Historia Literatury Polskiej (Oświecenie) wykład (prof. dr hab. Teresa Kostkiewiczowa)
Wykład łączy podstawowe elementy wykładu kursowego z wyborem kilku problemów istotnych z punktu widzenia aktualnych kierunków badań epoki, takich jak: swoiste cechy oświecenia polskiego, uniwersalizm i rodzimość, sytuacja i kierunki przemian gatunków literackich, miejsce epoki w procesie historycznym kultury polskiej.
Lektury
Podręczniki, opracowania syntetyczne
Słownik literatury polskiego Oświecenia. Pod red. T. Kostkiewiczowej. Wrocław 1977 lub wyd. nast. (artykuły obowiązujące: bajka, elegia, komedia, liryka, krytyka literacka, oda, poezja-teorie, kontakty literackie z zagranicą, powiastka, powieść, Puławy, sielanka, tragedia, utopia);
W. Borowy, O poezji polskiej w wieku XVIII, wyd. 2. Warszawa 1978;
R. Przybylski, Klasycyzm, czyli Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Warszawa 1983 lub wyd. nast.;
M. Klimowicz, Oświecenie. Warszawa 1998 (ew. wydania poprzednie);
Pisarze polskiego oświecenia. Pod red. T. Kostkiewiczowej i Z. Golińskiego, t. 1-3. Warszawa 1992-1996;
J. Snopek, Oświecenie. Szkic do portretu epoki. Warszawa 1999.Utwory literackie - dzieła wierszem i prozą
Utwory poetyckie (w wyborze): J. Baki, A. Naruszewicza, E. Drużbackiej, K. Benisławskiej, F. Karpińskiego, F.D. Kniaźnina, J.U. Niemcewicza, J. Jasińskiego, T.K. Węgierskiego, S. Trembeckiego, W. Miera, J. Wybickiego, C. Godebskiego, J.P. Woronicza, K. Koźmiana, K. Brodzińskiego.Zalecane wydania w serii pierwszej „Biblioteki Narodowej” (należy przeczytać również wstęp) lub serii „celofanowej” PIW-u. Można korzystać z edycji wymienionych poniżej lub (w przypadku J. Baki, E. Drużbackiej, J. U. Niemcewicza, J. Jasińskiego, K. Koźmiana, W. Miera, J.P. Woronicza) z antologii ?wiat poprawiać - Zuchwałe rzemiosło. Antologia poezji polskiego oświecenia. Oprac. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński. Warszawa 1981, lub obu antologii Z. Libery: Poezja polska XVIII w. Antologia. Warszawa 1976 lub wyd. nast. i Poezja polska 1800-1830. Antologia. Warszawa 1984;
J. Baka, Poezje. Oprac. A. Czyż, A. Nawarecki. Warszawa 1986 (lub J. Baka, Uwagi. Oprac. A. Czyż, A. Nawarecki. Lublin 2000);
K. Benisławska, Pieśni sobie śpiewane. Oprac. T. Brajerski i J. Starnawski. Lublin 1958 lub tejże, Pieśni sobie śpiewane. Wydał T. Chachulski. Warszawa 2000;
K. Brodziński, O klasyczności i romantyczności..., w: Oświeceni o literaturze, t. 2: Wypowiedzi pisarzy 1801-1830. Pod red. T. Kostkiewiczowej i Z. Golińskiego. Warszawa 1995, (lub inne wydanie: K. Brodziński, Wybór pism. Oprac. A. Witkowska. Wrocław 1966. BN I 191 - tu również poezje);
F. S. Jezierski, Niektóre wyrazy porządkiem abecadła ułożone (wybór), z edycji: F.S. Jezierski, Wybór pism. Oprac. Z. Skwarczyński. Warszawa 1952;
C. Godebski, Grenadier-filozof. Oprac. Z. Kubikowski. Warszawa 1952;
F. Karpiński, Poezje wybrane. Oprac. T. Chachulski. Wrocław 1997. BN I 89;
F. Karpiński, Historia mego wieku i ludzi, z którymi żyłem. Oprac. R. Sobol. Warszawa 1987;
J. Kitowicz, Opis obyczajów za panowania Augusta III. Oprac. Z. Goliński. Warszawa 1999 lub inne wyd.;
F. D. Kniaźnin, Wybór poezji. Oprac. W. Borowy. Wrocław 1948. BN I 129 (lub F. D. Kniaźnin, Wiersze wybrane. Oprac. A. Guzek. Warszawa 1981);
K. Koźmian, Ziemiaństwo polskie. Oprac. M. Kaczmarek i K. Pecold, Wrocław 1981;
