medium - z łac. środek, pośrednik
Komunikacja medialna - komunikacja zapośredniczona
Każda komunikacja jest zapośredniczona,
rozróżnienie może dotyczyć rodzajów
zapośredniczenia
Środki komunikacji
Środki wyrazu
Środki utrwalania
Środki przekazu
Środki przetwarzania
Środki naturalne (mowa, mowa ciała)
Środki techniczne (pismo, urządzenia do zapisu, odczytu, transmisji Wymiary/poziomy komunikacji
Intrapersonalne -zachodzące w ciele i psychice
człowieka, dotyczące bodźców płynących z
organizmu, procesów psychicznych
Interpersonalne - zachodzące bezpośrednio
między osobami (w relacjach rodzinnych,
przyjacielskich, zawodowych, itp.)
Masowe - za pośrednictwem środków
masowego przekazu, często wielokrotnie
pośredniczone
Komunikacja obejmuje:
- kontekst społeczny
- uczestników (indywidualnych, instytucjonalnych)
- środki (naturalne i techniczne)
Media
-środki masowego przekazu: prasa, radio,
telewizja.
-Media jako organizacje i instytucje to firmy prywatne, instytucje publiczne i
społeczne, które wytwarzają i rozpowszechniają
przekazy informacyjne i rozrywkowe.
Organizacje medialne tworzą właściciele,
pracownicy, zarządy, ale też relacje z
otoczeniem, regulacje działania, sposoby
organizacji (cele i sposoby ich osiągania ).
Media-środki komunikowania, instytucje medialne i
ich produkty, np. książki, gazety, programy TV,
płyty, filmy itp.;
techniczne środki komunikowania,
technologie utrwalania i przekazywania treści
symbolicznych; materialna forma środków
komunikowania oraz technologie zapisu
odczytu, przechowywania, przesyłania.
kryteria techniczne
-trwałość - w odniesieniu do utrwalania i
przechowywania;
. dokładność - w odniesieniu do odtwarzania,
powielania;
. pojemność i przepustowość - w odniesieniu do
możliwości przechowywania i przesyłania
informacji;
Media
- Są związane ze strukturą ekonomiczną,
społeczną, polityczną i kulturową na bazie
której powstają.
- mają duże znaczenie w rozwoju
nowoczesnych społeczeństw.
-Współtworzą sferę symboliczną, która należy
obok sfery gospodarczej i politycznej do
głównych obszarów społecznego życia.
Są to obszary, w których konstytuuje się władza.
Władza-To takie stosunki, relacje między ludźmi, w
których jedni ludzie narzucają swoją wolę innym przez potencjalne lub rzeczywiste użycie
przemocy fizycznej lub symbolicznej.
Monopol na prawomocne użycie przemocy
fizycznej ma państwo przez instytucje takie jak
policja, wojsko, sądy, wyroki, więzienia.
Przemoc symboliczna ustanawianie
normatywności, tego co jest moralnie,
społecznie dozwolone.
Sankcje: wykluczenie społeczne, potępienie.
Własność i cenzura
Państwo, kościół i inne wpływowe org. dążą do
kontroli sfery symbolicznej przez : monopol na
produkcję i/lub cenzurę.
. Ruchy i nurty społeczne chcą szerzyć
nowe/inne idee.
. Prywatne firmy chcą zarabiać przez produkcję
tego, co ludzie kupią i/ lub zamówi kościół i
państwo.
Organizacja mediów i produkcji
medialnej
-media międzynarodowe;
-krajowe systemy medialne;
-rynek/rynki mediów;
agencje informacyjne;
ponadnarodowe koncerny medialne;
ponadnarodowy rynek produktów medialnych;
Agencje informacyjne-Są źródłem informacji dla mediów, sprzedają serwisy informacyjne, fotografie, materiały filmowe,
inf. o wydarzeniach ze świata, regionów, czy
poszczególnych krajów.
Pierwsze agencje powstały w połowie XIX w.: w 1835
w Paryżu (Charlesa Havesa), w 1840 w Londynie
(założona przez Paula Juliusa Reutera) oraz w
Berlinie (przez Bernarda Wolffa)
teraz:
Agencja Reuters (Thomson Reuters -Reuters
Group i Thomson Corporation - fuzja w 2008)
oraz Associated Press (AP) - dysponują
potężnym zapleczem technicznym, siecią biur
na całym świecie, zatrudniają tysiące
pracowników, którzy zajmują się zbieraniem
informacji, produkcją materiałów pisanych,
audiowizualnych, fotograficznych i ich
dystrybucją.
Thomson Reuters monopolista w zakresie
informacji finansowych i ekonomicznych, największą grupa klientów banki, giełdy, przedsiębiorstwa, agencje reklamowe, firmy
marketingowe.
Agencje regionalne
Agence France Press (AFP) korzysta z niej ok 2 tys.
mediów, głownie z krajów francuskojęzycznych.
Deutsche Presse Agentur (DPA) interesuje się przede
wszystkim obszarami niemieckojęzycznymi.
Do większych agencji regionalnych należy hiszpańska
EFE, włoska ANSA, rosyjska Itar-Tass, czy
japońskie: Kyodo i Jiji Press.
Ponadnarodowe koncerny medialne
przedsiębiorstwa, grupy medialne posiadające
przedsiębiorstwa, filie w rożnych krajach
powstają przez fuzje przejęcia i inne formy
współpracy.
n.p:Time Warner, News Corporations Ruperta
Murdocha
Miedzynarodowe agencje informacyjne, oraz przedsiębiorstwa medialne z różnych sektorów oferują produkty na rynku swiatowym.
przykłady: MTV, HBO,
CNN.
