BHP
ZDARZENIA
ZDARZENIA
POTENCJALNIE
POTENCJALNIE
WYPADKOWE
WYPADKOWE
www.Swiat-BHP.pl
ZDARZENIA POTENCJALNIE WYPADKOWE
Spis treści
Zdarzenie potencjalnie wypadkowe ............................................................................................ 3
Wypadek przy pracy ................................................................................................................... 3
Awaria ........................................................................................................................................ 3
W jaki sposób uzyskać informacje o zagrożeniach i związanym z nimi ryzyku zawodowym? ...... 3
Wypadki i awarie w firmie ............................................................................................................... 4
System reagowania na wypadki i awarie ..................................................................................... 4
Zdarzenia potencjalnie wypadkowe a ocena ryzyka zawodowego .................................................. 6
Nieujawnianie zdarzeń potencjalnie wypadkowych ..................................................................... 6
Skutek ujawnienia zdarzenia potencjalnie wypadkowego .......................................................... 7
Postępowanie ze zdarzeniami potencjalnie wypadkowymi ............................................................. 8
Rejestr zdarzeń potencjalnie wypadkowych ................................................................................ 8
Zasada odpowiedzialności za bezpieczeństwo w firmie............................................................. 10
System wzajemnego zaufania i motywacji do bezpiecznych zachowań ..................................... 10
Podsumowanie............................................................................................................................... 11
Autorzy
Krystyna Zakrzewska-Szczepańska
naczelnik wydziału w Departamencie Warunków Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej
Małgorzata Kurowska
Departament Warunków Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej
Konsultant
dr A
ukasz Pisarczyk
adiunkt w Katedrze Prawa Pracy i Polityki Społecznej
Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
Redakcja
Marek Kalman
Korekta
Zespół
CBP 324 ISBN 978-83-269-0007-5
Copyright © by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
Warszawa 2010
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
03-918 Warszawa, ul. A
otewska 9a,
www.wip.pl
tel. [phone], faks 0 22 617 60 10
Praktyczny raport  Zdarzenia potencjalnie wypadkowe chroniony jest prawem autorskim. Przedruk ma-
teriałów opublikowanych w raporcie  Zdarzenia potencjalnie wypadkowe  bez zgody wydawcy  jest
zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na z
ródło. Niniejszy raport został
przygotowany z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy
i doświadczenia. Zaproponowane w raporcie  Zdarzenia potencjalnie wypadkowe wskazówki, porady
i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać
dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako ofi-
cjalne stanowisko organów i urzędów państwowych.
W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawar-
tych w raporcie  Zdarzenia potencjalnie wypadkowe wskazówek, przykładów, informacji itp. do kon-
kretnych przypadków.
www.Swiat-BHP.pl
2
ZDARZENIA POTENCJALNIE WYPADKOWE
Liczba wypadków przy pracy jest proporcjonalna do liczby zaistniałych zdarzeń potencjalnie
wypadkowych, straty zaś nimi powodowane mogą znacznie przekraczać te z tytułu wypadków
przy pracy. Dlatego powinniście Państwo zwrócić szczególną uwagę właśnie na zagadnienie
dotyczące zdarzeń potencjalnie wypadkowych.
Z tego tekstu dowiecie się Państwo:
" Czym sÄ… zdarzenia potencjalnie wypadkowe?
" Jakie warunki trzeba spełnić, aby rejestracja zdarzeń potencjalnie wypadkowych w firmie
prawidłowo funkcjonowała?
" Kto i w jaki sposób powinien wprowadzić w firmie procedury reagowania na wypadki,
awarie oraz zdarzenia potencjalnie wypadkowe?
" Czym skutkuje nieujawnianie zdarzeń potencjalnie wypadkowych?
" W jaki sposób przygotować firmę na ewentualne wypadki i awarie?
" Jakie znaczenie majÄ… zdarzenia potencjalnie wypadkowe dla oceny ryzyka zawodowego?
Zdarzenie potencjalnie wypadkowe
Jedna z wielu wersji definicji oddających istotę zdarzeń potencjalnie wypadkowych stanowi, iż zda-
rzenie potencjalnie wypadkowe to zdarzenie, które nie spowodowało urazu, strat lub szkód tylko
dzięki szczęśliwemu zbiegowi okoliczności.
