Prawo cywilne cz. I - wykład 01
18.03.2002
Materiały:
Kodeks cywilny
Prawo cywilne - PWN (Wolter)
Egzamin:
Forma pisemna, egzamin zerowy, pytania tak samo sformułowane jak na egzaminie głównym i nie ma żadnych konsekwencji jak się źle napisze i nie ma to żadnego wpływu na ocenę końcową.
Egzamin główny:
cześć opisowa - pytanie, które trzeba opisać,
część testowa - testy są albo otwarte, albo zamknięte.
Część…..
Całe życie jest uregulowane poprzez prawo.
Prawo jest podzielone na dyscypliny, a te dyscypliny dzielą się na jeszcze drobniejsze.
Aby odróżnić prawo cywilne trzeba przypatrzyć się trzem kwestiom:
Przedmiot - przedmiotem prawa cywilnego są stosunki w społeczeństwie. Chodzi tutaj o sferę majątkową i niemajątkową.
Podmioty - Występują dwa główne podmioty:
osoby fizyczne - każdy z nas od momentu urodzenia
osoba prawna - stowarzyszenia, fundacje,
jednostki gospodarki uspołecznionej - zostały w 1990 zlikwidowane.
podmioty nie posiadające formy prawnej - na przykład spółki jawne.
Metoda regulacji - Jest to najbardziej problemowa kwestia w prawie cywilnym. Wszystkie podmioty są równorzędne.
Czyli, Prawo cywilne jest to gałąź prawa obejmująca zespół przepisów normujących stosunki majątkowe, oraz niemajątkowe pomiędzy osobami fizycznymi i osobami prawnymi na zasadzie równorzędności podmiotów.
Termin prawo cywilne wziął się z imperium rzymskiego. Stworzyli oni system prawny, Justilia, które normowały stosunki między obywatelami Rzymu. W VI w. zostało to wszystko skompilowane w kodeks Justiniański. Do roku 1989 po 45 był bardzo silny podział na prawo publiczne i prywatne.
Zakres prawa cywilnego: wyznaczany jest przez metody regulacji:
Inne gałęzie prawa połączone z prawem cywilnym to:
Prawo handlowe
Prawo rolne
Prawo pracownicze
Prawo spółdzielcze
Prawo morskie
Prawo cywilne formalne, prawo procesowe
Zasady prawa cywilnego:
Zasada ochrony osoby ludzkiej: realizuje się to przez nadanie osoby prawnej i pewnych wartości
Ochrona dziecka poczętego: Używamy pojęcia dziecko, a dziecko to człowiek
Zasada równości wszystkich obywateli:
- zasada równości wszystkich obywateli danego państwa
- zasada równego traktowania wszystkich obywateli zgodnie z prawe cywilnym.
- zasada równości wobec bezpaństwowców.
Zasada autonomii woli stron: każdy z podmiotów może samodzielnie określić swoje stanowisko i podjąć się lub nie podejmować swoich działań.
Zasada podmiotowości
Zasada ochrony dobrej wiary: przekonanie, ze swoje czyny i działania opieramy na stanie faktycznym.
Zasada łagodzenia reżimu prawnego przez klauzurę generalną: Są to klauzule, które służą do naginania prawa, by prawo to miało ludzką twarz.
Zasada jednakowej ochrony każdej własności: Zasada, która się opiera na liberalizmie, czyli koncepcja, która się opiera na twierdzeniu: własność prywatna jest najmocniej chroniona z pośród wszystkich praw.
Zasada cywilnej odpowiedzialności za długi: Osoba mająca dług jest odpowiedzialna za ten dług swoim majątkiem i tylko swoim majątkiem.
Zasada odpowiedzialności za szkodę: jeśli ktoś komuś wyrządzi szkodę zobowiązany jest do jej wyrównania.
Zasada pełnej ochrony rodziny: chodzi o ochronę dziecka i poprzez ochronę dziecka ma być chroniona rodzina jako podstawowa komórka państwa.
Zasada dziedziczenia:
Zasadza ochrony praw na dobrach nie materialnych
Zasada jedności prawa cywilnego: wszystkie uprawnienia i zakresy działania podmiotów, jeżeli wypełniają normy prawa cywilnego będą się w nim zawierały
Zasada ochrony przez niezawisłe sądy: Zasada konstytucyjna, która mówi, że każdy ma prawo do sądu.
Systematyka:
Pierwsza część jest częścią ogólną - jest to część, która opisuje i zajmuje się wszystkimi zagadnieniami jest podstawą, bazą do innych części i dziedzin prawnych.
druga częścią rzeczową - należy zwrócić uwagę na przedmiot objęty regulacją, głównie chodzi o rzeczy. Tymi rzeczami są rzeczy materialne, czyli rzeczy ruchome i nieruchomości, przynależność. Tutaj jest też szczegółowy opis prawa własności, służebności itp.
trzecią są zobowiązania - regulacje tych stosunków, które są wynikiem oświadczeń wszystkich stron. Chodzi tu o zakres regulacji przedmiotów, gdy kilka osób będzie wchodziło z sobą w jakiekolwiek stosunki cywilne.
spadki - kwestia uregulowana od strony skutków na wypadek śmierci. Po pierwsze określone sposoby dziedziczenia, podział na typy testamentów. Instytucje typu zapisy, kwestie związane z podziałem majątku
prawo rodzinne - stosunki między małżonkami, kto może wziąć ślub, trwanie małżeństwa i jak małżeństwo może się zakończyć, oraz stosunki do dzieci.
prawo na dobrach nie materialnych - regulacja uprawnień wynikających z tego, że ktoś jest autorem jakiegoś dzieła lub dotyczących wykorzystania jego wizerunku.