Literka.pl - Wpływ telewizji na zachowania agresywne wśród dzieci i młodzieży
Wpływ telewizji na zachowania agresywne wśród dzieci i młodzieży
Data dodania: 2006-04-28 17:30:00
Telewizja - wielkie odkrycie i zdobycz teczniki XX wieku. Jeden z najbardziej popularnym
środków masowego przekazu  zaspakaja potrzebę rozrywki , rozbudza pasje i
zainteresowania , upowszechnia treści edukacyjne , staje się narzędziem dydaktycznym.
Z drugiej jednak strony jest płaszczyzną opisu morderstw , napaści , zamieszek , wojen ,
pokazuje rozmiary krzywd jakie człowiek wyrządza człowiekowi i sobie . Świat , w którym
żyjemy jest światem przemocy i agresji . Telewizja , aby stać się atrakcyjną pokazuje to ,
co wstrząsające i niezwykłe . I o ile człowiek dorosły posiadający ustabilizowane
struktury moralne i emocjonalne , potrafi sobie poradzić z tak ukazanym światem , o tyle
dziecku trudno to sobie wytłumaczyć i przejść obojętnie.
WPA
YW TELEWIZJI NA ZACHOWANIA AGRESYWNE WŚRÓD DZIECI I MA
ODZIEŻY
W każdej epoce pojawiały się zjawiska zagrażające wychowaniu młodegopokolenia W
XXw. pojawiły się nowe czynniki zaburzające rozwój dzieci imłodzieży. Jednym z nich są
mass media, a zwłaszcza telewizja. Stałasię ona najbardziej popularnym środkiem
masowego przekazu zaspakajapotrzebę rozrywki, rozbudza pasje i zainteresowania,
upowszechniatreści edukacyjne, staje się narzędziem dydaktycznym.
Zdrugiej jednak strony jest płaszczyzną opisu morderstw, napaści,zamieszek, wojen,
pokazuje rozmiary krzywd jakie człowiek wyrządzaczłowiekowi i sobie. Świat, w którym
żyjemy jest światem przemocy iagresji. Telewizja, aby stać się atrakcyjną pokazuje to,
cowstrząsające i niezwykłe. Zamiast codzienności raczy nas katastrofami, patologią, nie
eksponuje serdeczności i przyjaz
ni, lecz chamstwo izawiść
I o ile człowiek dorosły posiadającyustabilizowane struktury moralne i emocjonalne,
potrafi sobie poradzićz tak ukazanym światem, o tyle dziecku trudno to sobie
wytłumaczyć iprzejść obojętnie .
Czym jest agresja i skąd się bierze wczłowieku? Wg Zimbardo to fizyczne lub werbalne
zachowanie podejmowanez zamiarem dokonania krzywdy lub zniszczenia. Spotykamy
także szeregteorii podejmujących próbę wyjaśnienia agresji. Problemy podejmowane
wniniejszej pracy najtrafniej wyjaśnia teoria agresji jako zachowaniawyuczonego
społecznie. Agresja podobnie jak inne zachowania, powstajena drodze obserwacji, może
być wynikiem przykrych doświadczeń,sposobem egzekwowania własnych pragnień bądz

metodą radzenia sobie zestresem.
Trempała wskazuje na trzy modele wyjaśniające wpływ telewizji na zachowanie dzieci i
młodzieży:
1. katharsis rozumiane przez Freuda jako zachowanie lub zdarzenie umożliwiające
uwolnienie wypartych, zablokowanych emocji, przeżyć.
Zatem doświadczenie w trakcie oglądania telewizji katharsis winno
zmniejszyć liczbę zachowań przestępczych, czego nie potwierdzają badania
2. katalizawedług, której ukazywanie przemocy ułatwia jej ekspresję u widzaOglądanie
zachowań agresywnych, zwłaszcza u młodego odbiorcy, nasilaich występowanie .
3. naśladownictwoczy modelowanie zakłada, że telewizja jest modelem różnych
zachowań,które podejmować będziemy w sprzyjających okolicznościach .
Nad rolą telewizji w życiu dziecka i młodego człowieka od dawna zastanawiają się
specjaliściod kultury masowej, pedagodzy, psychologowie, publicyści, rodzice słowem
wszyscy ci, których interesuje los młodego widza. Pierwszebadania dotyczące wpływu
telewizji na rozwój dzieci i młodzieżyprzeprowadzono w USA i w Anglii. W Polsce w latach
60- tych. Wynikiprzede wszystkim ukazywały konieczność kontroli rodziców nad czasem
iwyborem programów ich dzieci .