Definicja w ujęciu Międzynarodowej Organizacji Pracy (Wytyczne dotyczące systemów zarządzania
bezpieczeństwem i higieną pracy, ILO-OSH 2001) brzmi następująco:  Zdarzenie potencjalnie wypad-
kowe  niebezpieczne zdarzenie, związane z wykonywaną pracą, podczas którego nie dochodzi
do urazów lub pogorszenia stanu zdrowia .
Wypadek przy pracy
Dla porównania wypadkiem przy pracy jest zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, zwią-
zane z pracą oraz powodujące uraz lub śmierć (ustawa z 30 paz
dziernika 2002 r. o ubezpieczeniu
społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych  Dz.U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322)
Awaria
Awaria to zdarzenie, które zaszło na skutek niekontrolowanego rozwoju sytuacji, w czasie używania
materiałów, urządzeń lub instalacji, prowadzące do powstania natychmiast bądz
z opóz
nieniem, na
terenie firmy albo poza jej terenem, poważnego zagrożenia zdrowia lub środowiska (np. dużej emisji
szkodliwych bÄ…dz
niebezpiecznych substancji).
Awaria to również uszkodzenie, zepsucie się maszyny, urządzenia technicznego itp., które uniemoż-
liwia lub ogranicza ich użytkowanie.
W jaki sposób uzyskać informacje o zagrożeniach i związanym z nimi ryzyku zawodowym?
Aby posiadać aktualne informacje o zagrożeniach i związanym z nimi ryzyku zawodowym w firmie
powinni Państwo między innymi analizować właśnie wypadki, awarie oraz zdarzenia potencjalnie
wypadkowe, czyli ustalać ich okoliczności i określać ich przyczyny.
www.Swiat-BHP.pl
3
ZDARZENIA POTENCJALNIE WYPADKOWE
Wypadki i awarie w firmie
Firma zawsze powinna być przygotowana na ewentualne wypadki i awarie.
W tym celu muszą zostać określone procedury dotyczące postępowania wobec:
" wypadków przy pracy i zdarzeń potencjalnie wypadkowych,
" pożarów, wybuchów, niekontrolowanych wycieków substancji niebezpiecznych,
" awarii związanych z oddziaływaniem na środowisko naturalne (np. uszkodzenie systemu stero-
wania pomp w oczyszczalni ścieków i w jego wyniku niekontrolowany zrzut substancji szkodli-
wych do cieku wodnego, uszkodzenie elektrofiltrów pieca hutniczego i w jego wyniku niekontro-
lowana emisja szkodliwych pyłów do atmosfery, rozszczelnienie zbiornika amoniaku w chłodni
i w jego wyniku skażenie gleby i atmosfery w okolicy firmy),
" awarii maszyn i urządzeń (np. niezadziałanie hamulców suwnicy, brak samoczynnego wyłączenia
 rozłączenia napędu obrabiarki przy zablokowaniu wrzeciona).
Określenie tych procedur jest obowiązkiem pracodawcy (art. 207 ż 2 Kodeksu pracy, dalej: kp).
System reagowania na wypadki i awarie
Aby Państwa firma była przygotowana na wyżej wymienione zdarzenia, pracodawca musi opracować
system reagowania na:
" wypadki,
" zdarzenia potencjalnie wypadkowe,
" awarie.
W zależności od struktury organizacyjnej firmy system ten opracowują poszczególne jej komórki 
osoby odpowiedzialne za daną dziedzinę lub jedna komórka, wyznaczona przez pracodawcę (może nią
być służba bhp).
Wspomniane procedury powinny zawierać:
" definicje poszczególnych zdarzeń,
" odpowiedzialność za ich rejestrowanie,
" sposób rejestracji (z podaniem jej wzorów),
" sposób reagowania na dane zdarzenia i postępowania po ich zaistnieniu,
" sposób wprowadzania działań zapobiegających podobnym zdarzeniom w przyszłości.
Pamiętajcie Państwo, że procedury reagowania na wypadki, awarie i zdarzenia potencjalnie
wypadkowe wprowadza w firmie pracodawca lub osoba przez niego upoważniona, w formie
odpowiednich zarządzeń bądz
poleceń.
