BILANS

DOTYCHCZASOWEGO UDZIAŁU POLSKI

W MISJI STABILIZACYJNEJ W IRAKU

Spis treści

1. PRZYCZYNY OBECNOŚCI SIŁ ZBROJNYCH RP W IRAKU

1. PRZYCZYNY OBECNOŚCI SIŁ ZBROJNYCH RP W IRAKU

W marcu 2003 r. wojska USA i sojuszników weszły do Iraku i w niespełna cztery tygodnie pokonały siły irackie i obaliły Saddama Husajna.

Bezpośrednim powodem interwencji międzynarodowej koalicji w Iraku był fakt, iż władze tego kraju nie wypełniły postanowień kilkunastu rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych. Znaczącym argumentem była także jednomyślna opinia międzynarodowej społeczności o konieczności położenia kresu jednemu z najbardziej zbrodniczych reżimów współczesnego świata, który stwarzał realne zagrożenie dla bezpieczeństwa i stabilności regionu, a także całego świata.

Polska od początku aktywnie włączyła się w działania państw koalicji, tj.:

• na mocy postanowienia Prezydenta RP z 17 marca 2003 r. (podjętego na wniosek Rady Ministrów i w oparciu o rezolucję Rady Bezpieczeństwa NZ 1441 z 8 listopada 2002 r.) Polski Kontyngent Wojskowy w sile ok. 200 żołnierzy dołączył do sił międzynarodowej koalicji;

• następnie - odpowiadając na zawarte w rezolucji Rady Bezpieczeństwa NZ 1483 z 22 maja 2003 r. wezwanie do udzielenia pomocy narodowi irackiemu w odbudowie kraju oraz stworzenia warunków stabilizacji i bezpieczeństwa w Iraku - Polska skierowała do tego kraju kontyngent wojskowy liczący prawie 2500 żołnierzy oraz podjęła się dowodzenia jednej z dwóch Wielonarodowych Dywizji;

• 3 września 2003 r. Wielonarodowa Dywizja Centrum-Południe (MND CS) pod polskim dowództwem przejęła odpowiedzialność za strefę składającą się z pięciu prowincji (Qadisija, Nadżaf, Wasit, Karbala i Babilon).

2. WIELONARODOWA DYWIZJA CENTRUM-POŁUDNIE (MND CS) - SKŁAD I ZADANIA

Jak zmieniał się skład Wielonarodowej Dywizji Centrum-Południe

Początkowo MND CS składała się z trzech brygad wielonarodowych:

• polskiej (2400 żołnierzy w prowincjach Babilon i Karbala);

• ukraińskiej (1800 w prowincji Wasit);

• hiszpańskiej (1300 w prowincjach Qadisija i Nadżaf).

W skład dywizji wchodziły kontyngenty wojskowe i personel z 24 państw. W kwietniu 2004 r. ewakuowany został kontyngent hiszpański oraz kontyngenty Nikaragui, Hondurasu i Dominikany. W lipcu 2004 r. wycofany został kontyngent filipiński, w sierpniu - tajlandzki, a w grudniu - węgierski. Z końcem roku 2005 decyzję o zakończeniu misji podjęły również władze Litwy, Bułgarii, Ukrainy oraz Norwegii.

Obecnie w skład dywizji wchodzą żołnierze z  Armenii, Kazachstanu, Łotwy, Mongolii, Rumunii, Słowacji i Salwadoru oraz ponad 1400 Polaków. W sztabie dywizji obok około stu Polaków służą również oficerowie z USA i Danii.

W ciągu ponad dwuletniej obecności polskich wojsk w Iraku zmieniał się także rejon odpowiedzialności dywizji i ilość podległych prowincji - z 5 w pierwszej zmianie, do 2 w piątej.