Globalizacja mediów
-media w coraz większym stopniu stają się
własnością globalnych firm medialnych;
-systemy medialne na całym świecie upodabniają
się;
-na całym świecie występują te same albo
podobne produkty rozrywkowe;
-(szczególnie: wiadomości, filmy fabularne,
popularna muzyka fonograficzna, seriale i
książki, licencje na programy typu show)
-widownie mogą wybierać media zagraniczne;
-globalizacja skutkuje homogenizacją kultury i
westernizacją;
-redukcja suwerenności w komunikowaniu
krajowym i większa swoboda w przepływie
komunikacji;
System medialny
-zbiór mediów masowych w danym
kraju, nawet jeśli między elementami danego
zbioru nie ma formalnych związków.
różne formy własności
mediów: prywatne, publiczne, społecznościowe.
Najczęściej występują systemy mieszane
zróżnicowanie w zależności od kraju.
Od lat 80. rośnie ilość i znaczenie mediów
prywatnych.
Rynek medialny
Pierwotny:
rynek konsumencki produktów i usług;
rynek reklamy;
inne źródła dochodu(sponsoring; product
placement);
Wtórny:
dostawcy produktów medialnych,
sprzętu, instytucje kontrolne i reglamentujące
Sektory rynku mediów
prasa;
książki;
muzyka;
film;
radio;
telewizja;
internet;
niektóre sektory są nierozłączne, np. film i tv, czy
muzyka i radio;
Formy własności
spółki handlowe (duże holdingi i konglomeraty;
średnie i małe przedsiębiorstwa);
organizacje non profit ( spełniają zadania
społeczne lub kulturalne, niezorientowane na zysk );
sektor usług publicznych;
Konkurencja
-na rynku produktów medialnych;
-na rynku reklamy;
-na rynkach geograficznych (lokalnym, krajowym,
regionalnym, globalnym);
-konkurencja intermedialna (pomiędzy różnymi segmentami) ;
-konkurencja (w obrębie jednego segmentu, np. miedzy dziennikami; stacjami radiowymi i telewizyjnymi, itd.);
Formy koncentracji własności
monopol (na rynku działa jeden producent, dla
którego kryterium zysku jest najważniejsze);
duopol (na rynku działa dwóch znaczących
włascicieli, charakteryzuje się stabilnością cen);
oligopol (na rynku istnieje kilka dużych
przedsiębiorstw medialnych);
Formy zarządzania
formalne:
-prawo i regulacje rządów i organów adm.
-zarządzanie i wewnętrzne strategie firm; kultura
organizacji;
nieformalne:
-siły rynkowe;lobby; opinia publiczna; kontrola;
-krytyka;
-profesjonalizm; kodeksy etyki i dobrych praktyk;
Poziomy zarządzania
międzynarodowy - kwestie techniczne,
organizacyjne ( Międzynarodowa Unia
Telekomunikacyjna (ITU); WTO; Światowa
Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO);
UE i inne);
krajowe (krajowe rady i instytucje
administracyjne);
regionalne ( np. w Niemczech media publiczne
podlegają regulacji landów);
Główne cele organizacji medialnych
-zysk;
-oddziaływanie społeczne i prestiż;
-powiększanie widowni;
-cele specyficzne (polityczne, religijne, kulturowe
-służba wspólnemu dobru;
Organizacja mediów w układzie oddziaływań
społecznych
-wewnątrz organizacji : dziennikarze; zarządzanie;
technologia
-otoczenie zewnętrzne:
-konkurencja; agencje informacyjne;
reklamodawcy; właściciele; związki;
-kontrola prawno-polityczna; grupy nacisku; inne
instytucje społeczne;
-wydarzenia i ciągły napływ informacji; kontekst kulturowy;kanały dystrybucji;zainteresowania i wymagania widowni;
Organizacja produkcji medialnej
Wydawnictwo prasowe-organizacja
redakcja (dział publicystyczny, informacyjny),
produkcja (przygotowanie do druku i duk);
biznes (marketing, reklama, promocja, sprzedaż);
Podział pracy w redakcji
redaktor: planuje tekst, ustala jego merytoryczną
zawartość, objętość, redaguje, ustala tytuł lub
nadtytuł;
redaktor prowadzący (osoba zarządzająca
bieżącym wydaniem gazety);
redaktor działu (odpowiada za teksty w danym
dziale gazety);
dziennikarz (przygotowuje teksty, artykuły);
Style book-jest gotowym przepisem na tekst dziennikarski danego medium; wprowadza standard przygotowania tekstów odpowiednio do
założonego targetu;
Wzór konstrukcji depeszy PAP:
hasło; tytuł; data; główka; tekst; sygnatura;
podpisy; inne informacje;
Zasada 5w
who? -kto?
what? -co?
when? -kiedy?
where? -gdzie?
why? -dlaczego?
Deadline-Termin oddania tekstu do poszczególnych
etapów produkcji:
oddanie tekstu przez dziennikarza do redakcji;
zesłanie tekstów do składu komputerowego;
zesłanie materiału do druku;
Kryterium nowości staje sie podstawową wytyczną
redagowania, często ze szkodą dla rzetelności,
obiektywizmu, prawdy.