W 1997r. zostały przeprowadzonebadania na łamach Gazety Wyborczej. Obliczono, że na
145 sekund wtelewizji przypada jeden obraz przemocy. Na podstawie wywiadów iankiet,
którymi objęto dzieci i ich rodziców otrzymano następującewyniki:
25% dzieci stwierdziło, że przerażają je sceny zabójstw i śmierci .
20% rodziców zauważyła u swoich dzieci nasiloną agresywność po oglądaniu telewizji .
Ponadtoz badań wynikało, iż programy telewizyjne wzbudzają u dzieci lęk, sąprzyczyną
zaburzeń snu i nocnych koszmarów, wywołują rozkojarzenie inadpobudliwość ruchową .
25% dzieci zdeklarowało, iż marzy oposiadaniu pistoletu, karabinu, scyzoryka, noża
sprężynowego lubchoćby petardy .
Inne badania ukazane w książce Juszczyka pt.: Człowiek w świecie elektronicznych
mediów dotyczyły określenia wpływuagresji ukazanej w mediach na zachowania
agresywne. Badaniami objęto220 uczniów klas I III i ich rodziców. Badania wykazały, że
50%dzieci ma swobodny, niekontrolowany dostęp do telewizji około dwiegodziny
dziennie. 20% dzieci przyznało się, iż każdego dnia 3 4godziny ogląda programy
telewizyjne.
Blisko 90% dzieci naśladujebohaterów filmów i kreskówek, a 70% badanych orzekło, iż
lubiprogramy, w których występuje przemoc i agresja. Z badań wynika, żedzieci lubiące
przemoc w mass mediach równocześnie przejawiajązachowania agresywne .
Podobnie, a może jeszcze gorzej, przedstawia się sytuacja w innych krajach Europy i
świata.
Społeczeństwoamerykańskie uznało telewizję za z
ródło wszelkich nieszczęść. Wostatnim
dziesięcioleciu trzykrotnie wzrosła liczba morderstwdokonanych przez nastolatków,
dwukrotnie przestępstw z bronią w ręku,a o połowę zwiększyła się liczba morderstw
popełnionych przez dzieciponiżej czternastego roku życia .
W latach osiemdziesiątychprzeprowadzono w Finlandii badania dotyczące czynników
wpływających narozwój aspołecznych i przestępczych zachowań młodzieży. Wśród
przyczynwzrostu poziomu agresji o przemocy w zachowaniu nieletnich
wymienionowpływ środków masowego przekazu. Przebadano 220 dzieci i ich rodziców.
Dzieci badano trzykrotnie: w wieku 7 9 lat, 13 15 lat i 15 17lat za pomocą wywiadu i
metody wskazań przez rówieśników. Wedługdanych z badań agresja jest stabilną
zmienną od dzieciństwa dodorastania. Dziecko oglądające filmy i programy
telewizyjneprzepełnione agresją ćwiczy agresywne sceny, na które patrzy. Jedną zform
ćwiczeń jest fantazjowanie na temat agresji. Młody człowiek,który jest świadkiem
brutalnego zachowania postaci telewizyjnych ifilmowych, i który ćwiczy to, co zobaczył,
zachowuje się agresywniew sytuacjach życiowych .
Telewizja miała pomagać człowiekowi w jegorozwoju intelektualnym i emocjonalnym.
Stała się jednak nie tylkonarzędziem dydaktycznym, ale również płaszczyzną szerzenia
zła. Zanegatywny wpływ telewizji odpowiedzialni są dorośli, zwłaszcza rodzice. Coraz
częściej bowiem telewizor staje się przyjacielem dziecka,który zastępuje mu mamę i
tatę. Z nim dziecko spędza swój czas, onopowiada mu jak wygląda świat, uczy co dobre i
złe .
Małe dziecinajchętniej oglądają kreskówki. Z badań amerykańskich wynika, że wfilmach
animowanych przeznaczonych specjalnie dla dzieci jest trzy razywięcej przemocy niż w
filmach dla dorosłych. Kreskówkowi bohaterowiezabijają bez przerwy, a akt zabicia jest
zupełnie nierealny. Nikogonie boli, nikt nie płacze po zabitym, nikt po nim nie chodzi
wżałobie. Dziecko na co dzień ogląda setki sytuacji, w których złemupsu czy kotu walec
miażdży głowę albo ktoś wbija je w ziemię przyakompaniamencie miłej muzyki
.Oglądając film dziecko utożsamia się zbohaterem i często głośno komentuje akcję:
np. zaraz go zabiją .Natomiast w czasie zabawy powtarza te słowa: zaraz cię
zabiję .Powtarza zaobserwowane zachowania agresywne najpierw bawiąc się lalkami,
zabawkami, a potem z rówieśnikami .