9 lipca 2004 r. - w związku z nasileniem się zbrojnych wystąpień rebeliantów przeciw irackim siłom bezpieczeństwa oraz siłom koalicji - dowództwo dywizji podjęło decyzję o przekazaniu odpowiedzialności za utrzymanie bezpieczeństwa w prowincjach Nadżaf i Qadisija w ręce amerykańskie. Mandat Wielonarodowej Dywizji nie przewidywał bowiem podejmowania działań bojowych o charakterze ofensywnym. 30 listopada 2004 r. MND CS ponownie przejęła odpowiedzialność za prowincję Qadisija, a 21 grudnia 2004 r. przekazała odpowiedzialność za prowincję Karbala stronie amerykańskiej. Obecnie strefa odpowiedzialności MND CS obejmuje trzy prowincje: Babil, Qadisija i Wasit. Sztab dywizji został przeniesiony z Al-Hilla do Diwanii.

12 kwietnia 2005 r. Rada Ministrów podjęła decyzję w sprawie redukcji liczebności PKW w II półroczu br. oraz zakończenia udziału w klasycznej misji stabilizacyjnej wraz z rotacją piątej zmiany na przełomie 2005/2006 r. Zgodnie z tą decyzją zredukowany kontyngent powinien realizować w Iraku wyłącznie misję szkoleniowo-doradczą.

W związku z postanowieniem rezolucji Rady Bezpieczeństwa NZ numer 1637 z 8 listopada br., która przedłużyła prawno-międzynarodowy mandat dla stacjonowania sił wielonarodowych w Iraku do końca 2006 r. oraz wielokrotnie wyrażaną przez władze irackie potrzebą utrzymania polskiej obecności wojskowej w Iraku Prezydent RP podjął decyzję o kontynuowaniu misji irackiej.

Jak zmieniał się charakter misji irackiej

Początkowo misja w Iraku miała przede wszystkim charakter stabilizacyjny. Głównym zadaniem pierwszej zmiany PKW Irak było zapewnienie bezpieczeństwa w strefie odpowiedzialności. Główny wysiłek tej zmiany skupiony był na stabilizacji sytuacji w kraju, rozminowaniu i ograniczeniu dostępu do broni grupom terrorystycznym oraz stworzeniu warunków do szerokiej działalności elementów współpracy cywilno-wojskowej. Efektem tych działań było m.in. unieszkodliwienie lub zniszczenie ponad 640 000 sztuk różnego typu uzbrojenia, w tym głównie amunicji strzeleckiej, min przeciwpancernych i przeciwpiechotnych, amunicji artyleryjskiej oraz granatów moździerzowych.

Wraz z rozwojem sytuacji w Iraku zmieniał się także charakter zadań kolejnych zmian PKW. Do dotychczasowych - stabilizacyjnych, dochodziły coraz istotniejsze działania na rzecz wsparcia procesu transformacji irackich sił bezpieczeństwa, a misja ze stabilizacyjnej przekształcała się stopniowo w stabilizacyjno-szkoleniową, by ostatecznie przekształcić się w typowo szkoleniową. Zmiana charakteru wykonywanych zadań pozwoliła na zmniejszenie liczebności kolejnych kontyngentów - z około 2,5 tysiąca żołnierzy w 2003 r. do ok. 1,4 tys. obecnie.

Zasadniczym celem drugiej zmiany było wspieranie procesu powołania Tymczasowego Rządu Irackiego oraz tworzenia Irackich Sił Bezpieczeństwa. Prowadzono rozminowanie i niszczenie amunicji oraz niewybuchów. Realizowano zadania związane z tworzeniem Irackich Sił Bezpieczeństwa, przeszkalając około 6,5 tysiąca Irakijczyków. Zdecydowanie rozszerzono zakres współpracy cywilno-wojsowej 1300 projektami na łączną sumę ok. 48 mln dolarów. Dla poprawy bezpieczeństwa dywizji zmniejszono liczbę baz, fortyfikując je i wzmacniając system ochronno-obronny działami przeciwlotniczymi. Rozpoczęto opancerzanie pojazdów osobowo-terenowych typu HONKER oraz zwiększono liczbę transporterów opancerzonych. Jednocześnie w ramach działań uprzedzających prowadzono ograniczone działania ofensywne skierowane przeciwko terrorystom.