Wypadki przy pracy
Opisy wziętych z życia przypadków
Bezpłatnie wypróbuj  Świat BHP
www.swiat-bhp.pl/Wypadki
www.Swiat-BHP.pl
4
ZDARZENIA POTENCJALNIE WYPADKOWE
Rysunek 1. Piramida zdarzeń wypadkowych H. Heinricha (dane wg F. Birda)
Rysunek 1 przedstawia proporcje między liczbą wypadków a liczbą zaistniałych sytuacji, które wypad-
kami nie były.
Podstawą zaprezentowanej piramidy jest duża liczba błędów i odchyleń od obowiązujących norm
bezpieczeństwa. Tolerowanie ich doprowadza do zaistnienia niebezpiecznych sytuacji związanych
z wykonywaną pracą czy prowadzoną działalnością firmy. Nie są to jeszcze awarie ani zdarzenia poten-
cjalnie wypadkowe. Dopiero co trzecia niebezpieczna sytuacja, po której nie podjęto działań zapo-
biegawczych (naprawczych, korygujÄ…cych), doprowadza do zdarzenia potencjalnie wypadkowego.
Sytuacja się powtarza  brak działań po zaistnieniu zdarzeń potencjalnie wypadkowych daje pew-
ność zaistnienia wypadku.
Rysunek 2. Model tzw. góry lodowej  koszty wypadków a koszty zdarzeń potencjalnie wypad-
kowych
Rysunek 2 przedstawia tzw. górę lodową kosztów wypadków. Nad powierzchnią  wody widać na nim
tylko te koszty, które liczone są  mniej lub bardziej dokładnie  po zaistnieniu wypadku przy pracy.
Pierwszy sposób liczenia powoduje, że straty w firmie spowodowane niedoskonałością systemu zarzą-
dzania bezpieczeństwem pracy są znacznie zaniżane i porównanie ich z nakładami na szeroko pojęte
bezpieczeństwo (szkolenia w dziedzinie bhp, środki ochrony zbiorowej, środki ochrony indywidual-
nej, plakaty, systemy zabezpieczeń i sygnalizacji, ochrona przeciwpożarowa itp.) wypada zawsze na
korzyść wydatków na bezpieczeństwo pracy.
www.Swiat-BHP.pl
5
ZDARZENIA POTENCJALNIE WYPADKOWE
Drugi sposób liczenia tj. poprzez prowadzenie ewidencji strat z tytułu zdarzeń potencjalnie wypad-
kowych (czyli tego, co jest pod  wodą na rysunku 2),pokazuje, że warto wydać dodatkowe pienią-
dze na konkretne działania ograniczające zagrożenia, które ujawniają się dopiero po analizie zdarzeń
potencjalnie wypadkowych.
Każdą awarię należy traktować jako zdarzenie potencjalnie wypadkowe.
Każdą awarię, w której brał udział człowiek, doznając nawet najdrobniejszego urazu, należy
traktować jako wypadek.
Jeżeli wypadkiem jest każde zdarzenie powodujące uraz u człowieka, to żadnego, nawet najdrobniej-
szego urazu, nie możecie Państwo traktować jako zdarzenia potencjalnie wypadkowego.
Natomiast każdą awarię, w której tylko teoretycznie mógł być poszkodowany człowiek, należy trak-
tować jako zdarzenie potencjalnie wypadkowe.
Zdarzenia potencjalnie wypadkowe a ocena ryzyka zawodowego
Pracodawcy, oceniając ryzyko zawodowe w swoich firmach, potrzebują informacji o występujących
zagrożeniach i wadze każdego z nich.
Każde zagrożenie może stanowić, w określonych, sprzyjających okolicznościach, bezpośrednią przy-
czynÄ™ wypadku:
" śmiertelnego,
" ciężkiego,
" powodującego czasową niezdolność do pracy lub chorobę zawodową,
a co za tym idzie  wpływać na wielkość ryzyka zawodowego będącego funkcją strat i prawdopodo-
bieństwa.
