Drogi Uczestniku Konkursu!

Przed Tobą zadania konkursowe przeznaczone dla etapu wojewódzkiego. Na rozwiązanie zestawu masz 120 minut. Maksymalnie możesz uzyskać
80 punktów. Czytaj uważnie polecenia i używając pióra lub długopisu udzielaj odpowiedzi po zastanowieniu. Pisz wyraźnie, nie stosuj skrótów, zapisuj słowa w pełnym brzmieniu. Nie używaj korektora. Jeżeli się pomylisz, skreśl pomyłkę i zapisz obok wyraźnie poprawną odpowiedź. Nie rób tego w zadaniach,
w których musisz coś podkreślić! Wówczas sprawdzający będzie miał wątpliwości, co podkreśliłeś i nie otrzymasz za to zadanie punktu. Nazwiska zapisuj wraz z imieniem bez błędów ortograficznych. Błąd w nazwisku lub imieniu jest traktowany tak jak błąd w dacie, powoduje brak punktu.
Życzymy Ci satysfakcji przy rozwiązywaniu zadań.

OrganizatorzyZad.1. Test wyboru. Przeczytaj uważnie zdania, a następnie wybierz i podkreśl prawidłową odpowiedź. Poprawnych odpowiedzi może być więcej niż jedna. (0-10 pkt.)

1. Na początku 1919 roku na ziemiach polskich można było płacić:

a. marką polską b. marką niemiecką c. koroną austro-węgierską d. rublem.

2. Piętnastoletni plan gospodarczy ministra E. Kwiatkowskiego zakładał:

a. wybudowanie Nowej Huty b. Likwidację podziału na Polskę A i Polskę B

c. wymianę waluty d. likwidację hiperinflacji

3. Wybory w 1935 roku wygrało ugrupowanie:

a. blok mniejszości narodowych b. blok zjednoczonych partii prawicowych

c. Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem d. Polska Partia Socjalistyczna

4. Jedyna w okresie międzywojennym rozprawa przed Trybunałem Stanu dotyczyła:

a. afery żyrardowskiej b. zaginięcia generała W. Ostoi - Zagórskiego

c. tzw. sprawy Czechowicza

5. Wprowadzenie tak zwanej „małej” i „dużej” matury w szkołach spowodowała reforma:

a. S. Grabskiego b. systemu szkolnego w 1921 roku c. J. Jędrzejewicza d. E.Kwiatkowskiego

6. W drugiej połowie lat trzydziestych zmarło kilku wybitnych przedstawicieli środowisk opozycyjnych wobec piłsudczyków. Wybierz ich spośród podanych niżej nazwisk:

a. Wincenty Witos b. Ignacy Daszyński c. Walery Sławek d. Stanisław Car

e. Wojciech Korfanty f. Roman Dmowski

7. Część gabinetów powoływanych po 1926 roku w II Rzeczypospolitej nosiła nieoficjalną nazwę:

a. rządów odnowy narodowej b. rządów grupy zamkowej c. rządów pułkowników

8. Największy nakład spośród czasopism międzywojennych (800 tys. egzemplarzy) osiągnęło pismo:

a. „Ilustrowany Kurier Codzienny” (IKC). b. „Gazeta Warszawska”.

c. „Rycerz Niepokalanej”.

9. W okresie międzywojennym w Krakowie powołano:

a. Uniwersytet Jagielloński b. Polską Akademię Umiejętności c. Akademię Sztuk Pięknych

d. Akademię Górniczą (później Górniczo - Hutniczą)

10. Podczas rządów gabinetu Chjeno - Piasta najgwałtowniejszy charakter przybrały strajki
i manifestacje w:

a. Warszawie . b. Krakowie c. Lublinie d. Lwowie

Zad. 2. Prawda czy fałsz? Przeczytaj uważnie zdania w tabeli i określ, czy zdanie jest prawdziwe czy fałszywe. Wpisz w pole tabeli obok zdania literę P (jeżeli zdanie jest prawdziwe) lub literę F (jeżeli jest fałszywe). (0-10 pkt.)

