwupiętrowa, w każdej postacie, największy ciężar ozdób skupiony na dole, im wyżej tym większa surowość, na górze herb, Mojżesz, główna postać grobowca, siedzi z tablicami, nieobecny, zapatrzony, zamyślony (topos filozofa?, myśliciela?), powaga, bardzo zwichrzone szaty i broda dodają mu energii, rogi jako aureola (błąd tłumaczenia którego Michaś był świadom)

-Nagrobki Kaplicy medyceuszy (M Anioł): Lorenzo Medici fantazja hełmu, zamyślenie, siedzi, studium anatomii, rzymskie ciuszki legionowe, u dołu na tumbie Jutrzenka i Zmierzch, alegoria, ona młoda on stary, mężczyzna i kobieta - podkreślają ten literacki kontrast, ospałość obu, podkreślają nastrój pana na górze, ascetyczność całości, mało ozdób architektonicznych z drugiej strony Giuliano Medici buława, postać nasłuchuje, gotowa się poderwać, postacie obie nie są wiernymi portretami, idealizacja, u jego stóp Noc i Dzień też mężczyzna i kobieta, ale w podobnym wieku, kompozycja podobna, lezą na sarkofagu odwróceni do siebie plecami, dzień wygięty w specyficznym kontrapoście, patrzy na widza, bardzo dokładnie wyrzeźbione ciało, muskulatura, gdy głowa ledwo tknięta, atrybuty nocy, sowa, księżyc,

48.Rzeźba Michałowicza z Urzędowa na tle artystów włoskich - Renesans

-uczeń Padovana,

-eklektyk

-silne cechy manierystyczne

-nagrobek Andrzeja Zebrzydowskiego

-Michałowicz z Urzędowa, nagrobek Padneiwskiego, postać śpi, elementy manierystyczne, z trójosiowych (na ogół) architektonicznych podziałów oprawy tworzył jeden wielki ornament, harmonijna kompozycja, podwójna arkada zamyka trzy podpory z dołu,

-naśladowca Berrecciego.

-Kaplica Zygmuntowska, (Berrecci) nr.45, nagrobki Zygmunta Starego płaskorzeźba, cofnięty łuk (forma oparta na zwielokrotnionym łuku tryumfalnym), mocno zdobiony roślinie, na sarkofagach leżą królowie z lekko podkurczonymi nogami, wsparci na łokciu, głowa odchylona do tyłu, śpiący rycerz, bardziej odpoczywają, symboliczne atrybuty, po bokach w niszach rzeźby,

-i ogólnie pobajerować o innych rzeźbiarzach, Michał Anioł, Donatello

49.Tworczość Michała Anioła - rzeźba, renesans (przedstaw twórczość rzeźbiarską Michała Anioła)

-ciało mężczyzny środkiem wyrazu, powrót do antyku, wspaniałych proporcji, anatomii, obserwacji

-Bachus -powrót do antyku klasycznego, i tematem i ujęciem, akt, zharmonizowany, kontrapost, dokładne studium anatomiczne

-z malarstwa pamiętajmy o kaplicy sykstyńskiej, celowy brak ręki pozorujący na antyk

-Pieta, bardzo pieczołowicie ukazane szaty, z przemyśleniem fałd, nadanie im wysokiego połysku, studium ciała Chrystusa, realizm i iluzjonizm, zachwianie proporcji (uda Marii strasznie długie) dla lepszego odbioru, obie postacie młode i piękne, powściągliwość uczuć, szlachetność

-Dawid, kontrapost, przed rzuceniem kamyka, spokojne szykowanie się, na pozór odprężony, lecz w każdej chwili gotowy do walki, ściągnięte brwi sugerują wewnętrzne niepokoje, przeżycia, ideał piękna, heroizm, olbrzymi - cośik koło 5 metera,

- umierający jeniec niespokojny sen, jakiś rodzaj zmysłowości, skrępowanie klatki i nadgarstków świadczy że to więzień

-Grobowiec papieża Juliusza II, 47

-Nagrobki Kaplicy medyceuszy (M Anioł)47

50.Leonardo da Vinci - renesans (przedstaw sylwetkę Leonardo da Vinci jako genialnego reprezentanta swojej epoki)

-zajmował się wieloma dyscyplinami, malował, rzeźbił, projektował, konstruowała maszyny, zajmował się areną polityczną

-problem perspektywy (pokłon 3 króli)

-wiele szkicy przed przystąpieniem do pracy

-wprowadzenie perspektywy powietrznej

-sfumato- rozmycie konturu

-uczeń Verocchia

-Portret Ginevry Benci, rzeźbiarskie malarstwo (po mistrzu), nieobecne spojrzenie, gładkie pełne rysy, niecodzienny pejzaż, krzak jałowca (imię), kontrast świetlistej twarzy i ciemnego otocznie, podkreśla powagę i spokój,

-dama z gronostajem uchwycił mocny charakter, zdecydowanie, bardzo dokładny, sugestywny rysunek anatomiczny, szczególnie dłoni, tajemniczy uśmiech (uśmiech antyczny? Archauiczny?), gra świateł, kolor wyszukany,

-Mona Lisa, pejzaż, ciepły, niczym gobelin za paniusią, oczy patrzą na widza, gdzie by sobie nie stanął!, spokój, tajemniczość, ciepła kolorystyka, znaczący uśmiech, mądrość bijąca od paniusi, kręte pociągnięcia pędzla

51.Tycjan - Kolorysta (omów twórczość Tycjana jako wybitnego reprezentanta osiągnięć (i jak do tego odnosi się XIX/XX w)?) Na przykładzie twórczości głównego przedstawiciela omów/ scharakteryzuj osiągnięcia XVI w. W malarstwie weneckim (Zagadnienie koloru i światła w XVIw. W malarstwie weneckim)

-żywy temperament

-rozwijał się cały czas

-początkowo oderwanie od pejzażu, znaczy pejzaż jest ale się ma nijak do sceny(Noli me twngere)

-olej, cienkie dotknięcie pędzla,

-„alchemia koloru

-radość bijąca z obrazów

-mężczyzna w błękitnym stroju mieniąca się powierzchnia jedwabiu szaty, życie, pewność siebie, spojrzenie na widza, psychologia, wąska palet: biel czerń, żółć i błękit, i uzyskuje z nich tysiące odcieni, bogactwo niuansów, wyeksponowanie pikowania rękaw staje się najistotniejszą częścią obrazu,

-tworzenie ekspresji kolorem

-bachus i ariadna beztroska radosnego życia, nawiązanie do antycznej rzeźby (wenus i laokoon),

-Wprowadzenie Marii do świątyni dopasowane do sali o kształcie L, Tycjan dopasowuje, podporządkowuje temu kompozycję, perspektywa schodów, blask od dziewczynki, kontrasty: natura i architektura, duch i materia, sacrum i profanem, młodość i starość, każdy detal uzasadniony filozofii i artystycznie, fragmenty architektury antycznej , oświetlone od światła dziennego a drugie od dziewczynki,

-Danae nie szuka urody, a możliwości, różnych póz w różnym świetle, pokazanie koloru, faktury, materii, kontrastuje świetlisty pierwszy plan i piękno z ciemnością i szpetotą drugiego, refleksy czerwieni na skórze od kotary,

52.Porównaj „Ostatnią Wieczerzę” Leonardo da Vinci i Tycjana

Ostatnia wieczerza”- to gigantyczne dzieło (460x880 cm) autorstwa renesansowego twórcy - Leonarda da Vinci. Powstało w latach 1495 - 1497, w mediolańskim kościele Santa Maria na zamówienie Lodovico Sforza. Ponieważ malarz pracował nad obrazem długo, nie mógł zastosować techniki al fresco, więc wybrał technikę olejną. Spowodowało to szybkie wyblaknięcie kolorów, odpryskiwanie farby i wiele kłopotów z konserwacją. Dodatkowo dolna partia malowidła została uszkodzona w późniejszych czasach, przez wybicie otworu drzwiowego. Artysta przedstawił tu Jezusa i apostołów podczas tytułowej ostatniej wieczerzy. Leonardo jednak nie uchwycił tu jednej z ważniejszych chwil dla chrześcijaństwa - uchwalenia sakramentu eucharystii, lecz przedstawił moment, w którym Chrystus oświadcza: „Jeden z was mnie zdradzi”. Świadczą o tym gesty i wyrazy twarzy apostołów pełne lęku, zmieszania i oburzenia. Św. Szymon, siedzący po prawej stronie, gotowy jest rzucić się na zdrajcę, oczy św. Tadeusza ujawniają lęk, zdenerwowanie i niepokój o przyszłość, również św. Filip składa swoje dłonie na piersi w geście przestrachu i bezradności. Malarz świetnie uchwycił cechy charakteru poszczególnych uczniów, obraz jest ich niesamowitym portretem psychologicznym, pokazuje całą impulsywność św. Piotra, który usłyszawszy tylko nowinę, zaraz chwycił za nóż. Postać św. Jana, siedzącego tuż przy Chrystusie, przeszyta jest smutkiem, wrażenie to podkreślają spuszczone oczy, pochylona głowa i spokojnie splecione ręce. Jest to jedyna osoba pochłonięta przez melancholię, jakby przeczuwał co się stanie, podczas gdy pozostali apostołowie są szarpani emocjami, którym dają upływ mocno gestykulując rękami. Tuż obok najpokorniejszego z uczniów został usadzony Judasz, zaciskający ręce na sakwie. W poprzednich przedstawieniach tej sceny, zawsze był przedstawiany na końcu, a tu da Vinci umieszcza go koło Jana, czyżby chciał powiedzieć, że dobro nie istnieje bez zła? Postacie zostały umieszczone za długim stołem, równoległym z linią horyzontu, apostołowie podzieleni są na trzyosobowe grupy dyskutujące pod wrażeniem przed chwilą usłyszanych słów. Zbawiciel siedzi po środku swoich uczniów, zamiast aureoli malarz umieścił za nim okno z jasnym błękitno - białym pejzażem, co w zderzeniu z ciemnym wieczernikiem daje wyjątkowo silną poświatę. Wnętrze jest typowym pomieszczeniem renesansowym, raczej ascetyczne, niż dekoracyjne, doskonale pasuje do wnętrza, w którym obraz się znajduje. W bocznych ścianach symetrycznie rozmieszczono ciemne otwory, nad głównym oknem namalowano półokrągły tympanon, a sufit pokryto modnymi wówczas kasetonami. Leonardo zgodnie z tendencjami renesansu nie pozostawił kwestii perspektywy bez rozwiązania, ściany, sufit, podłoga i krawędzie mają swój punkt zbiegu tuż za głową Chrystusa. Efekt przestrzeni został uzyskany również dzięki zastosowaniu perspektywy powietrznej, przedmioty bliższe są pokazane dokładnie i wyraźnie, podczas gdy pejzaż za oknem ledwie się nam rysuje, również kolor w miarę oddalania się stopniowo blaknie, staje się mniej intensywny i bardziej „niebieski”. Leonardo zastosował tu również sfumato - delikatne, płynne przechodzenie sąsiadujących plam koloru, dzięki czemu obraz stał się bardziej scalony.

Malowidło jest arcydziełem doskonale kompozycyjnym, zawiera bardzo przemyślany układ elementów, zgodnie z założeniami renesansu harmonijny i pełen równowagi.

Kompozycja jest zdecydowanie statyczna, ruch apostołów jest równoważony, postacie odchylają się na obie strony,. Lecz najbardziej zaskakuje w obrazie subtelne ukazanie zewnętrznych zachowań jak i osobowości apostołów. Dopełnieniem całości jest ujęcie sceny w ciemnej kolorystyce podkreślającej majestatyczność zdarzenia.

53.Malarstwo sztalugowe i monumentalne - Rafaela (na podstawie

przykładów omów twórczość malarską Rafaela Santi)

-złożenie do grobu, kompozycja uporządkowana, dwóch równoważących się ukośnych grup ludzi, mężczyzna w środku, należący do niosących ciało, tak się odchyla do tyło iż de facto należy do grupy opłakującej, studium anatomiczne człowieka, bardzo sugestywne gesty, oddanie emocji i uczuć, jeden z dzwigaczy patrzy w niebo, zdaje się pytać Boga o sens tego wszystkiego, liczne szkice, całość bardzo żywa , zestawienia w ubiorze zieleni i czerwieni a jednocześnie scalona, spójny,

-freski pałacu papieskiego utożsamienie piękna(muzyka i sztuka), dobra(cnoty kardynalskie) i prawdy(teologiczna - najświętszy sakrament),racjonalna- szkoła ateńska, powielenie kształtu w który wpisany malowideł, zinterpretowanie go jako szereg cofających się łuków (alla triumfalne), wrażenie nieskończoności, zdobione rzeźbą, żywe postacie na bladym tle architektury, zestawienie p[postaci starożytnych z jemu współczesnymi, monumentalność, gesty w połączeni z przedmiotami wyrażają filozofię konkretnych mędrców, Wygnanie Heliodora ten sam trik z łukami idącymi w nieskończoność, ludzi rozstawia po bokach, kolor bierze swoją siłę ze środka, trzej wysłannicy niebios, ich siła, jeden konno, drastycyzm, ekspresja, silne skosy kompozycji, przeciwstawione drugiej stronie spokojnym kościelnikom, spokój, dostojeństwo, statyka tylko kobiety się podniecają i obgadują, ale ich gest, choć wymowny, tesz spokojny, papież spokojny i dostojny, kolor inspirowany Wenecją

-święta Cecylia, żywe, optymistyczne zestawienia kolorystyczne, święta w otoczeniu Jana Ewangelisty, Pawła Augustyna i Marii Magdaleny, -najbardziej reprezentatywni dla chrześcijaństwa, odrzucenie muzyki (instrumenty na ziemi - martwa natura) na rzecz nieba (spojrzenie w górę),

-madonna dellla Sedia wysmakowany kolor, ciepły, ale spokojny - pogodna atmosfera, Chrzciciel, okrągły - dodaje intymności, przywołuj odczucie kołyski, spojrzeniami bohaterów na widza wciągają go w atmosferę obrazu, żółcieniami akcentuje światło,

54.Brugel - renesans (wykaż w twórczości Brugela odzwierciedlanie współczesnej rzeczywistości Niderlandzyków.

-Bardzo zbiorowe sceny, ogromne przestrzenie, przywodzą na myśł witraże

-moralizuje, przestrzega p[okazując konsekwencje okropne, najgorsze z możliwości,

-symbolizm

-ilustracja przysłów (żaden oracz nie przerwie pracy z powodu śmierci człowieka, )

-dużo epiki

-precyzyjny warsztaty, szczegóły idące w tysiące (wywodzenie z miniatury)

-Upadek Ikara, Ikar prawie nie widoczny, niebiesko-zielona tonacja, obojętność oracza pochłoniętego pracą,

-zabawy dzieci, całe miasto to bawiące się dzieci, przenośnia, demaskowanie głupoty i szaleństwa, brak indywidualizmu rysów, choć każda poza inna,

-Tryumf śmierci, makabryczna i apokaliptyczna scena ogromna masakra, tonacja czarnoczerwieni, armie szkieletorów, równość wszystkich wobec śmierci, niemożność uniknięcia, (sugestia że miłość przetrwa , zakochani w rogu)

-wieża Babel, ogromna małość murarzy w porównaniu z masywem budowli, hołd dla pracy ludzkie, ludzkich możliwości, pejzaż w oddali

-wesele chłopskie, coś z motywu rodzajowego a coś z religijnego (ostatnia wieczerza), scena z życia wsi przy weselu, zabawie, pijatyce,

-pod szubienicą ilustracja „sroka przedstawia plotkarki, które chętnie posłał by na szubienice lub dopląsać się szubienicy, rozległy pejzaż

55.Specyfika polskiego portretu sarmackiego - renesans

-typ reprezentacyjny, postać stojąca we wnętrzu, z kolumna na cokole i kpotarą w tle,

-sztywność, dystyngowanie, dystans podkreśla pozycję społeczną

-pojawiają się różne inskrypcje z tytułami gogusiów i herby

-nurt włoski, („Portret Przybyłów”), osobisty charakter - ale żadko pojawia się w Polsce

-skupienie, cisza, powaga,

-portrety przedślubne, prezentujące urodę, podkreślające niewinność, (Ludwika Karolina Radziwiłłówna)

-ciemna kolorystyka

-pieczołowicie potraktowane szczegóły stroju podkreślające majętność

-przedmioty o symbolicznej wymowie

BAROK

-Strobel, z Holandii, ujęcie ¾, jedna ręka opuszczona, druga ugięta

-Daniel Schulz Młodszy, dążył do indywidualizmu modela, wpływ sztuki holenderskiej, sugestywne efekty światłocieniowe (Jan Kazimierz Waza, królowa Ludwika Maria)

-portret trumienny (Stefan Batory),

56.Scharakteryzuj plastykę manieryzmu - renesans

-sztuka porenesansowa a przdbarokowa

-świadoma dysharmonia

-niejasności

-skomplikowania

-nastroje pesymistyczne, chorobliwe

-takjak by podwujna funkcja (można coś uznać za obramienie i jednocześńei wypełnienie obramienia, tło lub wyrosta z tła),

-zwichnięcie harmonii między ciężarem a podporą, przeciąża się optycznie podporę by sprawiała wrażenie, że zaraz pęknie, lub zasilna podpora - afunkcjonalność

-przeładowanie dekoracji (Horror vacui) i w miejscach gdzie trzeba brak - amor vacui

-dynamizm

-daleko posunieta stylizacja postaci ludzkiej, kunsztowna, wyrafiwnowana, przesadzoan, zatracenie naturalizmu, badawczedo stosunku

-zamiast obserwacji oparli się na pracach wielkiego mistrza - traktując je jako kanon

-nie chcieli się sprzeciwiać renesansowi, chcieli go ulepszyć, poprawić mistrzów, na ogół tracili równowagę kompozycji do dekoracji, przesadna monumentalność lub wytworność,

-figura serpentina, pierwsze rzeźby przeznaczone naprawdę do oglądania ze wszystkich stron - (Giambologna - porwanie Sabinek)

-ogromny wpływ na Francję (szkoła Fontainebleau)

-wyszukana, przerafinowana elegancja,

-z Polski ponoć się zaliczają Urzędowski i Gucci - ale o nich było

-Vasari, (wzorem M Anioł wiec zagadnięcie rysunku i plastyki, kolor odsunięty na bok),

57.Znacznie soboru trydenckiego dla sztuki baroku

-walka z konfederacją za pomocą pobożnych przedstawień, nowe zamówienia

-budowa klasztorów do walki z reformacją (Jezuici) - na upartego powstanie Il Gesu i tu walnąć opis

58.Vignola - architekt i teoretyk baroku(Która z budowli sakralnych baroku jest pierwowzorem architektury tego rodzaju w Europie? Omów jej założenia architektoniczne) Il Gesu - przykład barokowej architektury sakralnej

-uczeń Anioła,

-kończył bazylikę św. Piotra w Rzymie

IL GESU

-Zamówienie złożył zakon jezuitów powołany do walki z reformacją

-bardzo płytkim transeptem i szeroką, a dość krótką nawą główną o dobrej akustyce (walka słowem)

-Oczy wiernych Vignola kieruje ku ambonie i ołtarzowi dzięki doskonale oświetlonemu skrzyżowani, efekt ten osiągnął umieszczając nad nim kopułę na bębnie i żaglach

-Ołtarz mieści się w absydzie za krótkim prezbiterium, lecz nie jest już średniowieczną tablicą, a stanowi integralną część architektury dzięki kolumienką, tympanonom, figurom świętych.

