Rozlew wina do butelek
SPRAWDZANIE DOJRZAŁOŚCI WINA
Po stwierdzeniu, że wino jest już dobre, o zharmonizowanym, wyrównanym smaku, można przystępie do jego rozlewu do butelek.Przede wszystkim należy sprawdzić klarowność wina i w razie potrzeby przefiltrować je. Następnie próbkę klarownego wina przenieść do ciepłego pomieszczenia, przy czym po kilku dniach (4-5) nie powinno ono zmętnieć. Lepiej potrzymać butelkę klarownego wina przez kilka (4-5) godzin na łaźni wodnej lub w garnku z ciepłą wodą o stałej temperaturze 50°C i następnie oziębić. Powstałe zmętnienie wskazuje, że wino nie jest całkowicie dojrzałe i nie nadaje się jeszcze do rozlewu, gdyż po rozlaniu do butelek może wytworzyć się w nim osad. Znacznie słabszym, .ale również stosowanym sprawdzianem jest pozostawienie wina w szklance w ciepłym pokoju przez 24 godz. i następnie stwierdzenie jego klarowności.
Zlewanie wina do butelek przeprowadza się w analogiczny sposób, jak podano przy zlewaniu młodego wina, tj. za pomocą węża gumowego lub lewara winiarskiego. Wino ściąga się z naczyń składowych i wlewa do butelek.
PRZYGOTOWANIE DO ROZLEWU WINA
Przed przystąpieniem do rozlewu wina należy przygotować:butelki, korki oraz szczeliwo zabezpieczające wino przed dostępem powietrza.
Butelki
Butelki używane zwykle do rozlewu wina, tzw. winne, mają rozmaitą barwę, kształt i pojemność. Rozróżnia się więc zielone "szampanki" (0,8 l), półbiałe lub zielone "bordówki" (0,7 lub 0,75 l), zielone "reńskie" (0,65 lub 0,7 l), białe lub ciemne "tokajówki" (0,5 l), półbiałe lub zielone "półbordówki" (0,35 l) itp.Butelki przeznaczone do rozlewu powinny być zupełnie czyste. Mogą to być zarówno butelki nowe, specjalnie kupione, z których myciem nie ma kłopotu, jak też używane - pod warunkiem, że nie będą miały żadnego przykrego lub charakterystycznego zapachu. Butelki zanieczyszczone tłuszczem, naftą lub benzyną nie nadają się do rozlewu, nawet po ich umyciu.
Mycie butelek zaczyna się od dokładnego wypłukania ich wodą, ewentualnego usunięcia korka (za pomocą sznurka) i dokładnego umycia wewnątrz szczotką, najlepiej z końskiego włosia. W czasie szczotkowania butelka powinna być napełniona do połowy ciepłą wodą. Szczotką, a szczególnie jej zakończeniem, czyli tzw. pędzelkiem, dokładnie szoruje się ścianki i dno butelki.
Stosując butelki używane, dobrze jest najpierw wymoczyć je przez kilka godzin (lub dobę) w ciepłej wodzie z bielidłem (na 10-litrowe wiadro wody dodaje się ok. 0,25 kg bielidła) w celu rozmiękczenia przywartego do szkła brudu, a później szczotkować z użyciem gorącej wody. Wyszczotkowane butelki płucze się kilka razy gorącą i zimną wodą, po czym ustawia do góry dnem w czystym naczyniu (wiadrze, rondlu) do ocieknięcia.
Przed wlaniem wina należy umytą butelkę odkazić przepłukuje J^ jeszcze środkiem dezynfekcyjnym, a więc:
a) spirytusem albo wódką; tą samą cieczą można przepłukać kilkanaście czystych butelek;
b) 2- do 3-procentowym roztworem pirosiarczynu potasowego albo kwaśnego siarczynu sodowego lub potasowego, który otrzymuje się rozpuszczając 20 do 30 g pirosiarczynu lub siarczynu w l l przegotowanej wody.