Radio
Ramówka-Sposób organizacji programu radiowego, wyznacza plan pracy w różnych przedziałach czasowych: dnia, tygodnia, półrocza.
O układzie programu decyduje wiele czynników: np. rutyna, styl życia oraz cechy
demograficzne określonej przez stację grupy
odbiorców (targetu).
Przykład ramówki godzinnej
wiadomości o okrągłej godzinie, w połówkach
godzin skrót najważniejszych wiadomości; 8
min. reklam w ciągu godziny w sąsiedztwie
wiadomości; proporcja muzyki do materiału
słownego 60:40;
materiał słowny zawiera bieżące informacje,
moderację, wiadomości sportowe, krótki
konkurs w ramach programu, konkurs dzienny
stacji;
Stałe elementy ramówki:
sweeper -przerywnik dźwiękowy, oddzielający
np. wiadomości w serwisie;
liner - wejście słowne DJ-a na tzw. intro nagrania
lub między piosenką a spotem reklamowym;
jingle-krótki, wokalny, na podtekście
muzycznym, identyfikujący stację, lub czołówkę
audycji;
promo - tekst promocyjny, zapowiadający
audycje lub wydarzenie;
Formatowanie
Przygotowanie profili programowych dostosowanych
do zdefiniowanych grup odbiorców.
Formaty obejmują: określenie linii stylistycznej stacji
zgodnie wzorami tworzenia targetu, odpowiednio do
zainteresowań reklamodawców.
podcasty -internetowe publikacje dźwiękowe,
zazwyczaj najciekawszych audycji. Przedłuża cykl życia programu radiowego
Organizacja produkcji telewizyjnej
-we własnych studiach telewizyjnych:
-własne projekty i załoga;
-wynajęta załoga, koncepcja i organizacja;
-zlecenie produkcji w całości firmie zewnętrznej;
-zakup gotowego produktu, np serialu, filmu
dokumentalnego itp.;
Typowa produkcja telewizyjna obejmuje 5 etapów:
-finansowanie (zaplanowanie budżetu, znalezienie
nabywców, partnerów współfinansujących itp.)
-przedprodukcja (zbieranie informacji,
poszukiwanie ciekawych osób do programu;
materiałów filmowych, konstrukcja opowieści,
scenariusz);
-produkcja -filmowanie;
-postprodukcja (montaż, efekty specjalne);
-marketing;
Rutyna i standaryzacja produkcji telewizyjnej
-ma charakter rutynowy, powtarzalny, obraca sie
wokół tego co jest akceptowane przez
nadawców i widzów.
Dla producentów rutyna jest efektem rachunku
efektywności i zarazem ograniczeniem ryzyka.
Standardy są częściowo narzucone przez
nadawców, którzy zamawiają lub realizują
określone programy.
Cała produkcja medialna opiera się na informacji
Produkty informacyjne różnią się tym od zwykłych
towarów, że nie zużywają się w jednorazowym
użyciu, mogą być używane przez wiele osób
równocześnie.
Jednakże wiele produktów medialnych jest
produktami jednorazowej emisji, szczególnie
dotyczy to informacji, w przypadku, których liczy
się aktualność, produkty tego rodzaju zużywają
się w akcie emisji.
Kryteria selekcji wiadomości
-zaskoczenie, niespodzianka,
istotność
-konflikty;
-dane liczbowe;
-łamanie norm;
-tematyczność;
opinie;
uproszczenie; personalizacja; odniesienia do wpływowych państw, elit; specyfika kulturowa;
negatywność;
Ramy
Na ogół nienazwane i oficjalnie nie uznawane,
porządkują świat.
Sprawiają, że reporterzy są w stanie przetworzyć
wiele informacji szybko i rutynowo: zidentyfikować wydarzenie jako informację przypisać ją odpowiedniej kategorii i nadać jej atrakcyjna formę.
Dziennikarze przedstawiają wydarzenia z pewnego punktu widzenia: jako kwestię administracyjno-prawną, zagadnienie moralne, ujęcie historyczne i tak dalej.
założenia ram wiadomości:
-dotyczy zdarzenia, a nie stojących za nim okoliczności;
-dotyczy osoby, a nie grupy;
-dotyczy konfliktu, a nie zgody;
-indywidualizacja odpowiedzialności i osiągnięć;
izolowanie wydarzeń, tematów, zagadnień;
Źródła informacji dziennikarzy
rozmowy bezpośrednie lub telefoniczne;
publiczne wystąpienia;
konferencje prasowe;
teksty przemówień;
dokumenty udostępniane przez różne org.
komunikaty prasowe;
materiały opublikowane wcześniej;
doniesienia agencji prasowych;
notatki;
Profesjonalizm-Podporządkowane potrzebom organizacji,
opanowanie rzemiosła pozwalające stworzyć
wymagany produkt informacyjny, cechujący się obiektywizmem, którego główne cechy to
obsesyjnafaktograficzność i bezstronność.
AutocenzuraSelekcja i prezentacja zgodnie z zaleceniami wydawcy, oczekiwaniami widowni, głównych wartości.
Początki zapisu - rysunki skalne
Zabytki malarstwa jaskiniowego i rzeźby liczą od 25 tysięcy. Zachowały się w
grotach Francji i Hiszpanii. Malowidła z groty Lascaux przedstawiają przede
wszystkim zwierzęta. Malowane są glinkami, kredą i węglem.