Działania trzeciej zmiany skupione były na wspieraniu Rządu Tymczasowego w celu przygotowania wyborów, powołania nowego rządu i przekazania mu władzy. Należy podkreślić, ze mimo iż do końca tej zmiany przeszkolono około 16 tysięcy funkcjonariuszy Irackich Sił Bezpieczeństwa, to nie byli oni jeszcze w stanie przejąć odpowiedzialności za bezpieczeństwo w prowincjach. Dlatego też, w etapie tym nie prowadzono wspólnie z siłami irackimi żadnych działań operacyjnych w obszarach związanych z utrzymaniem bezpieczeństwa w rejonie odpowiedzialności dywizji.

W tym okresie dokonano dyslokacji dowództwa z baz w Babilonie i Karbali do bazy w Ad Diwaniyah, przekazano ruiny Babilonu oraz powrócono do prowincji Al. Quadisyyah.

Dywizje wzmocniono śmigłowcami Mi-24, samochodami opancerzonymi HONKER-SKORPION, transporterami opancerzonymi oraz pozyskano od armii USA pojazdy typu HUMMER.

Czwarta zmiana Wielonarodowej Dywizji Centrum-Południe miała charakter stabilizacyjno-szkoleniowy. Nastąpiło zmniejszenie ilości zadań operacyjnych w zależności od ich charakteru o około 10-50% w stosunku do poprzednich zmian. Zaczęto organizować wspólne działania z irackimi żołnierzami, którzy realizowali nie tylko zadania zabezpieczające, ale również zadania bojowe. Główny wysiłek działalności został skupiony na szkoleniu oraz wsparciu Irackich Sił Bezpieczeństwa, a także na działaniach interwencyjnych i stabilizacyjnych.

W dalszym ciągu w szerokim zakresie prowadzono współpracę z przedstawicielami tworzących się struktur władzy lokalnej i państwowej oraz z przywódcami religijnymi, co wpływało na dalszą poprawę bezpieczeństwa w naszej strefie.

Stopniowe przejmowanie odpowiedzialności za bezpieczeństwo w strefie działania dywizji przez Irackie Siły Bezpieczeństwa pozwoliło na zmniejszenie stanu osobowego PKW z 2500 do 1700 przy jednoczesnym utrzymaniu odwodu w kraju, w sile ok.700 żołnierzy.

W tym czasie rozpoczęto tworzenie zespołów doradczo-szkoleniowych do realizacji szkolenia sztabów dywizji, brygad i batalionów Armii Irackiej.

Priorytetowym zadaniem V zmiany Polskiego Kontyngentu Wojskowego jest szkolenie oddziałów irackiej armii oraz formacji policyjnych tak, aby były one w stanie samodzielnie zapewnić bezpieczeństwo w kraju. Ponadto w dalszym ciągu realizowane są zadania związane z projektami w ramach współpracy cywilno-wojskowej, ochrona konwojów i ochrona wojsk własnych.

Działa pięć polskich grup szkoleniowo-doradczych - trzy w Diwanii, dwie w Hilli. Przez cztery dni w tygodniu polscy żołnierze szkolą sztaby irackich batalionów i brygad oraz sztab dywizji. Dzięki tym działaniom dowództwo Wielonarodowej Dywizji Centrum-Południe systematycznie przekazuje władzom irackim odpowiedzialności za bezpieczeństwo kraju.

Do tej pory instruktorzy Wielonarodowej Dywizji wyszkolili ponad 20 tysięcy funkcjonariuszy irackich sił bezpieczeństwa.

20 grudnia 2005 r. sztab dywizji zakończył certyfikacje 8 Dywizji Armii Irackiej. W obecnej zmianie Polska utrzymuje kontyngent w sile ok. 1400 żołnierzy i pracowników wojska.