Polskie wojska zajęły w 1938 roku Zaolzie
Pierwszy po rozbiorach polski parlament był jednoizbowy
Górny Śląsk posiadał w ramach Rzeczypospolitej autonomię, czego wyrazem był m. in. Sejm Śląski
Na czele Rządu Obrony Narodowej stał Wincenty Witos
W okresie II Rzeczypospolitej produkowano w Polsce samochody na licencji Fiata
Centralny Okręg Przemysłowy był inicjatywą i inwestycją prywatną
Wybory w 1928 roku nosiły nieoficjalną nazwę „wyborów brzeskich”
Wybitnym matematykiem związanym z Krakowem i Lwowem był Stefan Banach
NSDAP była w II połowie lat trzydziestych w Polsce nielegalna
Część uzbrojenia polskiej armii fundowano ze środków społecznych

Zad. 3. Do podanych w tabeli fragmentów życiorysów dopisz imię i nazwisko postaci. (0-9 pkt.)

Fragment życiorysu	Osoba
Ludowy Komisarz Spraw Zagranicznych ZSRR, zwolennik udziału ZSRR w organizacjach międzynarodowych, odwołany przez Stalina przed zmianą polityki w stosunku do Hitlera.
Sturmbanführer SS i SD, jeden z projektodawców i wykonawców prowokacji gliwickiej
Wybitny działacz społeczny i spółdzielczy, współpracownik Piłsudskiego jeszcze z czasów konspiracyjnych, prezydent RP i obrońca konstytucji marcowej.
Sprawny wykonawca poleceń Piłsudskiego, premier. Uznawany był za następcę Piłsudskiego, jednak po jego śmierci nie zdołał wykorzystać posiadanych atutów politycznych w postaci przywództwa partii rządzącej i sporego autorytetu w środowiskach legionowych. Popełnił samobójstwo.
Najkrócej urzędujący prezydent Rzeczypospolitej.
Twórca programowego tekstu tzw. Awangardy Krakowskiej, malarz, poeta, zwolennik futuryzmu.
Pochodzący z dawnej Galicji działacz PPS, marszałek sejmu.
Marszałek sejmu, wcześniej specjalista do spraw precedensów konstytucyjnych, jeden z najważniejszych twórców konstytucji kwietniowej.
Przywódca ONR „Falanga”, młody działacz polityczny, zafascynowany wzorami totalitarnymi

Zad. 4. Obejrzyj uważnie ilustrację, a następnie odpowiedz na zawarte pod nią pytania, korzystając zarówno z zauważonych szczegółów, jak i wiedzy własnej. (0-8 pkt.).

Podpis pod ilustracją brzmiał: Dziadek: „Ja bardzo lubię pracować z Panami w zgodzie i nie zmąconej niczem przyjaźni”. Pochylone postacie na rysunku przedstawiały posłów różnych klubów sejmowych.

1. Napisz, kogo w okresie międzywojennym nazwano „Dziadkiem”. (0-1 pkt.)

………………………………………………………………………………………

2. Określ, czy postać nazywana „Dziadkiem” została przedstawiona jako zwolennik rządów parlamentarnych czy władzy silnej ręki. (0-1pkt.)

………………………………………………………………………………………

3. Jakie atrybuty przedstawionej na rysunku postaci wskazują na jego stosunek do Sejmu. Określ ten stosunek. (0-2 pkt.)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. Jakiej sytuacji w sejmie dotyczył rysunek (0-2 pkt.)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5. Opisz zachowanie przedstawionych na rysunku posłów. (0 - 2 pkt).

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Zad. 5. Do podanych niżej wydarzeń dopisz daty. (0-10 pkt.).

Data	Wydarzenie
	Powstanie Trybunału Stanu
	Zamach Mariana Żegoty - Januszajtisa
	Traktat ryski
	Kongres Obrony Prawa i Wolności Ludu w Krakowie
	Podpisanie konkordatu ze Stolicą Apostolską
	Rozwiązanie BBWR
	Uchwalenie konstytucji kwietniowej
	Tzw. „pakt lanckoroński”
	Powstanie Korpusu Ochrony Pogranicza
	Powstanie Obozu Wielkiej Polski

Zad. 6. Uzupełnij tekst. (0-5 pkt.).