I. Krasicki, Dzieła zebrane. Pod red. Z. Golińskiego, t. 1: Poematy. Warszawa 1999, stąd: Myszeis, Monachomachia, pozostałe w wyborze. (lub inne wydania: - I. Krasicki, Myszeidos Pieśni X, oprac. J. Maślanka. Wrocław 1982 lub wyd. nast. BN I 244 - I. Krasicki, Monachomachia i Anty- monachomachia. Oprac. Z. Goliński. Wrocław 1969. BN I 197);
I. Krasicki, Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki. Wstęp i oprac. M. Klimowicz. Wrocław 1975. BN I 41 (lub wyd. nast.), I. Krasicki, Rozmowy zmarłych. Oprac. Z. Libera. Warszawa 1987;
I. Krasicki, Wybór liryków. Oprac. S. Graciotti. Wrocław 1985. BN I 252;
I. Krasicki, Satyry i listy. Oprac. Z. Goliński, wstęp J. T. Pokrzywniak. Wrocław 1988. BN I 169;
I. Krasicki, Bajki. Oprac. Z. Goliński. Wrocław 1975. BN I 220;
A. Naruszewicz, Satyry. Oprac. S. Grzeszczuk. Wrocław 1962. BN-I-179;
A. Naruszewicz, Liryki wybrane. Oprac. J. W. Gomulicki. Warszawa 1964;
J. U. Niemcewicz, ?piewy historyczne. Wyd. Z. Libera. Warszawa 1947 lub wyd. nast.;
J. Potocki, Rękopis znaleziony w Saragossie. Tłum. E. Chojecki, oprac. L. Kukulski. Warszawa 1958 lub inne wyd.;
S. Trembecki, Sofijówka Wyd. J. Snopek. Warszawa 2000;
T. K. Węgierski, Organy. Oprac. J. W. Gomulicki. Warszawa 1956 albo Wiersze wybrane. Oprac. J.W. Gomulicki. Warszawa 1974;
J.P. Woronicz, Pisma wybrane. Oprac. M. Nesteruk i Z. Rejman. Warszawa 1993;
M. Wirtemberska, Malwina, czyli Domyślność serca. Oprac. W. Billip. Warszawa 1978 lub inne wyd.;
F. Zabłocki, Fircyk w zalotach. Oprac. J. Pawłowiczowa. Wrocław 1986. BN I 176 lub inne wyd.;
J.U. Niemcewicz, Powrót posła. Oprac. Z. Skwarczyski. Wrocław 1983. BN I 4;
W. Bogusławski, Cud mniemany, czyli Krakowiacy i górale. Oprac. M. Rulikowski. Wrocław 1957. BN I 162;
A. Feliński, Barbara Radziwiłłówna, w: Polska tragedia neoklasycystyczna. Oprac. D. Ratajczak. Wrocław 1988. BN I 260;
J. Potocki, Podróże. Oprac. L. Kukulski. Warszawa 1966 (lub J. Potocki, Parady. Oprac. L. Kukulski, Warszawa 1959);
W. Mier, Poezje zebrane. Oprac. E. Rabowicz. Wrocław 1991; Abyśmy o ojczyźnie naszej radzili. Antologia publicystyki doby stanisławowskiej. Oprac. Z. Goliński. Warszawa 1984 (teksty S. Konarskiego, H. Kołłątaja, S. Staszica - obowiązkowo).
Opracowania (do wyboru pięć pozycji)
J. Abramowska, "Bajki i przypowieści” Krasickiego czyli krytyka sztuki sądzenia, „Pamiętnik Literacki” 1972, z. 1 (lub odpowiednie fragmenty w: J. Abramowska, Polska bajka ezopowa. Poznań 1991);
Bo insza jest rzecz zdradzić, insza dać się złudzić. Problem zdrady w Polsce przełomu XVIII i XIX w. Pod red. A. Grześkowiak-Krwawicz, Warszawa 1995; P. Chaunu, Cywilizacja wieku oświecenia. Tłum. E. Bąkowska. Warszawa 1989;
M. Cieński, Pejzaże oświeconych. Sposoby przedstawiania krajobrazu w literaturze polskiej w l. 1780-1830. Wrocław 2002;
Czytanie Naruszewicza. Interpretacje. Pod red. T. Chachulskiego. Wrocław 2000;
M. Dębowski, Francuskie kontakty teatru polskiego w dobie oświecenia. Kraków 2001;
Dramaty Franciszka Zabłockiego: interpretacje. Pod red. T. Kostkiewiczowej i M. Cieńskiego. Wrocław 2000;
Z. Goliński, Ignacy Krasicki. Warszawa 1979;
A. Grześkowiak-Krwawicz, O formę rządu czy o rząd dusz? Publicystyka polityczna Sejmu Czteroletniego. Warszawa 2000;
P. Hazard, Myśl europejska XVIII wieku. Od Monteskiusza do Lessinga. Tłum. H. Suwała. Warszawa 1972;