Zadania szóstej zmiany, która będzie miała charakter szkoleniowo-doradczy, będą skoncentrowane na koordynowaniu działalności dowódców irackich oraz udzielaniu pomocy eksperckiej w prowadzeniu samodzielnych operacji, a także ich wsparciu w obszarze logistyki i dowodzenia. Do istotnych zadań szóstej zmiany należy zaliczyć także doradztwo w zakresie kierowania organami administracji państwowej, wsparcie w rozbudowie infrastruktury oraz pomoc organizacjom humanitarnych w rejonie odpowiedzialności. Działalność operacyjna, dotycząca utrzymania bezpieczeństwa, będzie ograniczona do ochrony sił własnych oraz utrzymywania gotowości sił do reagowania w sytuacjach kryzysowych.

Działania NATO i UE w Iraku

Decyzję o bezpośrednim zaangażowaniu NATO w Iraku i udzieleniu temu krajowi pomocy w zakresie szkolenia sił bezpieczeństwa podjęto na szczycie Sojuszu w Stambule 28 czerwca 2004 r. Organizacja szkoleń została oparta o działalność wspieranego przez NATO Centrum Szkoleń, Kształcenia i Doktryn w Iraku (TEDC), które od września br. rozpoczęło działalność w ośrodku Al-Rustamija pod Bagdadem. Do udziału w tej misji skierowano sześciu polskich instruktorów.

Unijna misja EUJUST LEX obejmuje 21 kursów organizowanych w państwach członkowskich Unii dla przedstawicieli irackiego wymiaru sprawiedliwości (sędziowie, prokuratorzy, oficerowie policji i służb więziennych). Jej celem jest przeszkolenie irackich urzędników i ekspertów w zakresie współdziałania poszczególnych elementów wymiaru sprawiedliwości. Polska zobowiązała się do przeprowadzenia jednego z tych kursów, który zostanie zorganizowany prawdopodobnie w marcu 2006 r.

Od marca 2004 r. do marca 2005 r. dziesięciu polskich policjantów szkoliło policjantów irackich w Międzynarodowym Centrum Szkolenia Policji w Jordanii.

3. POLSKI KONTYNGENT WOJSKOWY IRAK

Dowódcy kolejnych zmian PKW Irak

V zmiana PKW Irak - gen. dyw. Piotr CZERWIŃSKI

IV zmiana PKW Irak - gen. dyw. Waldemar SKRZYPCZAK

III zmiana PKW Irak - gen. broni Andrzej EKIERT

II zmiana PKW Irak - gen. broni Mieczysław BIENIEK

I zmiana PKW Irak - gen. broni Andrzej TYSZKIEWICZ

Sprzęt i wyposażenie żołnierzy PKW Irak

Głównym zadaniem sił stabilizacyjnych w Iraku miało być utrzymywanie pokoju i pomoc narodowi irackiemu w odbudowie struktur państwowych po latach reżimu Saddama Husajna. Dlatego władze wojskowe, planując udział polskich żołnierzy w misji, wykluczały możliwość angażowania się w działania bojowe. Mając na uwadze pokojowy charakter misji minimalizowano możliwość użycia ciężkiego sprzętu bojowego.

Jednak irackie realia zmieniły się, zmienił się więc także zakres zadań i wymagań w stosunku do żołnierzy dywizji. Rosnące zagrożenie spowodowało, że podjęto starania mające poprawić bezpieczeństwo polskich żołnierzy - do Iraku trafił sprzęt odpowiadający ich potrzebom.