Prowincja Santa Cruz w Południowej Ameryce, Jaskinia Rąk. Malowidła powstawały w okresie między 9500 - 13 000 lat temu i uważane są za jeden z najstarszych śladów obecności człowieka w Południowej Ameryce.
W dorzeczu Tygrysu i Eufratu pisano na glinianych tabliczkach w
4000-3000 r. p.n.e., posługiwano się pismem ideograficznym, które
otrzymało nazwę klinowe od kształtu ideogramów (ideogram -wyraz,
sylaba). Pisano trzciną w miękkich tabliczkach glinianych, które
następnie wypalano.
Ok. 3000 tys. lat przed nasza erą Egipcjanie zaczęli wyrabiać,
papirus, z łodyg rośliny zwanej papirusem. Papirus był jednak
nietrwały, kruchy, niszczył się po kilku użyciach.
Papirus hieroglificzny kapłana Amona o imieniu Hori 19.dynastia, XIII w. p.n.e.27 x 30 cm.
Nr P 3121. (Muzeum
Archeologiczne w Poznaniu)
Za przełomową datę i w pewnym sensie początek ery mediów uważa się
drugą połowę XV wieku, kiedy w Europie pojawiła się i zaczęła się
rozwijać technologia drukarska
W 2 połowie XV wieku powstały drukarnie w miastach niemieckich,
szwajcarskich, włoskich. Pracownia drukarska pojawiła się również w
Krakowie. W 1455 roku w Moguncji działało kilka drukarni. W 1480 ponad
100 miast w Europie miało już drukarnie, a handel książkami kwitł
Prasa drukarska z XV wieku
Media masowe
Masowa prasa pojawiaja się pod koniec XIX w.,
sprzyja temu: rozwój technik drukarskich;
. uprzemysłowienie;
. alfabetyzacja;
. finansowanie przez reklamę (niska cena);
Książka jako medium
. technologia ruchomej czcionki;
. zszywane strony, forma kodeksu;
. wiele kopii;
. towarowy charakter;
. różnorodna świecka treść;
. indywidualne wykorzystanie;
. dążenie do wolności druku;
. indywidualne autorstwo;
Prasa jako medium
. cykliczność;
. towarowy charakter;
. treść związana z aktualnymi wydarzeniami;
. funkcje w sferze publicznej;
. miejska, świecka społeczność;
. względna swoboda odbiorców;
Film jako medium
-technika audiowizualna;
-od pokazu publicznego do przeżycia
prywatnego;
-szeroki uniwersalny oddźwięk;
-międzynarodowy obieg;
-kontrola społeczna;
-dominacja fikcji narracyjnej;
Radio jako medium
-elastyczna i tania produkcja;
-wygoda korzystania;
-zróżnicowanie treści;
zindywidualizowany użytkownik;
potencjał współuczestnictwa;
Telewizja jako medium
-duży zasięg, zakres i publiczność;
-przekaz audio-wizualny;
-złożona technika i organizacja;
-publiczny charakter i szeroki zakres regulacji;
.narodowy i międzynarodowy charakter;
. zróżnicowane formy przekazu;
Muzyka fonograficzna jako medium
różne techniki nagrywania;
niski stopień regulacji;
wysoki stopień internacjonalizacji;
. młodsza publiczność;
. potencjał wywrotowy;
. fragmentaryzacja organizacji;
. różnorodność możliwości odbioru;
Internet jako medium
technologie wykorzystujące komputery;
. hybrydowy, elastyczny charakter;
. potencjał interaktywności;
. funkcje prywatne i publiczne;
. niski stopień regulacji;
. różnorakie wzajemne powiązania mediów;
.
wszechobecność i nieoznaczoność
przestrzenna
Tłum nie posiada wielkiej zdolności rozumowania;
posiada w zamian wielką zdolność do działania.
-jest podatny na sugestie.
-potęguje emocje, jest zdolny tylko do uczuć
prostych i przesadnych.
-jest nietolerancyjny, autorytarny i
konserwatywny.
-jest zawsze gotów powstać przeciw władzy
słabej, a niewolniczo gnie kolana przed władzą
silną.
-może być okrutny, zdolny do mordu i każdej
zbrodni, jak też wspaniałomyślny, zdolny do
wielkich poświeceń, ulega niskim instynktom,
albo błyszczy czynami wielkimi.
-nie rozumuje, idee przyjmuje lub odrzuca
bez dyskusji i wątpliwości.
-oddziałują obrazy, słowa i hasła; siła słów
polega na wywoływanych przez nie obrazach.
-stawia złudzenia wyżej od prawdy.
-Moc słów jest tak wielka, że nawet najbardziej
znienawidzona rzecz, skoro otrzyma nową
powabną nazwę zostanie radośnie przyjęta.
-ma instynktowną potrzebę aby słuchać
przywódców.
Gabriel Tarde: Opinia i Tłum.
Publiczność to zbiorowość wyłącznie duchowa
powstaje dzięki temu, ze ludzie czytają te same
czasopisma, a ich przekonania i namiętności są współmierne w czasie.
Ludzie mają świadomość, że daną myśl, czy
pragnienie podziela z nimi jednocześnie duża
liczba innych ludzi - za tym kryje się urok i
wpływ aktualności, bycia na bieżąco z tym co
wiedzą i czują inni. (Integracja)
Aktualne jest to wszystko, co budzi ogólne
zainteresowanie bez względu na samą wagę
wiadomości.
Publiczność ulega sugestii na odległość.