PRZYKA
AD
Nieuwzględnianie w ocenie ryzyka zawodowego zaistniałych w zakładzie zdarzeń potencjalnie wypad-
kowych może skutkować taką jego dokumentacją, w której na przykład ryzyko zawodowe związane
z zagrożeniem uderzenia spadającym przedmiotem podczas sprzątania szaf z dokumentacją jest po-
dobne do ryzyka tego samego zagrożenia u robotnika wykonującego prace transportowe z użyciem
suwnicy.
Sytuacja taka i jej podobne nie miałyby miejsca, gdyby w firmie prowadzono rejestrację i analizę
zdarzeń potencjalnie wypadkowych, co jest obowiązkiem pracodawcy wynikającym z art. 236 kp
oraz ż 40 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie
ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy  Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 z póz
n. zm.,
dalej: ropbhp. Obowiązek ten przechodzi także na pracowników służby bhp
Nieujawnianie zdarzeń potencjalnie wypadkowych
Nieujawnianie zdarzeń potencjalnie wypadkowych najczęściej skutkuje brakiem działań korygują-
cych. Zagrożenia nadal istnieją i  czekają na bardziej sprzyjające okoliczności mogące doprowadzić
do wypadku.
www.Swiat-BHP.pl
6
ZDARZENIA POTENCJALNIE WYPADKOWE
Skutek ujawnienia zdarzenia potencjalnie wypadkowego
Każde, nawet drobne, zdarzenie powinno zostać zauważone na odpowiednim poziomie zarządzania
bezpieczeństwem w firmie, a co za tym idzie powinno odpowiednio szybko spowodować wprowa-
dzenie skutecznych działań naprawczych obejmujących swoim zasięgiem całą firmę (np. opracowa-
nie instrukcji bezpiecznej pracy, procedur wraz z systemem nadzoru i odpowiedzialności). Wprowa-
dzanie tych działań jest obowiązkiem pracodawcy (art. 224 kp) i pracowników służby bhp.
PRZYKA
AD
Pracownik za pomocą suwnicy sterowanej z dołu na hali produkcyjnej ze stanowiskami obróbki mecha-
nicznej podnosił pręty stalowe o średnicy 20 mm i długości 3 m, leżące na akumulatorowym wózku
transportowym. Pręty były spięte liną stalową  zawiesiem suwnicy. Gdy ładunek znajdował się na
wysokości około 1 m nad posadzką, urwało się zawiesie, pręty rozsypały się pod nogi obsługującego
suwnicę i stojącego obok pracownika. Niektóre pręty pogięły się. Dzięki szczęśliwemu zbiegowi oko-
liczności nie doszło do wypadku.
Badanie tego zdarzenia wykryło następujące nieprawidłowości, mające wpływ na jego zaistnienie,
mianowicie:
" użyte zawiesie było uszkodzone,
" pracownik nie znał zasad doboru i eliminowania uszkodzonych zawiesi,
" zawiesia sprawne i uszkodzone wisiały na tym samym stojaku.
Po analizie zdarzenia zostały podjęte działania w celu niedopuszczenia do zaistnienia podobnej sytuacji
w firmie, mianowicie:
" dokonano kontroli gospodarki zawiesiami,
" wprowadzono procedurÄ™ doboru i eliminowania zawiesi uszkodzonych,
" zapoznano ze zdarzeniem wszystkich pracowników zatrudnionych przy pracach transportowych.
PRZYKA
AD
Podczas robót remontowych pracownik, stojąc na rusztowaniu na poziomie około 1,7 m, przewiercał
wiertarką z napędem elektrycznym osłonę stalową. Wiertarkę trzymał w obu rękach. Po chwili wier-
cenia okazało się, że za osłoną ułożony był kabel 6 kV, którego izolacja została uszkodzona wiertłem,
co spowodowało doziemienie fazy do metalowej osłony. Zabezpieczenia odcięły dopływ prądu, co
spowodowało pozbawienie zasilania energią elektryczną. Dzięki szczęśliwemu zbiegowi okoliczności
nie doszło do wypadku. Gdyby pracownik dotykał metalowej osłony, gdyby nie zadziałały zabezpie-
czenia, a w końcu gdyby mniej szczęśliwie zeskoczył z rusztowania, mogłoby dojść do tragicznego
w skutkach wypadku. Równocześnie, gdyby nie wystąpił brak zasilania, niewiele osób w firmie wie-
działoby o tym zdarzeniu.