-W efekcie inspiracji kościołem św. Andrzeja w Mantui., po bokach pojawiły się rzędy czterech kaplic, oddzielonych od siebie grubymi murami sięgającymi dachów nad poprzecznie kolebkowymi sklepieniami, będące jednocześnie silnymi przyporami zabezpieczającymi kolebkowe sklepienie nawy. Pozostałość naw bocznych stanowi połączone pomieszczeń wąskimi przejściami. W tych kaplicach odbywały się prywatne dewocje licznych bractw kościelnych.

-Bogata fasada kościoła kontrastuje z skromnymi wręcz surowymi ścianami bocznymi, jej autorem jest uczeń Vignola - Giacoma della Porta. Artysta łączy z sobą dwa nierównej wysokości poziomy wolutami, a całość zamyka tmpanonem. W dolnej kondygnacji zastosował wielki porządek, a obydwie podzielił czterema parami bliźniaczych pilastrów. Pilastrowy portyk zwieńczył podwójnym przyczółkiem

-dzięki dużym zaletom funkcjonalnym i artystycznym, przy dość prostej konstrukcji zarówno fasada jak i układ wewnętrzny kościoła stały się wzorem do naśladowania w późniejszych epokach.. Duży wpływ na popularność tego układu miała również atmosfera, którą tworzyło zderzenie ciemnych kaplic z jasnym przejrzystym i przestronnym wnętrzem nawy głównej zdobionej złotem i licznymi malowidłami. Świątynia stawała się urzeczywistnieniem domu bożego, a każdy mógł odczuć w niej wielkość i wspaniałość Pana.

59Architektura Borrominiego jako wyraz nowych koncepcji - barok (na czym polegała nowa koncepcja konstrukcji i formy w barokowej architekturze Borrominiego).

San Carlo alle Quattro Fontane

-kolumnada dziedzińca klasztornego na przemian zwieńczona pełnymi arkadami i płaskimi gzymsami. Rezygnacja z narożników dziedzińca, po prostu zakrzywia go do wewnątrz

-rezygnacja z kątów, na rzecz obłości i lejących kształtów

-plan na przemian wklęsły i wypukły wpisany w elipsę

-kopuła poprze oświetlenie latarni i okien nad główną belką zdaje się być oderwana od całości budowli

-fasada wklęsło-wypukła ze ściętymi narożnikami

-klasyczne chłodne podziały wnętrz

Oratorio e Case di Santa Filippo Neri

-dwie ślepe fasady zasłaniają konwent

*fasada południowa łączy elementy fasad kościelnych i pałacowych

-fasada niezależna jest od wnętrza

-owa fasada nie miał być konkurencja dla sąsiadującego kościoła, stąd architekt wybrał cegłę dającą możliwość subtelnego kształtowania i dopracowania szczegółów

-kształt podwójnej wypukło-wklęsłej czaszy, co sprawia że każdy pilaster ma inne nachylenie do światła i widza

-wiele przeciwieństw - u wejścia dolna część wypukła jest równoważona wklęsłą nisza nad nią

-„silny porządek” dźwiga jedynie wygięty szczyt

*druga fasada: inna od południowej

-płaska, jedynie wieża na niej jest ukształtowana przestrzennie

-linie pionowe (pilastry) i poziome („białe wypukłe linie”) - siatka wyznaczane przez prostokątne okna

St. Ivo della Sapienza

-na palne dwu nałożonych na siebie trójkątów równobocznych obróconych względem siebie, o wierzchołkach zakończonych naprzemiennie półkolistymi absydami i wygiętymi trapezami (co poniektórym Kojarzy się z pszczółką)

-rozczłonkowane bryły pilastrami

-wejście w półokrągłym „parawanie”, rozczłonkowanym również przez pilastry i okna

-kopuła konsekwencją faliście układających się ścian

-hełm latarni jest otoczony spiralą

St. Agnese (Rzym)

-kolumny mocno wyciągnięte z filarów co nadje pomieszczeniu specyficznego rytmu, z krzyża stworzył mniej więcej równomierny ośmiokąt

-duży nacisk na wertykalizm

-fasada wciśnięta możliwie najdalej w głąb, pomiędzy wieżami

-wysoka kopuła

-wierze przez 4 okna na jednym poziomie (po 2 poziomy na każdą) bardzo ażurowe i lekkie

60.Bernini - arch - barok

-dążenie do monumentalizmu, klasycyzmu, dostojeństwa

-optyczne rozwiązania

-raczej spokój (w zestawieniu z Borominim)

-szczypta dynamiki (co do planu i fasady)

-operowanie światłem, jego aranżacja

-teatralność

-relacje konstrukcja a dekoracja

Fasada St.Bibiana (Rzym)

-część środkowa wysunięta w przód, mocno zaakcentowana

-pilastry w różnych płaszczyznach dają ciekawe efekty światłocieniowe

-spokój i wyważenie elementów

-przerwany tympanom

St.Andrea al. Quirinale

-odsuwa kościół od ulicy (odejście) półokręgiem (półelipsą) niczym teatralne loże

-każdy element zostaje uproszczony i powiększony dzięki czemu odcina się od sąsiedztwa, w sumie fasada jest niczym sam duży portal

-nad wejściem, nad szeregiem półokrągłych schodów i dwu kolumn - baldachim, nad nim duże półokrągłe okno

-naprzeciw wejścia druga fasada - ołtarzowa

-wzrok widza prowadzony jest przez rytm otworów do samego ołtarza

-plan elipsy, spłaszczona kopuła

plac przed katedra św. Piotra

-fasada parawanowa, bardzo masywna i horyzontalna, przysłoniła kopułę

-odsunął widza, plac trapez, optycznie nadaje smukłości fasadzie i elipsa, patrząc z dala widać kopułę

-schody również zwiększają dystans i nadają smukłości

-plac otoczony galerią z 4 rzędów kolumn, niższe od fasady, co również ją optycznie wyciąga

-na środku obelisk

Scala Regia

-przerywa schody spocznikami i kolumnami

-wysmukla krótką przestrzeń

61.Architektura francuska w okresie panowania Ludwika XIV - architektura pałacowa (Na czym polegał indywidualny charakter sztuki Francji za Ludwika XIV)

-reprezentacyjne przedsięwzięcia podkreślają władzę absolutną

-rozwój na dworze, Paryż, reszta kraju się wzorowała na królu,

-oparcie się na antyku, trzymanie się klasycyzmu (może klasycznych wzorów?)

-architektura miała oślepić lud

-monarchia wspiera naukę i sztukę

-zadbano o urbanistykę miast, tak by podkreślała ona hierarchiczność społeczeństwa i była zwierciadłem władzy

-pomniki wkomponowane w monotonną architekturę (wiele powtarzających się elementów), tak by były one atrakcją, by oko samo do nich podążało

opiera się na manieryzmie

-wydłużone budowle z pawilonami środkowymi i narożnymi

-brak wewnętrznych dziedzińców

-każdy element budynku ma oddzielny dach, często mansardowy lub o wypukłych połaciach

-delikatny gzyms koronacyjny

-ona o podziale krzyżowym

-lukarny (ozdobne okna w połaci dachu)

-płaskie pilastry i profile okienne, wole oczka

-łączenie cegieł i ciosu kamiennego

MIĘDZY DZIEDZIŃCEM A OGRODEM

-plan w podkowę

-dobrze oświetlone wnętrza

-wytworna siedziba otoczona przyrodą

WERSAL

-koncepcja między dziedzińcem a ogrodem

-pałac otwiera się tarasem na tarasowy ogród

-system 8 osi

-wspaniały park, w nim różne małe pałacyki, pawilony, świątynie dumania i.t.p.

Mansart

-kierował i nadzorował całą budową, projektem

-w głównej części zajął się apartamentami króla

-z Cotee: kaplica pałacowa(empory na całym obwodzie, na dole filary przechodzące w kolumny)

-z le Brun galeria lustrzana miejsce obchodów różnych uroczystości, 75m, symetryczny podział świateł, lustra odbijające światła czy to z okien, czy licznych kryształowych żyrandoli, świeczników, obrazy ilustrujące historię Francji, na dwóch końcach salon wojny i salon pokoju

La Vau

-apartamenty królowej Marii Teresy

-Fasada Frontowa

-670 m

-symetria

-rytm

-kolumny jońskie i pilastry obramowujące, dające dużo światła

-tu najwyższe kondygnacje, okna i pilastry

Le Roy

-dziedziniec Marmurowy

-serce pałacu, wokół niego komnaty królewskie

-dochodzi się doń przez dwa inne „pałace” - teatralizacja

-posadzka z grafitowych i białych płyt marmurowych

-balustrady, popiersia, wazony,

-balkon na 4 podwójnych kolumnach

-mansarda

-duże okna drzwiowe

PAŁACE

-Pałac Luksęburski de Brosse

-zerwanie z tradycją litery U i rezygnacja z bocznych skrzydeł

-wokół głównych pałacowych sal - narożne pawilony(w niuch kompletne apartamenty)

-niskie skrzydło wejściowe, na środku kopuła

-dach łączący wszystkie człony

-fasada rustykowa (kamień pozowany na surowy)

-pałac w Bolis Mansart

-3 skrzydła wokół wąskiego dziedzińca

-trakty boczne połączone z głównymi pomieszczeniami wygiętymi kolumnadą (likwidacja kątów prostych)

-porządek spiętrzony, trzyosiowy ryzalit (fasada wysunięta w przód)

-palca Moisons-Lafitte Masart

-plastyczność

-dominuje ryzalit

-stromy dach i wysokie kominy - rytm

-sumaryczny charakter pawilonów widoczny i w dachu

-elegancja

-pałac Vaux-le-vieomte la Vau

-dziedziniec-ogród

-otoczony rowami z wodą

-szerokli ogród zapałacem, specjalna fasada od jego strony,

-dojście do budynku oflankowane zabudowa gospodarczą

-pawlony narożne, wyraźnei widoczne

-prostokątny dziedziniec od ulicy, od ogrodu salon przykryty kopułą

-wielki porządek, tylko w głównej części kolumny zwieńczone tympanonem

-podwójna amfilada pomieszczeń

-hotel Lambert le Vau

-pałac miejski

podwójna amfilada pomieszczeń

-galeria

-wewnętrzny dziedziniec, z jednej strony póokragły

-ogród na prawo,

-fasada elegancka i monumentalna, na dole dorycki, wyżej joński

63.Architektura pałacowa w Polsce okresu baroku

Zamek Warszawski

-zegarowa wieża akcentuje oś środkową

-elewacja skromna, prawie bez dekoracji

-ściany rozczłonkowane oknami

-narożne boniowania

-bogate wnętrza

Pałac Ujazdowski

-prosta bryła

-4 skrzydła

4 sześcioboczne wierze na rogach

-prostokątny wewnętrzny dziedziniec

-wysoki spadzisty dach

-loggia od strony Wisły

-podobnie zbudowany Pałac Biskupi w Kielcach

-Pałac w Podhorcach Andrzej dell'Aqua

-obudowa bastionowa

-czworobok

-na znacznym podwyższeniu

Zamek Krzyżtopór (w Ujezdzie) Wawrzyniec Senes

-własność Krzysztofa Ossolińskiego

-rezydencja wciśnięta w bastiony obwarowania

-plan pięcioboku foremnego

-wielki dziedziniec

-podział skrzydeł na dwie części, niczym loże teatru

-10 m piętra, 7 m okna

64.Omów związek polskiej architektury barokowej z XVIII w. Architekturą we Francji

-głównie architektura pałacowa - zestaw punkty 62 z 63

65.Kościół św. Piotra i Pawła (Kraków) - przykłady architektury baroku w Polsce

Jan Trevano

Kościół św. Piotra i Pawła (Kraków)

-mecenat jezuitów

-nawiązanie do Il Geus w Rzymie

-fasada: lekka, smukła, subtelny detal, nasilany od krawędzi do osi środkowej (do portali)

-w wewnątrz: pilastry korynckie biegną przez cała niemalże wysokość podkreślają smukłość budowli. Biel i jasność wnętrza. Powtarzają się elementy (filary, pilastry, grunty) prowadzą wzrok widza do wnętrza pod kopułę i na ołtarz

-w kaplicach ciemne portale ożywiają pomieszczenia, ale przez swe podobieństwo podkreślają rytm

-nawiązać do Il Gesu - nr. 58

-inny kościół w tym klimacie to: Kościół św. Anny w Krakowie Tyman z Gemeren -duży skrót, fasada wciśnięta w wąską uliczkę, podwyższenie kilku stopni. Do tradycyjnej fasady dodano dwie wieże po bokach, na które się nachodzi-pilastry wysuwają się lub też cofają, gzyms łamie się i pęcznieje podążając za nimi - w ten sposób zostały uzyskane niesamowite efekty światłocieniowe, nadające kościołowi niezwykłej malowniczości

66.(przedstaw) Rzeźba Berniniego (jako) przykładem barokowego kanonu estetycznego

BERNINI

OGÓLNE TRĘDY W RZEŹBIE

-dualizm

-realizm renesansu + wyciszony dualizm manieryzmu

-uchwycony ruch w ułamku sekundy

-ruchy naturalne choć teatralne

-rozwinięto rotacyjność manieryzmu, trzeba ja oglądać ze wszystkich stron - rzeźby pełne, wolnostojące

-nie idealizuje niepotrzebnie

-obserwacja z natury ciała ludzkiego

-u Berniniego wszystkie cechy barokowej rzeźby

-w portretach realizm i uchwycenie charakteru i postaci modela

-tematyka mitologiczna

-metamorfoza renesansowych nagrobków

-baldachim w bazylice św. Piotra

-skręcone kolumny

-bardzo dużo ozdób

Nagrobek Urbana VIII

-kontrast materiału i postaci

-tumba czarna, pod niż kolorowa płyta, na tumbie alegorie sprawiedliwości z białego marmuru i postać siedząca Urbana VIII z brązu - w pozie błogosławieństwa. Postać nie jest przedstawiana po śmierci , lecz za życia.