Wzrost publiczności jest nieograniczony - stanie
się ona grupą społeczną przyszłości.
Wpływ dziennikarzy i publiczności jest
obustronny - dziennikarz starając się przypodobać publiczności pisze pod jej gusta.
Czytelnik wybiera sobie czasopismo, ale
czasopismo urabia sobie publiczność.
Ze wszystkich grup zbiorowych najbliżej do
publiczności pozostaje tłum.
Publiczność podobnie jak tłum bywa
bezwzględna, pyszna, zarozumiała, przesądna.
Masa
duża zbiorowość;
mało zróżnicowana;
niezorganizowana;
budzi negatywne skojarzenia;
Odbiorca masowy, masowa publiczność
wielkie liczby;
duże rozproszenie;
zindywidualizowany, anonimowy;
niezorganizowany;
podlegający zarządzaniu i manipulacji;
Komunikowanie masowe
jednokierunkowy przepływ;
asymetryczność relacji;
dystans fizyczny i społeczny;
depersonalizacja i anonimowość;
relacje manipulacyjne lub rynkowe;
duża skala rozpowszechnienia i odbioru;
standaryzacja treści przekazu;
Społeczeństwo masowe
C.W. Mills w „Elita władzy” (1961) określał
współczesną Amerykę jako „społeczeństwo mas”, w którym nieliczna elita władzy manipuluje w sposób umiejętny zatomizowanymi i wewnętrznie
zdezorganizowanymi masami za pomocą
propagandy, reklamy i organizacji nie
pozostawiającej miejsca na spontaniczne reakcje i inicjatywę społeczną.
Kultura masowa
To kompleks norm i wzorów zachowania o bardzo rozległym zakresie; odnosi sie do zjawisk
Współczesnego przekazywania identycznych lub analogicznych treści, płynących z nielicznych źródeł wielkim masom odbiorców
(Antonina Kłoskowska, 1964).
Cechy kultury mas.
jednolite formy rozrywkowej, zabawowej
działalności wielkich mas;
ujednolicenie produkcji, wielość kopii;
sformalizowanie dróg przekazywania;
Cechy kultury masowej
nietradycyjna;
nieelitarna, produkowana masowo;popularna;
komercyjna;
zhomogenizowana;
negatywy
schlebia, odzwierciedla niskie gusta i uczucia
ludu - winny jest niewykształcony motłoch, ma to na co zasługuje;
jest instrumentem elit by manipulować i wykorzystywać negatywne emocje i frustracje mas;
jest wynikiem komercyjnego podejścia i
zorientowania na zysk, sprzedaje ludziom
produkty, nieambitne, to, co można szybko i tanio wytworzyć i sprzedać w dużych nakładach: sensacja, sentymentalizm, seks, przemoc, skandal, prowokacja
Odejście od pojęcia kultura masowa na rzecz
pojęcia kultura popularna.
Kultura popularna, podsumowanie stanowisk
KP jest przejawem siły ludu;
Popularność jest jakością samą w sobie;
KP ma oddźwięk uniwersalny;Jest ważna dla tożsamości podgrup;
Problemem pozostają kwestie jakości:
Komercjalizacja, trywializacja,tabloidyzacja,Propaganda konsumeryzmu, zależność od reklamy
Kultura popularna -zarzuty
powtarzalna;mało wymagająca;ograniczona tematycznie, konformistyczna; tendencyjna ideologicznie;
antyintelektualna;
Koncepcje publiczności
I. Opinia publiczna w swojej masie jest
nieracjonalna, podlegająca emocjom, niezdolna
do racjonalnego rozumowania, wymaga, aby
nią kierować i zarzadzać, wpływać.
II. Dobrze poinformowana
publiczność, mająca
warunki do edukacji i uczestnictwa jest
podstawądemokratycznego państwa, uczestniczy w jego decyzjach, podejmuje
racjonalne wybory sama za siebie i w swoim
imieniu.
Kultura popularna w Internecie
Od masowości do indywidualizacji, segmentacji,
interaktywności.
Nowe formy uczestnictwa:
Kultura społecznościowa;
Blogosfera;
Fora dyskusyjne;
Media i społeczeństwo
Mediatyzacja - zapośredniczenie
Media produkują i reprodukują wiedzę
w najszerszym znaczeniu tego słowa.Wiedza ta pomaga nadawać sens doświadczaniu
świata społecznego.
-dostarczają materiału znaczeniowego do kształtowania tożsamości.
-Służą konstytuowaniu percepcji i definicji
rzeczywistości.
Wytwarzająnormatywność: standardy, modele,
normy.
Rodzaje mediatyzacji
Media pośredniczą w naszym odbiorze i
doświadczaniu rzeczywistości na wiele
sposobów: informowanie, negocjacje,
manipulowanie, kontrola.
Za pośrednictwem mediów kontaktu ze
społeczeństwem poszukują: rządy, politycy,
reklamodawcy, edukatorzy, głosiciele religi i krzewiciele wartości, eksperci.
Mediatyzacja odnosi się do pośredniego
kształtowania grup społecznych, kultur, relacji,
społecznych i ról.
