ORGANIZACJE REGIONALNE/SUBREGIONALNE

Wspólnota Niepodległych Państw

WNP powstała na mocy tzw. układu białowieskiego z 8 grudnia 1991 r. podpisanego przez:

♪ prezydenta Rosji Borysa Jelcyna

♪ prezydenta Ukrainy Leonida Krawczuka

♪ Przewodniczącego Rady Najwyższej Białorusi Stanisława Szuszkiewicza

Miała być alternatywą ustrojową dla byłych republik ZSRR, pragnących zrzucić radzieckie zwierzchnictwo Kremla (jako ośrodka władzy nadrzędnej) bez narażenia się na zarzut separatyzmu i idących za tym potencjalnych konsekwencji, powstała po rozwiązaniu ZSRR.

Pierwotnymi trzema członkami, założycielami były kraje:	21 grudnia przystąpiły kolejne republiki postsowieckie oraz republiki środkowoazjatyckie- Tadżykistan, Kazachstan , Kirgistan , Uzbekistan , Turkmenistan oraz Armenia, Azerbejdżan, Mołdawia. W sumie było to 11 państw	Nie przystąpiły:
Rosja, Ukraina, Białoruś			Litwa, Łotwa i Estonia (nigdy nie uznawaly się za republiki sowieckie) i Gruzja

Pozostałe republiki należały w pewnych okresach do WNP:

♠ Gruzja wstąpiła dopiero w 1993, wystąpiła w 2008 roku po wojnie ros-gruz i w 2009 przestała być członkiem [bo trzeba wystąpić rok wcześniej]

♠ Formalnie członkami nie są także Turkmenistan i Ukraina, bo choć podpisały traktat założycielski to go nie ratyfikowały

♫ W maju 1992 roku doszło do podpisania tzw. traktatu taszkieńskiego, który był traktatem wspólnej obrony członków WNP. Podpisało go sześć państw: Rosja, Armenia, Uzbekistan, Kirgistan, Tadżykistan i Kazachstan. W grudniu 1993 roku do Układu dołączyła Białoruś, Gruzja i Azerbejdżan. Dwa ostanie państwa wraz z Uzbekistanem wystąpiły z porozumienia w maju 1999 roku (Uzbekistan powrócił do ugrupowania w 2006r.). Do Układu nie przystąpiły Ukraina, Turkmenistan i Mołdawia. W 2002 roku sygnatariusze Układu utworzyli Organizację Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym.

♫ Nie podpisały tego traktatu Ukraina, Mołdawia i Gruzja, a także Turkmenistan, który od roku 2005 jest członkiem stowarzyszonym w WNP

♫Są 3 rodzaje członkowstwa: zwyczajne, stowarzyszone i status obserwatora. W tej chwili nie ma już obserwatorów. Gruzja w 2005 roku wystąpiła z traktatu taszkieńskiego, oświadczając, że będzie zmierzać ku NATO i konsekwentnie na tej drodze postępuje

WNP DLA CZŁONKÓW -

Rosja - WNP jako zapewnienie hegemonii rosyjskiej na tym terenie

Ukraina - WNP jako forma cywilizowanego rozwoju byłych republik sowieckich

שּׂ Siedziba WNP-Mińsk שּׂ

Struktura:

◦ Rada Szefów Państw (czyli prezydentów - wszystkie systemy państw członkowskich prócz Mołdawii są prezydenckie)

◦ Rada Szefów Rządów (czyli premierów)

◦ Rada ministrów spraw zagranicznych, Rada Ministrów spraw wewnętrznych, Rada Ministrów obrony

◦ Rada Dowódców wojsk ochrony pogranicza

◦ Pozostałe organy → Komitet Gospodarczy, komunikacyjny, kosmiczny (nie, nie chodzi tu o to ze jest wyjebany w kosmos, bynajmniej), transportowy

Integracja na obszarze WNP jest bardzo słaba, wiec na jej terenie zawiązywano inne organizacje będące wsparciem lub konkurencja

EUROAZJATYCKA WSPOLNOTA GOSPODARCZA

Założona: 10 października 2000 w Biszkeku

Skład: Rosja, Białoruś, Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Uzbekistan, ukraina obserwatorem

◙ W zamyśle strony rosyjskiej wspólnota ma się stać lokomotywą współpracy w obszarze WNP. Za główny cel współpracy EaWG uznaje się stworzenie wspólnej przestrzeni ekonomicznej na obszarze postradzieckim.

