Test wiedzy biologicznej z zakresu gimnazjum

1. Żelazo jest składnikiem hemoglobiny - barwnika krwi, który wiąże się nietrwale z tlenem i roznosi go po całym organizmie. Przy braku żelaza może pojawić się:
a) anemia*
b) grzybica
c) salmonella
d) tarczyca

2. Populacje oddziaływują na siebie wzajemnie zarówno poprzez współzawodnictwo o pokarm, światło, przestrzeń życiową, zgodne współżycie, ale również poprzez zjadanie się. Zespół organizmów występujących w danym środowisku i powiązanych różnego rodzaju zależnościami nazywamy:
a) biogenezą
b) biocenozą*
c) ekosystemem
d) trofizmem

3. Kształtem przypominają fasolę. Ich rola polega na ciągłym eliminowaniu czynników, które mogą zachwiać równowagę środowiska wewnętrznego organizmu. W tekście mowa o:
a) sercu
b) nerkach*
c) oskrzelach
d) płucach

4. Liczebność populacji zależy w dużym stopniu od zróżnicowania wiekowego osobników tworzących daną populację. Jeśli liczba urodzeń w danej populacji jest większa niż liczba zgonów, to przybywa osobników młodych i wzrasta jej liczebność. Taka populacja nosi nazwę:
a) rozwijającej się*
c) ustabilizowanej
b) wymierającej
d) ujemnej

5. Ta choroba atakuje głównie niemowlęta, bardzo rzadko ludzi dorosłych. Główną przyczyną jej powstawania jest niedobór witaminy D, co w konsekwencji prowadzi do zaburzeń w procesie wbudowywania wapnia w tkankę kostną. Opisywana choroba to:
a) osteoporoza
b) różyczka
c) ospa
d) krzywica*

6. Pierwiastki chemiczne, które są niezbędne dla żywych organizmów i potrzebne w dużych ilościach, to:
a) makroskładniki*
b) mikroskładniki
c) kwasy nukleinowe
d) tłuszcze

7. Jeden z pierwiastków - fluor, pełni ważną funkcję dla organizmu. Wybierz prawidłową odpowiedź:
a) niezbędny w procesie oddychania
b) wpływa na wzrost kości
c) niezbędny w tworzeniu szkliwa*
d) składnik hemoglobiny

8. Organizmy, dla których miejscem bytowania i zdobywania pokarmu są inne organizmy żywe, to:
a) pasożyty*
b) drapieżniki
c) konsumenci
d) pasożyty i drapieżniki

9. Na stosunki termiczne atmosfery ziemskiej istotny wpływ ma stały wzrost w atmosferze okołoziemskiej dwutlenku węgla. Rosnąca zawartość CO2 w atmosferze przyczynia się do nasilenia tzw.:
a) dziury ozonowej
b) dewastacji gleby
c) efektu cieplarnianego*
d) zjawisk surowiskowych

10. W ostatnich latach obserwujemy zanik ozonu w atmosferze. Mówi się o tzw. dziurze ozonowej nad Antarktydą. Które z gazów niszczą warstwę ozonową:
a) dwutlenek węgla
b) wodór
c) freon i halon*
d) tlen

11. Reakcja fotosyntezy to proces, w którym związki organiczne powstają ze związków nieorganicznych kosztem energii. Produktem ubocznym fotosyntezy jest:
a) azot
b) tlen*
c) dwutlenek węgla
d) siarkowodór

12. Współżycie dwóch organizmów może być korzystne tylko dla jednego z nich, natomiast dla drugiego zupełnie obojętne. Taki układ nazywamy:
a) mutualizmem
b) pasożytnictwem
c) komensalizmem*
d) allelopatią

13. Dorosły człowiek powinien mieć 32 zęby. Zęby do kruszenia i żucia pokarmu to:
a) siekacze
b) kły
c) przedtrzonowe*
d) trzonowe

14. Na świecie występuje zmniejszanie się obszarów leśnych, co zakłóca obieg CO2 w przyrodzie. Powoduje to, że jego zawartość w powietrzu:
a) maleje
b) utrzymuje się na stałym poziomie
c) nieznacznie rośnie
d) niepokojąco rośnie*

15. Jest to przede wszystkim materiał energetyczny i budulcowy, zaś jego podstawową odmianą jest glukoza. Mowa o:
a) białkach
b) cukrach*
c) kwasach nukleinowych
d) tłuszczach

16. Idąc do lekarza, wykonujesz badanie, które wykazuje tempo opadania krwinek czerwonych. Jak nazywa się to badanie?
a) leukocyty WBC
b) odczyn Biernackiego*
c) erytrocyty RBC
d) hematokryt HCT