Od początku trwania misji irackiej do PKW Irak skierowano m.in.:

• śmigłowce różnych typów: Mi-8 (4 szt.), W-3 Sokół (5 szt.) oraz Mi-24D (6 szt.),

• kołowe samochody opancerzone BRDM - 2,

• samochody HMMWV (hummer) - 32 szt.,

• samochody osobowo-terenowe HONKER, w tym 80 szt. SKORPION 3,

• działa ZU 23-2 wykorzystywane do ochrony baz,

• taktyczne radary pola walki MSTAR,

a także:

• karabinki BERYL,

• karabiny wyborowe,

• karabiny maszynowe,

• karabiny AK z noktowizorem

• wkm NSW 12,7 mm,

• celowniki noktowizyjne,

• gogle noktowizyjne,

• lornetki noktowizyjne,

• ręczne granatniki przeciwpancerne - RPG 7,

• karabinki - granatniki 7,62 mm wz.74 Pallad,

• granatniki lekkie 40 mm wz.83.

Koszty funkcjonowania PKW Irak

Wydatki strony polskiej obejmują przygotowanie i wyposażenie wojsk oraz część kosztów ich funkcjonowania (koszta osobowe). Dotychczasowe koszty funkcjonowania PKW Irak wynoszą ok. 667 mln zł.

Należy jednak podkreślić, że finansowanie udziału PKW w Międzynarodowych Siłach Stabilizacyjnych realizowane jest zarówno przez stronę polską (ok. 40% całości kosztów), jak i amerykańską (ok. 60% całości kosztów), która zapewnia m.in. transport, dostawy samochodów terenowych oraz zaopatrzenie logistyczne w rejonie misji. Do chwili obecnej z budżetu armii USA na funkcjonowanie PKW Irak przeznaczono ponad 1 mld zł.

Na prowadzenie misji irackiej w 2006 roku w budżecie MON zaplanowano ponad 130 mln zł. Pozwoli to na kontynuowanie misji i realizację założonych celów przez kontyngent wielkości do 900 żołnierzy i pracowników wojska.

4. OPIEKA NAD ŻOŁNIERZAMI POWRACAJĄCYMI Z IRAKU

Opieka medyczna

Powracający z Iraku żołnierze korzystają z wielu możliwości pełnego powrotu do zdrowia. Ranny żołnierz po przetransportowaniu do kraju jest leczony i rehabilitowany w placówkach wojskowych.

Żołnierze mogą wziąć udział w 14-dniowych turnusach leczniczo-profilaktycznych, organizowanych w Wojskowych Szpitalach Uzdrowiskowo-Rehabilitacyjnych w Krynicy Zdroju, Busku Zdroju, Ciechocinku, Lądku Zdroju i Kudowie Zdroju, podczas których realizowany jest program rehabilitacji psychologicznej.

W przypadku stwierdzenia stresu pourazowego żołnierze wymagający hospitalizacji kierowani są do Kliniki Stresu Bojowego w Warszawie oraz wojskowych szpitali klinicznych posiadających I-szy stopień referencyjny tj.: 4. Wojskowego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu; 5. Wojskowego Szpitala Klinicznego w Krakowie oraz 10. Wojskowego Szpitala Klinicznego w Bydgoszczy.

Uposażenia

Kwestię uposażeń reguluje Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 16 czerwca 2004 r. w sprawie należności pieniężnych żołnierzy zawodowych pełniących służbę poza granicami kraju (Dz.U. Nr 162, poz.1698).

Zgodnie z obowiązującymi przepisami żołnierze PKW Irak otrzymują następujące należności pieniężne:

• jednorazową należność pieniężną;

• należność zagraniczną;

• dodatek wojenny;

• uposażenie w kraju.

Jednorazowa należność pieniężna wypłacana jest w wysokości miesięcznego najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego, tj. około 1.400 PLN.

Należność zagraniczną wypłaca się żołnierzowi zawodowemu za okres pobytu w rejonie działania misji lub jednostki wojskowej, od dnia przybycia do tego rejonu do dnia jego opuszczenia. Wysokość należności zagranicznej określona jest etatem polskiej jednostki wojskowej lub polskiego kontyngentu wojskowego, np.:

• starszy szeregowy - 700 USD,

• starszy chorąży - 900 USD,

• porucznik - 1.100 lub 1.200 USD,

• kapitan- od 1.250 do 1.400 USD,

• major - od 1.450 do 1.600 USD,

• podpułkownik - od 1.650 do 1.800 USD,

• pułkownik - od 1.850 do 2.000 USD,

• generał - od 2.500 do 3.000 USD.