Media spełniają funkcje:
dostarczanie informacji;
ukazywanie stosunków władzy;
wspomaganie innowacji, adaptacji, postępu;
wyjaśnianie, interpretowanie, komentowanie wydarzeń;
wspieranie autorytetów; socjalizacja;
koordynowanie działań;
-budowanie konsensusu / integracja;
-ustalanie hierarchii ważności i sygnalizowanie
względnego statusu;
wyrażanie/podtrzymywanie dominującej kultury i
uznawanie subkultur i zmian kulturowych;
formowanie i podtrzymywanie wspólnoty wartości
dostarczanie rozrywki, zabawy, odprężenia,
redukowanie napięcia społecznego;
Krytyczne podejście
Media działają w interesie klas dominujących,
tych do których należą.
Zafałszowują obraz rzeczywistości na korzyść
tych klas.
Wspierają panujący porządek.
Kierują się logiką ekonomiczną.
Faworyzują interesy prywatne przed publicznymi.
Marginalizują głosy opozycyjne i alternatywne.
Władza
Media wiążą się z dominująca strukturą władzy politycznej i ekonomicznej.
Media są narzędziem władzy, umożliwiają różne
rodzaje wpływu.
Dostęp do mediów ma charakter konkurencji
(można go np. kupić).
Dostęp do potęgi mediów jest nierówny.
Aspekty władzy mediów
przyciąganie i ukierunkowanie uwagi publicznej;perswazja w zakresie opinii i przekonań;wpływ na zachowania (zamierzony i nie);definiowanie rzeczywistości;
przypisywanie statusu i prawomocności;
informowanie szybko w szerokim zakresie, lecz
wybiórczo; łatwiejszy dostęp dla elitpolitycznych i ekonomicznych;
Pytania związane z władzą mediów
Pluralistyczny model mediów
Prezentowane są konkurencyjne interesy, grupy polityczne, kulturalne. Istnieje wiele niezależnych od siebie mediów. Produkcja jest kreatywna wolna i oryginalna. Przekazy sa zróżnicowane, poglądy konkurencyjne,
odpowiednie do potrzeb odbiorcy. Publiczność jest rozczłonkowana, selektywna, reaktywna i aktywna. Skutki są liczne, niespójne nieprzewidywalne, co do
kierunku, albo brak skutków.
Model dominacji mediów
- są zdominowane przez klasę rządzącą lub
dominujące elity. Mają skoncentrowaną własność, są jednorodne. Produkcja jest zestandaryzowana, zrutynizowana i kontrolowana. Przekazy są selektywne i ustalone z góry. Publiczność uzależniona, bierna, organizowana na wielką skalę.
Wolność
Najczęściej rozumie się jako swobodne i
niezależne przekazywanie i wyrażanie opinii i
idei, zaspokajanie potrzeb odbiorców oraz wolność od kontroli rządu lub innych potężnych interesów. W praktyce sprowadza się do braku oficjalnej cenzury i licencjonowania.
Wg. koncepcji liberalnych ma ją zapewnić
prywatna własnosć mediów i konkurencja na
rynku idei.
Liberalna - normatywna - teoria prasy
Postuluje “wolny rynek idei” w oparciu o
konstytucyjne prawa wolności słowa i prasy;
niezależność od czynników politycznych, której podstawą jest własność prywatna.
Kontrolę nad właścicielami ma sprawować rynek
i zasady konkurencji.
Pluralizm własności mediów
Problemem jest koncentracja własności.
System mediów nie powinien być zdominowany przez kilka kontrolujących go sił.
Różne rodzaje mediów powinny być odmiennie
kontrolowane.
Różnorodność informacji, opinii i przekazu
kulturowego
Treści medialne powinny odzwierciedlać
zróżnicowanie społeczne: polityczne, religijne,
etniczne kulturowe.
Media powinny być otwarte na nowe ruchy i idee oraz dawać dostęp mniejszościom.
Wsparcie procesów demokratycznych
odbywa się przez publikację pełnych, uczciwych i rzetelnych informacji na temat spraw
publicznych;
przedstawianie różnych punktów widzenia,
ujawnianie różnorodnych opinii społecznych;
ułatwianie uczestniczenia w życiu publicznym.
Sfera publiczna w rozumieniu Habermasa
oznacza obszar życia społecznego, w którym
formułuje się
coś, co w przybliżeniu można
określić
opinią
publiczną. Prawo dostępu do tego obszaru powinno być dane wszystkim
obywatelom.
Dostęp do sp realizuje się przez wolną wymianę
poglądów, a gwarantem jest prawo do stowarzyszania się, zgromadzania oraz wyrażania i publikowania opinii dotyczących interesu ogółu.
Sfera publiczna to obszar racjonalnej dyskusji.
Model opracowany na podstawie powstawania
mieszczańskiej sfery publicznej we Francji
Niemczech w XVIII w.
Sfera publiczna stała się obszarem konkurujących
interesów
Powstają organizacje skupiające grupy
wspólnych interesów, poszukujących wpływów
na ustawodawstwo; rolę poszczególnych
obywateli w sferze publicznej zajmują agendy
polityczne (partie) oraz ekonomiczne
(stowarzyszone grupy interesów).
Koncepcja widoczności
J. B. Thompson uważa, że dzięki rozwojowi
mediów, zwłaszcza telewizji działania władzy i sama władza stała się widoczna dla wielu ludzi.
Działalność mediów powoduje, że władza nie
tylko lokalna ale, dzięki nowoczesnym środkom
technicznym, również władza na całym świecie
podlega oglądowi społecznemu.
Zarządzanie widocznością władzy
Władza lub kandydaci do władzy starają się
przedstawić w mediach w sposób jak
najbardziej dla nich korzystny.