17. Jest składnikiem chlorofilu, a ujawnia się w postaci chlorozy, czyli odbarwienia liści.
Jego niedobór powoduje zahamowanie fotosyntezy. Chodzi o:
a) sód
b) magnez*
c) potas
d) fosfor

18. Serce ma dobrze rozbudowaną sieć naczyń własnych, które nazwano naczyniami wieńcowymi. Chorobę wieńcową serca nazywamy inaczej:
a) udarem mózgu
b) chorobą niedokrwienną serca*
c) miażdżycą
d) nadciśnieniem tętniczym

19. Język jest w stanie wykryć cztery podstawowe smaki. Który jest wykrywany na jego czubku:
a) kwaśny
b) gorzki
c) słony
d) słodki*

20. Zdolność populacji do wydania nowych osobników to:
a) zagęszczenie
b) rozrodczość*
c) emigracja
d) imigracja

21. Krtań jest narządem mowy i możemy wyczuć ją dłonią. Chłopcy mają lepiej rozwiniętą chrząstkę, która tworzy tzw. Jabłko Adama. Jest to inaczej:
a) oskrzele
b) tchawica
c) grdyka*
d) przełyk

22. Hałas zmierzony w decybelach w mieście i podczas przerwy w szkole wynosi:
a) 40 dB
b) 70 dB*
c) 100 dB
d) 130 dB

23. Jaką metodę zastosowałbyś bezpośrednio po oparzeniu palca?
a) masujemy palec
b) wkładamy go do zimnej wody*
c) wkładamy go do gorącej wody
d) nacieramy palec maścią

24. Dializator to tzw. sztuczna nerka - urządzenie, które ratuje życie ludzi w czasie:
a) zapalenia nerek
b) kamicy nerkowej
c) niewydolności nerek*
d) zapalenia cewki moczowej

25. Reakcją obronną skóry na nadmiar promieni słonecznych jest opalenizna, spowodowana wytwarzaniem w skórze:
a) melatoniny
b) bilirubiny
c) melaniny*
d) karotenu

26. Narządem słuchu i równowagi jest ucho, którego elementami składowymi są: ucho zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne. Zaznacz element nie należący do ucha środkowego:
a) młoteczek
b) ślimak*
c) kowadełko
d) strzemiączko

27. Która z podanych niżej chorób nie jest zaliczana do chorób skóry?
a) łupież
b) grzybica
c) trądzik
d) odra*

28. Są to związki organiczne, podstawowy budulec wszystkich elementów komórki. Można je znaleźć także między komórkami, gdzie stanowią materiał wzmacniający i podtrzymujący. W tekście jest mowa o:
a) tłuszczach
b) cukrach
c) kwasach nukleinowych
d) białkach*

29. Które z zanieczyszczeń powietrza powodują powstawanie kwaśnych opadów?
a) pyły
b) tlenek siarki*
c) sadza
d) tlenek wapnia

30. Tomek będzie miał transfuzję krwi, szpital ma do dyspozycji krew grup: A, AB, O. Jaką grupę krwi powinien wybrać lekarz jeśli wiadomo, że Tomek ma krew grupy B.
a) żadnej, bo można mu podać tylko B, której nie ma
b) O, bo nie zawiera ona antygenów A i B*
c) dowolną, bo osoba z grupą B jest uniwersalnym biorcą
d) AB, bo zawiera ona antygeny A i B

31. Jeśli dwie komórki jajowe zostały zapłodnione przez plemniki - jedna przez plemnik z chromosomem X, druga z Y, to po 9 miesiącach na świat przyjdzie:
a) chłopiec
b) dziewczynka
c) chłopiec i dziewczynka*
d) dwóch chłopców

32. W parku narodowym oraz rezerwacie przyrody dopuszcza się:
a) wprowadzanie psów bez smyczy i kagańca b) wydobywanie skał i minerałów
c) ruch pieszy i rowerowy na szlakach do tego wyznaczonych*
d) polowanie i wędkowanie

33. Pacjentka chora na osteoporozę powinna stosować dietę bogatą w wapń. Który zestaw produktów zaleciłbyś jej:
a) banany, jabłka, rosół z makaronem
b) kaszę mannę na mleku, jogurt, jajka*
c) kotlet schabowy, frytki, ciastka
d) ziemniaki, pomidory, kurczaka z rożna