-nekrolog na tablicy pisze kościotrup - śmierć

-dużo szat i tkanin

Kaplica rodziny Cormaro („Ekstaza św. Teresy” w st. Maria Victoria)

-stiuk

-teatralny ołtarz, operowanie światłem, od tyłu z niewidocznego okna pada światło nadając scenie wymiar boskości

-gł. Scena podniosła

-całość podniesiona do góry

-wiele dynamizmu

-po bokach w lożach, wychylają się postacie fundatorów

-również z boku przyglądają się scenie 2 kościotrupy (memento moris)

-zasada iluzjonizmu

-ekspresjonizm szat

-wymowny gest świętej

-całość w eliptycznej niszy portalowej

-ciało zaplątane w mocno udrapowane szaty

Główny ołtarz w bazylice św. Piotra („Tron Piotrowy” Rzym)

-po obu stronach - ojcowie kościoła

-witraż z gołębicą, od którego rozchodzą się przedłużenie złotych promieni

-elementy podporządkowane jednemu

Fontanna Trytona

-woda, ruch

-delfiny(ich wyobrażenia) podtrzymują muszle z Trytonem dymiącym w róg

Fontanna Czterech Rzek

-obelisk na środku

-4 mężczyźni alegoriami największych rzek każdego z kontynentów

-bardzo dużo figur

-wokół obelisku multum ludzi i zwierząt

-ogromna sprawność rzeźbiarska

Słoń i obelisk

-krzyz na czubku

-słoń o przekręconej głowie i uniesionej trąbie dźwiga na grzbiecie obelisk

POPIERSIA

Ramiona i część szat zamyka się w trójkąt

-dużo psychologii, wnętrze modela

STIUK

-płynnie łączył dziedziny sztuki

-iluzjonizm, zbudzenia

-teatralizm w popiersiach, portretach

-ogromna rola form roślinnych

67.Znaczenie Caravaggia dla sztuki europy - barok

-realizm

-przyziemne sceny, karczmy, pijaństwo

-operowanie światem,

-dynamizm

-refleksja

-melancholia, psychologia

-stał się wzorcem do naśladowania, wyłamał się z pewnych kanonów sztuki, pokazał inne myślenie

Święty Mateusz z aniołem

-w pierwszej wersji anioł prowadził rękę apostoła - tu tylko podpowiada

-początkowo Mateusz był zwykłym robotnikiem, tu nabrał szlachetniejszych rysów i bardziej wyrafinowanej budowy ciała

-kompozycja po skosie

-ciemne, niemalże gładkie tło

-mocno udrapowane szaty

-postacie wyłaniają się z ciemności

-odważne skróty

Lutnisa

-na pierwszym planie martwa z nutami, skrzypkami, owocami i kwiatami

-światło z jednej (lewej) strony, jego źródło niewidoczne, rozjaśnia ciemną tonację obrazu

-portret młodego chłopca

-stonowana, a jednak bogata gama barwna

Maria Magdalena

-stosunkowo psychologiczny portret, smutnej kobiety pod ścianą, zamyślona, jakby usnęła w zadumie

-o jej poprzedniej profesji świadczą korale w rogu obrazu

-stonowana, ciepła kolorystyka

-delikatne światło, jakby nie chciało zbudzić kobiety

-sceny religijne, bez patosu, zwyczajne i codzienne

Powołanie świętego Mateusza

-światło prowadzi wzrok widza

-scena z karczmy

-aktualizacja

-dwie grupy postaci - zawarte w lewym poziomym i prawym pionowym prostokącie

-postacie w dolnej połowie obrazu

Ukrzyżowanie św. Piotra

-wzrok świętego skierowany na krzyż w kościele w którym się ów obraz znajduje

-na pierwszym planie tyłek kompozycja x

-oprawcy nie ukazują twarzy

-święty zostaje oświetlony, tylko on

-kontrast pomiędzy dynamicznym ujęciem oprawców a spokojem Piotra

Nawrócenie Szawła

-ciasne skadrowanie sceny

-odważne skróty

-światło od środka

-ukazanie przestrzeni

-wysmakowana kolorystyka

Wieczerza w Emaus

-skróty rąk

-ciemna tonacja rozjaśniona od środka stołu

-szczegółowa martwa natura z lewej i jednocześnie bije od twarzy Chrystusa

-intensywne kolory

Złożenie do grobu

-każda z pięciu postaci w inny sposób odczuwa i reaguje na zaistniała sytuację

-postacie wyłaniają się z ciemności

-wysmakowany, stonowany kolor, ciepła gama

-kompozycja po skosie

Śmierć Marii

-postacie skupione w dolnej połowie kompozycji

-ciemna tonacja ciepła, dominuje czerwień i kontrastujące z nią żółcie i jasne zielenie

-na pierwszym planie Maria Magdalena płacze

-scena przedstawiana zwyczajnie, o tym ze zmarła święta informuje nas jej aureola

-pospolita twarz Marii

-gruba, ciężka materia z góry dodatkowo przytłacza i tak smutną już scenę

68.Na podstawie twórczości Vermeera van Delft przedstaw osiągnięcia malarstwa holenderskiego

-początkowo prace italianizujące, tematy religijne i mitologiczne: Chrystus u Marty i Marii malowane miękko, szeroką plamą barwną, mocny miękki światłocień i kontrastowe zestawienia kolorystyczne,

-z czasem przeszedł do tematyki rodzajowej

-malował głównie portrety kobiece, zaznaczając prawie całą sylwetkę (na ogół ucinał w pół łydki, czy to ramą czy przedmiotem zasłaniającym -stołem, krzesłem, w mieszczańskich wnętrzach z światłem od okna z lewej(malowane w tym samym koncie pracowni?))

-umieszczanie martwych natur

-pojawiają się różne draperie, kotary

-czytająca list

-motyw listu, jeden z ulubionych malarza

-światło, jego ogromne oddziaływanie na przedmiot w zależności od faktury, interpretacji malarza

-dwie draperie zamykają z boków kompozycję - jakoś się równoważące, mniejsza ale w czerwienie, większa w spokojnych żółcio-zielenio-beżach

-na stole martwa z jabłkami

-wielka powierzchnia ściany dzięki pogrążeniu jej częściowo w cieniu nie roni wrażenia zbyt dużej, jest ciekawa sama w sobie (podobnie reszta przedmiotów), dzięki jej pustce malarz skupia uwagę na postaci kobiety

-stołem oddziela kobietę od widza

-kobieta z dzbanem

-oddanie charakteru, łagodności modelki,

-przez wyciągnięcie dłoni - łączy prawą i lewą stronę obrazu

-błyszczące refleksy na czepcu, srebrzystym dzbanie,

-w pracowni artysty czyli alegoria malarstwa

-pojawia się motyw tak samo potraktowanej kobiety (gdyby wykadrować obraz zasłaniając prawą stronę i kawałek podłogi

-artysta tyłem do widza

-kobieta upozowana na muzę

-astronom, geograf

-podobne ujęcie i potraktowanie przy oknie co kobiet

-siedzi, lub pochyla się

-przejęcie zajęciem, pasja

-półmrok rozjaśniany światłem

-widok Delft

-sztafasz (kilka postaci na plaży)

-nastrój

-zagadnienie światła i cienia, architektura tonąca w cieniu lub słońcu

-woda i niebo wpływające na siebie

69.Omów bogactwo tematyczne i formalne twórczości Rembrandta - barok

-Holandia

-życiorys odbija piętno na malarstwie

-tematy religijne, lecz nie sakralne

-również psychikę ukazuje, refleksyjność

-światłem buduje atmosferę

-ciemny klimat obrazu

-wiele autoportretów

Lekcja anatomii doktora Tulpa

-portret zbiorowy

-postacie z ciemnego tła

-trup w środku, jasny, to od niego bije światło

-kompozycja piramidalna - ożywia i teatralizuje scenę

Archanioł Rafael opuszcza Tobiasza

-dominacja brązów i żółci

-jedynym jasnym miejscem - archanioł

-anioł w odpowiednim skrócie daje złudzenie głębi

Wymarsz strzelców

-choć miał być to portret zbiorowy, Rembrantd dalece odchodzi od przyjętych norm

-skupia się przede wszystkim na ruchu, postacie wychodzą do nas z obrazu

-bardzo ciemna kolorystyka, dla tego przez wiele lat był zwany „strażą nocna”

-niepokój i dynamika

-rozmywa kontury, dla tego tak subtelnie jego postacie gin we tle

Kobieta kąpiąca się w rzece

-bardzo swobodne, ekspresyjne pociągnięcia pędzla nadają dynamiki szatą

-różne materie różnie malowane, co nadaje realizmu obrazowi

-kontrast po między ekspresyjną całością a dopieszczoną twarzą i włosami

Autoportrety

-wiele obrazów o tej tematyce

-gruba faktura

-światło tak pada, że obraz wydaje się być tajemniczy

-ciemne kolory, ale bardzo wyszukane

70.Rubens - tematyka, charakterystyka malarstwa (Na podstawie twórczości Rubensa zanalizuj typowe cechy malarstwa barokowego)

-Flandria

-ekspresyjność, ogromny rozmach

-teatralność

-dynamika

-sceny wielopostaciowe

-dramatyzm

-rola pejzażu

Zdjęcie z Krzyża

-żywe kolory

-gwałtowne kontrasty między barwami ciepłymi a zimnymi, miedzy cieniem a światłem

-realizm

-spokojniejsza niż poprzednie obrazy o podobnej tematyce (podniesienie krzyża)

Porwanie córek Leukippa

-tetralizm

-wymyślne, bardzo tragiczne pozy

-studium ciała ludzkiego

Przybycie Marii medycejskiej do Marsylii

-silny kontrast

- górna część kompozycji spokojna, dolna wzburzona i pełna niepokoju

• góra zimna, dół pełen ciepłych żółci i ugrów

• podział nie równoległą do dolnej krawędzi, a lekkim ukosem

• góra dostojna królowa + dwór, dół mitologia

Sąd Parysa, Trzy gracje

-studia aktów

-ciepła kolorystyka

-kobiety z trzech profili

71.XVII - wieczny portret holenderski - charakter, przedstawiciele, barok (W oparciu o przykłady omów tematykę portretową w malarstwie holenderskim XVIIw.)

-punkty 68 i 69

72.Wymień reprezentanta i na podstawie twojego wybranego malarza scharakteryzuj „złoty wiek” malarstwa hiszpańskiego - barok

Diego Velazquez

-nadworny portrecista

-portrety psychologiczne

-sceny w karczmach, kuchniach, trochę tematyki religijnej

-wkomponowanie martwych natur do obrazów

Stara kucharka

-martwa na pierwszym planie

-postacie z mroku się wyłaniają

-kompozycja na przekątnych krzyżujących się nie w centrum, co pozwala wyeksponować owa martwą

-świetne oddanie materii przedmiotów

-realizm, szczególnie w twarzach postaci

Chrystus w domu Marty

-scena tytułowa w tle, pretekstem do namalowania rzeczywistej sceny - kuchni

-martwa natura na pierwszym planie

-portret dwu kobiet, jakże różnych

-stonowana kolorystyka brązów

Poddanie Bredy

-kapitulacja, lecz malarz ukazuje szacunek dla przegranych

-rozległy pejzaż we tle

-las lanc sprawia wrażenie tłoku zbrojnych

-każda postać, mimo ich ogromnej liczby, przedstawiona z pietyzmem i dbałością o szczegół

portrety karłów

-przedstawia ich jako wspaniałych ludzi, a nie zabawki i obiekt pośmiewiska dworu

-gama poszerzona o złocistości i czerwienie

-zaczyna operować światłem po wizycie we Włoszech

-przedstawia ich, takimi jak byli, ale zawiera w obrazach ich duszę

-„portretuje karły z taką samą dbałością i szacunkiem, z jakim portretował króla”

Papież Inocent X

-portret psychologiczny, surowe spojrzenie, a funkcja tylko widoczna po stroju

-bogactwo różnych odcieni czerwieni

-śmiałe pociągnięcia pędzla

-kontrast bieli i czerwieni

Inflanci

-na ogół całe sylwetki

dokładnie ukazane, szczegółowo bogate stroje

Las Meninas (Panny dworskie)

-ciemna tonacja

-zatajniczony autoportret

-inflantka spogląda na rodziców, którzy nie są ukazani na obrazie, jedynie widzimy ich odbicia w lustrze z tyłu

73.Jakie czynniki wpłynęły na kształt sztuki klasycznej

-odkrycie Herkulana i Pompei i zachłyśnięcie się antykiem, chęć powrotu

-przeciwstawienie się rokoku, zmęczeni nim - postawy antyrokokowe

-odwoływanie do rozumu

-zaczęło się od pruderyjnej Anglii co nie mogła rokoka znieść

-moralizator Hogart - cykle graficzne, powielane i rozdawane by dotrzeć do ludu, prosta historia, wręcz naiwna, dobry warsztat, rzeczywistość w krzywym zwierciadle, problemy mieszczaństwa, rzeczywistość Anglii „młode małżeństwo”, „małżeństwo z rozsądku”

-Chardin - promuje rodzinę, portrety chlubiące moralne, mieszczańskie życie, rodzina, portrety postaciowe we wnętrzach, matki troskliwe zajmujące się dziećmi, wpajające im tradycje i kulturę, wyśmienity warsztat, proste dobrze zaobserwowane sytuacje, myśli o wartościach, uchwycił je w codziennym życiu

-dobre portrety - poparte tradycją, kontynuacja Dycka,

-Reynolds podkreśla arystokracją (swoją też), nawiązuje do wielkich mistrzów, wiele , bardzo wiele prac, przemyślane kompozycje i inne aspekty obrazu, portret realistyczny, gładko i płynnie malowane obrazy, postacie frontalne i w ładnych szatkach, portret reprezentacyjny, oficjalny, ale nie dworski, wszystkie klasy

-Gainsborough bardziej żywy, przyroda, zostawiał szerokie plamy, bez konturu, subtelność twarzy, charakter i psychologia,

-w architekturze renesans Palladiański, Anglia odkrywa tę postać i się nim zachwyca - łączy ja z klasycyzmem, Dynastia Stiuardów chciała mieć coś oryginalnego i swojego, charakterystycznego dla siebie

-pożar Londynu nakazał go odbudować, uczyniono to właśnie w „nowym” stylu

-Jones: miłośnik Włoch, wprowadził rewolucję, architekt nadworny, wielka królewska rezydencja Bialy pałac - Whitehall, wiele dziedzińców, ogromny, 3 kondygnacje, porządek spiętrzony, ryzality, rytm kolumn i okien, zrealizowany tylko w małej części

-Wren: odbudowa Londynu, projekty wielu bazylik, kościołów, łączył gotyk i klasycyzm, komponował po mistrzowsku wieże, Katedra Londyńska św. Pawła (12 wież, wielka bryła, monumentalizm, cechy eklektyzmu, kopuła na bardzo wysokim bębnie i wysoką latarnią, plan krzyża o wydłużonym prezbiterium, dwukondygnacyjna fasada, z wieloma rytmizującymi kolumnami, pojawiają się tymapanony)

74.Scharakteryzuj klasyczną rzeźbę Canovy i Thorvaldsen (na przykładzie dzieł Canovy i Theorewaldsona scharakteryzuj rzeźbę klasycystyczną)

-statyka, harmonia

-wzorowała się na antyku

-tematyka antyczna

-rzeźba parkowa

-alegorie różnych cnót

-rzeźby tytułowane bardzo długimi tekstami (do kilku linijek) praktycznie wyjaśniającymi zamiar artysty

-mocne znaczenie konturu, nie stosownie faktury, wygładzanie

-sztywne pozycje, dostojeństwo, wywyższanie się

-przedstawiano głównie ludzi, antycznych bohaterów, pojawia się akt i portrety, lecz pokazywano jedynie sfery wyższe, uchwycono jedynie podobieństwo fizyczne, bez oddawania charakteru czy psychologii

-stosowano białe, jasne kamienie bez żyłek, by nie wprowadzać niepotrzebnego chaosu

CANOVA

-figury silnie poruszone, (Orfeusz), temat antyczny, forma jeszcze barokowa

-grobowiecKlemensa XIV silnie klasycystyczna architektura pomnika, bez ozdób, ascetyczna, papież błogosławi, przy tumbie dwie alegorie, w cokole ciemne drzwi - do grobowca - symbolizujące wejście do Hadesu (droga do otchłani - myślenie antyczne nie chrześcijańskiej) - tworzył wiele nagrobków

-powtarza żywcem niemalże wiele wzorców antycznych, wychodzi z założenia, że i tak nic lepszego nie wymyśli

-popiersia Napoleona, stylizacja na Cezara, (staje się to niemalże obowiązującym kanonem),

-Wenus zwycięska, portret siostry Napoleona,

-portrety konne

THORVALDSEN

-uczeń Canowvy

-trzy gracje i kupidyn, akt 3 młodych dziewczyn, delikatnie ugięte nogi , pozycje contra postu,

-portrety

-akty

75.Mecenat artystyczny St.Augusta Poniatowskiego - klasycyzm (przedstaw rolę i znaczenie mecenatu artystycznego St.Augusta Poniatowskiego)

-jego dwór staje się centrum życia kulturalnego i artystycznego (obiadki czwartkowe)

-ścieranie się klasycyzmu z Polskimi trendami sarmackimi i napływającymi nurtami romantyzmu

-promuje nadciągający do Polski nurt klasyczny, wielką ambicją króla było stworzenie nowej jakości artystycznej i ideologicznej

-kształcił nowych artystów, wysyłał ich na stypendia zagraniczne i sprowadzał artystów z zagranicy

-często był ideowym twórcą dzieła

-tworzył galerie, plany muzeum i akademii sztuk pięknych

-początkowo tylko dekoracja klasyczna, a struktura barokowa, (rozbudowa zamku w Ujazdowie- Fontana i Merlini)

-pałac na wodzie w łazienkach, (Merlini, Kamstezer), i inne pawilony w parku (królikarnia(trawersacja willi Palladia), pomarańczarnia, biały domek, teatr na wodzie), - angielski ogród. Sam pałac to prywatna rezydencja króla, piętro posiada, od przodu kolumnada,

-przebudowa zamku królewskiego, (Fontana, Merlini, Kamstezer) sale Audiencyjna i Rycerska, zdobione rzeźbą i wielkimi obrazami historycznymi (Bacciarelli - też sprowadzony przez króla), sala tronowa, balowa i prywatne apartamenty,

-Zug - architekt bezkompromisowy, kamienice i pałace możnowładców, ogrody, (zbór w Warszawie) wzorowany na panteonie, surowa forma, zwarty, walec o 4 aneksach, z czego jeden - portyk dorycki,

-Zawadzki - pałac lubomirskich, fascynacja Palladiem, (willa rotonda),

-rzeźba to przedstawienia alegoryczne i historyczne, no i króla

-Burn, (sprowadzony wiemy przez kogo), dekoracja zamku, dla sali rycerskiej, seria popiersi wielkich Polaków,

-Bacciarelli seria malarstwa dla zamku, najbardziej chlubne momenty z historii kraju, portrety wielkich Polaków, podkreślanie męstwo i mądrość władców Polski, (król czuł się spadkobiercą historii) doradca króla w sprawie sztuki, namalował wiele jego portretów, w klimatach reprezentacyjnego portretu barokowo, majestat i duma, pod wpływem romantyzmu nabiera lirycznej, zamyślonej pozy (portret z klepsydrą),

-sprowadzenie Canalleta (Bellotto), by upamiętnił Warszawę i ozdobił jedna z sal na zamku, nadworny malarz, tworzył ”reprezentacyjny wizerunek stolicy” (W pierwszych pracach Canaletta namalowanych w Warszawie, widzimy typowe spojrzenie na miasto okiem cudzoziemca. Jawi nam się ono jako stolica państwa na skraju politycznego upadku, widzimy rozdarcie wewnętrzne, nędzę, ubóstwo i klasę bogatej arystokracji i szlachty, mającej dostęp do kultury. Taki jest choćby obraz „Kolumna Zygmunta III od strony zejścia do Wisły” (1768 - 1770), widzimy zniszczone skrzydło pałacu z prawej, po drugiej stronie rudery okalające kościół Bernardynek, motywy ruin zapewne zaczerpnięte od G.B.Piranesia czy H.Roberta. Stojąca dumnie na środku Kolumna Zygmunta wprowadza ogromny kontrast, cały obraz ma wyraz symboliczny, przewijającą się treścią jest motyw przemijania - „memento moris”. Wrażenie niepokoju potęguje brak jakichkolwiek oznak życia, jest to jeden z nielicznych obrazów Berbarda, na których nie sportretował mieszkańców.

