1. Żelazo jest składnikiem hemoglobiny - barwnika krwi, który wiąże się nietrwale z tlenem i roznosi go po całym organizmie. Przy braku żelaza może pojawić się:
a) anemia b) grzybica c) salmonella d) tarczyca
2. Populacje oddziaływują na siebie wzajemnie zarówno poprzez współzawodnictwo o pokarm, światło, przestrzeń życiową, zgodne współżycie, ale również poprzez zjadanie się. Zespół organizmów występujących w danym środowisku i powiązanych różnego rodzaju zależnościami nazywamy:
a) biogenezą b) biocenozą c) ekosystemem d) trofizmem
3. Kształtem przypominają fasolę. Ich rola polega na ciągłym eliminowaniu czynników, które mogą zachwiać równowagę środowiska wewnętrznego organizmu. W tekście mowa o:
a) sercu b) nerkach c) oskrzelach d) płucach
4. Liczebność populacji zależy w dużym stopniu od zróżnicowania wiekowego osobników tworzących daną populację. Jeśli liczba urodzeń w danej populacji jest większa niż liczba zgonów, to przybywa osobników młodych i wzrasta jej liczebność. Taka populacja nosi nazwę:
a) rozwijającej się c) ustabilizowanej b) wymierającej d) ujemnej
5. Ta choroba atakuje głównie niemowlęta, bardzo rzadko ludzi dorosłych. Główną przyczyną jej powstawania jest niedobór witaminy D, co w konsekwencji prowadzi do zaburzeń w procesie wbudowywania wapnia w tkankę kostną. Opisywana choroba to:
a) osteoporoza b) różyczka c) ospa d) krzywica
6. Pierwiastki chemiczne, które są niezbędne dla żywych organizmów i potrzebne w dużych ilościach, to:
a) makroskładniki b) mikroskładniki c) kwasy nukleinowe d) tłuszcze
7. Jeden z pierwiastków - fluor, pełni ważną funkcję dla organizmu. Wybierz prawidłową odpowiedź:
a) niezbędny w procesie oddychania b) wpływa na wzrost kości
c) niezbędny w tworzeniu szkliwa d) składnik hemoglobiny
8. Organizmy, dla których miejscem bytowania i zdobywania pokarmu są inne organizmy żywe, to:
a) pasożyty b) drapieżniki c) konsumenci d) pasożyty i drapieżniki
9. Na stosunki termiczne atmosfery ziemskiej istotny wpływ ma stały wzrost w atmosferze okołoziemskiej dwutlenku węgla. Rosnąca zawartość CO2 w atmosferze przyczynia się do nasilenia tzw.:
a) dziury ozonowej b) dewastacji gleby c) efektu cieplarnianego d) zjawisk surowiskowych
10. W ostatnich latach obserwujemy zanik ozonu w atmosferze. Mówi się o tzw. dziurze ozonowej nad Antarktydą. Które z gazów niszczą warstwę ozonową:
a) dwutlenek węgla b) wodór c) freon i halon d) tlen
11. Reakcja fotosyntezy to proces, w którym związki organiczne powstają ze związków nieorganicznych kosztem energii. Produktem ubocznym fotosyntezy jest:
a) azot b) tlen c) dwutlenek węgla d) siarkowodór
12. Współżycie dwóch organizmów może być korzystne tylko dla jednego z nich, natomiast dla drugiego zupełnie obojętne. Taki układ nazywamy:
a) mutualizmem b) pasożytnictwem c) komensalizmem d) allelopatią
13. Dorosły człowiek powinien mieć 32 zęby. Zęby do kruszenia i żucia pokarmu to:
a) siekacze b) kły c) przedtrzonowe d) trzonowe
14. Na świecie występuje zmniejszanie się obszarów leśnych, co zakłóca obieg CO2 w przyrodzie. Powoduje to, że jego zawartość w powietrzu:
a) maleje b) utrzymuje się na stałym poziomie c) nieznacznie rośnie d) niepokojąco rośnie
