PRĄDY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI W KOSMETYCE

HISTORIA ELEKTROLECZNICTWA

Leczenie prądem ma długą historię. Odkrycia archeologów dokumentują przypadki kuracji prądem wytwarzanym przez ryby elektryczne (np. węgorze), które miały miejsce już w starożytności. Tak wielowiekowa tradycja, nie oznacza jednak, że była ona bogata. W zasadzie do czasu doświadczeń Galvaniego, człowiek nie był w stanie zapanować nad prądem, wytwarzać go na żądanie i celowo wykorzystywać.

OGÓLNY WPŁYW PRĄDU NA ORGANIZM CZŁOWIEKA

Prowadzone na szeroką skalę badania nad zastosowaniem prądu w medycynie i kosmetyce wykazały, że elektroterapia, wykorzystując zróżnicowane zdolności płynów ustrojowych do przewodzenia, powoduje występowanie w organiźmie człowieka:

• zjawisk elektrochemicznych - wywołanie reakcji chemicznych powodowanych przepływem prądu przez tkanki i płyny ustrojowe

• zjawisk elektrokinetycznych - przemieszczanie się jonów zawartych w płynach ustrojowych w obrębie działania prądu

• zjawisk elektrotermicznych - przegrzewanie tkanek

• odczynu ze strony naczyń krwionośnych - rozszerzenie naczyń krwionośnych

• reakcji mięśni i nerwów na prąd stały - skurcz mięśni

KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA PRĄDÓW MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI

W zabiegach fizykalnych wykorzystuje się różne rodzaje prądów. W kosmetyce szczególnie popularny jest prąd stały (galwanizacja, jonoforeza), na drugim miejscu są zabiegi z zastosowaniem prądów małej częstotliwości.

Prądy te definiuje się jako „prądy złożone z impulsów elektrycznych o różnym przebiegu i częstotliwości od 0,5 do 500 Hz”. Ze względu na przebieg dzieli się je na:

• prądy trójkątne wraz z ich odmianą - prądami trapezowymi

• prądy prostokątne

• prądy powstałe w wyniku prostowania prądu sinusoidalnie zmiennego, ich impulsy stanowią połówkę sinusoidy

Odmianą prądów małej częstotliwości jest prąd faradyczny o częstotliwości od 50 do 100 Hz, otrzymywany na drodze indukcji. Wywołuje on stały skurcz mięśni tzw. skurcz tężcowy. Spowodowane jest to bardzo krótkimi przerwami pomiędzy przepływającymi przez mięsień impulsami. Prąd ten częściej stosuje się w elektrodiagnostyce niż w zabiegach, ponieważ reagują na niego tylko zdrowe lub nieuszkodzone mięśnie. Większe zastosowanie w zabiegach ma tzw. prąd neofaradyczny. Ma on działanie podobne do prądu faradycznego, jednak w przeciwieństwie do niego czas trwania impulsów i przerw między nimi jest ściśle określony i zdecydowanie dłuższy. Pozwala to na wykorzystanie go w przypadku mięśni niesprawnych w dużym stopniu.

Francuski uczony P. Bernard opisał tzw. prądy diadynamiczne, nazywane od jego nazwiska prądami Bernarda. Powstają one w wyniku prostowania prądu sinusoidalnie zmiennego 50 Hz i wykazują działanie przeciwbólowe i przekrwienne. Dzielą się jeszcze na kilka podgrup.