„Zarówno Gamelin, jak i Ironside — głó­wnodowodzący …………………
i ………………… sił zbrojnych, wydali dokładne i jak się okazało, oszukańcze, zapewnienia o planowanych akcjach na wypadek agresji ze strony ……………… .
Gamelin oficjalnie podjął się przerzucić „główny trzon" armii ………………… przez Linię Maginota; Ironside oświadczył, że …………………………… odpowie na wszelkie niemieckie naloty powietrzne na Polskę podobnymi nalotami na Niemcy”.

Cyt. za: Norman Davies, Boże igrzysko. Historia Polski. T. II od 1795 r., Wydawnictwo    Znak, Kraków 1998.

Zad. 7. Przeczytaj podane w tabeli cytaty dotyczące postaci historycznych i odpowiedz, których postaci one dotyczą. Podaj pełne imię i nazwisko. (0-3 pkt.).

Cytat	Postać
„Niech sobie jednak Niemcy nie wyobrażają, że będą mogli odbyć również w Polsce marsz triumfalny. Zaatakowani Polacy będą się bić. Duce jest tego samego zdania. (...).Cokolwiek się stanie, Polska zapłaci koszty konfliktu. Żadna pomoc francusko-brytyjska nie jest możliwa, przynajmniej nie w pierwszej fazie wojennej i Polska zamieni się wkrótce w kupę gruzów..“
„Mój rząd uważa, że w Polsce krzywdzić nikogo nie wolno - podobnie jak uczciwy gospodarz nie pozwala nikogo krzywdzić w swoim domu. Walka ekonomiczna, owszem, ale krzywdy żadnej.”
„Pokój jest rzeczą cenną i pożądaną. Nasza generacja, skrwawiona w wojnach, na pewno na pokój zasługuje. Ale pokój, jak prawie wszystkie sprawy tego świata, ma swoją cenę, wysoką, ale wymierną. My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę. Jest jedna tylko rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenna. Tą rzeczą jest honor.”

Zad. 8. Przeczytaj uważnie teksty źródłowe, przeanalizuj źródło ilustracyjne i wykonaj polecenia pod nimi. Skorzystaj zarówno ze źródeł, jak i wiedzy pozaźródłowej. (0-15 pkt. za całość, punktacja za poszczególne odpowiedzi podana obok pytania).

Źródło 1. Lord Edgar d'Abernon o osiemnastej decydującej bitwie w dziejach świata.

Gdyby Karol Młot nie powstrzymał inwazji Saracenów zwyciężając w bitwie pod Tours,
w szkołach Oksfordu uczono by dziś interpretacji Koranu, a uczniowie dowodziliby obrzezanemu ludowi świętości i prawdy objawienia Mahometa. Gdyby Piłsudskiemu
i Weygandowi nie udało się powstrzymać triumfalnego pochodu Armii Czerwonej w wyniku bitwy pod Warszawą, nastąpiłby nie tylko niebezpieczny zwrot w dziejach chrześcijaństwa, ale zostałoby zagrożone samo istnienie zachodniej cywili­zacji. Bitwa pod Tours uratowała naszych przodków przed jarzmem Koranu; jest rzeczą prawdopodobną, że bitwa pod Warszawą uratowała Europę Środkową, a także część Europy Zachodniej przed o wiele groźniejszym niebezpieczeństwem: fanatyczną tyranią sowiecką.

Źródło 2. Lenin o wojnie w Polsce. Relacja przytoczona przez niemiecką komunistkę Klarę Zetkin.

Przedwczesny przymrozek odwrotu Armii Czerwonej z Polski zwarzył rozwijający się kwiat rewolucji (...) Opisywałam Leninowi, w jaki sposób odbiło się to na rewolucyjnej awangardzie niemieckiej klasy robotniczej (...) Lenin przez parę minut siedział w milczeniu, pogrążony w rozmyślaniach.