Zupełnie inny wydźwięk mają już następne obrazy, widzimy budzącego się w Bellotto entuzjastę rozbudowy miasta. Malarz tak komponuje „Widok ogólny Warszawy od strony Pragi”(1770), aby pokazać najbardziej reprezentacyjne budowle, Wisłę na której łodzie żyją swoim własnym życiem i jeszcze scenka rodzajową w dolnym rogu. Gdy jej się przyjrzymy,

spostrzeżemy autoportret artysty

podczas pracy jednocześnie rozmawiającego z samym królem. Canaletto oświetlił centrum stolicy, dodatkowo podkreślając jego atuty, możemy tam wyróżnić konkretne budynki, a zabudowę Pragi ukrył w cieniu, jednocześnie w klasyczny sposób rozmieszczając większość ciężaru na dół pracy.

Artysta wielokrotnie podejmuje temat zabudowy centrum z trochę większej odległości, niż gdyby przechodził się ulicami miasta. Taki punkt widzenia obrał choćby w „Widoku Warszawy z tarasu Zamku Królewskiego'(1773), widzimy jasne mury przykryte dachami w brązach i czerwieniach niknące pośród licznej zieleni. Na pierwszy planie uchwycił chwile nauki jazdy konnej, a z lewej prace kamieniarskie nad rozbudową zamku.

Wspomniana już Kolumna Zygmunta niejednokrotnie pojawia się w twórczości artysty, ale ma już zupełnie inny znaczenie, i o ile w „Krakowskich przedmieściach od strony Bramy Krakowskiej”(1767-1768) umieszcza ja z lewej strony na pierwszym planie, nie mieszczącą się w kadrze, podkreślając w ten sposób jej monumentalność, to w „Krakowskim Przedmieściu w stronę Placu Zamkowego”(1774) jest tylko kolejnym elementem, bogatego i kwitnącego miasta. Na obu obrazach Canalotto z ogromnym pietyzmem traktuje mieszczańskie kamieniczki, z dbałością o każdy detal architektoniczny, widzimy jego mistrzostwo w kwestii odtwarzania perspektywy. Prócz architektury malarz ukazuje życie Warszawy, obok handlarzy przechadzają się spokojnie jej bogatsi mieszkańcy i przejeżdżają powozy i karoce arystokracji, i z tą samą uwagą z jaka traktowana jest architektura, ukazane są stroje obecnych tu ludzi.

Artysta część swoich dzieł poświęcił konkretnym obiektom architektonicznym, jak choćby „Rynek Nowego Miasta z Kościołem Sakramentek”(1778) czy „Kościół Wizytek”, widzimy doskonałą obserwacje, oddany jest nie tylko ogólny charakter budowli, proporcje czy kształt, ale widzimy każdy pilaster, każde okno, każde załamanie barokowych budowli. Ale bardzo spłycilibyśmy obrazy odczytując je tylko jako portrety dzieł Tylmana van Gamerena czy Jana Baya. To co się dzieje na pierwszym planie, choć w cieniu ukazuje prawdziwą dusze miasta, widzimy ludzi pochłoniętych handlem, biedaków z żalem przyglądających się targowisku, wiele drobnych scenek rodzajowych rozgrywa się pośród wozów z sianem, workami zboża i bydłem.

Ale Bernardo Bellotto to nie tylko weduty, w spuściźnie jaką po sobie zostawił odnajdujemy również sceny przedstawiające pejzaż wiejski, jak choćby „widok łąk wilanowskich”(1775). To co łączy to dzieło z poprzednimi to scenka rodzajowa na pierwszym planie, orszak królewski oddziela od mieszkańców zagrody stado krów w centrum. Rozciągające się pasma zieleni w tle, jawią się niczym upragniona arkadia. Obraz uderza swa żywą kolorystyką, soczystymi zieleniami i ciepłymi barwami na pierwszym planie, tworzą one zupełnie inny klimat niż „Widok Ujazdowa i Łazienek” (1776). Scena rozgrywa się pośród stonowanych błękitów, turkusów i zieleni.

Na ogół tonące w słońcu misterne przedstawienia obiekty architektoniczne, z delikatnym światłocieniem, nie tylko stały się specyficzną kroniką Warszawy XVIII wieku, prezentowanej w specjalnej Sali Prospektowej w Zamku Królewskim, ale również były bezcenną dokumentacją podczas odbudowy stolicy po II wojnie światowej. Malarz w swoich dziełach potrafił połączyć elementy malarstwa pejzażowego, rodzajowego i weduty, we wszystkich tych dziedzinach był w Polsce prekursorem. I choć nie miał uczniów, jego realizm znalazł w XIX wieku

kontynuatorów. )

76.Malarstwo Davida i Ingresa - tematyka, forma (przedstaw malarstwo klasycystyczne na przykładzie Davida i Ingresa) Charakter XVIII w. Malarstwa francuskiego

DAWID

-Żebrzący Belizariusz; antyk w temacie, stroju i scenerii, skupienie się na ludzkim ciele

-Przysięga Horacjuszy; mężczyźni ostrą, surową kreską w drastycznych -kontrastach kolorystycznych, kobiety miękko, łagodnie i blado, geometryczna kompozycja, heroiczne gesty, w centrum miecze, malowane chłodną szarością, cała tonacja raczej ciepła

-śmierć Marata, bieżące wydarzenia, dramatyczny gest, trupioblade ciało, pompatyczna wymowa,

-Sabinki, wybór z antyku bardzo heroicznego, dramatyczno-tetralnego tematu, scena bardzo zbiorowa, studium wielu ciał, nawet jeśli ciała są rozczłonkowane to nie w sposób ekspresyjny a właśnie teatralne gesty

-Portret pani Recamier, odziana w sukienkę empire, wzorowana na antyku leży na szezlongu (lubość do mebli antycznopodobnych), zimna kolorystyka, skręt ciął bardzo delikatny, stopniowy,

-koronacja Napoleona, portret zbiorowy, postacie nawet te co nei przyszły na ów uroczystość, ale przyzwoitość nakazywał im być, wychwalanie wspaniałości władcy, dostojność, pompa, przepych, ogromna szczegółowość dla podkreślenia

INGRES

-Panna Rivierena tle płaskiego pejzażu, dysproporcja ramion i szyi gładkość i podkreślenie linii, ma coś z średniowieczności, poszukuje piękna

-kąpiąca się, dużo draperii - kotara, poduszki, ręcznik, chusta na głowie w zderzeniu z powierzchnią skóry modelki, różnicowanie faktur, nie widać twarzy, głównym tematem są plecy, złociste światło, spokój, zamyślenie

-Pani de Senonnes; delikatne pociągnięcia pędzla, nieznaczne zatarcie twarzy kobiety, słoneczna tonacja, biżuteria, szczegółowo pokazana, podkreśla majętność, ich kamienie harmonizują z czerwoną sukni i żółcią poduszko-kanapy, dostojność i powaga, ale i ciut zmysłowości, odbicie lustrzane pleców, karku

-Wielka odaliska, jakby nadmuchana, leży tyłem, ale dzięki dodaniu jej kilku kręgów pokazuje twarz, zresztą posiada jeszcze kilka błędów anatomicznych, by dodać jej uroku? odziana jedynie w turban i biżuterię, spokojnie obserwuje widza, brak w niej emocji, płynne linie, jasność, promienistość ciało podkreśla ciemne tło,

Łaźnia turecka, akt zbiorowy, motywy orientalne, studium ciała antyczne, okrągły format, na pierwszym planie ulubiony motyw Ingresa „kąpiąca się”

77.Twórczość Goyi na tle sztuki klasycznej (wykaż odrębność sztuki Goyi na tle klasycyzmu)

„Parasolka”

-projekt gobelinu

-radosna, ciepłe i żywe kolory

-kompozycja trójkątna

-pozy bardzo naturalne

kobiece portrety stojące

-stonowane jednolite tło (energiczne, grube), czasem pejzaż

-stonowane kolory, niewielka ilość dobrze dobranych barw

-szczegółowy strój

-postać ¾, tylko twarz przodem

kaprysy

-piórko i lawowanie, potem odbitki graficzne

-80 „wzorów”

-ukazuje ciemne strony duszy, różne stwory i dziwadła

-przerażają

„Maja naga” „Maja ubrana”

-kolory utrzymane w jednej gamie

-z ciemnego tła wydobywa się sylwetka kobiety

-nagość otwarcie pokazana

„Rodzina Karola IV”

-twarze brzydkie i próżne

-dbałość o szczegół ubioru

-kontrastowe kolory zostały tu zharmonizowanych

-ukryty w cieniu, niczym widmo, autoportret

„Dora Isabel Lobo de Porcel”

-półpostać

-ażurowośc chusty która spowija modelkę

„Staruchy”

-na odwrocie lustra w którym przeglądają się kobiety - „jak się masz?”

-podkreślenie próżności

-straszne twarze, powykręcane, podkrążone oczy, zwiędłe ciała - kntrast w strojnymi sukniami i biżuteriom

-alegoria uskrzydlonego czasu pochyla się nad kobietami i zagląda im przez ramię w lusterko

„Rozstrzelanie powstańców Madryckich”

-jeden z czterech obrazów na temat stłumienia rewolty przeciw tyranom Europy

-uwagę skupia jasna odzież powstańca - reszta w ciemnych barwach

-bardzo drastyczne sceny, trupy, krew

-ekspresyjne gesty bohaterów

Czarne Malarstwo („Satura pożerająca swe dzieci” „Dwie staruchy jedzące) zupę”

-14 scen malowanych na ścianach posiadłości Goy

-ciemne kolory

-maluje szeroką plamom, brak szczegółu

-przygniatające, przerażające sceny

78.Idee wolnościowe w malarstwie romantyków (Na podstawie przykładów przedstaw idee wolnościowe w twórczości malarzy francuskiego romantyzmu)

EUGENE DELACPOIX

Rzeż na Chios

-wielopostaciowość i wieloplanowość

-orientalizm

-oparty na faktach autentycznych

-na pierwszym planie rodziny „czekające na śmierć lub niewolę”

-intensywny kolor

Wolność wiodąca lud na barykady

-stonowane kolory

-realistyczne ukazanie

-symbolizm - mężczyzna w cylindrze - mieszczaństwo, chłopiec z lewa - dziecko ulicy, proletariat, mężczyzna z szablą - lud Paryża

-kobieta - estetyka antyku

„Konie arabskie walczące w stajni”, „polanie na lwa”

-bardzo ekspresyjne kompozycje - skosy i gwałtowne łuki, chaos

-w lwie bardzo żywa kolorystyka

THEODORE GERICAULT

Utratwa „meduzy”

-stłumione barwy dają szarawą kolorystykę (jakby przez mleczny filtr)

-wielopostaciowy akt

-dynamiczne gesty

-na podstawie autentycznych wydarzeń

-moment gdy rozbitkowie dostrzegają statek

-realizm

-heroizm

MICHAŁOWSKI

Samosierra

-kompozycja po ukosie

-znikanie w nicość

ARTUR GROTTGER

W saskim ogrodzie

-pierwszy plan bardzo ciemny niemalże czarny odcina się na tle planu drugiego - jaskrawych zieleni

-weteran powstania i młoda kobieta z dzieckiem - symbolizują ból, smutek i żałobę - nastroje ówczesnego społeczeństwa

Cykle: wojna , Warszawa I, II , Polonia

Na pobojowisku.

Żałobne wieści.

Po odejściu wroga

Obrona dworu.

Schronisko.

Bitwa.

Branka.

-subtelne rysunki bielą i czernią, dbałość o szczegóły, wyraz uczuć,

79.Malarstwo Barbizończyków (w oparciu o twórczość barbizończyków /mal/ wykaż na czym polega nowatorskie ujęcie pejzażu - nazwiska) Przedstaw prekursorów malarstwa impresjonistycznego

NARCISSE DIAZ DE LA PENA

-motywy: orientalna i cygańska (romantyzm), nimfy, akty, sceny buduarowe, przede wszystkim jednak pejzarze

„Las Fontainebleau”

-bardzo często podejmowany motyw

-sztafaż z kobietą dźwigającą naręcze chrustu

-gra świateł daje efekt rozedrgania obrazu

CONSTANT TROYON

-realizm

-sceny historyczne

-tematyka animalistyczna

„Woły idące do pracy na polu. Ranek”

-świetnie oddane poranne światło na grzbietach i porożach zwierząt

-gra świateł

THEODORE ROUSSEAU

-pejzaże, kopie,

„Dęby w Apremont”

-dzięki perspektywie oddaje ogromną przestrzeń

-„pod światło” malowane drzewa na tle słonecznego pejzażu

-powściągliwe operowanie kolorem

CHARLES FRANCOIS BAUBIGNY

-pejzaże, pejzaż historyczny, woda (pływające atelier),

„Śluza w dolinie Optevoz”

-wyszukany kolor

-żywe kolory +świeża wizja

-jasność sceny

JAN FRANCOIS MILLET

-ludzie prości, w życiu codziennym, na ogół przy pracy

-ciepłe kolory

-nie uważał się za barbizończyka, ale tworzył z nimi

„Odpoczynek żniwiarzy”

„Kobiety zbierające kłosy”

-poza trzech kobiet, zgarbionych, pochylonych, mówi o ich „umęczeniu”

-w tle żniwa

„Anioł Pański”

-intymny nastrój sceny

-malowany „pod słońce” więc pierwszy plan jest bardzo ciemny

„Karmiąca”

-mimo tonacji zielononiebieskiej - obraz ma wiele ciepłych obszarów

-macierzyńska troskliwość

„Kobieta ubijająca masło”

-pastel i ołówek

„Prządka, paserka kóz z Owernii”

-relacje światła i cienia - krok ku impresjonistom

-żabia perspektywa

-ciepłe ekspresyjne niebo

80.Realizm w XIX - wiecznym malarstwie (omów zagadnienie realizmu w XIX w. W malarstwie francuskim.)

CONSTANT TROYON

-realizm

-sceny historyczne

-tematyka animalistyczna

„Woły idące do pracy na polu. Ranek”

-świetnie oddane poranne światło na grzbietach i porożach zwierząt

-gra świateł

JAN FRANCOIS MILLET

-ludzie prości, w życiu codziennym, na ogół przy pracy

-ciepłe kolory

„Odpoczynek żniwiarzy”

„Kobiety zbierające kłosy”

-poza trzech kobiet, zgarbionych, pochylonych, mówi o ich „umęczeniu”

-w tle żniwa

„Anioł Pański”

-intymny nastrój sceny

-malowany „pod słońce” więc pierwszy plan jest bardzo ciemny

„Karmiąca”

-mimo tonacji zielononiebieskiej - obraz ma wiele ciepłych obszarów

-macierzyńska troskliwość

„Kobieta ubijająca masło”

-pastel i ołówek

„Prządka, paserka kóz z Owernii”

-relacje światła i cienia - krok ku impresjonistom

-żabia perspektywa

-ciepłe ekspresyjne niebo

POLSKA

Nr.83 - Michałowski

ALEKSANDER KOTSIS

Ostatnia chudoba

-scena z życia podhalańskiego ludu

-dramat biedy

-realizm

-psychika i nastrój postaci

-oświetlenie podkreśla wymowę sceny

-obraz tonie w brązach

Bez dachu

-tragedia ubogiej rodziny przesiedleców

-melancholijny, liryczny nastrój

-subtelna, ciepła kolorystyka

-roztopienie konturów, dający efekt zamglenia

-szkicowość, szerokie plamy

Dziewczynka z lalką

-jasne brązy i czerwienie

-praca niedokończona

-delikatnie malowany, lekkimi pociągnięciami pędzla

-przez niewyraźność tła, podkreśla malarz odrębność dziecinnego świata dziewczynki

Dzieci przed chatą w górach

-sentymentalny, idealizowany

-na tle pejzażu górskiego

-delikatny koloryt

MAKSYMILIAN GIERYMSKI

Przed cmentarzem

-codzienne sceny prowincjonalnych wsi i miasteczek

-jesienna, chłodna aura

-liryzm

Wiosna w małym miasteczku

-zdecydowane pociągnięcia pędzla, żywa faktura

-monochromatyczna gama barwna (prawie)

-duży ładunek ekspresyjny

-przypadkowa scena

ALEKSANDER GIERYMSKI

Święto trąbek

-tematyka najuboższych - getto żydowskie

-brzeg Wisły, kilka czarnych postaci niczym mrówki odcinają się od stonowanego otoczenia

Piaskarze

-fotograficzny realizm

-reportaż z pracy

-asymetryczna kompozycja

-uchwycenie ruchów i gestów pracujących ludzi

-subtelnie ukazane świetlistości różnych materii - harmonizują z sobą

-realizm

Trumna chłopska

-w bardzo oszczędny i prosty sposób pokazano ból i smutek po stracie dziecka, dzięki tej prostocie działa wyjątkowo mocno

-łączeni impresjonizmu (jasność)z ludowością polską

81.Tematyka rodzajowa i pejzażowa w malarstwie polskim XIX w. (na wybranych przykładach omów tematykę polskiego malarstwa drugiej połowy XIX w.)