Integracja gospodarcza, od 2003 wdrażana jest raczej nieskutecznie konstrukcja zwana wspólnym/jednolitym obszarem gospodarczym złożona z Rosji, Białorusi i Kazachstanu

◙ Porozumienie o przystąpieniu do niej podpisała Ukraina, ale przez rewolucje pomarańczową nie wdrożyli tego

♥ ♥ ♥ ♥

▓ W roku 1996 na bazie rokowań wiedeńskich odnośnie ratyfikacji traktatu z 1995 roku doszło do porozumienia państw w ramach współpracy zatwierdzonej rok później i tak powstała grupa GUAM - Gruzja, Ukraina, Azerbejdżan, Mołdawia

▓ W 1997 roku podczas szczytu Rady Europy w Strasburgu utworzono forum konsultacyjne - GUAM. Wspomniane państwa wyraziły zainteresowanie rozwojem współpracy regionalnej w zakresie bezpieczeństwa, kontaktów ekonomicznych oraz kwestii politycznych.

▓ W 1999 roku ze wsparciem USA doszło do przystąpienia do GUAM Uzbekistanu → GUUAM

▓ 1999-2006 - należał Uzbekistan, ale wystąpił

▓ W maju 2006 prezydenci czterech państw członkowskich GUAM podpisali deklarację dotyczącą powołania nowej organizacji pod nazwą GUAM - Organizacja na Rzecz Demokracji i Rozwoju. Jej siedzibą został Kijów.

▓ Celem GUAM jest rozszerzenie systemu demokracji, ale faktycznie prace koncentruje na zagadnieniach energetycznych, ze względu na położenie;), Co skutkowało poparciem dla tej grupy przez państwa środkowoeuropejskie

Szanghajska organizacja współpracy

☼ Powołana w 2001 roku przez Rosję, Chińską Republikę Ludowa, Kazachstan, Kirgistan i Tadżykistan, w 2001 dołączył do niej Uzbekistan

☼ Celem jest umacnianie bezpieczeństwa regionalnego w Azji Centralnej, poprzez zachowanie hegemonicznej pozycji Rosji i Chin w tej części świata

EUROARKTYCZNA RADA MORZA BARENTSA

- W 1993 roku powołana

- Członkowie: Norwegia, Finlandia, Rosja i Szwecja

- subregionalna organizacja

- tworzenie wymiaru północnego UE

RADA NORDYCKA

○ utworzona w 1952 roku

○ Państwa założycielskie to Dania, Islandia, Norwegia i Szwecja. W późniejszych latach dołączyły Finlandia (w 1955 roku), Grenlandia (w 1984), Wyspy Alandzkie i Wyspy Owcze (w 1970)

○ Współpraca w ramach Rady dotyczy wszystkich dziedzin, poza polityką zagraniczną i obronnością

RADA PAŃSTW MORZA BAŁTYCKIEGO

‍Ə powstała z inicjatywy rządów Polski i Szwecji

Ə W 1992 roku w Kopenhadze powołano do życia Radę Państw Morza Bałtyckiego. Rady Państw Morza Bałtyckiego nie należy mylić z Radą Bałtycką

Ə Członkowie: Norwegia, Szwecja, Finlandia, Dania, Litwa, Łotwa, Estonia, Rosja, Polska, Niemcy, Islandia od 1995 roku, Komisja Europejska

Ə Cele: wzmacnianie bezpieczeństwa i stabilności w regionie poprzez współpracę w obszarach takich jak: ochrona środowiska, transport, komunikacja, rybołówstwo, turystyka, współpraca regionalna, ochrona zasobów Bałtyku, energetyka, kultura, edukacja.

---