34. Pierwszym ogniwem łańcucha pokarmowego są:
a) konsumenci I rzędu
b) reducenci
c) producenci*
d) destruenci

35. Gruczoły dokrewne produkują:
a) krwinki czerwone
b) hormony*
c) limfę
d) enzymy trawienne

36. Niedobór insuliny we krwi powoduje:
a) tężyczkę
b) cukrzycę*
c) kretynizm
d) wole

37. Ludzie na świecie mają różne grupy krwi. Jest to związane z występowaniem antygenów na powierzchni krwinek czerwonych. Jaki rodzaj przeciwciała mają ludzie z grupą krwi AB?
a) a i b
b) b
c) a
d) brak*

38. Nadciśnienie tętnicze to groźna choroba, na którą mają wpływ m.in. stres i brak ruchu. Prawidłowa wartość ciśnienia tętniczego dla gimnazjalisty wynosi:
a) 100/60 mmHg
b) 120/80 mmHg*
c) 140/ 90 mmHg
d) 150/100 mmHg

39. Ślepota na barwy to:
a) astygmatyzm
b) daltonizm*
c) krótkowzroczność
d) dalekowzroczność

40. Krew jasnoczerwona, pod ciśnieniem płynie w:
a) żyłach
b) naczyniach włosowatych
c) tętnicach*
d) kapilarach

41. Pierwszy odcinek jelita cienkiego to:
a) wyrostek robaczkowy
b) dwunastnica*
c) pęcherzyk żółciowy
d) jelito grube

42. Woda w jeziorze ma kolor zielony wskutek występowania w niej glonów. " Zakwit wody" mógł spowodowany być:
a) częstymi opadami kwaśnych deszczów
b) nadmiernym nawożeniem okolicznych pól*
c) zanieczyszczeniem wody związanym z otwarciem kąpieliska
d) przedostaniem się do wody paliwa z uszkodzonej łodzi motorowej

43. Organizmy pasożytnicze odznaczają się wysoką rozrodczością, ponieważ:
a) szansa na przetrwanie i znalezienie żywiciela jest bardzo mała*
b) mają duże zasoby pokarmów
c) są obojnakami
d) mają niewielkie rozmiary

44. Dla ekosystemów charakterystyczny jest:
a) przepływ energii i obieg materii*
b) przepływ energii i materii
c) przepływ materii i obieg energii
d) obieg energii i materii

45. Głównym produktem fotosyntezy jest:
a) tlen
b) cukier prosty *
c) białko
d) tłuszcz

46. W skład obwodowego układu nerwowego wchodzą:
a) nerwy unerwiające całe ciało i rdzeń kręgowy
b) mózg i rdzeń kręgowy
c) nerwy unerwiające całe ciało*
d) nerwy unerwiające ważne organy

47. W procesach anabolicznych energia jest:
a) wyzwalana
b) pobierana*
c) niezmienna
d) syntezowana

48. Podstawowe znaczenie dla produktywności ekosystemu ma:
a) produkcja pierwotna*
b) produkcja wtórna
c) oba rodzaje produkcji mają takie samo znaczenie
d) żadna z produkcji nie ma znaczenia

49. Jego masa wynosi 1400g, a powierzchnia jest silnie pofałdowana. Zachodzą w nim procesy takie jak: myślenie, pamiętanie. Podany opis dotyczy:
a) serca
b) nerek
c) tchawicy
d) mózgu*

50. Rośliny uprawiane w pobliżu zakładów przemysłowych czy tras komunikacyjnych są skażone metalami ciężkimi. Jeden spośród nich uszkadza mózg, może też spowodować ograniczenie rozwoju umysłowego i dzieci. Tym metalem jest:
a) ołów*
b) kadm
c) rtęć
d) nikiel

51. Odczyn gleby nie może być:
a) kwaśny
b) zasadowy
c) obojętny
d) solny*

52. Patrząc na preparat mikroskopowy żyły i tętnicy można wyraźnie zauważyć różnice. Który z opisów odnosi się do tętnicy?
a) światło jest mniejsze, warstwa mięśni grubsza*
b) światło jest mniejsze a warstwa mięśni żyły i tętnicy jednakowa
c) światło jest większe, a warstwa mięśni grubsza
d) światło jest większe, warstwa mięśni grubsza

53. Nie wszystkie wady wzroku są uleczalne. Spośród podanych niżej wybierz tę wadę, która jest uznawana za nieuleczalną
a) daltonizm*
b) krótkowzroczność
c) dalekowzroczność
d) astygmatyzm

54. Biofagi to organizmy, które odżywiają się tkankami lub całymi organizmami. Nie należą do nich następujące organizmy:
a) wszystkożercy
b) roślinożercy
c) saprofagi*
d) mięsożercy