Samoprezentacja polityków wspomagana jest przez wyspecjalizowane usługi marketingu politycznego i public relations.
Widoczność
Broni obywateli przed ekscesami władzy, ale
pomija wiele problemów obywateli w innych
sferach, zwłaszcza ekonomicznych.
Same media tworzą silne grupy ekonomiczne i to
może wpływać na sposób w jaki relacjonują
zagadnienia ekonomiczne, jak dobierają
komentatorów, ekspertów, infromacje.
Koncepcja demokratyzacji mediów Jamesa
Currana
Sfera publicznakształtowana za pośrednictwem środków przekazu opiera się
na różnorodności
wartości i perspektyw zarówno w odniesieniu
do spraw publicznych, jak też w odniesieniu do
treści rozrywkowych. Media powinny umożliwiać indywidualnym obywatelom
reinterpretację ich społecznego doświadczenia
oraz kwestionowanie założeń dominującej
kultury przez wytwarzanie pluralizmu zrozumienia.
Różnorodność źródeł i perspektyw umożliwia każdemu decydowanie, jak najlepiej zabezpieczać interesy wspólne i indywidualne.
Demokratyczna sfera publiczna wymaga złożonego systemu środków przekazu,
który sam charakteryzuje się różnorodnością
organizacji i struktur własności.
Ograniczenia w wolności ekspresji powinny być
minimalne, np. w przypadkach takich jak
wyrażanie nienawiści rasowej.
Niektóre ze środków masowego przekazu mają
obowiązek bezstronności w celu umożliwienia
poszukiwania równowagi pomiędzy różnymi
interesami w społeczeństwie.
Propaganda-techniki wpływania na ludzi, wypracowane
przez instytucje państwowe, partie polityczne,
instytucje administracyjne, grupy nacisku, itd.
Cele modyfikowanie zachowań społeczeństwa, jego grup zgodnie z interesem nadawcy.
Negatywna wymowa pojęcia propagandy wiąże
się z:
-rozpowszechnianiem stronniczych poglądów przy użyciu kłamstwa i manipulacji;
-rozpowszechnianiem treści działających ze
szkodą dla odbiorcy, ale na korzyść nadawcy;
-użyciem technik wpływu odwołujących sie do
uczuć (np. obrzydzenie moralne) i emocji (np.
strach) raczej niż merytorycznych argumentów:
Kryteria rozróżnienia rodzajów propagandy
prawdziwość treści;
stopień utajnienia nadawcy i/lub jego intencji;
Propaganda biała
Nadawca jest jawny, nie skrywa swoich intencji.
Często wierzy w słuszność swoich poglądów, a
nawet jest przekonany, że są one jedynie
słuszne.
Nadawca sam jest pod wpływem ideologii - nie
dostrzega uwarunkowań własnych poglądów.
„Subiektywna niewinność” nadawców,
działających w dobrej wierze nie zmniejsza
szkodliwości skutków propagandy.
Propaganda szara
Opiera się na nieprecyzyjnych informacjach, które często mają cechy prawdopodobnych.
Inf. pochodzą z niepewnych, mało
rozpoznawalnych źródeł (np. przecieki, tzw.
dobrze poinformowane źródła. Szarość propagandy wiąże się z nierzetelnym
dziennikarstwem, wykorzystywanym dla celów i interesów, które nie są do końca określone.
Propaganda czarna
-Podawana informacja jest nieprawdziwa
(spreparowana przez nadawcę).
-źródło jest ukrywane lub
zafałszowywane.
-Pojawia się najczęściej w czasie wojen lub
konfliktów.
Propaganda w mediach
środkiem propagandy jest selekcja inf. i źródeł.
Informacje mogą być prawdziwe, ale starannie
dobrane, ukazujące tylko określone aspekty,
punkty widzenia, stanowiska, interesy.
Selekcja może służyć celom politycznym lub
merkantylnym może być mniej lub bardziej świadoma.
Czy media kłamią?
Cyniczne świadome kłamstwo jest mniej
powszechne niż, wprowadzanie odbiorcy w
błąd bez intencji, a często w dobrej wierze.
Dziennikarze są
często przekonani o słuszności
poglądów, które głoszą.
Są zaangażowani politycznie religijnie, mają
własne poglądy, co do rozwiązań
ekonomicznych i politycznych.
Czy każda propaganda jest zła?
Wpływanie na poglądy ludzi, obywateli nie
zawsze musi być szkodliwe, czy niekorzystne.
Zależy od tego: jakim celom służy? do czego nakłania? jakie środki, techniki wykorzystuje?
czy podawana informacja jest pełna i rzetelna?
czy interesy i intencje nadawcy są jawne?
czy kontekst komunikacji jest jawny dla
odbiorców?
