Hopfinger, Audiowizualna kultura i audiowizualna percepcja

• II poł. XXw. - dzięki ewolucji języka filmowego, rozwoju kina i ekspansji telewizji kultura stała się audiowizualna (DŹWIĘK + OBRAZ)

• Przewaga praktyk i takstów audiowizualnych

• Dominacja przekazów rejestrujących i odtwarzających

• Przekazy audiowizualne zajmują centralne miejsce w komunikacji

• Słowa i obrazy ulegają zdynamizowaniu (obraz - coraz częściej kolorowy i dźwięk - stereofoniczny, stają się ważnymi nośnikami znaczeń)

• Film poszukiwal swoich możliwości wyrazu i rozwinął się w stroną audiowizualności

• Audiowizualność była świadomie i konsekwentnie budowana

• Język filmu okazał się giętki, sprawny i bogaty

• Kino umiało być arystyczne; pelniło istotne funkcje społeczne i polityczne

• Rosła popularność i prestiż kina

• Kino polskie:

- rozwinęło i skomplikowalo swój język

- często sięgało po problematyczną tematykę, która do tej pory byla domeną literatury narodowej

- zajmowalo czołowe miejsce w naszej kulturze (1956-1961 - dwustumilionowa publiczność)

• Kino autorskie:

-reżyser stawał się rzeczywistym autorem całego utworu (twórcza, intelektualna postawa, autorytet moralny)

-ważne nazwiska: Antonioni, Fellini, Visconti, Bergman + angielscy gniewni i francuska Nowa Fala

SYTUACJA LITERATURY:

- teksty pisane publikowane w książkach i czasopismach straciły swoją centralną pozycję

- zmieniła się globalna sytuacja literatury

- literatura straciła swą wzorczotworczą moc (musi dzielić się z innymi dziedzinami kultury w fundamentalnych sprawach współczesności)

- ma jednak czytelników dzięki alfabetyzacji, ale konkuruje z formami paraliterackimi (esej, pamiętnik, reportaż itp.) i przekazami audiowizualnymi

FILM A LITERATURA:

• Film nadal inspirował się literaturą

• Film przejmowal pewne wątki, tematy, wzory i funkcje literatury (zwłaszcza f-cje społeczne)

• Literatura wykorzystywała doświadczenia filmowe

• Tworzono formy scenariuszowe lub powieściowe wersje gatunkow filmowych lub zachowywano odrębność (literatura abstrakcyjna)

TELEWIZJA:

• Szybko zykała popularność, dzięki swojej dostępności (wkroczyła do mieszkań prywatnych)

• Jest wielofunkcyjna: dostarcza wiadomości z kraju i ze swiata, emituje programy publicystyczne, nadaje filmy, transmituje imprezy sportowe itd.

• Najpierw nadawała „na żywo”, później z utrwalonych i dopracowanych materiałów

• Dorobiła się własnych form” teatr telewizji, nowele i seriale, quizy

• Ropowszechniła film

• W ciągu lat rozbudowała swój program i wydłużyła dobowy czas emisji

• Stała się potęzną instytucją współczesnego życia

• Dzięki komunikacji satelitarnej powstala telewizja satelitarna

• Polska:

- 1960r. - zaledwie kilkadziesiąt tysięcy aparatów telewizyjnych

- 1990r. - prawie 10mln telewizorów

INNOWACJE TECHNICZNE:

• Faks

• Kserokopiarka

• Kolor w przekazach wizualnych i audiowizualnych ( kolorowe filmy, fotografie, ksero, ilustracje w magazynach, poicztówki itd.)

• Plyta długogrająca (przełom w zapisie muzyki, zwłaszcza poważnej)

- USA - dzięki temu rozwinął się rynek płytowy

- powiększyło się grono odbiorców

• Płyty stereofoniczne

• Przenośne radai tranzystorowe

• Kasety magnetofonowe

• Walkmany

• Aparatura hi-fi

• Magnetowid (rejestruje audycje telewizyjne, umozliwia ich odtwarzanie, odtwarza także inne zapisy na kasetach)

- odbiorca nie jest już uzależniony od kalendarza stacji nadawczych

- lata '80 - rozwoj produkcji filmów video

- dzięki niemu mozna obcować z filmem podobnie jak z książką - zatrzymać w danym monencie, dowolnie cofnąć taśmę, wielokrotnie powtarzać lekturę)

• Kamera video

Audiowizualność filmu, telewizji i techniki video posługuje się obrazem zintegrowanym ze sferą dźwiękową. Ważną cechą tej audiowizualności jest jej fotograficzność - przywołuje, przywodzi na myśl, uobecnia rzeczywistość (odtworzoną lub wykreowaną).

PERCEPCJA OPARTA NA AUDIOWIZUALNYM MECHANIZMIE ODBIORCZYM:

• Angażowanie w odbiór wrzoku, słuchu, interpretacja werbalna i audiowizualna - scalanie aspektów audialnych i wizualnych w jedną spójną calośc znaczeniową

• Ten mechanizm ukierunkowuje postrzeganie świata, orientację w otoczeniu, artykulację kultury

DWIE NAJWAŻNIEJSZE POSTAWY ODBIORCZE:

1. Aktywna i krytyczna

- Percepcja całościowa, relacyjny styl myślenia, wysoka kompetencja komunikacyjna; odróżnia porządek fikcyjny od porządku realnego; ulatwia rozszyfrowanie złozonych mechanizmów znaczeniowych, w tym ukrytych załozeń instrumentalnych i manipulacyjnych

2. Pasywna i bezrefleksyjna

- Percepcja fragmentaryczna, mozaikowy styl myslenia, iewielkie kompetencje komunikacyjne; miesza bądź słabo odróżnia porządek fikcyjny i realny; czyni odbiorcę bezbronnym wobec zabiegów ukrytych czy tylko bardziej złozonych.

W kulturze audiowizualnej uczestniczą wszyscy, niezależnie od tego, jak są przygotowani, nieprzygotowani zaś nie mają szans na sukces komunikacyjny.

1

---