Dodatkową rekompensatą za wykonywanie przez żołnierzy zadań w warunkach podwyższonego zagrożenia i ryzyka jest możliwość zwiększenia stawki należności zagranicznej.

W przypadku żołnierzy pełniących służbę w Iraku decyzją nr 168/MON z dnia 18 czerwca 2003 r. należność zagraniczna została zwiększona, niezależnie od stopnia, o 300 USD, czyli o maksymalną kwotę przewidzianą rozporządzeniem.

Osobną należnością jest dodatek wojenny wypłacany za każdy dzień przebywania w strefie działań wojennych. Polscy żołnierze w Iraku otrzymują z tego tytułu 7 USD za każdy dzień służby, co daje ok. 210 USD w skali miesiąca.

Zatem - bez względu na posiadany stopień wojskowy - każdy żołnierz, poza należnością zagraniczną i uposażeniem krajowym, otrzymuje dodatkowo ok. 510 USD.

Oprócz wypłaty powyższych należności zagranicznych w całym okresie pełnienia służby za granicą żołnierze otrzymują uposażenie w kraju w wysokości należnej na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym.

Zasady przyznawania odszkodowań dla żołnierzy służących w PKW Irak

Zgodnie z obowiązującymi przepisami wszyscy żołnierze skierowani do pełnienia służby w polskich kontyngentach wojskowych są ubezpieczani na koszt Ministerstwa Obrony Narodowej.

Zasady przyznawania jednorazowego odszkodowania dla członków rodziny w razie śmierci żołnierza wskutek wypadku lub choroby reguluje Ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 r. świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową (Dz. U. z dnia 13 maja 2003 r.).

Zgodnie z treścią rozporządzeń Rady Ministrów żołnierzom skierowanym do pełnienia służby w polskich kontyngentach wojskowych przysługuje na koszt Ministerstwa Obrony Narodowej dodatkowe ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW), zaistniałych w czasie pełnienia służby poza granicami państwa, wskutek których nastąpiło uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia lub śmierć żołnierza (Dz.U. Nr 110, poz. 1257 z dnia 19 grudnia 1999 r.; Dz.U. Nr 115, poz.1197 z dnia 5 grudnia 2000 r.; Dz.U. Nr 140, poz. 1479 z dnia 25 maja 2004 r.). Zakres i sumę ubezpieczenia NNW reguluje umowa zawarta pomiędzy MON a zakładem ubezpieczeń.

Kwota jednorazowego świadczenia z tytułu śmierci zaistniałej w wyniku nieszczęśliwego wypadku wynosi obecnie 200 tysięcy zł. Aktualna umowa (z 30 czerwca 2005 r.) pomiędzy Centralą Wojskowe Misje Pokojowe a Polskim Towarzystwem Ubezpieczeń S.A.). Całkowita kwota świadczenia z tytułu 100 proc. uszczerbku na zdrowiu wynosi 100 tysięcy zł. W razie częściowego uszczerbku na zdrowiu zakład ubezpieczeń wypłaca taki procent sumy ubezpieczenia, w jakim ubezpieczony doznał uszczerbku.

W celu pełnego wyrównania dysproporcji pomiędzy wysokością przysługujących świadczeń ubezpieczeniowych Minister Obrony Narodowej podjął decyzję w sprawie wypłacenia rodzinom żołnierzy I i II zmiany PKW poległych w Iraku dodatkowo jednorazowych świadczeń odszkodowawczych w wysokości 100 tysięcy zł. dla każdej z nich. W ten sposób łączna wysokość otrzymanych odszkodowań będzie wynosiła 200 tysięcy zł.

