24 Początki Rzymu
podręcznik, str. 102-105
1. Mieszkańcy Italii ( Półwysep Apeniński);
Etruskowie- północ kraju
Italikowie, w tym Latynowie- część środkowa ( tzw. Lacjum z Rzymem)
Grecy- południe Italii ( greckie kolonie, tzw. Wielka Grecja)
2. Początki Rzymu:
Rzym jako osada Latynów
legenda o Romulusie i Remusie ( Wilczyca kapitolińska)- 753 r.p.n.e.- powstanie Rzymu ( Romulus)
rządy królów etruskich- ostatni Tarkwiniusz Pyszny ( wygnany z kraju)
Rzym republiką od roku 509 p.n.e.
3. Społeczeństwo Rzymu:
patrycjusze:
- przedstawiciele najzamożniejszych rodów,
- posiadacze ziemscy ( tzw. latyfundia),
- posiadali pełnię praw politycznych,
- sprawowali najważniejsze urzędy ( senatorskie), w tym kapłańskie
b. nobilowie- z czasem różnice między patrycjuszami i zamożniejszymi plebejuszami się zatarły, rody senatorskie
c. ekwici:
- najbogatsi obywatele Rzymu,
- służyli w konnicy,
d. plebejusze:
- wolni obywatele od zamożnych do biedoty,
- głównie rzemieślnicy i kupcy
- służyli w armii rzymskiej ( legionach)
e. proletariusze: ci, którzy posiadają tylko potomstwo,
- najniższa warstwa plebsu, brak stałego dochodu, ziemi
- głównie chłopi, którzy przenieśli się do miast,
- na utrzymaniu państwa, często w czasach cesarskich żądali „chleba i igrzysk”
f. wyzwoleńcy:
- obdarowani wolnością niewolnicy lub wykupieni z niewoli,
- ograniczone prawa, np. nie mogli sprawować urzędów
d. niewolnicy:
- brak praw, potomkowie niewolników
- o ich losie decydowali właściciele,
- pracowali fizycznie ( kopalnie, kamieniołomy, latyfundia),
- służba domowa
- w wyniku podbojów Rzymu liczba niewolników bardzo wzrosła,
4. Podbój Italii:
przyczyny sukcesów Rzymian:
- rzymskie legiony ( służba trwała 25 lat, ogromne doświadczenie wojenne)
- korzystne sojusze wojskowe- Związek Latyński ( * podbity kraj zostawał sojusznikiem Rzymu, dostarczał Rzymowi wojska i płacił daniny, Rzymianie nie wtrącali się w wewnętrzne sprawy pokonanych, chyba, że ci chcieli walczyć o samodzielność)
- uczenie się na błędach,
*- pokonanym zabierano 2/3 ziemi, na której zakładano osady ( kolonie) i przekazywano je chłopom rzymskim i latyfundystom,
*- dzięki kampaniom wojennym Rzym bardzo się bogacił ( kosztowności, ziemie, niewolnicy; zwłaszcza wodzowie wypraw), pokonane państwa, plemiona musiały płacić Rzymowi wysoką daninę
podporządkowanie terytoriów Etrusków i Samnitów- V- III w.p.n.e. ( trzy wojny z Samnitami)
najazd Galów ( Celtów) na Rzym 390 r.p.n.e. ( spalili Rzym, po zapłaceniu wysokiego okupu wycofali się)
walki z Tarentem - „pyrrusowe zwycięstwa” ( wygrana okupiona zbyt dużym kosztem, stratami) króla Epiru Pyrrusa ( klęska Pyrrusa pod Benewentem w 275 roku p.n.e.); Rzym był wspierany w wojnie przez Kartaginę
zakończenie podboju Italii- zdobycie etruskiego miasta Volsini - 264 r.p.n.e.;