Okresy literackie Główne cechy literatury 2 połowy XX wieku


Okresy literackie - Główne cechy literatury 2. połowy XX wieku

Zagadnienie

Charakterystyka

Przykłady

Występowanie dawniej

Tematyka utworów

Autotematyzm Turpizm

literatura skupiająca się na twórcy i samym procesie tworzenia, np. opisująca proces jego powstania, wyjaśniająca sens utworu, komentująca poszczególne fragmenty

Jerzy Andrzejewski Miazga (fragmenty opisujące końcowe etapy powstawania Miazgi)

inwokacje do muz w poezji antycznej, powieści Sterne'a, w romantyzmie poemat dygresyjny

ostentacyjne eksponowanie brzydoty, kalectwa, choroby, śmierci, włączanie do poezji motywów makabrycznych

liryka Stanisława Grochowiaka

poezja średniowiecza (np. taniec śmierci), baroku

włączanie do poezji motywów banalnych, kiczowatych, bylejakich

utwory Stanisława Różewicza, Mirona Białoszewskiego

niekiedy w literaturze plebejskiej, satyrze

Kompozycja

Symultanizm

przedstawianie wydarzeń toczących się jednocześnie, ale w oddalonych od siebie miejscach; postęp w toku narracji nie oznacza postępu w czasie

Józef Wittlin Sól ziemi,
Andrzej Kuśniewicz Strefy

sporadycznie nawet już w Iliadzie (równoczesne wydarzenia w świecie bogów i ludzi)

Dialogowość

chętne ujmowanie tej samej sprawy z różnych punktów widzenia, przedstawianie wielu racji

Kazimierz Brandys Nierzeczywistość

powieści Dostojew­skiego (np. Bracia Karamazow)

powstrzymywanie się przed fero­wa­niem ocen, unikanie mówienia „jak było naprawdę”

Paweł Huelle Weiser Dawidek

Ironia

dystans do własnej wypowiedzi, podkreślanie jej niepewności, warunkowości, wskazywanie, że utwór to tylko gra z konwencjami

wiersze Wisławy Szymbor­skiej, wiersze Zbigniewa Herberta o Panu Cogito

romantyczny poemat dygresyjny

Dyskursy­wizacja

skupienie się na relacjach, w których biorą udział autor i czytelnik, a więc np. w powieści — zmniejszenie roli narracji trzecio­osobowej

Edward Redliński Konopielka,
Andrzej Stasiuk Biały Kruk: narracja pierwszoosobowa

autobiografie, pamięt­ni­ki, listy — od starożytności; od XVIII w. powieść w listach

pozorny brak założonego z góry schematu konstrukcyjnego (jak w otwartej dyskusji)

Witold Gombrowicz Dziennik: utwór skomponowany z kolejno nasuwających się tematów

pamiętnik, list, powieść w listach

Eklektyzm

łączenie różnych stylów i poziomów języka

Czesław Miłosz Ogród nauk,
Ryszard Kapuściński Heban,
Jan Twardowski Niecodziennik

widoczne w literaturze baroku, coraz silniejsze od okresu romantyzmu

łączenie cech różnych gatunków literackich w jednym dziele

Intertekstualność

świadome budowanie odniesień do innych dzieł, stylów, gatunków (cytaty, parafrazy, stylizacje, parodie)

Józef Łoziński Chłopacka wysokość,
Kazimierz Brandys Wariacje pocztowe

w literaturze rzymskiej — nawiązywanie do wzorów greckich

opisywanie swych przeżyć związanych z ich lekturą

Czesław Miłosz Wypisy z dzieł użytecznych

elementy w literaturze autobiograficznej

komentowanie innych dzieł, polemizowanie z nimi

Edward Redliński Konopielka (postać chłopa w literaturze polskiej)

starożytna literatura chrześcijańska

w skrajnej postaci — tworzenie kolaży literackicha

Leopold Buczkowski Kamień w pieluszkach

centon

Neoklasycyzm

pełne szacunku nawiązywanie (zwłaszcza w poezji) do tradycji; stosowanie się do dawnych reguł poetyckich, stylizacje

Jarosław Marek Rymkiewicz Dafnis w drzewo bobkowe przemienieła się (nawiązanie do baroku)

literatura klasycyzmu (XVIII w., nawiązania do antyku i renesansu)

Uwaga: wiele z wymienionych cech bierze się z typowego dla literatury XX w. sceptycyzmu co do możliwości dotarcia w literaturze do prawdy (dialogowość, symultaneizm, ironia) i z poczucia wyczerpania się dotychczasowych konwencji literatury (eklektyzm, intertekstualność — ale także neoklasycyzm). a Dzieła w całości zestawione z innych, gotowych już dzieł.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Okresy literackie głowne cechy literatury 2 połowy XX wieku
Katastroficzne wizje literackie w utworach XX wieku
zagadnienia 2, Zag 43, Dziennik w literaturze polskiej XX wieku
Katastroficzne wizje literackie w utworach XX wieku
1Kobieta w literaturze XIX i XX wieku
Obraz zagłady Żydów w literaturze polskiej XX wieku. Omów na wybranych
Przedstaw wzajemne relacje Polaków i Żydów na przykładzie wybranych utworów literatury XIX i XX wiek
Ogólna periodyzacja literatury polskiej XX wieku
PERIODYZACJA LITERATURY POLSKIEJ XX WIEKU i POSTMODERNIZM
PERIODYZACJA LITERATURY POLSKIEJ XX WIEKU, Polonistyka, III rok, HLP po 1918
wzory poezji tyrtejskiej w literaturze xix i xx wieku KDOHVT42QSGG2KBX4MRIKP2J4Q2HQHEXUQ6YC2I
Znani mi bohaterowie w literaturze XIX i XX wieku
Kobieta w literaturze XIX i XX wieku
Znani mi bohaterowie w literaturze XIX i XX wieku, wszystko do szkoly
Katastroficzne wizje literackie w utworach XX wieku, matura, matura ustna

więcej podobnych podstron