medium - z łac. środek, pośrednik

Komunikacja medialna - komunikacja zapośredniczona

Każda komunikacja jest zapośredniczona, rozróżnienie może dotyczyć rodzajów zapośredniczenia:

Środki komunikacji

Środki wyrazu

Środki utrwalania

Środki przekazu

Środki przetwarzania

Środki naturalne (mowa, mowa ciała)

Środki techniczne (pismo, urządzenia do zapisu, odczytu, transmisji

Wymiary/poziomy komunikacji:

• Intrapersonalne -zachodzące w ciele i psychice człowieka, dotyczące bodźców płynących z organizmu, procesów psychicznych

• Interpersonalne - zachodzące bezpośrednio między osobami (w relacjach rodzinnych, przyjacielskich, zawodowych, itp.)

• Masowe - za pośrednictwem środków masowego przekazu, często wielokrotnie pośredniczone

Komunikacja obejmuje:

- kontekst społeczny

- uczestników (indywidualnych, instytucjonalnych)

- środki (naturalne i techniczne)

Media

-środki masowego przekazu: prasa, radio, telewizja.

-Media jako organizacje i instytucje to firmy prywatne, instytucje publiczne i społeczne, które wytwarzają i rozpowszechniają przekazy informacyjne i rozrywkowe.

Organizacje medialne tworzą właściciele, pracownicy, zarządy, ale też relacje z otoczeniem, regulacje działania, sposoby organizacji (cele i sposoby ich osiągania ).

Media-środki komunikowania, instytucje medialne i ich produkty, np. książki, gazety, programy TV, płyty, filmy itp.;

techniczne środki komunikowania - technologie utrwalania i przekazywania treści symbolicznych; materialna forma środków komunikowania oraz technologie zapisu odczytu, przechowywania, przesyłania.

kryteria techniczne

trwałość - w odniesieniu do utrwalania i przechowywania;

dokładność - w odniesieniu do odtwarzania, powielania;

pojemność i przepustowość - w odniesieniu do możliwości przechowywania i przesyłania informacji;

Media

- Są związane ze strukturą ekonomiczną, społeczną, polityczną i kulturową na bazie której powstają.

- mają duże znaczenie w rozwoju nowoczesnych społeczeństw.

-Współtworzą sferę symboliczną, która należy obok sfery gospodarczej i politycznej do głównych obszarów społecznego życia.

Są to obszary, w których konstytuuje się władza.

Władza-To takie stosunki, relacje między ludźmi, w których jedni ludzie narzucają swoją wolę innym przez potencjalne lub rzeczywiste użycie przemocy fizycznej lub symbolicznej.

Monopol na prawomocne użycie przemocy fizycznej ma państwo przez instytucje takie jak policja, wojsko, sądy, wyroki, więzienia.

Przemoc symboliczna ustanawianie normatywności, tego co jest moralnie, społecznie dozwolone. Sankcje: wykluczenie społeczne, potępienie.

Własność i cenzura

Państwo, kościół i inne wpływowe org. dążą do kontroli sfery symbolicznej przez : monopol na produkcję i/lub cenzurę. Ruchy i nurty społeczne chcą szerzyć nowe/inne idee. Prywatne firmy chcą zarabiać przez produkcję tego, co ludzie kupią i/ lub zamówi kościół i państwo.

Organizacja mediów i produkcji medialnej:

• media międzynarodowe;

• krajowe systemy medialne;

• rynek/rynki mediów;

• agencje informacyjne;

• ponadnarodowe koncerny medialne;

• ponadnarodowy rynek produktów medialnych;

Agencje informacyjne-Są źródłem informacji dla mediów, sprzedają serwisy informacyjne, fotografie, materiały filmowe, inf. o wydarzeniach ze świata, regionów, czy poszczególnych krajów.

Pierwsze agencje powstały w połowie XIX w.: w 1835 w Paryżu (Charlesa Havesa), w 1840 w Londynie (założona przez Paula Juliusa Reutera) oraz w Berlinie (przez Bernarda Wolffa)

teraz: Agencja Reuters (Thomson Reuters -Reuters Group i Thomson Corporation - fuzja w 2008) oraz Associated Press (AP) - dysponują potężnym zapleczem technicznym, siecią biur na całym świecie, zatrudniają tysiące pracowników, którzy zajmują się zbieraniem informacji, produkcją materiałów pisanych, audiowizualnych, fotograficznych i ich dystrybucją. Thomson Reuters monopolista w zakresie informacji finansowych i ekonomicznych, największą grupa klientów banki, giełdy, przedsiębiorstwa, agencje reklamowe, firmy marketingowe.

