Maciej Aleksy Dawidowski




Maciej Aleksy Dawidowski, "Alek" (3 listopad 1920 - 30 marca 1943). Pseudonimy: Alek, Glizda, Kopernicki, Koziorożec - wybitny instruktor harcerski, podharcmistrz,podporucznik AK, bohater ksišżki Aleksandra Kamińskiego "Kamienie na szaniec".

Spis treści
1 Życiorys
1.1 Młodzieńcze lata
1.2 Wybuch wojny
1.3 Konspiracja
1.3.1 Akcja "Kopernik"
1.3.2 Akcja "Kiliński"
1.3.3 Akcja pod Arsenałem
2 Odznaczenia

1 Życiorys

1.1 Młodzieńcze lata

Urodzodził się 3 listopada 1920 w Drohobyczu jako syn Aleksego, inżyniera technologa, i Janiny z Sagatowskich, inżyniera chemika. Wiosnš 1939 ukończył warszawskie Gimnazjum im. Stefana Batorego. W czasie nauki 1932-1939 był członkiem 23 Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Bolesława Chrobrego ("Pomarańczarnia"), uzyskujšc stopień harcerski Harcerza Orlego.
wróć 

1.2 Wybuch wojny

W czasie kampanii wrze�niowej 8 wrze�nia 1939, po apelu płk. Umiastowskiego wymaszerował z Warszawy wraz z grupš starszych harcerzy 23 WDH w składzie Batalionu Harcerskiego, dowodzonego przez komendanta Szczepu "Pomarańczarnia" harcmistrza Lechosława Domańskiego "Zeusa", by na poczštku pa�dziernika powrócić wraz z nimi do Warszawy.
wróć 

1.3 Konspiracja

Alek Dawidowski 1941 r. w Państwowej Szkole Budowy Maszyn, dawnej Państwowej Wyższej Szkole Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie

W okresie pa�dziernik - grudzień 1939 był członkiem tajnej organizacji PLAN i uczestnikiem jej akcji małosabotażowych, a po wycofaniu się z PLAN-u wraz z kolegami z 23 WDH, od poczštków 1940 do czerwca tego roku był łšcznikiem w komórce więziennej ZWZ, utrzymujšcej łšczno�ć między konspiracjš wojskowš a więzieniami warszawskimi: Pawiak i Daniłowiczowska (Centralny Areszt �ledczy).

Wiosnš 1941, wraz z grupš przyjaciół z 23 WDH, wstšpił do Szarych Szeregów choršgwi Warszawskiej (Ul "Wisła"). Objšł dowodzenie drużynš w hufcu "Mokotów Górny" (Rój MG), kierowanym od lata 1942 przez Tadeusza "Zo�kę" Zawadzkiego. Razem ze swojš drużynš uczestniczył w działaniach Organizacji Małego Sabotażu "Wawer", do których skierowany został hufiec "MG" wraz z całym Okręgiem "Południe" Choršgwi Warszawskiej. Prace te wykonywał z dużym powodzeniem, m.in. za zdjęcie niemieckiej tablicy z pomnika Mikołaja Kopernika (11 luty 1942) otrzymał honorowy pseudonim wawerski "Kopernicki".

W okresie kwiecień - wrzesień 1942, w zwišzku z zagrożeniem dekonspiracjš, ukrywał się w majštku Olesinek koło Góry Kalwarii, należšcym do Aleksandry Niewiadomskiej. We wrze�niu 1940 rozpoczšł naukę w jawnej Państwowej Szkole Budowy Maszyn, dawnej Państwowej Wyższej Szkole Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie, przerwał jš jednak wiosnš 1942 i wyjechał z Warszawy. Po utworzeniu Grup Szturmowych, objšł dowodzenie 1. drużyny (SAD-100) hufca (plutonu) GS "Południe" (SAD), na którego czele stał Jan Bytnar "Rudy". W 1942 po odbyciu kursu podharcmistrzowskiego {"Szkoła za lasem") został mianowany podharcmistrzem (ps. instruktorski "Koziorożec"). W styczniu 1943 został elewem Zastępczego Kursu Szkoły Podchoršżych Rezerwy Piechoty zorganizowanego przez Kedyw KG AK. Brał udział w kilku akcjach rozbrojeniowych oraz w ewakuacji mieszkania przy ul. Brackiej 23 (akcja "Bracka" 2 luty 1943). Po aresztowaniu "Rudego" (23 marca 1943) pełnił przez kilka dni funkcję komendanta Hufca SAD.
wróć 