Korki
Korek jest ważną częścią opakowania, gdyż butelki z winem przechowuje się zwykle w pozycji leżącej,, a więc korek styka się przez dłuższy czas z winem i może w nim spowodować niekorzystne zmiany, jak zakażenie, zmętnienie lub posmak korkowy. Dlatego też należy w zasadzie używać tylko korków nowych, nie używanych, dobrej jakości, czyli tzw. aksamitnych lub półaksamitnych, w których obydwa albo jedno denko jest zupełnie gładkie, bez żadnych szczelin i szpar. Najlepsze są korki o kształcie cylindrycznym (walcowym), o średnicy większej od średnicy otworu butelki o 2-3 mm, i możliwie długie. Tak np. dla tzw. bordówek (używanych do rozlewu win francuskich) bierze się korki długości 30-40 mm i średnicy 23-24 mm, które tylko z trudnością dadzą się wcisnąć do butelki za pomocą ręcznej korkownicy.
Przed użyciem płucze się korki zimną wodą na sitku, a następnie parzy (aby stały się bardziej miękkie i weszły do butelek), wrzucając je na kilka minut do wrzącej wody, a gdy zmiękną wyjmuje je z wody. Pozostawienie korków przez dłuższy czas we wrzątku jest niecelowe, gdyż tracą one wówczas elastyczność i trwałość.
Po wyparzeniu, a więc bezpośrednio przed użyciem, dobrze jest korek zamoczyć w środku dezynfekcyjnym, stosowanym do odkażania butelek (spirytus, wódka albo roztwór pirosiarczynu lub siarczynu).
ROZLEW WINA
Po przygotowaniu butelek i korków przystępuje się do rozlewu wina. Wino z gąsiorka lub balonu ściąga się lewarkiem lub wężykiem gumowym i wlewa przez szklany lub emaliowany lejek do butelek. Butelki należy napełniać całkowicie, tj. tak, aby między powierzchnią wina a korkiem pozostawało ok. 1 cm wornej przestrzeni.
Napełnioną butelkę korkuje się przy użyciu ręcznej korkownicy (ewentualnie za pomocą drewnianego młotka), składającej się z drewnianej rury z tłoczkiem, o bocznym otworze do zakładania korka. Korkownicę ustawia się na butelce, kanałem wwodzącym naprowadza zmiękczony we wrzątku korek, który uderzeniem Uoczka wpycha się w otwór butelki.
Jeżeli wino jest przeznaczone do dłuższego przechowywania, to po zakorkowaniu butelki obcina się nożem wystającą z butelki część korka, po czym - w celu lepszego uszczelnienia korka i zabezpieczenia wina przed przedostaniem się do niego drobnoustrojów oraz powietrza - zalewa się korek szczeliwem. Jako szczeliwo może być użyty pech, lak lub czysta parafina.
Szczeliwo rozpuszcza się przez ogrzanie w małym rondelku lub puszce po konserwach następnie zanurza w nim główkę butelki, dobrze wytartą suchą szmatką. Po wyjęciu główki z roztopionej masy powoduje się przez ruch obrotowy butelki równomierne rozłożenie szczeliwa i ocieknięcie jego nadmiaru. Po skrzepnięciu masy bada się jej szczelność, a w razie stwierdzenia pęcherzyków powietrza - szczeliwo zdejmuje się i nakłada świeżą jego warstwę.
PRZECHOWYWANIE BUTELEK Z WINEM
Wino rozlane do butelek ulega dalszemu, chociaż bardzo powolnemu procesowi dojrzewania, które powinno zachodzić bez dostępu powietrza. Dlatego butelki z winem przechowuje się w pozycji leżącej, gdyż wówczas korki nawilżone winem pęcznieją zamykając szczelnie butelkę i nie przepuszczając powietrza.
Lokal, w którym przechowuje się wino butelkowane, powinien mieć niewysoką i stałą temperaturę (10-12°C), a więc powinna to być najlepiej sucha i głęboka powinica. Butelki układa się na półkach, główką do ściany. Jeżeli na jednej półce chce się ułożyć kilka rzędów butelek, wówczas należy półkę ustawić nieco pochyło w kierunku ściany, co pozwala na ułożenie na niej 5-6 rzędów butelek. Na każdej butelce należy umieścić etykietę, na której wpisuje się charakterystykę wina, a więc datę rozlewu, gatunek wina, jego przybliżoną moc oraz dane dotyczące sposobu utrwalenia, np. czy było pasteryzowane, wzmocnione spirytusem, czy utrwalone przez siarkowanie.