Agencje regionalne:

Agence France Press (AFP) korzysta z niej ok 2 tys.mediów, głownie z krajów francuskojęzycznych.

Deutsche Presse Agentur (DPA) interesuje się przede wszystkim obszarami niemieckojęzycznymi.

Do większych agencji regionalnych należy hiszpańska EFE, włoska ANSA, rosyjska Itar-Tass, czy japońskie: Kyodo i Jiji Press.

Ponadnarodowe koncerny medialne - przedsiębiorstwa, grupy medialne posiadające przedsiębiorstwa, filie w rożnych krajach. Powstają przez fuzje przejęcia i inne formy współpracy. n.p:Time Warner, News Corporations Ruperta

Murdocha

Miedzynarodowe agencje informacyjne, oraz przedsiębiorstwa medialne z różnych sektorów oferują produkty na rynku swiatowym. przykłady: MTV, HBO, CNN.

Globalizacja mediów:

-media w coraz większym stopniu stają sięwłasnością globalnych firm medialnych;

-systemy medialne na całym świecie upodabniają się;

-na całym świecie występują te same albo podobne produkty rozrywkowe;

-(szczególnie: wiadomości, filmy fabularne, popularna muzyka fonograficzna, seriale i książki, licencje na programy typu show)

-widownie mogą wybierać media zagraniczne;

-globalizacja skutkuje homogenizacją kultury i westernizacją;

-redukcja suwerenności w komunikowaniu krajowym i większa swoboda w przepływie komunikacji;

System medialny

-zbiór mediów masowych w danym kraju, nawet jeśli między elementami danego zbioru nie ma formalnych związków. różne formy własności mediów: prywatne, publiczne, społecznościowe. Najczęściej występują systemy mieszane zróżnicowanie w zależności od kraju. Od lat 80. rośnie ilość i znaczenie mediów prywatnych.

Rynek medialny:

• Pierwotny: rynek konsumencki produktów i usług; rynek reklamy; inne źródła dochodu(sponsoring; product placement);

• Wtórny: dostawcy produktów medialnych, sprzętu, instytucje kontrolne i reglamentujące

Formy własności:

• spółki handlowe (duże holdingi i konglomeraty; średnie i małe przedsiębiorstwa);

• organizacje non profit ( spełniają zadania społeczne lub kulturalne, niezorientowane na zysk );

• sektor usług publicznych;

Konkurencja:

-na rynku produktów medialnych;

-na rynku reklamy;

-na rynkach geograficznych (lokalnym, krajowym, regionalnym, globalnym);

-konkurencja intermedialna (pomiędzy różnymi segmentami) ;

-konkurencja (w obrębie jednego segmentu, np. miedzy dziennikami; stacjami radiowymi i telewizyjnymi, itd.);

Formy koncentracji własności:

• monopol (na rynku działa jeden producent, dla którego kryterium zysku jest najważniejsze);

• duopol (na rynku działa dwóch znaczących właścicieli, charakteryzuje się stabilnością cen);

• oligopol (na rynku istnieje kilka dużych przedsiębiorstw medialnych);

Formy zarządzania:

• formalne: prawo i regulacje rządów i organów adm.; zarządzanie i wewnętrzne strategie firm; kultura organizacji;

• nieformalne: siły rynkowe;l obby; opinia publiczna; kontrola; krytyka; profesjonalizm; kodeksy etyki i dobrych praktyk;

Poziomy zarządzania:

• międzynarodowy - kwestie techniczne, organizacyjne ( Międzynarodowa Unia Telekomunikacyjna (ITU); WTO; Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO); UE i inne);

• krajowe (krajowe rady i instytucje administracyjne);

• regionalne ( np. w Niemczech media publiczne podlegają regulacji landów);

Główne cele organizacji medialnych:

• zysk;

• oddziaływanie społeczne i prestiż;

• powiększanie widowni;

• cele specyficzne (polityczne, religijne, kulturowe

• służba wspólnemu dobru;

Organizacja mediów w układzie oddziaływań społecznych:

• wewnątrz organizacji : dziennikarze; zarządzanie; technologia

• otoczenie zewnętrzne:

• konkurencja; agencje informacyjne; reklamodawcy; właściciele; związki;

• kontrola prawno-polityczna; grupy nacisku; inne instytucje społeczne;

• wydarzenia i ciągły napływ informacji; kontekst kulturowy; kanały dystrybucji; zainteresowania i wymagania widowni;