KOTSSIS

Nr.80

Tatry - widok na Giewont

-realizm

-romantyczne ujęcia, nastrój, szarozielonkawa kolorystyka - mgły

ALEKSANDER GIERYMSKI

„W altanie” i „studium do obrazu Altana”

-głęboko rozpatrzone zagadnienie światła, wiele szkiców refleksów barwnych na pergoli

-praca nad obrazem trwała 5 lat, artysta nie zadowolony z efektu zniszczył obraz

-rokokowa scena

Wnętrze Bazyliki św. Marka w Wenecji

-ciemne wnętrze, niczym nokturn ożywiony delikatnym, sączącym się światłem

-tajemnicze, niczym mistyczne wnętrze wypełnione ciszą i skupieniem

-ciepła tonacja, kapiąca złotem świątynia

JÓZEF CHEŁMOŃSKI

Babie lato

-kontrast między horyzontalnie leżącą jasną dziewczyną a czarnym pionowym psem

-duża perspektywa uzyskana szafarzem ludzko -zwierzęcym na horyzoncie

Przed karczmą

-swobodna i szeroka technika

-charakterystyka chłopska

-tonacja ciemno brązowo -fioletowa

-faktura grubych, impresyjnych plam

Dropie

-jasna, niemalże monochromatyczna kolorystyka szrościoróżów

-element patriotyczny

-nostalgia i liryzm

Studium do Głuszca

--swobodna plama barwna

-stonowane brązy

-wydźwięk symboliczny

Czwórka

-czołowe ujęcie rozpędzonych koni

-dynamika i ruch

-apokalipsa lub standardy ukraińskie

Kuropatwy

-monochromatyczny

-melancholijny

-połączeni rysunkowości ptaków z malarskością śniegu

Sprawa u wójta

-zimowe otoczenie kontrastują z ciemną „masa ludzką”

Bociany

-ludzie w bliskim kontakcie z naturą, swobodni

-radosny nastrój i słoneczną aurę podkreśla żywa kolorystyka-polski krajobraz

82.Scharakteryzuj XIX w. - malarstwo historyczne w Polsce (XIX-wieczne malarstwo historyczne w Polsce)

JULIUSZ I WOJCIECH KOSSAKOWIE

-sceny wojskowe -bitwy, bardzo dużo postaci (po prostu tłumy) i bardzo dużo koni

-żywa, raczej chłodna kolorystyka

-portrety konne

-mocno zaakcentowana przyroda w tle

Panorama Racławicka

-ogromne, realistyczne dzieło przedstawiające bitwę

-wiele scen

-historycyzm, wierność faktom

-praca zbiorowa wielu artystach

-ogromna przestrzeń

Olsztynka Grochowska

-walka (wycinek bitwy, widzimy tylko jedną z stron)

-stonowanie fioleto-niebieskości z zielonościami

-las

-wiele postaci

-kilka centrów

-precyzja przedstawienia

-atmosfera, ładunek emocjonalny, jemu podporządkowana prawda historyczna

JAN MATEJKO

Stańczyk

-czerwona postać błazna o twarzy Matejki odcina się od ciemnego tła

-dbałość o każdy detal

-w otwartych drzwiach przyjęcie

-sporo treści i wiele możliwych informacji

Kazanie Skargi

-główny bohater w ekspresyjnej postawie, reszta statycznie upozowana

-różne reakcje słuchaczy (modlitwa, teatralne gesty, logiczne myślenie)

-rękawiczka - symbol wyzwania

-w środku sceny konkretne osoby od których zależał los Polski

-fioleto-czernie + czerwień

Bitwa pod Grunwaldem

-bitwa, tłum

-ekspresja ruchu, podkreślana mocno udrapowanymi szatami, brak wolnej przestrzeni

-symbolizm, przedmioty z różnych epok

-kolory stłumione, jakby za mgłą

-brak perspektywy

Poczet królów i książąt polskich

-niektóre portrety na podstawie badań nad czaszkami portretowanych

-ołówek

-studia ubioru, rekwizyty

ARTUR GROTTGER

Ucieczka Henryka Walezego z Polski

-atmosfera grozy, noc, napięcie i lęk

-drogę uciekinierom rozjaśnia światło księżyca

HENRYK RODAKOWSKI

Wjazd Henryka Walezego do Krakowa

-nurt malarstwa historycznego

-ciepła, żywa gama barwna

-światło oświetla głównego bohatera, wyławia go z pośród cieni

-dynamiczne palmy farby, faktura, podkreślają ruch jeźdźców

Wojna kokosza

-portret zbiorowy

-odmienne nastroje i stany emocjonalne, każdego z bohaterów obrazu

-teatralna kompozycja

JÓZEF BRANDT

-sceny z życia kresowego

-awanturnicza epoka, Tatarzy, kozacy, buńczuczna szlachta, rycerstwo

-pomysł epiczny, dużo opowiadania

-dramatyczne ruchy

-dekoracyjność

-pieszczotliwie potraktowany detal, kostiumy, broń

- portrety konne („W pochodzie”, „Jeździec”, „Zaloty”(dwa konie na pierwszym planie), „strzelanie z łuku”)

„Odbicie jasyru”

-napad husarii na obóz tatarski

-ogromny, wielka panorama rozsadza ramy kompozycji

-akcja podzielona na wiele epizodów rozrzucona po całym obrazie

-masa ludzi

-iluzjonizm (unoszący się dym)

-konie po mistrzowsku, w skomplikowanych pozach

„Czarniecki pod Koldyngą”

-scena historyczna

-kolorystyka brązowo szara z akcentami czerwieni i niebieskości

-pejzaż zimowy, realistyczny i smutny

-dym i kolorystyka tak rozłożona by dawało wrażenie ciężkości

-tłum koni i ludzi

83.Twórczość P. Michałowskiego (Przedstaw twórczość Michałowskiego - wybitnego przedstawiciela polskiego romantyzmu)

Jednym z głównych artystów romantycznej Polski był Piotr Michałowski. W dwusetną rocznicę jego urodzin krakowskie Muzeum Narodowe zorganizowało wystawę poświęconą jego twórczości. Wśród ponad czterystu prezentowanych tu prac, portrety zajmują szczególne miejsce. Michałowski malował człowieka we wszystkich okresach życia, pomiędzy wieloma różnymi wizerunkami wiszą obrazy z dziećmi i młodzieżą, przeplatane twarzami i sylwetkami starców. Lecz, o ile w doborze wieku modela widzimy ogromną różnorodność, to w przypadku klasy społecznej portretowanych, Michałowski był wręcz monotonny. Na zdecydowanej większości portretów widnieją zaczerwienione twarze chłopów, uśmiechnięte oczy stajennych chłopców czy zmęczone wieśniaczki. Artysta malował głównie prostych, ciężko pracujących w polu ludzi, ale sportretował również swoją rodzinę i kilka sławnych osób. Pojawiają się portrety konne dowódców, malarz bardzo chętnie uwieczniał Napoleona, już przekraczając próg galerii uwagę przykuwa ogromny (259 x 204,5 cm) „Napoleon na koniu”. Ta grupa jest połączeniem dwu tematów, które artysta najchętniej malował, pierwsza, jak już pisałam, to ludzie wiejscy, a druga to konie. Czasem mam wrażenie, że pejzaże, sceny batalistyczne i postacie przy zwierzętach były dla Michałowskiego tylko pretekstem do malowania koni i muszę przyznać, że robił to po mistrzowsku. Na obrazach jawią nam się te zwierzęta jak żywe, doskonale została przedstawiona budowa mięśni, malarz pokazywał konie w różnych sytuacjach, lecz zawsze były to pozy naturalne, co świadczy o dokładnej obserwacji. Muzeum zdradza nam tajemnicę kunsztu Michałowskiego, obok wielu obrazów olejnych, zostały wystawione szkice w ołówku i akwarele, widnieją tu setki sylwetek koni, fragmenty tych zwierząt, jak i budowa szkieletu i tkanki mięśniowej, są tu szybkie szkice, które kilkoma kreskami oddają charakter modela, jak i dokładne rysunki, zawierające wszystkie potrzebne do obrazu szczegóły.

Kolejnym elementem, którym Michałowski zachwyca to niesamowity świat kolorów. Praktycznie wszystkie obrazy toną w złocistych brązach, zgaszonych czerwieniach i ciepłych zieleniach, paleta artysty jest bardzo bogata, lecz barwy których używał są stonowane i doskonale do siebie dopasowane, co sprawia, że oko widza z przyjemnością ślizga się po ciepłych płótnach mistrza.

Twórca w portretach skupiał się głównie na twarzach modeli, traktując resztę obrazu dość powierzchownie, kładł ekspresyjnie laserunkową warstwę farby sugerującą kolor i układ szat. W ten sposób segregował elementy obrazu na bardziej i mniej ważne, ale uzyskał jeszcze jeden efekt, oglądając takie obrazy jak „Kardynał”, czy „Portret Marii Michałowskiej” dostrzegamy pod cienkimi warstwami farby twarze innych osób. Historycy sztuki dokładnie zajęli się obrazami tego malarza i poddali je badaniu promieniami rentgena X i podczerwieni IR. Efektem tych działań było odkrycie pod warstwami farby innych kompozycji i odmiennych tematów, jak te na płótnie. Muzeum przedstawia kilka obrazów z dokładnym opisem rezultatów badań nad poszczególnymi pracami.

Wystawa Piotra Michałowskiego prezentuje dzieła, które powstawały przez całe życie. Dzięki zdecydowaniu się na wąską tematykę i kolorystykę artysta mógł swój warsztat malarski doprowadzić do perfekcji. Niesamowity klimat prac, osiągnięty interesującym kolorem i odważnymi kompozycjami nie pozwala zapomnieć zarówno o wspaniałych olejach, dopracowanych akwarelach jak i o samym artyście.

PIOTR MICHAŁOWSKI

Swńko”

-grube niedokładne, ale bardzo ekspresyjne pociągnięcia pędzla

Żydzi

-zbiorowy portret

-uchwycenie charakteru

Samosierra

-kompozycja po ukosie

-znikanie w nicość

84.Charakterystyczne cechy impresjonizmu na podstawie przedstawicieli (Na czym polega działanie koloru w malarstwie impresjonistów i skupiających .......)

-MONET ad 85.

-MANET

-śniadanie na trawie, Olimpia, Kolej żelazna, Argenteuil, bar w Folies-Bergere,

-gruntowanie jasnym kolorem, co daje obrazowi jasności

-pierwszy plan gęstą farbą, tło prawie laserunkiem

-brutalne przejścia od jasnych bard do ciemnych - „dowartościowanie światła”

-DEGAS

-klasa tańca, primabalerina, absynt, czesząca się kobieta, dwie tancerki podczas przerwy

-kadruje jak aparat - ucinając w najmniej oczekiwanym momencie, to co go nie interesuje,

-atłas spódniczek świetnie współgra z światłem - odbijając go i reflektując

-kulisy namalowane szybko, farba kładziona w różne strony, ewidentne ślady pędzla, niemalże wydrapania podkreślone czarną kreską

-ubranie podkreśla liniami w stronę w którą się układa, refleksy świetlne

-stosuje pastele - idealnie nadają się do teorii nakładania koloru, co się ma zlewać

85.Na przykładzie twórczości Moneta omów elementy techniki malarstwa impresjonistycznego

-redukcja bieli i czerni do minimum

-barwy dzielę się na podstawowe i dopełniające

-drobne, nakładające się dotknięcia, efekt widoczny gdy się patrzy z daleka- puentylizm

-nakładanie garby szybkimi, krótkimi pociągnięciami pędzla, z pewnej odległości zlewają się w jedno (rzadziej się miesza farbę na palecie) - oko widza uzupełnia obraz, powstaje gdy się nań patrzy

-malowanie grubymi pociągnięciami, zostawianie śladów - pionowych i poziomych w Regatach w Areenteuil

Impresja, wschód słońca, chromatyczne barwy - pomarańcz blada turkusozieleń,

-Dworzec Sanit-Lazare - notowanie zjawisk ulotnych - para wodna, materia stali i szkła w konstrukcji dworca - refleksy na szkle

-powtarza motywy te same wielokrotnie w różnym oświetleniu: Stogi, Katedra w Rouen, cienie są niebieskie, fioletowe a nie czarne,

-z biegiem lat kładzie coraz grubsze warstwy farby i rozbicie już nie jest tak widoczne

-Londyn tonacja niebieskiego i różu, uchwycenie mgły, fascynacja Turnerem,

-Nenufary - bardzo różne tonacje tej serii, od furii barwnych po delikatne błękitofiolety, bardzo grubo kładziona farba, powstała jakby panorama otaczająca widza za wszystkich stron wodą,

86.Oceń (omów) wpływ impresjonistów na malarzy polskich - przedstawiciele

-choć w Polsce nie pojawił się impresjonizm jako kierunek i jacyś szczególni jego przedstawiciele, to bardzo wielu malarzy przeszło przezeń jako jeden z etapów, lub przynajmniej w jakiś sposób przyjęli niektóre z jego postulatów

-PANKIEWICZ- chętni przerzuca się na malarstwo koloru i wrażenia, „Lato”- pełne światła, szybką plamą zanotowana przyroda, słońce na koronie drzew - jedyny temat, „wóz z sianem”, plamy grób w różnych kierunkach określają przedmiot i różnicują fakturę, pejzaże Francji, pełne światła, jasne - niemalże pastelowe, noktumy - wrażenia nocne, światło nocy

-ALEKSANDER GIERYMSKI(„W altanie” i „studium do obrazu Altana”

-głęboko rozpatrzone zagadnienie światła, wiele szkiców refleksów barwnych na pergoli, praca nad obrazem trwała 5 lat (niczym Monet nad Stogami) Trumna chłopska łączeni impresjonizmu (jasność)z ludowością polską, „piaskarze” problem wody i piasku, światło)

-CHEŁMOŃSKI Przed karczmą, swobodna i szeroka technika, -tonacja ciemno brązowo -fioletowa, faktura grubych, impresyjnych plam)

-WYCZÓŁKOWSKI - „kopanie buraków” - tematem Milet, formą impresjonista, światło , powtarzanie jednego motywu w nieskończoność, „gra w golfa” szkicowe ujęcie, wrażenie światła na koszulach,

-PODKOWIŃSKI - „dzieci w ogrodzie” - światło, przyroda, tonie w słońcu, , „Krajobraz z sobótki” jeden z licznych pejzaży, rozległa przestrzeń, szybko malowany, gruba faktura, kolorem uzyskując przestrzeń,

-MEHOFFER - tematami ogrodów, przyrody, czasem stosując szeroką plamę, „rynek krakowski” - niebieski cień, jasność bijąca z obrazu,

-WYSPIAŃSKI, pejzaże, pastelom notuje szybko wrażenie, widoki z okna pracowni, bardzo jasne, niebo zimowe, śnieg, niebieskie cienie

-BOZNAŃSKA „Martwa natura z Wazą” rozjaśniona tonacja, bardzo szybkie i ekspresyjne pociągnięcia pędzla notują obserwację, Kwiaty, uchwycą tylko charakter, brak konturu, kolor, kolor, kolor, „imieniny babuni” - jasność bijąca z obrazu, bogata faktura,

87.Wyjaśnij podstawowe założenia neoimpresjonizmu w oparciu o twórczość Sourata

-początkowo maluje gęstą plamą, szybkim pociągnięciem pędzla, w różnych kierunkach - „kamieniarz” - pointylizm

-potem zaczyna stosować dywizjonizm - nakładanie kropek lun kwadracików z podstawowych kolorów na płótno, w oku widza się zlewają, uzyskiwanie odpowiedniego koloru poprzez odpowiednią proporce punkcików w odpowiednich kolorach podstawowych - pudrująca się, - rozszczepienie plamy barwnej

-światło, reguły, tłumaczył naukowo, interesował go naukowy aspekt

-matematyczne obliczanie kompozycji

-wierny impresjonista w tematyce, ale koncepcja wrażeniowa mu nie odpowiada, on chce malarstwa intelektualnego

-kropki mogą być różnej wielkości (im większy obraz tym większe), ale i są różne na jednym obrazie, są kładzione pod różnymi kierunkami

-pracował w pracowni, bardzo żmudny proces

-„Niedzielne popołudnie na Grande-Jatte” statyczna kompozycja, kolor jasny jeszcze impresyjny, „modelki” na ścianie jego własny obraz,

88.Wyjaśnij dywizjonizm, cloisonizm, pointylizm (kloizjonizm, puentylizm)

Puentylizm drobne, nakładające się dotknięcia, efekt widoczny gdy się patrzy z daleka- „katedra w Rouen”

dywizjonizm - nakładanie kropek lun kwadracików z podstawowych kolorów na płótno, w oku widza się zlewają, uzyskiwanie odpowiedniego koloru poprzez odpowiednią proporce punkcików w odpowiednich kolorach podstawowych - „pudrująca się”Sourata

cloisonizm - metoda twórcza w malarstwie; została zainicjowana przez artystów członków tzw. szkoły z Pont-Aven (m.in. E. Bernarda, P. Gauguina); polega na operowaniu płaską, jednobarwną, nasyconą plamą, obwiedzioną wyrazistym, ciemnym konturem, co daje efekty zbliżone do emalii, witrażu;

89.Twórczość Cezanne'a jako zapowiedź zmian w malarstwie XXw.