Badanie tego zdarzenia wykryło następujące nieprawidłowości, mające wpływ na jego zaistnienie,
mianowicie:
" na stalowej osłonie nie było żadnej informacji o kablu energetycznym,
" pracownik nie był poinformowany przez osobę nadzorującą o zagrożeniu,
" osoby nadzorujące nie sprawdziły miejsca pracy,
" służby energetyczne nie wiedziały o wykonywanych pracach.
Po analizie zdarzenia zostały podjęte działania w celu niedopuszczenia do zaistnienia podobnej sytuacji
w firmie, mianowicie:
" dokonano kontroli tras kabli i uzupełniono brakujące opisy,
" opracowano procedurę wykonywania prac remontowych, uwzględniającą specyfikę zakładu,
" zapoznano pracowników służby energetycznej i służb remontowych ze zdarzeniem.
www.Swiat-BHP.pl
7
ZDARZENIA POTENCJALNIE WYPADKOWE
PRZYKA
AD
Ślusarz obsługiwał mechaniczną piłę ramową, na której miał uciąć odcinek rury o średnicy 50 mm.
Wraz z pomocnikiem ułożył rurę na podporze. Następnie dokręcił uchwyt mocujący, opierając rękę
w rękawicy roboczej o rurę bezpośrednio pod brzeszczotem piły. W tym czasie pomocnik stojący przy
pulpicie sterowniczym przypadkowo nacisnął przycisk załączający trzymaną w ręce miarką. Nastąpi-
ło włączenie mechanizmu i rama piły opadła na dłoń ślusarza. W ostatnim momencie ślusarz zdążył
wyszarpnąć dłoń. Dzięki szybkiej reakcji ślusarza nie doszło do urazu dłoni, uszkodziła się jedynie rękawica.
Badanie tego zdarzenia wykryło następujące nieprawidłowości, mające wpływ na jego zaistnienie,
mianowicie:
" nieprawidłową organizację prac,
" niezapoznanie pomocnika z instrukcją obsługi piły i zagrożeniami przy pracy z nią,
" błąd w instrukcji obsługi piły (brak zapisu o mogących wystąpić zagrożeniach i sposobie zabez-
pieczenia siÄ™ przed nimi).
Po analizie zdarzenia zostały podjęte działania w celu niedopuszczenia do zaistnienia podobnej sytuacji
w firmie, mianowicie:
" poprawiono instrukcję obsługi piły,
" zapoznano ze zdarzeniem wszystkich pracowników zatrudnionych przy obsłudze maszyn do
obróbki mechanicznej.
Zakończona analiza zdarzenia potencjalnie wypadkowego powinna skutkować nagrodzeniem tych,
którzy w dobrej wierze zgłosili zdarzenie, aby zachęcić innych do ujawniania takich zdarzeń w przy-
szłości./ramka
Postępowanie ze zdarzeniami potencjalnie wypadkowymi
W zakresie postępowania każde zdarzenie potencjalnie wypadkowe powinni Państwo traktować bardzo
podobnie jak wypadek przy pracy czyli:
" zebrać informacje od świadków,
" sprawdzić przepisy ogólne i zakładowe (czy takie są oraz, czy są skuteczne), a także ustalić ich naru-
szenia,
" określić sposób usunięcia nieprawidłowości z podaniem terminów i osób odpowiedzialnych za
wprowadzenie zmian,
" policzyć (oszacować) straty materialne, jakie spowodowało zdarzenie,
" powiadomić wszystkie osoby, których może dotyczyć podobne zagrożenie.
Rejestr zdarzeń potencjalnie wypadkowych
Opisane jak wyżej zdarzenie należy zapisać. Niezbędne jest zatem prowadzenie rejestru zdarzeń poten-
cjalnie wypadkowych (ż 40 ust. 1 ropbhp), co należy do obowiązków pracowników służby bhp.