Media masowe

Masowa prasa pojawiła się pod koniec XIX w. Sprzyja temu:

• rozwój technik drukarskich;

• uprzemysłowienie;

• alfabetyzacja;

• finansowanie przez reklamę (niska cena);

Prasa jako medium:

• cykliczność;

• towarowy charakter;

• treść związana z aktualnymi wydarzeniami;

• funkcje w sferze publicznej;

• miejska, świecka społeczność;

• względna swoboda odbiorców;

Książka jako medium:

• technologia ruchomej czcionki;

• zszywane strony, forma kodeksu;

• wiele kopii;

• towarowy charakter;

• różnorodna świecka treść;

• indywidualne wykorzystanie;

• dążenie do wolności druku;

• indywidualne autorstwo;

Film jako medium:

• technika audiowizualna;

• od pokazu publicznego do przeżycia prywatnego;

• szeroki uniwersalny oddźwięk;

• międzynarodowy obieg;

• kontrola społeczna;

• dominacja fikcji narracyjnej;

Radio jako medium:

• elastyczna i tania produkcja;

• wygoda korzystania;

• zróżnicowanie treści; zindywidualizowany użytkownik;

• potencjał współuczestnictwa;

Telewizja jako medium:

• duży zasięg, zakres i publiczność;

• przekaz audio-wizualny;

• złożona technika i organizacja;

• publiczny charakter i szeroki zakres regulacji;

• narodowy i międzynarodowy charakter;

• zróżnicowane formy przekazu;

Muzyka fonograficzna jako medium różne techniki nagrywania; niski stopień regulacji; wysoki stopień internacjonalizacji;

• młodsza publiczność;

• potencjał wywrotowy;

• fragmentaryzacja organizacji;

• różnorodność możliwości odbioru;

Internet jako medium

• technologie wykorzystujące komputery;

• hybrydowy, elastyczny charakter;

• potencjał interaktywności;

• funkcje prywatne i publiczne;

• niski stopień regulacji;

• różnorakie wzajemne powiązania mediów;

• wszechobecność i nieoznaczoność przestrzenna

Publiczność to zbiorowość wyłącznie duchowa powstaje dzięki temu, ze ludzie czytają te same czasopisma, a ich przekonania i namiętności są współmierne w czasie.

Wpływ dziennikarzy i publiczności jest obustronny - dziennikarz starając się przypodobać publiczności pisze pod jej gusta.

Czytelnik wybiera sobie czasopismo, ale czasopismo urabia sobie publiczność.

Ze wszystkich grup zbiorowych najbliżej do publiczności pozostaje tłum. Publiczność podobnie jak tłum bywa bezwzględna, pyszna, zarozumiała, przesądna.

Masa

• duża zbiorowość;

• mało zróżnicowana;

• niezorganizowana;

• budzi negatywne skojarzenia;

Odbiorca masowy, masowa publiczność

• wielkie liczby;

• duże rozproszenie;

• zindywidualizowany, anonimowy;

• niezorganizowany;

• podlegający zarządzaniu i manipulacji;

Komunikowanie masowe

• jednokierunkowy przepływ;

• asymetryczność relacji;

• dystans fizyczny i społeczny;

• depersonalizacja i anonimowość;

• relacje manipulacyjne lub rynkowe;

• duża skala rozpowszechnienia i odbioru;

• standaryzacja treści przekazu;

Media i społeczeństwo

Media produkują i reprodukują wiedzę w najszerszym znaczeniu tego słowa. Wiedza ta pomaga nadawać sens doświadczaniu świata społecznego.

-dostarczają materiału znaczeniowego do kształtowania tożsamości.

-Służą konstytuowaniu percepcji i definicji rzeczywistości.

Wytwarzają normatywność: standardy, modele, normy.

Rodzaje mediatyzacji

Media pośredniczą w naszym odbiorze i doświadczaniu rzeczywistości na wiele sposobów: informowanie, negocjacje, manipulowanie, kontrola.

Za pośrednictwem mediów kontaktu ze społeczeństwem poszukują: rządy, politycy, reklamodawcy, edukatorzy, głosiciele religi i krzewiciele wartości, eksperci.

Mediatyzacja odnosi się do pośredniego kształtowania grup społecznych, kultur, relacji, społecznych i ról.