ZABIEGI Z UŻYCIEM PRĄDÓW MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI

Wskazania i przeciwwskazania do zabiegów przy użyciu prądów małej częstotliwości:

Prądy małej częstotliwości stosujemy przy:

• zespołach bólowych chorób zwyrodnieniowych kręgosłupa

• nerwobólach

• uszkodzeniach mięśni, w tym zaniku mięśni z powodu nieczynności

• zespołach naczyniowych, m.in. chorobie Raynauda, która występuje przy sklerodermii (polska nazwa: twardzina), migrenie i samorodnej sinicy kończyn

• zapaleniach okołostawowych

• półpaścu

• odmrozinach

Przeciwwskazania do zabiegów z prądami małej częstotliwości są identyczne jak dla wszelkich innych prądów. Nie należy wykorzystywać elektroterapii, jeśli pacjent:

• jest uczulony na prąd

• ma wszczepione urządzenia wspomagające pracę narządów wewnętrznych oparte na zjawiskach elektrycznych (np. rozrusznik serca)

• cierpi na choroby, których występowanie jest uzależnione od funkcjonowania układu nerwowego np. na padaczkę

Ponad to pod uwagę bierze się przeciwwskazania ogólne jak:

• nowotwory

• podwyższoną temperaturę

• ciążę

Metodyka wykonania zabiegu

W zależności od rodzaju zabiegu stosuje się różne urządzenia. Mogą one różnić się wyglądem i techniką obsługi, ale ponieważ wszystkie oparte są na prądzie jako czynniku leczniczym, ich zasada działania i sposób postępowania z nimi są zbliżone. Cechy wspólne metodyki wykonania zabiegu to:

Przeciwwskazania: Upewnienie się, że nie ma przeciwwskazań do zabiegu

Przygotowanie siebie i pacjenta do zabiegu: zdjęcie wszelkich metalowych ozdób oraz zabezpieczenie przed „przebiciem”

Obszar zabiegu: określenie czy zabieg ma mieć ogólny wpływ na ustrój czy tylko na wybrany fragment ciała pacjenta

Elektrody oraz sposób ich przytwierdzenia lub prowadzenia: w każdym przypadku musimy zdecydować o rodzaju elektrod oraz sposobie ich wykorzystania w zabiegu. Zabieg z elektrodami statycznymi będzie miał wpływ wyłącznie na wybrany fragment ciała pacjenta, analogicznie ruchome elektrody zapewnią większe pole działania

Czas zabiegu, natężenie prądu, czas trwania impulsu oraz czas przerw między impulsami - zależą głównie od rodzaju schorzenia, rodzaju aparatury i wrażliwości osobniczej pacjenta. Ogólnie przyjmuje się, że zabiegi z wykorzystaniem prądu trwają maksymalnie do 15 min. Jeśli w trakcie zabiegu natężenie prądu ma ulegać zmianie, to przyjmuje się zasadę zaczynania od natężeń najniższych i następnie stopniowego ich zwiększania. Pacjent powinien odczuwać wyraźne działanie prądu, ale nie dyskomfort. W przypadku jakichkolwiek symptomów pogorszenia się samopoczucie pacjenta zabieg należy przerwać.

ZABIEGI Z UŻYCIEM PRĄDÓW MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI W KOSMETYCE

W gabinetach kosmetycznych prądy małej częstotliwości wykorzystuje się głównie w zabiegach elektrostymulacji, w celu poprawienia rzeźby sylwetki oraz redukcji tkanki tłuszczowej. Podkreślić jednak należy, że są to formy wspomagane innymi technologiami, takimi jak promieniowanie podczerwone czy infradźwięki. Sama elektrostymulacja nie daje bowiem tak spektakularnych efektów. W związku z tym poleca się unikanie pułapek telemarketingowych typu pasy elektrostymulujące, które obiecują w krótkim czasie i bez wysiłku osiągnięcie wymarzonej sylwetki. Badania wykazały, że w przypadku zdrowych mięśni o wiele bardziej efektywne są ćwiczenia fizyczne. Co prawda kształtowanie mięśni tym sposobem zajmuje więcej czasu, ale rezultaty utrzymują się zdecydowanie dłużej po zaprzestaniu ćwiczeń. Wysiłek fizyczny wiąże się również z korzystnym wpływem na układ krążeniowo-oddechowy oraz podniesieniem tempa przemiany materii.

Dominika Urbańska
TUK, sem. 2

Strona 1/4

---