1.3.1 Akcja "Kopernik"

Alek Dawidowski pod pomnikiem Kopernika rys.Stanisława Kunstettera z I wydania Kamieni na Szaniec A.Kamińskiego

Po zajęciu Warszawy w pa�dzierniku 1939, niemieckie władze okupacyjne nakazały zasłonięcie umieszczonej na cokole pomnika tablicy: "Mikołajowi Kopernikowi - Rodacy". Na niej pojawiła się (przykręcona czterema �rubami) nowa tablica: "Dem Grossen Astronomen", majšca �wiadczyć o niemieckim pochodzeniu Kopernika. "Alek", przygotowujšc się do akcji zdjęcia niemieckiej tablicy, postanowił sprawdzić jak mocno zaci�nięte sš mutry mocujšce. Przed wyga�nięciem godziny policyjnej wskoczył na cokół pomnika i ku swemu zaskoczeniu stwierdził, że nakrętki można odkręcić rękš! Postanowił działać natychmiast; bez ubezpieczenia i z dużym narażeniem (kilkadziesišt metrów od pomnika, przy Krakowskim Przedmie�ciu 1, znajdował się gmach Komendy Policji z wystawionym zewnętrznym posterunkiem) "Alek" kochajšcy ryzyko ostrożnie odkręcił wszystkie mutry i zdjšł ciężkš tablicę, którš następnie przecišgnšł chodnikiem pod arkadami Pałacu Staszica i ukrył w �niegu zalegajšcym pobliskš uliczkę. Na rysunku powyżej widać jak w pierwszym wydaniu "Kamieni na szaniec" zilustrował akcję Stanisław Kunstetter.
wróć 

1.3.2 Akcja "Kiliński"

"Jam tu. Ludu W-wy. Kiliński Jan"

W odwecie za zdjęcie tablicy, Niemcy nakazali demontaż pomnika płk Jana Kilińskiego, stojšcego wówczas przy pl. Krasińskich. Po kilku godzinach pomnik zniknšł z placu... "Alek" postanowił wy�ledzić miejsce jego ukrycia. Wkrótce okazało się, że Niemcy przewie�li pomnik Kilińskiego na teren Muzeum Narodowego. Następnego ranka warszawiacy, na murach Muzeum mogli odczytać napis wykonany w nocy przez "Alka": "Jam tu. Ludu W-wy. Kiliński Jan".
wróć 

1.3.3 Akcja pod Arsenałem

Podczas akcji pod Arsenałem (26 marca 1943), zorganizowanej w celu odbicia Janka Bytnara "Rudego", dowodził sekcjš "granaty" w grupie "atak". Stanowišc jednoczesne ubezpieczenia akcji z kierunku północnego, postrzelił idšcego w towarzystwie kobiety ul. Nalewki oficera SS.
W czasie odskoku ciężko ranny w brzuch w starciu z funkcjonariuszami centrali Arbeitsamtu mieszczšcej się w pałacu "Pod Czterema Wiatrami" przy Długiej 38/40 (dawna siedziba Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej).
Ewakuowany zarekwirowanym samochodem. W pogoń za podejrzanym samochodem ruszyła niemiecka wojskowa ciężarówka, która zablokowała Długš na wysoko�ci pl. Krasińskich. "Alek" przez uchylone drzwiczki rzucił w kierunku Niemców granat. Dalsza jazda odbyła się bez problemów. Odwieziony na własnš pro�bę do mieszkania państwa Zawadowskich na Żoliborzu i tam opatrzony. Rany postrzałowe brzucha okazały się jednak bardzo ciężkie i wymagały natychmiastowej operacji. "Alka". Został przewieziony do szpitala Dziecištka Jezus przy ul. Nowogrodzkiej i tam operowany, jednak po czterech dniach, 30 marca 1943, zmarł. Tego samego dnia zmarł odbity pod Arsenałem Jan Bytnar "Rudy".
wróć 

2 Odznaczenia

Podchoršży Aleksander Dawidowski "Alek" został po�miertnie odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy rozkazem Komendanta Sił Zbrojnych w Kraju gen. "Grota" Roweckiego z 3 maja 1943 oraz awansowany do stopnia sierżanta podchoršżego.
Jego pseudonimem nazwano II pluton 2. kompanii "Rudy" batalionu "Zo�ka".
wróć 

---