Wypadki przy pracy
Dogłębne komentarze wyroków SN
Bezpłatnie wypróbuj  Świat BHP
www.swiat-bhp.pl/Wypadki
www.Swiat-BHP.pl
8
ZDARZENIA POTENCJALNIE WYPADKOWE
Wzór 1. Rejestr zdarzeń potencjalnie wypadkowych (przykład)
Zdarzenie potencjalnie Działania
Dzień Liczba osób
wypadkowe zapobiegawcze
Straty
tygodnia zagrożonych
materialne
Miejsce
Lp. data, i rodzaj Uwagi
Osoby
(rzeczywiste,
(obiekt, Krótki
godzina potencjalnego
Przyczyny Opis odpowiedzialne
potencjalne)
maszyna, opis
i zmiana urazu
i termin
urzÄ…dzenie)
1.
2.
3.
4.
5.
Faza wdrażania systemu rejestracji zdarzeń potencjalnie wypadkowych może Państwu posłużyć do
wytypowania początkowo jednej komórki organizacyjnej w firmie, z której będziecie Państwo zbierać
informacje i doświadczenia na temat wprowadzanego systemu.
Następnie rozszerzcie Państwo poprawiony system (dzięki tym informacjom i doświadczeniom) na
całą firmę oraz wprowadz
cie rejestr zbiorczy prowadzony przez służbę bhp.
W małych firmach można zacząć od 1 2 stanowisk pracy, a potem rozszerzyć rejestrację zdarzeń poten-
cjalnie wypadkowych na wszystkie stanowiska pracy w zakładzie.
Do czego służy rejestr zdarzeń potencjalnie wypadkowych?
Rejestr zdarzeń potencjalnie wypadkowych jest niezbędny do:
" stwierdzenia, czy wprowadzone działania naprawcze osiągnęły oczekiwany skutek, czyli czy nie
sÄ… powtarzalne,
" oceny ryzyka zawodowego, gdyż to właśnie z niego otrzymają Państwo rzetelną informację o zagro-
żeniach i ich potencjalnych skutkach występujących podczas określonych czynności,
" działań profilaktycznych tzn. zapobieganie wypadkom przy będzie tym skuteczniejsze, im więcej
zdarzeń potencjalnie wypadkowych wychwycicie i przeanalizujecie Państwo oraz wyciągniecie
z nich odpowiednie wnioski.
" oszczędnego ograniczenia liczby wypadków przy pracy poprzez ograniczenie strat ludzkich i mate-
rialnych oraz organizowanie prac zgodnie z przepisami  bez czekania na nakazy inspekcji zewnętrz-
nych (np. Państwowej Inspekcji Pracy). Tym samym obniżanie poziomu ryzyka zawodowego na
stanowiskach pracy.
Rejestrowanie i analiza zdarzeń potencjalnie wypadkowych w firmie jest wspólnym obowiązkiem
pracodawcy oraz pracowników służby bezpieczeństwa i higieny pracy./ramka
Warto, aby wprowadzili Państwo w Waszej firmie obowiązek zgłaszania zdarzeń potencjalnie wy-
padkowych, przekonywali i motywowali załogę do potrzeby i sensu funkcjonowania systemu oraz
konieczności jego egzekwowania w praktyce w innym przypadku raczej nikt sam, z własnej i nieprzy-
muszonej woli, ich nie ujawni
www.Swiat-BHP.pl
9
ZDARZENIA POTENCJALNIE WYPADKOWE
Warunki prawidłowego funkcjonowania rejestracji
Aby rejestracja zdarzeń potencjalnie wypadkowych w Państwa firmie funkcjonowała prawidłowo,
muszą zostać spełnione następujące warunki:
" rejestrowanie zdarzeń potencjalnie wypadkowych powinno dotyczyć wszystkich komórek organi-
zacyjnych firmy,
" należy określić, kto może zgłaszać takie zdarzenia i kto musi je zgłaszać oraz kiedy i komu,
" trzeba założyć i prowadzić na bieżąco rejestr zdarzeń potencjalnie wypadkowych,
" należy wprowadzić zasadę obliczania strat z tytułu zdarzeń potencjalnie wypadkowych,
" powinno się określić tryb realizacji wniosków ze zdarzeń potencjalnie wypadkowych.