Media spełniają funkcje:

• dostarczanie informacji;

• ukazywanie stosunków władzy;

• wspomaganie innowacji, adaptacji, postępu;

• wyjaśnianie, interpretowanie, komentowanie wydarzeń;

• wspieranie autorytetów;

• socjalizacja;

• koordynowanie działań;

• -budowanie konsensusu / integracja;

• -ustalanie hierarchii ważności i sygnalizowanie

• względnego statusu;

• wyrażanie/podtrzymywanie dominującej kultury i

• uznawanie subkultur i zmian kulturowych;

• formowanie i podtrzymywanie wspólnoty wartości

• dostarczanie rozrywki, zabawy, odprężenia,

• redukowanie napięcia społecznego;

Krytyczne podejście:

• Media działają w interesie klas dominujących, tych do których należą.

• Zafałszowują obraz rzeczywistości na korzyść tych klas.

• Wspierają panujący porządek.

• Kierują się logiką ekonomiczną.

• Faworyzują interesy prywatne przed publicznymi.

• Marginalizują głosy opozycyjne i alternatywne.

Władza:

• Media wiążą się z dominująca strukturą władzy politycznej i ekonomicznej.

• Media są narzędziem władzy, umożliwiają różne rodzaje wpływu.

• Dostęp do mediów ma charakter konkurencji (można go np. kupić).

• Dostęp do potęgi mediów jest nierówny.

Aspekty władzy mediów

• przyciąganie i ukierunkowanie uwagi publicznej;

• perswazja w zakresie opinii i przekonań;

• wpływ na zachowania (zamierzony i nie);

• definiowanie rzeczywistości;

• przypisywanie statusu i prawomocności;

• informowanie szybko w szerokim zakresie, lecz wybiórczo;

• łatwiejszy dostęp dla elit politycznych i ekonomicznych;

Pluralistyczny model mediów

Prezentowane są konkurencyjne interesy, grupy polityczne, kulturalne. Istnieje wiele niezależnych od siebie mediów. Produkcja jest kreatywna wolna i oryginalna. Przekazy sa zróżnicowane, poglądy konkurencyjne, odpowiednie do potrzeb odbiorcy. Publiczność jest rozczłonkowana, selektywna, reaktywna i aktywna. Skutki są liczne, niespójne nieprzewidywalne, co do kierunku, albo brak skutków.

Model dominacji mediów

- są zdominowane przez klasę rządzącą lub

dominujące elity. Mają skoncentrowaną własność, są jednorodne. Produkcja jest zestandaryzowana, zrutynizowana i kontrolowana. Przekazy są selektywne i ustalone z góry. Publiczność uzależniona, bierna, organizowana na wielką skalę.

Wolność

Najczęściej rozumie się jako swobodne i niezależne przekazywanie i wyrażanie opinii i idei, zaspokajanie potrzeb odbiorców oraz wolność od kontroli rządu lub innych potężnych interesów. W praktyce sprowadza się do braku oficjalnej cenzury i licencjonowania. Wg. koncepcji liberalnych ma ją zapewnić prywatna własność mediów i konkurencja na rynku idei.

Liberalna - normatywna - teoria prasy

Postuluje “wolny rynek idei” w oparciu o konstytucyjne prawa wolności słowa i prasy;

niezależność od czynników politycznych, której podstawą jest własność prywatna.

Kontrolę nad właścicielami ma sprawować rynek i zasady konkurencji.

Pluralizm własności mediów

• Problemem jest koncentracja własności.

• System mediów nie powinien być zdominowany przez kilka kontrolujących go sił.

• Różne rodzaje mediów powinny być odmiennie kontrolowane.

• Różnorodność informacji, opinii i przekazu kulturowego

• Treści medialne powinny odzwierciedlać zróżnicowanie społeczne: polityczne, religijne, etniczne kulturowe.

• Media powinny być otwarte na nowe ruchy i idee oraz dawać dostęp mniejszościom.

Wsparcie procesów demokratycznych

• odbywa się przez publikację pełnych, uczciwych i rzetelnych informacji na temat spraw publicznych;

• przedstawianie różnych punktów widzenia,

• ujawnianie różnorodnych opinii społecznych;

• ułatwianie uczestniczenia w życiu publicznym.

Sfera publiczna w rozumieniu Habermasa oznacza obszar życia społecznego, w którym

formułuje się coś, co w przybliżeniu można określić opinią publiczną. Prawo dostępu do tego obszaru powinno być dane wszystkim obywatelom. Dostęp do sp realizuje się przez wolną wymianę poglądów, a gwarantem jest prawo do stowarzyszania się, zgromadzania oraz wyrażania i publikowania opinii dotyczących interesu ogółu. Sfera publiczna to obszar racjonalnej dyskusji.

---