15. Jest to przede wszystkim materiał energetyczny i budulcowy, zaś jego podstawową odmianą jest glukoza. Mowa o:
a) białkach b) cukrach c) kwasach nukleinowych d) tłuszczach
16. Idąc do lekarza, wykonujesz badanie, które wykazuje tempo opadania krwinek czerwonych. Jak nazywa się to badanie?
a) leukocyty WBC b) odczyn Biernackiego c) erytrocyty RBC d) hematokryt HCT
17. Jest składnikiem chlorofilu, a ujawnia się w postaci chlorozy, czyli odbarwienia liści.
Jego niedobór powoduje zahamowanie fotosyntezy. Chodzi o:
a) sód b) magnez c) potas d) fosfor
18. Serce ma dobrze rozbudowaną sieć naczyń własnych, które nazwano naczyniami wieńcowymi. Chorobę wieńcową serca nazywamy inaczej:
a) udarem mózgu b) chorobą niedokrwienną serca c) miażdżycą d) nadciśnieniem tętniczym
19. Język jest w stanie wykryć cztery podstawowe smaki. Który jest wykrywany na jego czubku:
a) kwaśny b) gorzki c) słony d) słodki
20. Zdolność populacji do wydania nowych osobników to:
a) zagęszczenie b) rozrodczość c) emigracja d) imigracja
21. Krtań jest narządem mowy i możemy wyczuć ją dłonią. Chłopcy mają lepiej rozwiniętą chrząstkę, która tworzy tzw. Jabłko Adama. Jest to inaczej:
a) oskrzele b) tchawica c) grdyka d) przełyk
22. Hałas zmierzony w decybelach w mieście i podczas przerwy w szkole wynosi:
a) 40 dB b) 70 dB c) 100 dB d) 130 dB
23. Jaką metodę zastosowałbyś bezpośrednio po oparzeniu palca?
a) masujemy palec b) wkładamy go do zimnej wody c) wkładamy go do gorącej wody d) nacieramy palec maścią
24. Dializator to tzw. sztuczna nerka - urządzenie, które ratuje życie ludzi w czasie:
a) zapalenia nerek b) kamicy nerkowej c) niewydolności nerek d) zapalenia cewki moczowej
25. Reakcją obronną skóry na nadmiar promieni słonecznych jest opalenizna, spowodowana wytwarzaniem w skórze:
a) melatoniny b) bilirubiny c) melaniny d) karotenu
26. Narządem słuchu i równowagi jest ucho, którego elementami składowymi są: ucho zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne. Zaznacz element nie należący do ucha środkowego:
a) młoteczek b) ślimak c) kowadełko d) strzemiączko
27. Która z podanych niżej chorób nie jest zaliczana do chorób skóry?
a) łupież b) grzybica c) trądzik d) odra
28. Są to związki organiczne, podstawowy budulec wszystkich elementów komórki. Można je znaleźć także między komórkami, gdzie stanowią materiał wz acniający i podtrzymujący. W tekście jest mowa o:
a) tłuszczach b) cukrach c) kwasach nukleinowych d) białkach
29. Które z zanieczyszczeń powietrza powodują powstawanie kwaśnych opadów?
a) pyły b) tlenek siarki c) sadza d) tlenek wapnia
31. Jeśli dwie komórki jajowe zostały zapłodnione przez plemniki - jedna przez plemnik z chromosomem X, druga z Y, to po 9 miesiącach na świat przyjdzie:
a) chłopiec b) dziewczynka c) chłopiec i dziewczynka d) dwóch chłopców
32. W parku narodowym oraz rezerwacie przyrody dopuszcza się:
a) wprowadzanie psów bez smyczy i kagańca b) wydobywanie skał i minerałów
c) ruch pieszy i rowerowy na szlakach do tego wyznaczonych d) polowanie i wędkowanie
33. Pacjentka chora na osteoporozę powinna stosować dietę bogatą w wapń. Który zestaw produktów zaleciłbyś jej:
a) banany, jabłka, rosół z makaronem b) kaszę mannę na mleku, jogurt, jajka c) kotlet schabowy, frytki, ciastka
d) ziemniaki, pomidory, kurczaka z rożna
34. Pierwszym ogniwem łańcucha pokarmowego są:
a) konsumenci I rzędu b) reducenci c) producenci d) destruenci
35. Gruczoły dokrewne produkują:
a) krwinki czerwone b) hormony c) limfę d) enzymy trawienne
36. Niedobór insuliny we krwi powoduje:
a) tężyczkę b) cukrzycę c) kretynizm d) wole
38. Nadciśnienie tętnicze to groźna choroba, na którą mają wpływ m.in. stres i brak ruchu. Prawidłowa wartość ciśnienia tętniczego dla gimnazjalisty wynosi:
a) 100/60 mmHg b) 120/80 mmHg c) 140/ 90 mmHg d) 150/100 mmHg
39. Ślepota na barwy to:
a) astygmatyzm b) daltonizm c) krótkowzroczność d) dalekowzroczność
40. Krew jasnoczerwona, pod ciśnieniem płynie w:
a) żyłach b) naczyniach włosowatych c) tętnicach d) kapilarach
41. Pierwszy odcinek jelita cienkiego to:
a) wyrostek robaczkowy b) dwunastnica c) pęcherzyk żółciowy d) jelito grube
42. Woda w jeziorze ma kolor zielony wskutek występowania w niej glonów. " Zakwit wody" mógł spowodowany być:
a) częstymi opadami kwaśnych deszczów b) nadmiernym nawożeniem okolicznych pól*
c) zanieczyszczeniem wody związanym z otwarciem kąpieliska d) przedostaniem się do wody paliwa z uszkodzonej łodzi motorowej
