PORÓWNIANIE REWOLUCJI PRZEMYSŁOWEJ
Z XIX w. Z REWOLUCJĄ INFORMATYCZNĄ Z XX w.
Michał Tobiasz
Pod pojęciem rewolucji przemysłowej rozumiemy całokształt przemian ekonomicznych, technicznych i społecznych, które związane są z powstawaniem ogromnego przemysłu fabrycznego oraz nowoczesnej przemysłowej cywilizacji. Techniczny rozwój polegał na tym, że zastąpiono pracę ręczną maszynami, prymitywną technologię technologią nowoczesną, produkcją pojedynczych wyrobów produkcją masową. Natomiast przewrót ekonomiczny stanowiły zmiany w obrębie organizacji produkcji, zmiany w charakterze przedsiębiorstw oraz zasadach kalkulacji danej produkcji.
Rewolucja informatyczna, mająca miejsce ponad dwa wieki później doprowadziła do przełomu w technologii, rozwoju mikroelektroniki. Spowodowało to obniżkę cen (a zatem i większą dostępność) oraz usprawnienie wszystkich środków komunikowania.
Obie te rewolucje spowodowały również duże zmiany w strukturze społecznej.
Pod wpływem rewolucji przemysłowej nastąpił upadek znaczenia rzemieślników, chłopów oraz wielkich właścicieli ziemskich. Natomiast nastąpiła poprawa wiedzy medycznej i higieny Ludzie zaczęli koncentrować się w obrębie dużych miast, co poskutkowało szybkim ich rozwojem. Nastąpiła zmiana zmiana struktury społeczeństwa z agrarnego, o przewadze ludności wiejskiej, na społeczeństwo przemysłowe .
Rewolucja informatyczna również miała i ciągle ma wymiar społeczny. Jest ona motorem, który sam popycha do zmian otaczającą nas rzeczywistość. Komputery i elektronika stały się już nie tylko narzędziem, a element pozwalający na tworzenie tzw. globalnej wioski, nowego gatunku związków między ludźmi.
Rewolucja przemysłowa zaczęła się w Anglii, najlepiej rozwiniętym i najbogatszym wówczas kraju świata, który miał także wydajne rolnictwo i bogactwa naturalne zapewniające energię . Pierwszą znaczącą innowacją było zmodernizowanie warsztatu tkackiego. W roku 1733 John Kay wynalazł maszynę tkacką Latające czółenko mechaniczne ("Flying Shuttle"), co spowodowało rewolucję w tkactwie. Kay skonstruował mechanizm, w którym sznurek wprowadzał w ruch czółenko, zastępując jego ręczne przerzucanie. Duże zapotrzebowanie na przędzę skłoniło angielskich kapitalistów do szukania innych udoskonaleń technicznych także w przędzalnictwie. Rewolucji w przędzalnictwie dokonała Przędząca Jenny (Spinning Jenny; maszyna przędzalnicza wynaleziona przez Jamesa Hargreavesa w 1764 i udoskonalona przez Richarda Arkwrighta w 1767). Hargreaves wynalazł pierwszą wielowrzecionową mechaniczną przędzarkę, można było na niej wytwarzać jednocześnie 16 nici. Początkowo Przędząca Jenny była napędzana siłą ludzkich mięśni, lecz już w roku 1779 Samuel Crompton udoskonalił ją tak, aby wykorzystywała jako napęd mechaniczny koło wodne. Stosowanie koła wodnego nie było jednak wszędzie możliwe, więc wynalazcy szukali innych rozwiązań. W 1763 James Watt zmodernizował silnik parowy, zbudował też mechanizm, z pomocą którego ruch posuwisto-zwrotny tłoków był zamieniany na ruch obrotowy. W 1784 powstała pierwsza fabryka przędzalnicza, w której użyto silniki parowe Watta.. Główną rolę w hutnictwie odegrały nowoczesne metody wytapiania oraz obróbki żelaza, gdzie węgiel drzewny zastąpiono węglem kamiennym oraz koksem. W 1735 r. Abraham Darby jako pierwszy wytopił surówkę, a pod koniec wieku XVIII Henry Cort, opatentował nową metodę przerabiania surówki na stal. Opracował tzw. proces pudlingowania i zastosował pudlingowanie czyli proces świeżenia surówki w piecu. Piec posiadał mieszadła, które wytrącały zanieczyszczenia, przez co można było wykorzystywać węgiel kamienny bezpośrednio do wytopu żelaza. W 1856 r. Henry Bessemer opatentował metodę produkcji stali bezpośrednio z rozgrzanego żelaza eliminując proces pudlarski poprzez przedmuchiwanie surówki i zamienianie jej na stal bezpośrednio w konwertorze.
Rozwój w przemyśle pociągnął za sobą rozwój transportu komunikacji. Szybki rozwój hutnictwa i górnictwa oraz znaczny wzrost produkcji wiązał się z przewozem coraz większej ilości towarów. Dlatego budowano kanały, mosty, drogi. Konny transport lądowy i żaglowy transport wodny, nie zaspokajały znacznych potrzeb przewozu towarów, dlatego myślano też o nowych środkach transportu. Starano się przystosować maszynę parową do poruszania pojazdów: najpierw na drogach - ciągnik drogowy Cugnota, a potem na szynach - lokomotywa Richarda Trevithicka
Wszystkie te techniczne przemiany przyniosły skoncentrowanie produkcji w olbrzymich zakładach a także określonych regionach, czyli okręgach przemysłowych. Dokonująca się rewolucja przemysłowa zapoczątkowała wiek żelaza, maszyn, węgla oraz pary.
Głównym wynalazkiem rewolucji informatycznej jest natomiast komputer. Jednym z pierwszych był ENIAC, zbudowany w latach 1942-1946 na Uniwersytecie w Pensylwanii przez J.P. Eckerta i J.W. Mauchly'ego. Powszechnie uznaje się, iż to ENIAC rozpoczął erę postępu w rozwoju techniki obliczeniowej i komputerowej. Rewolucja informacyjna zaowocowała również wieloma innymi, pozytywnymi zmianami, jak produkcja książek, prasy, dostępność do różnych form życia kulturalnego dzięki sieci kin, telewizji, radiofonii, stała się nieporównywalna z okresem poprzednim. Nowa jakość informacji oznacza też szybszy rozwój cywilizacyjny, gospodarczy, naukowy, ułatwia proces edukacji i pracy.
Podsumowując, musimy przyznać że obie te rewolucje miały na celu ułatwienie człowiekowi życia i mają ogromny wpływ na dzisiejsze życie ludzi.