-przeszedł przez impresjonizm, jeden z etapów w rozwoju

-maluje rytmicznymi pociągnięciami pędzla jakby dostosowanymi do przedmiotu, oddającymi jego charakter

-czasem mnożył punkty obserwacji, i perspektywy by w pełni pokazać różnorodne przedmioty, każdy przedmiot posiada swoją własną perspektywę, związki między przedmiotami, jakaś iluzyjność,

-Autoportret w białej czapce; jeden z wielu autoportretów (każdy wykazuje inne cechy zgodne z okresem, który przechodził), farba nakładana seriami regularnych i precyzyjnych dotknięć pędzla, dość precyzyjne (jak na Cezana) pokazanie twarzy, spokój, ciepła tonacja

-Gracze w karty, leniwość i koncentracja, wiele szkicy, kilka kompozycji,

-martwa natura z jabłkami i pomarańczami, przedmioty często się powtarzające w obrazach, bardzo dziwne skosy, draperia agresywna, niczym skała, układy w piramidę by uzyskać wrażenie masy, przedmioty wpływają na siebie

-Góra Sainte-Victoire, specyficznymi dotknięciami tworzy pulsującą mozaikę, ów dotknięcia jednostką obrazu, stawiając koło siebie kilka w jedną stronę pokazuje przedmiot, kształt geometryczny, jeden z ulubionych motywów Cezana, wielokrotnie powtarzany, geometrycznym na granicy abstrakcji,

-odrzucanie poprzednich wzorców, na rzecz wypracowanie swojego indywidualizmu, wedle potrzeb wewnętrznych, co nie znaczy że potępiali malarstwo klasyczne, wręcz przeciwnie

-całe życie maluje w plenerze

-konstruktywizm, nieznaczne zmiany punktu obserwacji, czasem kilka metrów dla innej perspektywy

90.Kolorystyczne rozwiązania - postimpresjonizm (wykaż indywidualne traktowanie zagadnień malarskich na podstawie sztuki postimpresjonizmu) Na czym polegał wpływ Cezannne'a, van Gogha i Gaugina na sztukę XXw.

-CEZANE ad 89.

-VAN GOGH

-grube warstwy farby,

-pociągnięciami pędzla dopasowuje się do przedmioty, cegły to krótkie, grube prostokąty, koła na wódzie są smukłe i zakrzywione odpowiednio, trawy długie i smukłe - Most Langlois - jest też jednym z obrazów malowanych pod wpływem impresjonistów, ciepłym, słonecznym, z niebieskimi cieniami

-kolor surowy, prosto z tuby

-słoneczniki już są malowane za pomocą ruchu i koloru

-nokturny: (nocna kawiarnia, gwieździsta noc) maluje w plenerze, skupia się na kolorach nocy, na kolorach światła lampy, szuka różnych barw w ciemnościach

-Pokuj artysty w Arles, obwiedzenie przedmiotu w kolorze ciut ciemniejszym od niego, żywe kolory, którymi uchwycił prostotę, nawiązanie do pustego krzesła i fajki oraz Fotelu Gaugina

GAUGUIN

-był prekursorem symbolizmu

-widzenie po kazaniu, duże, dekoracyjne plamy czystego koloru, uproszczone motywy, głębia uzyskiwana kolorem, a nie perspektywą (z której zrezygnował), wpływ japońszczyzny

-żółty Chrystus, charakterystyczny dla syntetyzmu i prymitywizmu, tylko najważniejsze linie i głębia, szerokie plamy, ale dość płasko kładzione, nie modelowane, kolor czysty, używanie zdecydowanych kolorów, płynna, wyrazista linia konturowa, drobny światłocień, syntetyzm , zestawił modlące się bretonki i widzenie jakiego doznają,

-cóż to? Jesteś zazdrosna? „Thaitańskie kobiety na plaży” Jedne z serii wielu obrazów Taitańskich, leniwość, bezczynność, otoczeni jest bardziej ozdobnymi plamami niż coś przedstawiającymi, dekoracyjność, linie dostają nie lada zadanie, oranmentalnośc, nadaje kolorowi główne znaczenie, to przez odpowiednie zestawienia barwne mówi to c ma do przekazania

-skąd przychodzimy? czym jesteśmy? Dokąd idziemy? Bardzo węzełkowate płótno, szczotka malowane, rodzaj, testamentu, podsumowania, dialog z innymi działami wielkich mistrzów jak i własnych, pojawiające się motywy pochodzą z innych dzieł, zorganizowanie przestrzeni, harmonijne zestawione ze sobą wielu elementów, mimo że każdy pozostaje niezależnym, pomarańczowe odcienie skóry - malarska odwaga

WPŁYW

-dzieło sztuki przestaje reprezentować rzeczywistość, malarstwo znakiem, gestem, kwestia wyrazu

-cezane, malowanie z natury, abstrakcjonizm, van Gogh, Gauguin, symbolizm, kubizm, ,

-van Gogh - prekursor ekspresjonizmu, nokturmy różnych kierunków malowane z natury, fowizm, Matisse, i wielu innych przyznających się do inspiracji nim

Gauguin - bezpośrednio odwołują się do niego Nabiści, ale miał swój wpływ na fowistów i kubistów, a deklaracja przestrzegająca przed malowaniem z natury - abstrakcjonizm? symbolizm

91.Scharakteryzuj założenia ekspresjonizmu w oparciu o reprezentantów ugrupowań artystycznych

-wyjątkowa siła działania, deformacja, przerysowanie, napięcie, w sposób symboliczny oddawanie swojego wnętrza stanów duchowych, bunt, krzyk, mówi o tym co trudne i bolesne w ludzkim życiu, ,

-tradycyjne tematy w nowy sposób, nowa estetyka, jaskrawe, kontrastowo zestawione kolory, łamane i krzykliwe linie,

-w Berlinie powstaje grupa DIE BRUCKE, (Kirchner, Heckel, Schmidt-Rottluf, Bley)zerwanie z akademizmem, niszczenie konwencji, emocje ponad kompozycje

-KIRCHNER -fascynacja sztuką oceanii i murzyńską, „scena uliczna” szybki i gwałtowny rytm, świtała kolorystyka, uproszczenia, zgeometryzowanie, dużo czerni, ruchliwość miasta, łamie linie przekątne i pionowe dodając dynamikę, żywe swobodne pociągnięcia pędzla,

NODLE - przelotnie z Mostem, drasctycyzm, tematy religijne i erotyczne, w sposób bardzo odważny, ryzykowny swą wulgarnością, postacie groteskowe i karykaturalne, „w kawiarni” - kontrast świetlny, ciemny facet na pierwszym planie kontra trzech, rozedrganych, jaskrawych tam dalej, czerwienie i żółcie, gęsta farba + śmiałe pociągnięcia daje głęboką fakturę,. „ukrzyżowanie” ilustracje do nowego testamentu, emocjonalna siła, pożar kolorów, ciało Chrystusa żółte - duchowe znaczenie kolorów, , zainteresowanie twórczością prymitywną, zamiast geometryzacja twarzy - groteskowa stylizacja, wykrzywione maski,

-w Monachium powstaje BŁĘKITNY JEŹDZIEC (Marc, Kandinssky potem Klee) pryzmat koloru i duchowości, czerpanie ze sztuki ludowej,

MARC- duchowość koloru - żółć kobieca, błękit męski, czerwień ciężka głównie maluje zwierzęta, „małe żółte konie” „niebieski koń I”, delikatny ruch rytm, zbliża się ku abstrakcji

NOVEMBERGRUUPPe - polaryzacja sztuki wśród ludu - Otto Dix -protest przeciw wojnie, mistycyzm i tematy biblijne,

PROTOEKSPRESJONIŚCI

ENSOR - groteska, dysonansy barw i kształtów, świat ludzi-masek, masek-potworów, okrucieństwo, syderstwo („szkielety pragnące się ogrzać”)

EDVARD MUNCH

Poranek 1884

-wiele szkiców, akwareli przed przystąpieniem do pracy - powstają 3 wersje, studiowanie różnych aspektów danego motywu

-naturalizm

-pod wpływem nauczyciela Christiana Krohga

-kolor podporządkowany ogólnemu nastrojowi obrazu - delikatnemu, rozmarzonemu

-swobodnie potraktowane przedmioty

Chora dziewczynka 1885-6

-gruba faktura, żłobienia uzyskana przez drapanie farby szpachlą lub nożem

-kontrast mizernej twarzy z ogromną poduszką o podobnym kolorycie podkreślające słabość dziecka

Krzyk 1893

-ogromna deformacja podkreśla przeżycia postaci

-ukosem dzieli obraz na dwie części

-bliskość abstrakcji, żywe kolory symbolizują nastrój postaci

-autoportret

-50 różnych wersji „Krzyku”

Wampir 1893

-cykl „fryz życia” oddający najsilniejsze uczucia,

-symbolicznie ujęte więzy łączące kochanków jako rude włosy opadające na mężczyznę

-lęk przed kobietą

-jasnawe kolory wydobywają się z mroku

Dojrzewanie 1894

-akt bardzo młodej dziewczyny

-niepokój dorastanie, strach i lęk pokazany gestem i mimiką modelki

-łączy z sobą techniki, bardzo przemyślana kompozycja

Madonna 1894-5

-związek zmysłowości i religii

-kolorem nadaje dramatyczną wymowę obrazom

Pocałunek 1897

-twarze stapiają się w jedna bezkształtną formę

-niebieską firanką oddziela zakochanych od reszty świata

-swobodne, szerokie pociągnięcia pędzla

-obrysowanie postaci konturem, nie wyciągnięcie natomiast bryły

Czerwony winobluszcz

-kolor nieadekwatny do rzeczywistości, ostre i agresywne

-budynek wyraża stan psychiczny postaci

-postać przerażona, obojętna na „swój” świat nawiązuje kontakt wzrokowy z widzem

Taniec życia 1900

-obraz zamykają dwie sylwetki tej samej kobiety, która przeszła metamorfozę

-taniec niczym zabawa wampirów

-spójna kompozycja

-brzeg morza

Damy na moście 1935

-przez całe życie wiele wersji tego motywu

-uproszczone, schematyczne formy

-ciemny kontur

-żywy kolor

92.Symbolizm w malarstwie francuskim przełomu XIX/XX w.

MOREAU

-prace bardzo szczegółowe, dekoracyjne, posiadają orientalny ornament, mają w sobie coś z estetyki buddyzmu,

-baśniowy klimat nadprzyrodzoność, dziwność, oniryzm

-mieszanie elementów mitycznych, biblijnych i średniowiecznych

-Orfeusz, ilustracja mitu, złociste światło, dziewczyna niosąca głowę Orfeusza na liże, żal, smutek, melancholia, kolorystyka poważna, mimo, że ciepła

-Widzenie, biała szczegółową ale czystą linią z brązowo złocistej masy wydobywa wnętrze świątyni (kreska sobie tło sobie), w tej masy również w taki sposób nieśmiało wyjawiają się postacie stopione z architekturą, wizja kobiety lub idealistyczna lub sataniczna i perwersyjna, (tu ta druga),

-Jednorożec, zaczarowana wyspa, zderzenie dopieszczonego, precyzyjnego pierwszego planu z ogólnikowo potraktowanym tłem,

CHAVANNES

-senny, melancholijny klimat, noc, blade kolory, ogranizona paleta, spłaszczony obraz

-dużo treści, literackości, alegorie, arkadia, (lubił komponować kawałek lądu po skosie od lewej do dołu prawej. Dziurę tak postało wypełnia jeziorowa nim delikatne góry i gdzieś połowa to niebo)

-sen, trzy alegorie Amor- z kwiatami, Fortuna z monetami i Sława z wieńcem laurowym, ogromne zróżnicowanie - kobiety delikatnym rysunkiem, prawi giną i rzeźbiarski, mężczyzna z ostrym światłocieniem,

-jasnowidztwo, obsesja na punkcie snu, halucynacji tworzy „chorobliwe” dział, ukazywane pędów, pragnień, homoseksualizm, erotyzm ,śmierć i religijność,

REDON

Potworne niesamowite postacie, cyklopy, olbrzymie pająki - litografii, czerni, potem kolor, światło płynące od postaci, kolor ma symbol,

-Rydwan Apollona, kolor kładziony samą plamą, przechodzi z jednego odcienia w inny, konie malowane tak samo, jedynie zaznaczone delikatnym konturem podstawowe szczegóły bije od nich jasność,

KNOPFF

-bardzo przemyślane kompozycje, definiuje malarstwo jako osobliwą interpretacją snu

-Sfinks (!!!o to to) lub pieszczota, znów temat kobiety demona, spełnienie żądz, nieokreśloność płci,

BOCKLIN

-Niemiec,

-wyspa umarłych, groza i nieuchronność ostatniej podróży, małość człowieka wobec natury, losu, cisza, skopuj podnoszą monumentalność, tonacja ciemnoniebieska, antyczne charakter, kolumnada przy wejściach do grobów, cyprysy - symbol śmierci (ponoć)

93.Nowe zagadnienia formalne w malarstwie fowistów

-gwałtowność koloru, żywe zestawienia, nieadekwatność kolonu do przedstawianego przedmiotu, czysta barwa, kontrasty,

-MATISSE

-Luxe, calme, et volupte, technika pointylistyczna, ale kolor bardzo surowy, mimo ciepłych kolorów, przebijając biel sprawia, że jest zimny, brak szczegółu, szkicowy charakter

-Cyganka, kolor i sposób nakładania ma ogromną siłę wyrazu, tło sprowadzone do płaskich plam barwnych,

DERAIN

-początkowo stosował metodę pointylistyczną (suszenie żagli), z czasem jednak zaczął stosować dużą, dekoracyjną płaską plamę i ostry, wyrazisty, upraszczający ciemny kontur, uznany pejzażysta

-tancerka, podkreśla, przerysowuje mocny makijaż, zmiany kierunku ciała, zgięcia o ostrych katach, kompozycja wyważona,

-trzy potasie siedzące na trawie, malowanie czystym kolorem, przez uproszczenia - monumentalność, płaski charakter obrazu, płaska duża plama, lecz kolor nie jest prosto z tuby, jest złamany i stonowany (przynajmniej trochę:)

-MARQUET

-plaża w Fecamp, płaski kolor tworzy dystans, żywo zestawiane z sobą przeróżniaste niebieskopodobności, postacie dalsze to jeno pociągnięcie czarnym pędzlem, mniejsze im dalej, postacie na planie pierwszym potraktowane konturem

-14 lipca w Hawarze, flagi - las linii, i kawałek ulicy, kamienica i niebo, wszystko potraktowane blado i stonowanie, natomiast Flagi soczyste, w dużej ilości stają się dominantą, wyrazisty kontur

-VLAMINCK -bardzo śmiałe, żywe, wyjące kolory,

-Ulica w Maroy-le-Roy, znosi cień i modelunek formy, ciemna linia, maluje ulice, miasto, budynki, obrysowująca i płaskie, szerokie plamy, grubo warstwy farby prosto z tuby, ciepłe kolory czerwień i żółć, jaskrawość aż krzyczy, wrażenie płomieni, klasyczna kompozycja,

-DUFY maluje wielkie, krzykliwe imprezy, regatowe itp., flagi, sztandary, ustrojone domy,

-port w Hawarze, kontrastuje rozwrz4szczane flagi ze spokojnym niebem, podkreślając tylko ich jaskrawość, kompozycja rytmicznych pionów, różnicuje plany,

94.Przedstaw prekursorów malarstwa secesyjnego

-GOUGUIN nr. 90

-TOULOUSE-LAUTREC - duże znaczenie kreski, miękka dekoracyjna linia, płaska plama, tematyka kobiet (Mucha), szczególnie plakaty zbliżają go do secesji.(tancerki, w salonie, artystki kabaretowe, )

-w jakimś stopniu symbolizm, szczególnie Moreau ad 92

-BLACKE

„Urizen stwarzający świat”

-starzec, ujęty bardzo rzeźbiarsko, wyłania się ze słońca

-świetlny cyrkiel - symbol matematyki i skończoności

-ruch oddany kolorem (przejścia od czerwieni do fioletu)

„Newton”

-rzeźbiarska postać, o zabójczym wzroku

-kompozycja po ukosie, pół obrazu czarna, druga połowa jasna, w charakterze roślinności morskiej razem z uczonym o podobnej tonacji - wszystko to tworzy duszną atmosferę

„Hekate”

-pół obrazu zajmują zwierzęta wraz z „abstrakcyjną” ciemną masą - niczym skały

-na ciemnym tle trzy postacie

„Litość”

-inspiracja „Makbetem”

-dziecko miniaturką dorosłego

-warstwa górna z Litością na rumakach mknących przez niego i dolna, ze sztywno leżącą postacią, niczym figury gotyckie - przypomina Ofelię

„Sąd ostateczny”

-monochromatyczny

-natłok postaci o mocnym konturze i delikatnym światłocieniu

-symetria kompozycji

-oświetlenie z jednej strony (od strony nieba)

-ilustracje od „Jerozolimy” i „Boskiej Komedii”

-PRERAFAELICI odrzucają akademizm, teoretycznie przeciw metodzie Rafaela, który przedkładał rysunek nad kolor, równowagę nad ruch, pracownię nad plener, krytykują go za pogardę do prostoty i prawdy, popierali klasycznych mistrzów (nie tylko kilku do których się oficjalne przyjęło przyznawać) nad nowoczesnych, żądają bardziej ścisłego i realistycznego kontaktu z naturą,

-HUNT(Nawiedzony dwór) - tematem przyroda sama w sobie, dwór tylko pretekstem, mało widoczny gdzieś w rogu, układająca się woda, płynność,

-MILLAIS (Ofelia) bardzo szczegółowo oddana natura, modelka domalowana potem z wanny,(Dolina spokoju) zachód słońca daje specyficzne oświetlenie,

-ROSSWTTI (Proserpina) wiele kobiet, miękkie układy, fałdy sukni i włosy - falują, liczne symbole, bluszczowa altanko potraktowana dekoracyjnie, ciemność rozjaśniają akcenty jasnych kolorów, (szczęśliwa panna) kompozyca ołtarza z predelą (podział na dwa) na górze ona wychyla się przez balustradę z dwoma aniołkami, na dole ona leży i czeka, spoglądając w górę,

BURNE JONES (Sidonia von Bork) miniaturka, suknia żywy ornament celtycki, dekoracyjny styl, tworzył równierz kartony do witrażu

-ORIENTALIZM I JAPOŃIA (drzeworyt japoński, ornamentyka buddyjska itp.)