55. Przykładem pasożyta jest:
a) owad i kwiat
b) huba*
c) gepard
d) jeż

56. Składniki krwi odpowiadające za krzepnięcie to:
a) trombocyty*
b) erytrocyty
c) leukocyty
d) osocze

57. Jest jednym z elementów budowy oka. Gdy jest jasno, jej średnica może mieć tylko ok. 1,5 mm natomiast w ciemności - 8,5 mm. Mowa o:
a) soczewce
b) rogówce
c) źrenicy*
d) tęczówce

58. Przedstawiciele, której gromady składają skrzek?
a) płazy *
b) gady
c) ryby
d) ssaki

59. Zespół nabytego upośledzenia odporności to:
a) anemia
b) allelopatia
c) akomodacja
d) AIDS*

60. Zespół wszystkich genów w komórce danego osobnika to:
a) genom
b) genotyp*
c) gameta
d) gen

61. Która z podanych odpowiedzi nie jest prawdziwa? Skórę tworzą:
a) skóra właściwa
b) naskórek
c) tkanka nabłonkowa*
d) tkanka podskórna

62. Który z podanych opisów dotyczy glukozy?
a) dwucukier składnik mleka ssaków
b) cukier prosty, powstaje w fotosyntezie*
c) wielocukier, magazynowany w wątrobie
d) błonnik, składnik ściany komórkowej

63. Co dzieje się ze strawionym pokarmem, który przedostaje się do jelita cienkiego
a) zostaje wydalony na zewnątrz
b) zostaje wchłonięty przez nerki
c) zostaje wchłonięty do krwi*
d) zostaje przesunięty do żołądka

64. Krokodyla można opisać następująco:
a) wąż, zmiennocieplny, drapieżca, jajorodny
b) gad, stałocieplny, wody ciepłe
c) drapieżca, gad, zmiennocieplny, jajorodny*
d) stałocieplny, płaz, jajorodny, zęby jadowe

65. Marta przygotowała prowiant na wycieczkę rowerową. Pakowane przez nią produkty żywnościowe zawierają ważne dla organizmu związki chemiczne. Które z nich są dla organizmu głównie źródłem energii?
a) białka
b) cukry*
c) sole mineralne
d) witaminy

66. Na podstawie rysunku rozpoznaj drzewo:
a) świerk
b) sosna
c) modrzew
d) jodła*



67. Wśród wymienionych niżej drzew najbardziej wrażliwym na skutki kwaśnych opadów jest:
a) jodła*
b) modrzew
c) dąb
d) buk

68. Powietrze jest mieszaniną składników stałych i zmiennych. Który ze składników powoduje powstawanie kwaśnych opadów?
a) pyły
b) sadza
c) węglowodory
d) tlenki siarki*

69. Zimą ptaki często stroszą pióra, aby:
a) usunąć powietrze spośród piór, bo nieruchome powietrze jest izolatorem cieplnym
b) usunąć powietrze spośród piór, bo nieruchome powietrze jest przewodnikiem cieplnym
c) uwięzić powietrze między piórami, bo nieruchome powietrze jest izolatorem cieplnym*
d) uwięzić powietrze między piórami, bo nieruchome powietrze jest przewodnikiem cieplnym

70. Który zapis przedstawia wyłącznie pozytywne przykłady oddziaływania człowieka na środowisko?
a) grabienie ściółki leśnej, stosowanie pestycydów
b) odsiarczanie dymów, stosowanie katalizatorów*
c) zalesianie nieużytków, wypalanie traw
d) regulacja rzek, wapnowanie gleb

71. Na podstawie rysunków owoców dwóch roślin można stwierdzić, że:
a) owoce obu roślin przenoszone są przez wodę
b) owoce obu roślin przenoszone są przez zwierzęta
c) owoc I przenoszony jest przez zwierzęta, a II przez wiatr*
d) owoc I przenoszony jest przez wiatr, a II przez zwierzęta



72. Który z wymienionych elementów nie występuje w komórce zwierzęcej
a) błona komórkowa
b) ściana komórkowa*
c) mitochondria
d) cytoplazma

73. Cząsteczka DNA zbudowana jest z:
a) jednej nici
b) dwóch nici*
c) trzech nici
d) czterech nici
74. Nie u wszystkich organizmów występuje:
a) chlorofil*
b) DNA
c) tłuszcze
d) węglowodany

75. Który zestaw zawiera wyłącznie żywe tkanki roślinne?
a) zwarcica, korek, miękisz zasadniczy
b) drewno, twardzica, skórka
c) łyko, zwarcica, miękisz asymilacyjny*
d) miękisz spichrzowy, drewno, skórka