— Tak - powiedział w końcu — a więc w Polsce zdarzyło się to, co może musiało się stać (...) Polacy widzieli w czerwonoarmiejcach nie braci i wyzwolicieli, ale wrogów. Polacy myśleli
i działali nie jak przystało na socjałów i rewolucjonistów, ale jak nacjonaliści i imperialiści. Ta rewolu­cja, na którą liczyliśmy w Polsce, nie powiodła się. Robotnicy i chłopi powstali
w obronie swego klasowego wroga, pozwalając, aby nasi dzielni żołnierze z Armii Czerwonej umierali z głodu, zapędzani w zasadzki, pobici na śmierć. (...) Radek przewidział bieg wydarzeń. Ostrzegał nas. Byłem na niego bardzo zły i oskarżałem go o defetyzm. (...) Tymczasem miał rację w swoim ogólnym wywodzie. (...) Nie, myśl o cierpieniach, jakie przyniosłaby następna wojenna zima, była nie do zniesienia. Musie­liśmy zawrzeć pokój.

Cytaty za: Norman Davies, Boże igrzysko. Historia Polski. T. II od 1795 r., Wydawnictwo    Znak, Kraków 1998.

Źródło 3. Polska ilustracja propagandowa.

1. Napisz, z jaką bitwą porównywana jest bitwa pod Warszawą.. (0-1 pkt.)

………………………………………………………………………………………………………

2. Napisz, która z wymienionych w tekście bitew uważana jest za ważniejszą. Zacytuj z tekstu źródłowego zdanie, które uzasadnia przyjętą przez Ciebie tezę. (0-2 pkt.)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. Wyjaśnij, kto był według d'Abernona twórcą zwycięstwa nad bolszewikami. (0-2 pkt.):

……………………………………………………………………………………………………….

4. Wyjaśnij, czym Lenin tłumaczy klęskę swoich wojsk. (0-1 pkt.)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

5. Napisz, przed czym ostrzegał Lenina Karol Radek. Z czego wynikała jego ocena sytuacji?
   (0-2 pkt.)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

6. Porównaj zdania autorów tekstów. Oceń, czy zagrożenie opisane przez lorda d'Abernona było realne. (0-1 pkt.)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

7. Wyjaśnij, czy źródło 3 było dziełem propagandy polskiej, czy bolszewickiej. (0 - 1pkt.)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

8. Napisz, do jakich działań nawołuje źródło nr 3. (0-1 pkt).

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

9. Napisz, do jakiej pieśni nawiązuje hasło użyte w źródle nr 3. Wyjaśnij, do jakich uczuć się odwołuje. (0-2 pkt.)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

10. Korzystając z zamieszczonych w zadaniu tekstów i własnej wiedzy oceń, czy źródło 3 spełniło swoje zadanie. Krótko uzasadnij wypowiedź. (0-2pkt.)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Zad. 9. Uważnie obejrzyj mapę i wykonaj podane pod nią polecenia. Nie wpisuj odpowiedzi bezpośrednio na mapie lub w legendzie, tylko w wyznaczonych miejscach poniżej. (10 pkt. za całość)

1. Zatytułuj mapę. Tytuł powinien zawierać nazwę wydarzenie i datę. (0-2 pkt.):

…………………………………………………………………………………………

2. Uzupełnij opis legendy do mapy, według podanych niżej szczegółowych poleceń.

A -(tutaj nazwę miasta) ……………………………… (0-1pkt.)

B - (tutaj wpisz nazwę miasta) ……………………………… (0-1pkt.)

C - (tutaj nazwę miasta) ……………………………… (0-1pkt.)

D - (tutaj wpisz, czyje wojska zajmowały zaznaczoną na mapie pozycję)

……………………………………………………………………………… (0-1pkt.)

E - (tutaj wpisz, czyje wojska dokonywały kontrofensywy) ………………(0-1 pkt.)

F - (tutaj wpisz, czyje to armie) ……………………………………………(0-1 pkt.)

G - (tutaj wpisz, czyje to armie) ……………………………… (0-1 pkt.)

3. Napisz, jak popularnie nazywa się przedstawioną na mapie sytuację (nazwa wymyślona przez polską prawicę, w celu zmniejszenia zasług twórcy zwycięstwa) (0-1pkt.).

……………………………………………………………………………………………

W polskiej literaturze bitwa ta nazywana jest częściej bitwą pod Poitiers (732 r.).

1

8

Liczba punktów:

Podpis egzaminatora:

Podpis egzaminatora:

KOD UCZNIA

---