Tymczasem dzieci nie zdająsobie sprawy, że ta telewizyjna brutalność może mieć na
nich zły wpływ. Nie wiedzą, że naśladując zachowania agresywne ukazywane w
mediach,stają się ich rzeczywistymi ofiarami. Dlatego trudno się dziwić, żecoraz częściej
młodzi ludzie, a nawet dzieci dokonują aktów przemocy izbrodni, będących
odwzorowaniem obrazów zaczerpniętych z mediów .
Prywatne stacje komercyjne także mogą stanowić zagrożenie dla młodejpubliczności,
gdyż nie przestrzegają one zobowiązań, które mówią, żeaudycje zagrażające
psychicznemu i uczuciowemu rozwojowi dziecka i ichreklamy mogą być nadawane po
godzinie 23 .
Życie uczniówzdominowały gry komputerowe, w których przemoc jawi się jako
środekdecydujący w rozwiązywaniu sytuacji konfliktowych. Agresja jesttreścią w 95 %
tych gier. Do walki używane są różne uzbrojenia,śmierć w grze nie boli i nie powoduje
żadnych konsekwencji. Zazabijanie nie ma żadnych kar, tylko premie .
Należy stądwysunąć wnioski: rodzice powinni kontrolować i ograniczać
oglądanietelewizji. Przeciętnie dzieci spędzają 20 godzin tygodniowo przedekranem .
Nadmierne oglądanie telewizji przez dzieci niesie za sobą wiele negatywnych skutków:
1. Nieumiejętnośćmyślenia ( oglądanie tv zmienia fizyczną strukturę mózgu dziecka
);zanik wyobraz
ni, nieumiejętność przewidywania konsekwencji wtelewizji ważne
jest tylko tu i teraz.
2. Trudności z koncentracją ( wartki potok obrazów uszkadza zdolność skupiania
uwagi )
3. Lenistwo umysłowe, nawyk biernej i bezkrytycznej konsumpcji produktów masowej
kultury .
4. Obniżenie wyników w nauce .
5. Postaważyciowa: niecierpliwość, potrzeba ciągłej zewnętrznej stymulacji,nieustanne
oczekiwanie rozrywki, szybkie popadanie w nudę .
6. Niezadowolenie z własnego wyglądu prowadzące do zaburzeń w jedzeniu lub
depresji
7. Niezadowolenie z posiadanych rzeczy ( podsycane celowo przez reklamy ) .
8. Zanik wrażliwości, znieczulenie na cudzy ból i krzywdę w realnym życiu .
9. Lęk, niepokój, pesymizm, nieufność, cynizm, agresja .
10. Ograniczenie kontaktów z rówieśnikami i pogorszenie stosunków z członkami
rodziny
11. Obniżenie umiejętności społecznych i wskaz
ników inteligencji emocjonalnej .
12. Brak czasu i chęci na inne zajęcia ( czytanie, sport, rozmowy, własna twórczość )
13. Uzależnienie jak od narkotyku ( potrzebne coraz większe i mocniejsze dawki wrażeń
)
14. U chłopców skłonność do postawy macho, agresji i pogardy do kobiet ,
u dziewcząt cynizm, apatia, przyzwolenie na bycie traktowaną jako obiekt fizycznego
pożądania .
W szkołach należy propagować szeroką wiedzę o konsekwencjach oglądaniaprzez dzieci
nieodpowiednich programów, dzieci trzeba uczyć poruszaniasię w świecie mediów i
oddzielania tego, co dobre od tego, co złe .
Musimy pamiętać, iż dzieci nie mają jeszcze ukształtowanego charakteru, nie osiągnęły
jeszcze pełnej dojrzałości. A zatem tylko od naszależy co i kogo będą uważały za swój
autorytet .
Opracowała Julita Wiebskowska
BIBLIOGRAFIA:
ViemeroV., Czynniki wpływające na rozwój aspołecznych i przestępczych
zachowańmłodzieży, W: A. Frączek, H. Zumkley (red. ), Socjalizacja a agresja,Warszawa
1993r.
Lepa A., Pedagogika mass mediów, A
ódz
2000r.
Juszczyk S., Człowiek w świecie elektronicznych mediów szanse i zagrożenia, Katowice
2000r.
Zimbardo P. G., Psychologia i życie, Warszawa 1994r.
Kubin J., Komorowska J., Czy telewizja wychowuje?, Warszawa 1969r.
Januszkiewicz F., Skrzydlewski W., Edukacyjne zastosowanie telewizji, Warszawa 1991r.
Literka.pl - Wpływ telewizji na zachowania agresywne wśród dzieci i młodzieży Literka.pl
- Wpływ telewizji na zachowania agresywne wśród dzieci i młodzieży