Realizacja powyższych warunków powinna polegać na opracowaniu, wspólnie z pracodawcą, odpo-
wiednich zarządzeń.
Zasada odpowiedzialności za bezpieczeństwo w firmie
Warto, aby Państwo przekonali pracowników Waszej firmy zatrudnionych na wszystkich stanowis-
kach pracy do korzyści płynących z ujawniania zagrożeń.
Powinno to polegać na wprowadzeniu zasady odpowiedzialności za bezpieczeństwo w firmie wszyst-
kich w niej zatrudnionych osób, bez względu na zajmowane stanowisko.
Nie wyciągajcie Państwo żadnych sankcji w stosunku do osób ujawniających zagrożenia i zaistniałe
zdarzenia potencjalnie wypadkowe, raczej wprowadz
cie Państwo system motywacyjny zachęcający
do ujawniania wszelkich odstępstw od obowiązujących przepisów i norm bezpieczeństwa.
Ciekawym sposobem rozwiązania powyższej sytuacji jest np.:
" wprowadzenie systemu skrzynkowego umożliwiającego pracownikom anonimowe zgłaszanie
uchybień i wniosków naprawczych do skrzynek ustawionych w ogólnie dostępnych miejscach
w firmie,
" organizacja konkursów z nagrodami na najbezpieczniejszy oddział produkcyjny.
System wzajemnego zaufania i motywacji do bezpiecznych zachowań
Budujcie Państwo w zakładzie system wzajemnego zaufania powiązany z systemem motywacji do
bezpiecznych zachowań.
Sposobem na to mogą być:
" okresowe spotkania,
" narady kierownictwa i służby bhp z pracownikami lub ich przedstawicielami (np. społeczną inspekcją
pracy, zwiÄ…zkami zawodowymi),
" telefony zaufania, przez które pracownicy nawet anonimowo mogliby zgłaszać zdarzenia poten-
cjalnie wypadkowe,
" rozmowy w ramach rutynowych kontroli stanowisk i warunków pracy, a także w czasie szkoleń
okresowych bhp.
Takie działania będą jednym z elementów systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy w Państwa
firmie.
www.Swiat-BHP.pl
10
ZDARZENIA POTENCJALNIE WYPADKOWE
Podsumowanie
" Rejestrowanie i analiza zdarzeń potencjalnie wypadkowych w firmie jest wspólnym obowiązkiem
pracodawcy oraz pracowników służby bezpieczeństwa i higieny pracy.
" Zdarzenie potencjalnie wypadkowe to zdarzenie, które nie spowodowało urazu, strat lub szkód,
tylko dzięki szczęśliwemu zbiegowi okoliczności.
" Profilaktyka zapobiegania wypadkom przy pracy będzie tym skuteczniejsza, im więcej zdarzeń
potencjalnie wypadkowych będziecie mieli Państwo wychwyconych i przeanalizowanych oraz o ile
wyciÄ…gniecie z nich odpowiednie wnioski.
" Rejestr zdarzeń potencjalnie wypadkowych jest niezbędny do stwierdzenia, czy podobne zdarze-
nia nie powtarzają się, czyli czy wprowadzone działania naprawcze osiągnęły oczekiwany skutek.
Jest on również przydatny do oceny ryzyka zawodowego, gdyż otrzymacie Państwo z niego rze-
telną informację o zagrożeniach i ich potencjalnych skutkach występujących podczas określonych
czynności.
" Nieujawnianie zdarzeń potencjalnie wypadkowych skutkuje najczęściej brakiem działań korygujących.
Zagrożenia nadal istnieją i  czekają na bardziej sprzyjające okoliczności mogące doprowadzić do
wypadku.
" Każdą awarię należy traktować jako zdarzenie potencjalnie wypadkowe. Natomiast każdą awarię,
w której brał udział człowiek, doznając nawet najdrobniejszego urazu, należy traktować jako wypadek.
Więcej na temat zdarzeń potencjalnie wypadkowych
znajdziesz w Åšwiecie BHP, pierwszej publikacji bhp
o pogłebionym poziomie merytorycznym.
www.swiat-bhp.pl Wejdz
na wyższy poziom bhp!
www.Swiat-BHP.pl
11