Układ wydalniczy człowieka.
Wydalanie - usuwanie zbędnych produktów przemiany materii. W wydalaniu udział biorą układ wydalniczy (moczowy) i skóra.
W skład układu wydalniczego człowieka wchodzą: 2 nerki, 2 moczowody, pęcherz moczowy i cewka moczowa.
Nerki składają się ze specyficznych komórek zwanych nefronami.
Budowa nefronu |
|
|||
Ciałko nerkowe (kłębuszek nerkowy otoczony torebką Bowmana) |
Kanalik kręty I rzędu (kanalik proksymalny) |
Pętla Henlego |
Kanalik krety II rzędu (kanalik dystalny) |
|
Zachodzi tu filtracja kłębuszkowa - polega na przefiltrowaniu krwi przepływającej przez nerkę, w wyniku czego do torebki Bowmana przechodzą wszystkie składniki krwi (glukoza, mocznik, aminokwasy, woda), za wyjątkiem białek i krwinek. W wyniku filtracji powstaje mocz pierwotny. |
Zachodzi tu resorpcja zwrotna obowiązkowa - wchłanianie z moczu pierwotnego z powrotem do krwi substancji potrzebnych organizmowi (glukozy, jonów, wody, aminokwasów) |
Zachodzi tu proces zagęszczania moczu - wchłaniana jest tu woda i Na+ (kationy wapnia). Proces ten jest uzależniony od ilości przyjmowanych płynów. Jeśli pijemy mało płynów, w pętli Henlego wchłaniamy dużo wody i wówczas sikamy mało moczu bardzo zagęszczonego (jest bardziej brązowy). Jeśli pijemy dużo płynów, w pętli Henlego wchłaniamy mało wody i sikamy duże ilości moczu rozcieńczonego (bardziej przezroczysty). |
Zachodzi tu proces resorpcji zwrotnej nadobowiązkowej - wchłanianie wody i jonów uzależnione od aktualnych potrzeb organizmu (jeśli jeszcze coś organizm potrzebuje, to tu wchłania, jeśli nie potrzebuje, to niczego nie wchłania). |
|
Najważniejszym hormonem regulującym prace nerek jest wazopresyna (hormon antydiuretyczny) wytwarzanym przez podwzgórze. Jeśli mało pijemy wazopresyna jest wydzielana do krwi i powoduje wchłanianie wody w pętli Henlego nefronu. Jeśli dużo pijemy, wówczas nie jest wydzielana do krwi i proces wchłaniania wody w pętli Henlego jest zahamowany.
Skład moczu - właściwe parametry |
|
|
Barwa |
Słomkowa lub jasnosłomkowa |
|
Odczyn |
Kwaśny lub obojętny (pH 4,5 - 7,5) |
|
Cukier |
Brak |
Obecność glukozy w moczu sugeruje cukrzycę |
Białko |
Brak |
Obecność białek w moczu sugeruje zapalenie ciałek nerkowych |
Ciała ketonowe |
Brak |
|
Bilirubina |
Brak |
|
Urobilinogen |
W normie |
|
Nabłonki |
Pojedyncze |
|
Erytrocyty |
Do kilku w polu widzenia |
Obecność erytrocytów w moczu i jego czerwone zabarwienie sugerują krwiomocz |
Leukocyty |
Kilka w polu widzenia |
|