Techniki propagandy
Tworzenie kontekstu, ram interpretacyjnych
sprzyjających perswazji,
np. argumentowanie, że prawa pracownicze i
socjalne, wspomaganie biednych to wspieranie
postaw pasożytniczych, powrót do socjalizmu.
etykietowanie - nadawanie przeciwnikowi źle kojarzących się etykiet typu faszysta lub komunista w celu wzbudzenia nienawiści bądź strachu (name calling);
upiększające uogólnienia, polegające na używaniu takich słów, jak prawda, wolność
sprawiedliwość (glittering generalities);
przenoszenie autorytetu bądź uznania z
instytucji, osób, idei go posiadających na te, o
akceptacje, dla których się zabiega (transfer);
dowody uznania, uzyskane dzięki cytowaniu
wypowiedzi znanych osób (testimonial)
występowanie osób zajmujących wysokie pozycje publiczne w roli zwykłych ludzi, a więc dobrych i
mądrych (plain folks);
-układanie domów z kart, czyli wykorzystywanie
półprawd, zabawnych powiedzeń, ominięć i
przesadnych stwierdzeń w celu ominięcia
zasadniczego problemu lub faktów (card
stacking);
-narzucanie poglądów na zasadzie wszyscy tak
myślą (bandwagon);
-Manipulowanie wiarygodnością źródła
angażowanie pseudoekspertów - wykreowanych
przez same media, lub org. lobbingowe;
-zamawianie ekspertyz, wystąpień pod kątem
strategii perswazyjnej;
-wygląd i opanowanie eksperckiego żargonu;
Emocje są
związane z rozumieniem samego siebie - przekonania na własny temat, tożsamości, uwewnętrznionych norm.
Propagandziści korzystają z faktu, że ludzie chcą
zachować dobre mniemanie o sobie.
Odwołują się do prawdy, patriotyzmu,
sprawiedliwości.
Emocje negatywne
-Strach - skłania do popierania przedsięwzięć
związanych z bezpieczeństwem,
zaprowadzeniem porządku, zaostrzeniem kar,
kontroli itp.
-Kryzys to okazja wskazania kozła ofiarnego,
winnego, innego niż odbiorca.
Populizm-mówienie ludziom tego co chcą usłyszeć,
propagowanie chwytliwych poglądów, zgodnych
z oczekiwaniami większości, zazwyczaj po to,
aby zdobyć i utrzymać władzę.
Co ludzie chcą słyszeć?
Gdy sytuacja jest niepomyślna, chętnie usłyszą, że winni są inni, np. politycy, układ, korupcja, agenci, żydzi, inni obcy; że odpowiedzialni są inni.
Nie chcą słyszeć, że są również odpowiedzialni,
bo np. nie podejmują wysiłku analizy,
zaangażowania, inicjatywy itp.
Model propagandy Hermanna i Chomsky'ego
Media dostarczają informacji, rozrywki, wpajają i utwierdzają wartości, przekonania, kody zachowań, ale też integrują ludzi w struktury
społeczeństwa.
Integrują społeczeństwo w sytuacji wysokiego
rozwarstwienia i konfliktów klasowych.
Robią to przez systematyczne wpływanie.
Model propagandy
Ukazuje wielostopniowy wpływ oraz sposoby za
pomocą których pieniądze i władza filtrują wiadomości, marginalizują rozbieżności oraz
dopuszczają do opinii publicznej informacje
rządowe i dominujących prywatnych interesów.
Koncentracja własności, zorientowanie na zysk
Korporacje medialne mają powiązania finansowe z
innymi branżami, w tym z przemysłem zbrojeniowym,
czy nuklearnym (np. GE).
Powiązania kapitałowe tworzą siatki relacji o dalekim
zasięgu: prowadzenie interesów z bankami,
inwestycje, korzystanie z różnych usług.
Zewnętrzni dyrektorzy fin. zarządzają jednoczesnie w
innych firmach i org. fin.
Koncerny są kontrolowane przez małe grupy - rodziny,
które mają wpływ na dobór zarządu i ustalanie
głównych celów przedsiębiorstwa.
Grupy te maja bliskie relacje z głównym nurtem
wspólnoty korporacyjnej -zasiadanie w zarządach,
więzi socjalne.
Mają zależności i powiązania z rządem - regulacje.
Inwestorzy naciskają na osiąganie zysku.
Uzależnienie od wpływów reklamowych
Oferta jest ukierunkowana na pozyskanie i
utrzymanie oglądalności.
Sponsorzy wybierają program, który finansują.
Media musza się liczyć z reklamodawcami -
unikają krytyki.
Badania potwierdzają naciski reklamodawców na media - przypadki wycofania reklam.
Uzależnienie od źródeł informacji
Oficjalne źródła: centralne urzędy państwowe,
biznes, uznane org. są rozpoznawalne, mają
status i prestiż, podtrzymują wizerunek
obiektywizmu, uwalniają od oskarżeń o
stronniczość, zmniejszają koszty produkcji,
dostarczają gotowych informacji.
Flak - artyleria przeciwlotnicza
Jest to zorganizowana krytyka w odpowiedzi na
przekaz medialny, w postaci listów, telegramów,
pozwów sądowych, nacisków akcjonariuszy.
Może być skierowana do rządu, parlamentu,
zarządu.
Może być kłopotliwa (wycofanie reklamodawców,
konieczność wytłumaczenia się ) i
kosztowna (koszty sądowe).
Definicja wroga
Wyznacza, które wydarzenia są relacjonowane, a
które nie.
Ofiary i cierpienia spowodowane przez obóz
wroga są nagłaśniane, te spowodowane przez
własny otrzymują proporcjonalnie mniej uwagi, albo wcale.
W USA w okresie zimnej wojny -wrogiem był
komunizm, a przyjacielem antykomunizm.
Hermann i Chomsky twierdzą
Media wspierają polityczną agendę
uprzywilejowanych grup przez:
selekcję tematów, dystrybucję uwagi, ramowanie,
filtrowanie inf., eksponowanie i ton,
utrzymywanie debaty w granicach
akceptowanych założeń, krytyka medialna ma
ograniczony charakter nie wykraczający poza
dominujące wartości.