-BAROK I ROKOKO gdzieś tam wyżej :)

-SZTUKA CELTYCKA (book of kells, krzyże celtyckie przydrożne, biżuteria i wszelkie plecionki)

95.Omów najistotniejsze elementy sztuki secesyjnej (Sztuka użytkowa secesji - omów charakterystyczne cechy) Nowe poszukiwanie estetyczne secesji w dziedzinie malarstwa i rzeźby

IDEOLOGIA

-dążenie do jedności sztuk(współpraca artysty i rzemieślnika, powiązanie literatury, malarstwa, muzyki, zdobnictwa, malarze projektują meble, tkaniny, płótno stapiało się z dekoracją snycerską, wspólna praca artystów różnych dziedzin buduje całość rzeczywistości)

-rękodzieło przeciw maszynie (wiara w średniowiecze, walka z maszyną, nie samą w sobie a niedołężnemu jej produktowi, era przemysłu i wzornictwa przemysłowego (miała być), pogodzenie sztuki i przemysłu,)

-dążenie do reformy (sztuka dla wszystkich, sztuka dla śmietanki jest bezużyteczna)

kult linii (piękno delikatnej linii, subtelne połączenie krzywych i prostych, złożoność pochodzenie (nie łuk a jajowata proszę państwa), pełny gracji przepływ jednej linii w drugą, giętki i energiczny skręt, determinująca linia,

-roślinność, organiczność (nieodłączność linii z rośliną, linie najważniejsze dla charakteru i struktury - poszukiwania, potem synteza)

-ornament (symbol struktury) (zależność konstrukcji od ornamentu i na odwrót,

TWORY

KLIMT - duża rola ornamentu w który wplata motywy anatomiczne, portrety, dużo złota, przemiennie operuje pędzlem, mocno lub delikatnie, dbając o szczegół lub go lekceważąc, wzory sukni dominują, ich płaska interpretacja staje się 100% ich ubioru, bez światłocienia , fałd, niczego, powstają postacie ludzkie (o dość precyzyjnym rysunku, sporej staranności o wierność anatomii wtopione w świat ornamentu, z jaskrawymi zderzeniami koloru, silnymi wzorami) (pocałunek, trzy okresy życia kobiety, Judyta Danae)

-L.C.Tyffany wprowadza szkło opalizujące, nie przepuszczające światła!, wprowadzenie folii miedzianej, pozwalającej na uzyskiwanie precyzyjnych kształtów, złożenia witrażu z wielu drobnych elementów - lampy Tiffanego (willa tiffanego - witraż i mozaika z tamtąd!!!!)

-witraż zyskuje rangę podobną malarstwu, wielu malarzy projektuje kartony do witraży (Wyspaiński, Mehoffer)

-MUCHA-plakaty, wiele kobiet w specyficznych układach podkreślających płynność, szczegóły, draperie, włosy - wszystko co maluje, robi w sposób syntetyczny znajdując najbardziej płynne formy, projektuje witraż i biżuterie, plakaty, kafelki (pory roku, pory dnia, alegorie sztuki, Gismonda, Lorenzaccio, Marzenie, Job, Medee, Szmaragd, Topaz)

Praski Dom Miejski w okresie wakacyjnym (12 czerwca - 29 września) sprawił nie lada niespodziankę miłośnikom secesji jak i wielbicielom Alfonsa Muchy. Przybliżył widzom rok 1900, rok Paryskiej Wystawy Światowej, i o ile będąc we Francji możemy cieszyć oczy wieżą Eiffla, tak zobaczyć choć część pozostałych "atrakcji" to prawdziwy przywilej. Dlatego ekspozycja pawilonu austriackiego, zaprojektowanego w każdym szczególe przez Alfonsa Muchę, była niczym egzotyczna wycieczka w czasie. Ogromne pochyłe konstrukcje ułatwiały przyjrzenie się każdemu szczegółowi wielkich płócien sali przeznaczonej na prezentację kultury Bośni i Hercegowiny. Wielkie postacie z przeróżnych epok (od prehistorii począwszy) stoją przed widzem, jak gdyby ogromna przepaść dzieląca poszczególne okresy historyczne, nie grała roli. Każda z nich, czy to chłopiec zapatrzony na pochód księcia, czy też prawosławny duchowny odprawiający obrządek religijny pochłonięci są swoimi zajęciami. Tylko "Bośnia i Dary" które ofiaruje, uważnie wpatrują się lub darzą ciepłym spojrzeniem przybywających na wystawę. Ciała postaci harmonizują z ich strojami i otaczającą sceny przyrodą w gamy barwne, nadające odpowiedni nastrój poszczególnym scenom. Mocno zaakcentowany, płynny rysunek zadziwia różnorodnością form, każda postać jest o innej twarzy, w innej pozie, odzwierciedla zupełnie odmienne uczucia, lecz wszyscy "bohaterowie" tych scen tkną naturalnością. Wyjaśnienie znajduje się na kolejnej ścianie - tam bowiem wyeksponowano zdjęcia różnych modeli Muchy podczas pozowania. Zresztą nie tylko one uzupełniają "warsztat" artysty, na wystawie znajdujemy ilustracje do legend bośniackich z poprzednich lat, uświadamiające zwiedzającym w jaki sposób artysta przygotowywał się do realizacji zlecenia. Postarano się również o dokładny model owego pawilonu, prezentując w nim rozmieszczenie malowideł. Pokazano zdjęcia jego wystroju podczas trwania Wystawy Światowej i takie szczegóły jak menu czy plakaty "reklamowe" - wszystko autorstwa Muchy, co pomaga w dokładnym wyobrażeniu sobie zarówno dekoracji jaki i nastroju panującego wtedy w Paryżu. Uzupełnieniem tej ekspozycji był film z tamtych lat, prezentujący krótkie sceny z restauracji, podróży kolejką czy wieżą Eiffla - to kolejne kroki pozwalające zbliżyć się do czasów początku poprzedniego wieku. Tej części wystawy - pełnej rozmachu, będącej wielkim przedsięwzięciem - przeciwstawiono drugą salę. Tu na wielu planszach przedstawiono "Modlitewnik dla Lordów", podczas pracy nad nim, Mucha pokazał, że równie sprawdza się w drobiazgowej pracy nad detalem. To pomieszczenie, cała ogromna sala poświęcona tylko jednej książce, dzięki temu, że krok po kroku pokazuje ogrom włożonej pracy, robi na zwiedzającym ogromne wrażenie. Dzieło podzielono na podrozdziały, z których, każdy ma swoją stronę tytułową, owe strony, choć każda inna, mają pewne cechy wspólne, co je scala, uświadamia nam, że są kompletem. W mocno zaznaczony wzór ornamentu inspirowanego wschodem - Mucha wrysował różne, tematycznie związane z danym rozdziałem, bardzo szczegółowe ilustracje. Można tu podziwiać, każdą z faz powstawania takiej pracy, od szkiców kompozycyjnych, wielu kolejnych koncepcji, wersji kolorystycznej, po drobiazgowy efekt końcowy. I wreszcie, na ostatniej ścianie możemy poznawać szczegóły końcowego etapu pracy - jedną z kart modlitewnika rozłożono na kilkanaście warstw, poszczególnych kolorów - w odpowiedniej kolejności druku.

96.Na przykładzie twórczości A. Gaudiego scharakteryzuj architekturę secesyjną

-w opozycji do eklektyzmu, historyzmu, udowodnienie, że da się zrobić jeszcze coś nowego,

-wprowadzanie sali, połączenie ze szkłem, nowe możliwości (dworce w Pradze i Wrocławiu)

-projektowanie indywidalizmowate i funkcjonalne, synkretyzm gatunków,

-łączenie wygiętych szczytów, wieżyczki na wykuszach, i inne historyzujące elementy, ale zinterpretowane secesyjna płynnością w połączeniu z korowym witrażem i dekoracją secesyjną

-falistość, płynność linii, organiczne formy roślinne, flamingi, żurawie, łabędźie, rozwiane włosy, pozbawione światłocienia, graficzne, elementy dawnych styli (gotyk) stosowane w dojrzały sposób, meble (zwłaszcza te do siedzenia) dopasowane do funkcji ruchowych ciała

Angliaa pion i ciut chłodniejsza paleta, Belgia zastosowanie żelaza do konstrukcji, Francja rozmach w dekoracji przyćmiewa konstrukcję, Niemcy lekkość, ostrość i szybkość, Hiszpania jedność architektury, rzeźby, bujnej fantazji, i (ograniczonej) funkcjonalności detalu Włochy secesyjna wersja baroku, Austria, rola kwadratu i sześcianu

-paryskie wejście do metra (plac Gwiazdy), połączeni powyginanej stali za szkłem, wachlażtowata markiza nad wejściem, (Guimard)

-wieża Eiffla

-wejście do domu Hout, motyw drzewa, nadmuchany kształt drzwi (Andre)

GAUDI

-ciastowatość formy, niczym piaskowe wieżyczki

-Sagrade Familia, ornamentyka nawiązująca do roślin i form organicznych, elementy, w froncie 4 wysokie wierze powiązane z sobą, gotyckie: smukłość, szpiczaste wieże, ostrołukowate maswerki, portale, elementy barokowe: przepych form, manieryzm: formy antropomorficzne, Symbolizm: znaczenie detali, hiszpańsko-mauretańskie: kolorystyka ceramicznych wykładzin, nowy system sklepień i przenoszenie ciężaru na podpory (centralna część sklepienia jest ukształtowana jako wklęsły odcinek hiperboli; spod specjalnie ukształtowanego zwornika przenika światło, miejsce zetknięcia ściany z kolumną przypada na wypukły odcinek hiperboli) równowaga, 130m x 87m, h = 170m, 5 kopuł, 122 wież, chór na 2200 śpiewaków, 7 kaplic, 2 zakrystie,

-Casa Batllo projektowane jako rzeźba, ściany działowe po płynnych krzywych, ujednolicone kolorystyką, zachodzą jedna na drugą, stopnie schodów, balustrad, drzwi, klamek, potraktowane indywidualnie, ale zintegrowane z całością, falista linia okien, organiczna forma balkonów, dach niczym muszla, dziwacznie kręcone kominy,

-pałac Guell fasada dość skromna, natomiast wnętrza charakter psełdo-gotyku z renesansem dający atmosferę prerafaelizmu,

-kaplica koloni Guell

97.Specyfika malarstwa okresu Młodej Polski (na podstawie przykładów twórczości malarskiej artystów Młodej Polski wykaż współistnienie różnych kierunków malarstwa)

SECESJA

-Wyspiański inspiracja i interpretacja natury, jego szczególnie w pastelu i witrażu bardzo secesyjna, lecz sporo prac (chochoły) ma wymowę symboliczną, (Macierzyństwo, autoportrety, dzieci, Kraków)

SYMBOLIZM

Wojtkiewicz(Krucjata dziecięce, fantazja, lalki, cyrk, orka, cyrk wariatów, marionetki, porwanie królewny) świat dzieci, lalek, światem dorosłych, płaskie kładzenie plamy - kolor blady z mocnymi akcentami, lub żywa kolorystyka, ekspresyjna plama, głębia

-Malczewski ekspresja ukazania symbolicznych światów, motywy z mitów, anioły, istoty nadprzyrodzone, świata anatomie (,Śmierć Ellenai Zatruta studnia, Wigilia na Syberii, Rusałki, Słoneczniki, Melancholia, błędne koło, Natchnienie malarza, Śmierć, Hamlet Polski, sceny ewangelii, autoportrety)

-Weiss (Wiosna, Opętanie)

-Ślewiński, nawiązanie do Gougina (Dwie bretonki z koszem jabłek) bretońskie może, kwiaty jako same kwiaty

IMPRESJONIZM

-Stanisławski - malujący przyrodę jako głównego bohatera, ale sposób traktowania go, niezwykle emocjonalnie, nie zajmuje się zupełnie formą secesyjną, bardziej jest impresjonistą, atmosfera duchowa, metafizyczna (symbolizm) (Bodiak pod słńcem, Pole kapusty, Pustawarnia na Ukrainie, noc)

-Mehoffer (portrety żony, witraże fryburskie) estetyka, kolory impresjonistyczne, sposób kładzenia farby, dbałość o szczegół już nie bardzo, wymowa symboliczna poszczególnych dzieł (muza, dziwny ogród)

EKSPRESJONIZM

-Boznańska, choć ciężko ja przyporządkować, paleta w pewnym okresie impresjonistyczne, symboliczny wyraz niektórych dzieł, swój własny styl, zostawianie wielu niedookreśleń, szczególnie w portretach, jak Michalowski skupia się głównie na twarzy, może dłoniach, (imieniny babuni, dziewczynka z chryzantemami, dziewczynka ze słonecznikami, widok z okna pracowni, martwa natura z wazą, autoportrety, motyw z Paryża, w pracowni)

-Podkowiński

-Wyczółkowski

-Pankiewicz (ale i poważny okres symbolizmu (nokturny, Wnętrze katedry w Chartres, park w Duboju)

-w ogóle punkt 86, 80

98.Odbicie założeń (nowej) estetyki futuryzmu w malarstwie

-Marinetti - odpowiedzialny zapowstanie,

-bunt przeciwko tradycją, obsesji antyku, akademickości, pogarda dla naśladownictwa, bunt przeciw harmonii i dobremu smaku, niechęć do tematów już wykorzystanych, przedstawiać i sławić życie codzienne chcą, odrzucenie dorobek przeszłości, domagają się odnowy wszelkiego wyrazu artystycznego, integracja sztuk, pod wpływem dywizjonizmu, od ekspresjonizmu niespokojny dynamiczny ruch pędzla, ilustrują fazy ruchu, rozczłonkowanie rzeczywistości by ująć składowe elementy, kierunki linii i koloru, pełna i dynamiczna wizja światła.