76. Prawidłowa kolejność powstawania owocu to:
a) zapłodnienie, zapylenie, owoc
b) zapylenie, zalążnia przekształca się w owoc
c) zapylenie, słupek przekształca się w owoc
d) zapylenie, zapłodnienie, płatki korony obumierają, zalążnia przekształca się w owoc*

77. Który z poniższych odpadów nie może być wyrzucony do pojemnika na kompost:
a) fusy od kawy i herbaty
b) skorupki jaj
c) kartony po mleku*
d) obierki z warzyw

78. Fluor jest pierwiastkiem, który:
a) jest składnikiem hemoglobiny
b) zapobiega próchnicy*
c) przyspiesza gojenie się ran
d) jest potrzebny do wytworzenia tyroksyny

79. Na rysunku trzustkę zaznaczono numerem:
a) 1
b) 2
c) 3
d) 4*


80. Żaba wodna jest kręgowcem należącym do gromady:
a) gady
b) płazy*
c) ssaki
d) ryby

81. Symbiozą nie jest współżycie:
a) korzeni drzew z grzybami
b) glonów z grzybami
c) mszyc z roślinami*
d) bakterii z roślinami motylkowymi

82. Odczuwane po wysiłku ból i zmęczenie mięśni to objawy na
skutek nagromadzenia się w mięśniach:
a) hemoglobiny
b) kwasu mlekowego*
c) tlenu
d) dwutlenku węgla

83. Burak, rzepa i marchew mają korzenie:
a) czepne
b) spichrzowe*
c) namorzynowe
d) posiadające chlorofil

84. Bór sosnowy w porównaniu z lasem mieszanym jest:
a) bogatszy florystycznie
b) mniej odporny na zimno
c) wiecznie zielony*
d) zróżnicowany warstwowo

85. Do funkcji korzenia nie należy:
a) mocowanie rośliny w podłożu
b) zwabianie owadów w celu zapylania kwiatów*
c) magazynowanie produktów zapasowych
d) pobór i przewodzenie wody

86. Składniki odżywcze i tlen są dostarczane do płodu za pośrednictwem:
a) błon płodowych
b) łożyska i pępowiny*
c) sznura białkowego
d) owodni

87. Zakwity zbiorników wodnych spowodowane są:
a) zakwitaniem brunatnic
b) wytwarzaniem czerwonych kwiatów przez krasnorosty
c) masowym pojawianiem się glonów*
d) prawidłowe są odp. a i b

88. Grube, mięsiste liście gromadzące wodę, występują u:
a) aloesu, rozchodnika i konwalii
b) rojnika, aloesu i rozchodnika*
c) mniszka, konwalii i sałaty
d) prawidłowe są odp. b i c

89. Do ryb jajożyworodnych należą:
a) karpie i liny
b) gupiki i mieczyki*
c) flądry i szczupaki
d) żadne z wymienionych

90. Serce zbudowane z 2 przedsionków i 2 komór występuje u:
a) węży
b) żółwi
c) krokodyli*
d) jaszczurek

91. Ptaki są zwierzętami:
a) jedynie ziarnojadami
b) wyłącznie jajorodnymi*
c) wyłącznie latającymi
d) jedynie gniazdownikami

92. Do ssaków łożyskowych należą wszystkie niżej wymienione ssaki, oprócz:
a) wieloryba
b) konia
c) dziobaka*
d) nietoperza

93. Przykładem saprobiontów nie są:
a) bakterie
b) dżdżownice
c) glony*
d) grzyby pleśniowe

94. Zygota jest:
a) jednokomórkowa*
b) dwukomórkowa
c) wielokomórkowa
d) komórczakiem

95. Głaszcząc chorego kota, łatwo zarazić się:
a) zimnicą
b) toksoplazmą*
c) śpiączką afrykańską
d) rzęsistkiem

96. Larwa muchy i pszczoły to:
a) czerw*
b) pędrak
c) gąsiennica
d) poczwarka

97. Z mięśni gładkich zbudowane są:
a) ściany jelit i serce
b) serce i naczynia krwionośne
c) ściany naczyń krwionośnych i jelit*
d) mięśnie szkieletowe i ściany żołądka

98. Do zwierząt chronionych należą:
a) zaskroniec i mysz
b) ropucha i kozica*
c) trzmiel i wróbel
d) wszystkie wymienione

99. Do największych węży dusicieli, żyjących w naturalnych warunkach w Polsce należy:
a) wąż Eskulapa*
b) boa dusiciel
c) żmija zygzakowata
d) zaskroniec zwyczajny

100. Chorobami bakteryjnymi są:
a) gruźlica i toksoplazmoza
b) cholera i AIDS
c) koklusz i błonica*
d) różyczka i trąd

---