T. Kostkiewiczowa, Kniaźnin jako poeta liryczny. Wrocław 1971;
T. Kostkiewiczowa, Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich polskiego Oświecenia. Warszawa 1975 lub wyd. nast.;
T. Kostkiewiczowa, Oświecenie - próg naszej współczesności. Warszawa 1994;
T. Kostkiewiczowa, Studia o Krasickim. Warszawa 1997;
Z. Libera, Rozważania o wieku tolerancji, rozumu i gustu. Szkice o XVIII stuleciu. Warszawa 1994;
P. Matuszewska, Gry z adresatem. Studia o poezji i epistolografii wieku oświecenia. Wrocław 1999;
Motywy religijne w twórczości pisarzy polskiego oświecenia. Pod red. T. Kostkiewiczowej. Lublin 1995;
A. Nasiłowska, Poezja opisowa S. Trembeckiego. Wrocław 1990;
Oświecenie dzisiaj. Rozmowy w Castel Gandolfo. Przygot. K. Michalski. Kraków 1999;
S. Pietraszko, Doktryna literacka polskiego klasycyzmu. Wrocław 1966;
Z. Rejman, Jan Paweł Woronicz. Poeta i kapłan. Chotomów 1992; „Res Publica Nowa” 1999, nr 1;
J. Ryba, Uwodzicielskie oblicza Oświecenia. Szkice obyczajowe. t. I Katowice 1994, t. II Katowice 2002;
J. Ryba, Motywy podróżnicze w twórczości Jana Potockiego. Wrocław 1993;
Z. Sinko, Powieść zachodnioeuropejska w kulturze polskiego Oświecenia. Wrocław 1968;
Z. Sinko, Powiastka w Oświeceniu stanisławowskim. Wrocław 1982;
J. Snopek, Objawienie i Oświecenie. Z dziejów libertynizmu w Polsce. Wrocław 1986;
R. Sobol, Ze studiów nad Karpińskim (1). Wrocław 1967;
R. Sobol, Franciszek Karpiński. Warszawa 1979;
B. Wolska, W świecie żywiołów, Boga i człowieka. Studia o poezji A. Naruszewicza. ?ódź 1995;
Wśród pisarzy Oświecenia. Studia i portrety. Pod red. A. Czyża i S. Szczęsnego. Bydgoszcz 1997;
Cz. Zgorzelski, Naruszewicz-poeta oraz Wśród gwiazd liryki stanisławowskiej, w: Od Oświecenia ku romantyzmowi i współczesności. Kraków 1978;
Cz. Zgorzelski, W Tobie jest światłość... Szkice o liryce religijnej oświecenia i romantyzmu. Lublin 1993; „Znak” 1992, nr 12 (451): Dziedzictwo oświecenia;
P. ?bikowski, Klasycyzm postanisławowski. Warszawa 1984.
Publikacje uzupełniające
Oświeceni o literaturze. Wypowiedzi pisarzy 1740-1800 (t. 1) i 1801-1830 (t. 2). Pod red. T. Kostkiewiczowej i Z. Golińskiego. Warszawa 1993-1995;
Europejskie źródła myśli estetyczno-literackiej polskiego Oświecenia. Antologia, oprac. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński. Warszawa 1997;
Literatura barska. Antologia. Oprac. J. Maciejewski. Wrocław 1976. BN I 108;
Polska tragedia neoklasycystyczna. Oprac. D. Ratajczak. Wrocław 1988. BN I 260;
"Monitor” 1765-1785. Oprac. E. Aleksandrowska. Wrocław 1976. BN I 226;
"Zabawy Przyjemne i Pożyteczne” 1770-1777. Oprac. J. Platt. Wrocław 1968. BN I 195;
F. Zabłocki, Teatr, t. 1-5. Oprac. J. Pawłowiczowa. Wrocław 1994-1998;
Wiersze polityczne Sejmu Czteroletniego, cz. I-II. Oprac. K. Maksimowicz. Warszawa 1998;
Polska epopeja klasycystyczna. Antologia. Oprac. R. Dąbrowski. Kraków 2001.
Literatura powszechna (wydania dowolne)
A. R. Lesage, Kariera wieśniacza lub A. F. Prévost, Przygody Manon Lescaut i kawalera de Grieux;
D. Diderot, Kubuś Fatalista i jego pan albo Kuzynek mistrza Rameau;
Ch. de Laclos, Niebezpieczne związki;
J. J. Rousseau, Wyznania, Nowa Heloiza, Marzenia samotnego wędrowca (do wyboru);
J. W. Goethe, Faust;
J. Macpherson, Pieśni Osjana;
jedna powieść angielska XVIII w. (H. Fielding, T.G. Smollet, J. Swift - do wyboru);
Monteskiusz, Listy perskie;
Voltaire, Kandyd albo Zadig.