43. Organizmy pasożytnicze odznaczają się wysoką rozrodczością, ponieważ:
a) szansa na przetrwanie i znalezienie żywiciela jest bardzo mała b) mają duże zasoby pokarmów
c) są obojnakami d) mają niewielkie rozmiary
44. Dla ekosystemów charakterystyczny jest:
a) przepływ energii i obieg materii b) przepływ energii i materii c) przepływ materii i obieg energii d) obieg energii i materii
45. Głównym produktem fotosyntezy jest:
a) tlen b) cukier prosty c) białko d) tłuszcz
46. W skład obwodowego układu nerwowego wchodzą:
a) nerwy unerwiające całe ciało i rdzeń kręgowy b) mózg i rdzeń kręgowy
c) nerwy unerwiające całe ciało d) nerwy unerwiające ważne organy
47. W procesach anabolicznych energia jest:
a) wyzwalana b) pobierana c) niezmienna d) syntezowana
48. Podstawowe znaczenie dla produktywności ekosystemu ma:
a) produkcja pierwotna b) produkcja wtórna c) oba rodzaje produkcji mają takie samo znaczenie
d) żadna z produkcji nie ma znaczenia
49. Jego masa wynosi 1400g, a powierzchnia jest silnie pofałdowana. Zachodzą w nim procesy takie jak: myślenie, pamiętanie. Podany opis dotyczy:
a) serca b) nerek c) tchawicy d) mózgu
50. Rośliny uprawiane w pobliżu zakładów przemysłowych czy tras komunikacyjnych są skażone metalami ciężkimi. Jeden spośród nich uszkadza mózg, może też spowodować ograniczenie rozwoju umysłowego i dzieci. Tym metalem jest:
a) ołów b) kadm c) rtęć d) nikiel
51. Odczyn gleby nie może być:
a) kwaśny b) zasadowy c) obojętny d) solny
57. Jest jednym z elementów budowy oka. Gdy jest jasno, jej średnica może mieć tylko ok. 1,5 mm natomiast w ciemności - 8,5 mm. Mowa o:
a) soczewce b) rogówce c) źrenicy d) tęczówce
58. Przedstawiciele, której gromady składają skrzek?
a) płazy b) gady c) ryby d) ssaki
59. Zespół nabytego upośledzenia odporności to:
a) anemia b) allelopatia c) akomodacja d) AIDS
62. Który z podanych opisów dotyczy glukozy?
a) dwucukier składnik mleka ssaków b) cukier prosty, powstaje w fotosyntezie
c) wielocukier, magazynowany w wątrobie d) błonnik, składnik ściany komórkowej
66. Na podstawie rysunku rozpoznaj drzewo: 
a) świerk b) sosna c) modrzew d) jodła
67. Wśród wymienionych niżej drzew najbardziej wrażliwym na skutki kwaśnych opadów jest:
a) jodła b) modrzew c) dąb d) buk
68. Powietrze jest mieszaniną składników stałych i zmiennych. Który ze składników powoduje powstawanie kwaśnych opadów?
a) pyły b) sadza c) węglowodory d) tlenki siarki
69. Zimą ptaki często stroszą pióra, aby:
a) usunąć powietrze spośród piór, bo nieruchome powietrze jest izolatorem cieplnym
b) usunąć powietrze spośród piór, bo nieruchome powietrze jest przewodnikiem cieplnym
c) uwięzić powietrze między piórami, bo nieruchome powietrze jest izolatorem cieplnym
d) uwięzić powietrze między piórami, bo nieruchome powietrze jest przewodnikiem cieplnym
70. Który zapis przedstawia wyłącznie pozytywne przykłady oddziaływania człowieka na środowisko?
a) grabienie ściółki leśnej, stosowanie pestycydów
b) odsiarczanie dymów, stosowanie katalizatorów
c) zalesianie nieużytków, wypalanie traw
d) regulacja rzek, wapnowanie gleb
71. Na podstawie rysunków owoców dwóch roślin można stwierdzić, że:
a) owoce obu roślin przenoszone są przez wodę
b) owoce obu roślin przenoszone są przez zwierzęta
c) owoc I przenoszony jest przez zwierzęta, a II przez wiatr
d) owoc I przenoszony jest przez wiatr, a II przez zwierzęta
72. Który z wymienionych elementów nie występuje w komórce zwierzęcej
a) błona komórkowa
b) ściana komórkowa
c) mitochondria
d) cytoplazma
79. Na rysunku trzustkę zaznaczono numerem:
a) 1
b) 2
c) 3
d) 4
81. Symbiozą nie jest współżycie:
a) korzeni drzew z grzybami
b) glonów z grzybami
c) mszyc z roślinami
d) bakterii z roślinami motylkowymi
84. Bór sosnowy w porównaniu z lasem mieszanym jest:
a) bogatszy florystycznie
b) mniej odporny na zimno
c) wiecznie zielony
d) zróżnicowany warstwowo
85. Do funkcji korzenia nie należy:
a) mocowanie rośliny w podłożu
b) zwabianie owadów w celu zapylania kwiatów
c) magazynowanie produktów zapasowych
d) pobór i przewodzenie wody
86. Składniki odżywcze i tlen są dostarczane do płodu za pośrednictwem:
a) błon płodowych b) łożyska i pępowiny c) sznura białkowego d) owodni
87. Zakwity zbiorników wodnych spowodowane są:
a) zakwitaniem brunatnic
b) wytwarzaniem czerwonych kwiatów przez krasnorosty
c) masowym pojawianiem się glonów
d) prawidłowe są odp. a i b