-multum manifestów ogłaszających w jakiś sposób program

-umiłowanie szybkości, kult masywnym, nowoczesności

-ruchomy świat wokół artysty

-BOCCIONI (jedyna forma ciągłości w sztuce) postać krocząca, mocny gwałtowny ruch, sugeruje dążenie w przód, obłe formy zakańcza ostro -dynamizując bryłę, siła, kojarzy się z połączeniem człowieka i maszyny (dynamizm cyklisty) ukazanie szybkości i ruchu, bliskość abstrakcji, konstrukcja kolorowych form, długie pociągnięcia, linie łączą przestrzenia o różnej dynamice, ukośne i krzywe wzmacniają wrażenie ruchu, farba kładziona w sposób bliski puentylizmowi - wszystko migocze

-SEVERINI „Taniec Pan Pan w „Monico” bardzo żywa, jaskrawa kolorystyka, temat ruchu, tysiąca par, tancerek, sama forma jeszcze kubistyczna, tysiące osób przedstawione z zgeometryzowanych płaskich plam, „pociąg pancerny”, temat współczesnej siły, nowoczesności, sposób kadzenie farby poinylistyczny - lecz plamki siła bardzo drobne i nie jest to tak od razy widoczne, też mniej migoce,

-BALLA (lampa łukowa)promienie światła elektrycznego, stosowanie do tego różnych środków malarskich, drobne koncentryczne dotknięcia fioleto błekitnościami dające otoczkę aurze, łączy długie pociągnięcia promieni z zwartymi falami, (biegnąca dziewczynka na balkonie) dywizjonistyczna metoda, pokazanie kolejno faz ruchu, bliskość abstrakcji, duże plamy, jakby mozaika,

-CARRA „wyjście z teatru”, podłoże jakby faluje, dramatyzacja ciała i formy, długie pociągnięcia zamiast kropek, świetlistość zderzona z ciemnościami, śnieg i światło lamp elektrycznych nocą,

99.Scharakteryzuj założenia surrealizmu w oparciu o wybranych reprezentantów tego kierunku

-inspiracje Frudem

-poszukiwania nowych sposobów wypowiedzi

-wydobywanie podświadomości, sny, skojarzenia, hipnoza, poetyckość

-tysiące możliwych interpretacji

-klasyczny warsztat

-stosują frotage (przecierki), frumaż -okopcenie świecą, taszyzm - farba prostu z tuby wyciekająca, dryping - farba spływa po pochylonym płótnie, kolaż - wyklejanka,

1-CHIRICO - malarz metafizyczny prekursor Surealizmu, zestawiał z sobą w sposób dziwny, kamienice Florenckie, manekiny, bułki, nożyczki, gama barwna zszarzała, zastawienia zwykłych przedmiotów w sposób nieoczekiwany zaskakujący, tworzą nową rzeczywistość (świat po wybuchu bomby nuklearnej) (Rozkosze poety, mózg dziecka) ogromne puste przestrzenie, puste ulice. place

3-MIRO (karnawał arlekina) płaskie neutralne tło, dużo małych kolorowych akcentów przetworzonych, dziwnych zwierząt, stworków, przedmiotów tylko w trzech kolorach podstawowych, czerń i bel, zupełnie nowa rzeczywistość fantastycznych form

2.-DALI bardzo precyzyjny rysunek, dziwne zestawienia, , z istniejących przedmiotów nowe przedmioty

2-MAGRITTE (Kochankowie, to nie jest fajka, podwójny sekret) różnica pomiędzy przedmiotem, a jego dwu wymiarowym odzwierciedleniem, woalka, zakryta głowa skaje się inną, zagadką,

3 - KLEE

100.Etapy twórczości Picassa

-błękitny nędzarze, biedacy, margines społeczny, samotnych, wyizolowanych, smutnych, uproszczona forma, deformacja o charakterze abstrakcyjnym, płynne kształty, gama zawężona do błękitów, szarości, czerni, zrozumienie i współczucie dla drugiego człowieka, (Celestyna, dziecko z gołębiem) dramatyzm ma wpływ z stratą przyjaciela, maluje ułomności, bielmo na oku, posępność,

-różowy życie cyrku od kulis, różowoczerwona tonacja, melancholia, (Rodzina kuglarzy, Arlekin, Akrobatka na kuli)

-okres prekubistyczny - Panny z Avignon - 101, kobieta z wachlarzem,

-okres analityczny (człowiek z gitarą, skrzypce, portret Kahnweilera)

-okres syntetyczny (skrzypce, portret młodej dziewczyny)

-surrealizm (sen, kobieta nad brzegiem morza)

-Guernica (jedyny obraz symboliczny) biel, czerń, szarość, reakcja na wojnę domową i bombardowania, poszarpane ciała, zdeformowane twarze w krzyku, przerażone oczy, zgiełk i zamęt, ogromna siła wyrazu

portrety kobiet, dla każdej znajduje inny sposób wyrazu, jedna to kąty ostre, druga obłości itd.(portret Dory Maar, Portert Marii Teresy Walter) kolorystyka jasna, biało bezy z bardzo żywymi kolorami, żółcią, niebieskim, zielonym, czerwienią, ujęcia twarzy z różnych stron, deformacje, pojawiają się dwa nosy, mimo twarzy z profilu, dwoje oczu, kolory podkreślają temperament kobiet,

-interpretacje dawnych mistrzów (śniadanie na trawie według Maneta) (Masakra w Korei /nawiązanie do rozszczekania Goy/) szarawa kolorystyka, wprowadzone plamy zielenie niebieskiego czy brunatne również są brudne, matowe, w podobnej tonacji seria mówiąca o uczuciach, wartościach(pocałunek, macierzyństwo, rodzina)

101.Fazy kubizmu (ilustrując przykładami omów kolejne fazy kubizmu)

-okres prekubistyczny (Cezanowska, geometryczne)

-inspiracje Cezanem,

-problem przestawienia bryły na płaskiej powierzchni, jak zastosować kolor by nie uciekać się do tradycyjnego światłocienia, proces patrzenia ruchomego punktu na nieruchomy przedmiot,

-mocna forma, uproszczenie geometryczne, spłycona głębia przestrzenna, każda bryła sprowadzona do form składających się z prostych płaszczyzn zetkniętych ostrymi krawędziami, brutalność, bez perspektywy czy światłocienia ukazują wypukłości przedmiotu, deformacja, obiektywizacja kształtu, pokazywanie przedmiotu takim jakim jest naprawdę,

-Panny z Avignon, brak bryły, stosuje zgeometryzowane płaszczyzny, szokujące deformacje, lekka gama barwna zamknięta ciemnym konturem, postacie dynamiczne i monumentalne mimo że kojarzą się z potworami, podobieństwo do rzeźby murzyńskiej,

-brązy ugry i zielenie, pejzaże podobne Cezanowi, relacja przestrzeni do płaszczyzny, i ukazanie swojej pełnej wiedzy o przedmiecie, istotnych cechach, właściwościach,

-okres analityczny rozbicie przedmiotu, złudzenie bryłowatości kłuci się z dwuwymiarowym płótnem, przedmiot pęka wzdłuż krawędzi, płaszczyzna ulega rozłożeniu, znika iluzjonizm, fragmenty przedmiotu jedynego sugerują, istota przedmiotu, istota jego funkcji, o kształcie przedmiotu wiemy więcej niż jesteśmy w stanie ujrzeć w jednym momencie , pokazują przedmiot wiedzowo - symultanizm - jednoczesność czasowo przestrzenna. Aluzje, niedomówienia, skojarzenia - prowadza do zgubienia przedmiotu, pozostają zeń tylko ślady, jest czytelny tylko dzięki temu, ze jest dobrze znany, kolorystyka brązów i szarości, by ustrzec się przed nieczytelnością zaczęto łączyć z malarstwem elementy obcej materii, powstał kolaż, wlepiano w obraz skrawki gazet, tapet, fornirów, liter, słów, realny przedmiot stawał się elementem kompozycji, pozbawiony funkcji i kontekstu,

-okres syntetyczny ponowne scalenie przedmiotu wedle nowych zasad, odejście od przedmiotowości, opisowości, iluzji, wierności widzenia, rzeczywistość pojęciowa, przemawiać deformacją, która ujawnia najistotniejsze cechy przedmiotu, sugeruje przez skojarzenia, sprowadza kształt do znaku, symbolu, treść przedmiotowa, stosują fakturę, farby pomieszanej z piaskiem, tytoniem i powracają do pełnej gamy barwnej

102.Na czym polegał protest i bunt dadaistów

-Nowy York (emocje, spontaniczność)

-grupa z Zurycha i Berlina prosto przeciw wojnie, bunt, szyderstwo, kpina, destrukcja i prowokacja,

-Paryż (literatura)

-reakcja na wojnę

-podniesienie zwykłych przedmów do rangi sztuki

-Picabia - tworzenie maszyn do niczego nie służących, nadanie im przewrotnych tytułów (portret, wschód poranka)

-Man Ray - żelazko gwoździami od spodu, rayografy - twory na światłoczułym papierze bez użycia aparatu

-nowe przedmioty, z rzeczy znalezionych na śmietniku,

-kolaże, olejne farby połączone z gotowymi przedmiotami

-antyszuka

-wszystko co artysta wypluje jest sztuką

-destrukcja i negacja świata

-nonsens i absurd

-montaże, ambalaże (zestawienia gotowych przedmiotów), instalacje kinetyczne, przedmioty gotowe oderwanie od funkcji, wyrwanie z kontekstu, zaprzeczenie roli do której były przeznaczone (wspomniane żelazko)

103.W jaki sposób Marcel Duchamp realizuje w swojej sztuce założenia nowej estetyki

-początkowo przechodził przez różne kierunki kubizujące i futuryzujące, (akt schodzący po schodach nr.2)

-„Panna młoda rozebrana przez swych kawalerów, jednak” nadrzędna jest idea, intelektualizm, każdy element przemyślany, szuba podzielona na dwa, górna należy do panny młodej, dolna do kawalerów, tam też maszynka do mielenia czekolady, interpretacja całości bardzo trudna,

-Fontanna, koło rowerowe, wieszak na kapelusze, - ready-made, nadanie statusu sztuki zwykłym przedmiotom, do tworzenia takich eksponatów nie trzeba żadnych zdolności twórczych, dowodzi że twórczość opiera się na refleksji, a artystą może być każdy doń zdolny, wystawienia sztuki na pośmiewisko

-rotacyjne płytki szklane, znów motyw szkła, który artystę bardzo interesował, zainteresowanie maszynami, ruchem, spiralą, złudzenie optyczne,

L.H.O.O.Q. reprodukcja Mona Lisy z domalowanym zarostem, prosty zabieg kpiny dewastacji dzieł sztuki w sposób w jaki niszczy się plakaty na ulicy, porównanie poziomu Mona Lisy z plakatem, drugą interpretacja jest motyw przekształcenia jej w mężczyznę (na ten trop nasuwa tytuł), nawiązanie do homoseksualizmu mistrza,

104.Kierunki abstrakcji (przedstaw kierunki występujące w malarstwie abstrakcyjnym)

-abstrakcje pojawiały się od dawana, głownie w ornamentyce, w prehistorii, islam świetnie rozwinął ten kierunek (tam nie wolno ludzi przedstawiać)

-twórcą kierunku - Kandinsky, formy nie podobne do żadnego określonego tworu l, formy nieprzedstawiające, początkowo impresjonista, fowista, ekspresjonista, z czasem rezygnowała z przekazywania wyglądu na rzecz emocjonalnego znaczenia, zacierał , gubił przedmiot, doszedł do wyabstrahowanych środków, rezygnacja z przedmiotu na rzecz rzeczywistości odczuwanej, pierwsza abstrakcja to otwarta kompozycja z luźnych elementów, lekkich, barwnych form, rozrzuconych po białej płaszczyźnie w sposób pozornie chaotyczny, z czasem zaczął porządkować płaszczyznę, precyzować kształty, wprowadzać formę geometryczna, z czasem coraz więcej geometryzacji, ulubione formy to koła plamy barwne z graficzna linią, po tej fascynacji przyszedł czas na miękkie formy, organiczne, o płynnych kształtach,

-podziała na geometryczną (ad 105) i niegeometryczną

-KONSTRUKTYWIZM, wpływ ekspresjonizmu niemieckiego i innych współczesnych kierunków, Malewicz, Rodczenko, Gabo 105, sztuka dla wszystkich, uwolnienie czystej formy, odarcie jej z wszystkich funkcji poza nią samą, tworzenie całkiem nowych światów, nowych rzeczywistości, rozwój scenografii, podporządkowanie różnych dyscyplin architekturze, maksymalna prostota bryły, harmonia, ich wzajemne i proporcjonalne ustosunkowanie, ogołocenie z dekoracji, skrajny funkcjonalizm, projekty dla przemysłu,

-DE STIJL (NEOPLASTYCYZM) formy złożone z prostych płaszczyzn, sama kompozycja jest źródłem wyrazu plastycznego, jest obrazem, równowaga, harmonia, demonstracja ścisłego porządku, pierwiastki ponadczasowe, mieli całą filozofię, zasada nepoplastycyzmu u Mondriana (105), rygor, matematyczne podziały, złoty podział odcinka, zbliżenie sztuki do życia, architektura wyrasta z teorii marskich, pozbawieni cech indywidualnych, obliczanie, geometryzacja,

-INFORMEL - spontaniczna, żywiołowa, wypowiedź, rola przypadku, ale ogólne wrażenie kompozycji zamierzone, kontrolowane, dziwne działania, farba z tuby, atakowanie płótna, jeżdżenie po nim, tarzanie się, atakowanie go biczem, (action painting, taszyzm), sam akt tworzenia sztuką z pogranicza teatru,

-POLLOCK, otwarte ogromne kompozycje, jaskrawe kolory, bezkształtne plamy, przypadek impulsem dla wyobraźni, jakiś stopień kontrolowania go, szukanie właściwych plam, decyzja -stop - ta zostaje, (totem, męskie i żeńskie, stróże tajemnic)

-KANTOR. Pod wpływem obserwacji nowych zjawisk zaczął nakładać farbę nie malarskimi działaniami: uderzaniem sznura, wyciskając ją prosto z tuby, wręcz atakując płótno, dokładnie to pokazał na zrealizowanym w Łodzi filmie „Uwaga - malarstwo!”, udowodnił tym samym, bliski związek malarstwa z teatrem. Dla samego autora, taki sposób tworzenia był możliwością oddania wnętrza, był „zstąpieniem do piekieł” mającym w sobie wiele wspólnego z tak bliską Kantorowi ideą dadaizmu, na którego trop naprowadzają nas już same tytuły” „Ramamaganga”, „Tadana”, „Hopai-siupai” czy „Ocha”.

-GRUPA ZERO artyści uważali że sztuka nie powinna się wybijać jako coś odświętnego, jej obiekty nie powinny budzić zaangażowania emocjonalnego, Klein -obrazy zamalowane gładko jednym kolorem, wernisaż pustej galerii, itp.

-OP-ART. zainteresowanie się zjawiskami optycznymi, próbny uzyskania ruchu, drgania, abstrakcje, wiele czarno-białych, otwarte układy, uzyskiwanie wrażenia jakby wypukłości lub wklęsłości płótna, rytmizacja, geometryczne kształty, symultaniczny kontrast barwny, powiązanie z fizyka optyczną (a wyście się fizyki nie chcieli uczyć, a u macie - sztuka) tworzenie kompozycji kinetycznych, (Duchamp), ruszające się mechanizmy

105.Omów przedstawicielki abstrakcji geometrycznej

-Kandinsky przechodził przez okresy - 104

-Malewicz przeszedł wiele kierunków, (żniwa, drwal, czarny kwadrat na białym tle), demonstracja czystej formy, wolna od podtekstów, treść pozaplastycznych, tematów, przeżyć, odczuć, uniwersalność przekazu formalnego, teoria suprematyzmu (architektony, planity) poszukiwanie analogi między rzeźbą a architekturą, (biały kwadrat na białym tle)

-Rodczenko - fascynacja matematyką, geometrią, cyrkiel i linijka, (czarne na czerwonym, rysunki linii)

-Gabo (głowa, konstrukcja w przestrzeni) głębia, ruch, kinetyka, rytm,

-Mondrian, zasada neoplastycycmu: znalezienie plastycznego symbolu, poziom - statyczność, pion- dynamizm, kąt prosty - doskonała równowaga między nimi, żółć - odpowiada linią pionowym, niebieski - poziomym, czerwień symbolem kąta prostego, aktywnie działające barwy neutralizowane niekolorami - biel, czerń i szarość. Przechodził różne okresy malarskie, ciągłe poszukiwanie, od realizmu, przez dywizjonizm, kubizm i abstrakcję (cykle wydmy, drzewo, plusy i minusy, Brodway Boogie-Woogie)

106.Rola Bauhausu w kształtowaniu się architektury XXw.

-starali się likwidować granice między sztuką strukturalną a dekoracją, jedność różnych dyscyplin (nie tylko artystycznych) i jej wykorzystanie w mieszkalnictwie, służba społeczeństwu, tworzenie kolektywnego dzieła sztuki pod pryzmatem architektury, przewaga abstrakcji geometrycznej

-surowe kubistyczne formy o czystych kolorach, jasy i jlogiozny język neoplastycyzmu,

-dokonano wiele wynalazków dotyczących dzwiękoszczelności instalacji elektrycznych,

-skrajny funkcjonalizm, pojemność, otwartość na nową myśl,

-profesorami Kandinsky i Klee

-GROPIUS (siedziba bauhausu) proste, kubiczne bloki, narożniki budynku bez wyraźnych elementów nośnych, szklane elewacje kurtynowe, ściany osłonowe (z szyb lustrzanych), korpus na planie trzech liter L(szkoła, modelarnia, dom studencki),, żelbetowy strop w podziemiach), obok domy profesorskie, plan L, prefabrykaty betonowe, standaryzacja architektury)

107.Oddziaływanie kierunków sztuki europejskiej na sztukę polską XXw.

-FORMIŚCI - EKSPRESJONIŚCI POLSCY - zainteresowanie czysta formą, poza tym niejednolitość programowa, głownie formy kubizując powierzchownie traktujące ów kierunek, geometryzowneinie przedmiotu - bracia Pronaszkowie, Czyżewski, symultanizm przestrzeni, z ekspresjonizmu i surrealizmu korzystał Witkacy, z futuryzmu Chwistek,

-RYTM wpływ sztuki ludowej, upraszczanie, cechy kubizmu geometrycznego, zrytmizowanei i stylizacja (Skoczylas, Stryjeńska)

-KOLORYZM, KOMITET PARYSKI-impresjonizm, neoimpresjonizm, trochę nabiści, budowanie barwą, malowano portrety, wnętrza, martwe, czyste barwy bez czerni, lekki nastrój pracy, radosny, (Cybis, Potworowski, Waliszewski)

-ARTES - propagowali sztukę nowoczesną, choć nie opowiadali się za konkretnym kierunkiem, widzimy głównie wpływy nadrealistów, kubistów i surrealistów, chcieli propagować synkretyzm gatunkowy (Strehg, Hahn)

-KONSTRUKTYWIZM - konstruktywizm radziecki, bauhaus, (Piper), wydawanie „Bloku” Strzemiiński,, Kobor, Stażewski, przebywali za granicą gdzie zetknęli się z różnymi nurtami, negacja indywidualizmu, propagowanie abstrakcji geometrycznej,

-GRUPA KRAKOWSKA -kubizm, ekspresjonizm, abstrakcjonizm, (Informel - Kantor) (Jarema abstrakcja organiczna)

Symultanizm

w sztukach plastycznych kompozycja uwidaczniająca działania rozgrywające się w różnym czasie. Także odmiana malarstwa abstrakcyjnego zainicjowana 1912-1913 przez R. Delaunaya, oparta na zasadzie kontraktu symultanicznego kolorów (wzajemne uzupełnianie się i potęgowanie barw komponowanych w kręgi);

1

64

---