Ponadto rodzinom żołnierzy poległych w Iraku Wojewódzki Sztab Wojskowy wypłaca odszkodowanie, którego podstawę stanowi 39.626 zł. Kwota ta wypłacana jest w przypadku, gdy do otrzymania odszkodowania uprawniona jest jedna osoba (np. tylko żona żołnierza). Suma odszkodowania powiększana jest o 7.705 zł. na każdego kolejnego uprawnionego członka rodziny (np. dzieci).

Ponadto rodziny poległych żołnierzy otrzymują odprawę pośmiertną i zasiłek pogrzebowy. MON pokrywa koszty pogrzebu żołnierzy.

Od początku misji irackiej wysokość wypłaconych świadczeń odszkodowawczych wyniosła odpowiednio:

1. rodzinom żołnierzy, którzy ponieśli śmierć w operacji irackiej:

• z budżetu MON (WSZW) - 1 295 291 zł,

• z tytułu dodatkowego ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków (zakłady ubezpieczeń) - 2 800 000 zł;

2. żołnierzom i pracownikom wojska poszkodowanym w PKW Irak:

• z budżetu MON - 455 182 zł,

• z tytułu dodatkowego ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków (zakłady ubezpieczeń) - 1 910 866 zł.

System pomocy rodzinom i wdowom po poległych żołnierzach w Iraku

Niezależnie od ubezpieczenia i innej pomocy resortowej rodzinie poległego przyznawane są renty rodzinne. Wypłacane są one dzieciom do momentu ich usamodzielnienia się oraz wdowom, które w momencie śmierci męża ukończyły 50 rok życia lub osiągną ten wiek w okresie 5 lat od dnia zgonu współmałżonka.

Wysokość tych świadczeń jest uzależniona od liczby członków rodziny i wynosi od 70 do 85 proc. uposażenia na ostatnio zajmowanym przez żołnierza stanowisku służbowym w kraju.

Zasady przyznawania rent:

1. Dla żon i rodzin żołnierzy nadterminowych

Podstawę wymiaru stanowi kwota 1775,89 zł (art. 11 ustawy o zaopatrywaniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin z dnia 29.05.1974 r. (Dz.U. 2002 ust. 9 poz. 87);

• dla jednej osoby - 70 proc. kwoty z 1775, 89 zł;

• dla dwóch osób - 75 proc.;

• dla trzech i więcej osób - 85 proc.

2. Dla rodzin i żon żołnierzy zawodowych

Zasady reguluje ustawa „o emeryturach i rentach z funduszu ubezpieczeń społecznych” z dnia 17.12.1998 r. (Dz. U. Nr 162 poz. 1118). Podstawą naliczenia kwoty jest wysokość uposażenia na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym;

• dla jednej osoby- 85 proc. z podstawy;

• dla dwóch osób- 90 proc.;

• dla trzech i więcej- 95 proc.

W celu usprawnienia procesu odszkodowawczego w Centrali Wojskowe Misje Pokojowe od czerwca 2004 r. funkcjonuje zespół ds. pomocy żołnierzom poszkodowanym w misjach pokojowych i ich rodzinom.

Do zasadniczych zadań zespołu należy stały kontakt z żołnierzami poszkodowanymi oraz ich rodzinami, monitorowanie ich sytuacji socjalno-bytowej, pomoc w kontynuowaniu leczenia i rehabilitacji oraz wsparcie psychologiczne i prawne. Zespół pomaga rozwiązywać problemy żołnierzy związane z rekonwalescencją i powrotem do służby oraz otacza opieką rodziny poległych żołnierzy. Istotnym zadaniem zespołu jest reprezentowanie interesów poszkodowanych w urzędach w celu przyspieszenie procedury uzyskiwania odszkodowań i rent powypadkowych. Zespół wspiera także poszkodowanych w poszukiwaniu pracy.

Kontakt z pracownikami zespołu jest możliwy pod numerem telefonu (022) 68-73-216 (w dni robocze od 7.30-15.30), fax: [phone].

5. OCENA DZIAŁAŃ PKW IRAK

Rezultaty polskiej obecności wojskowej w Iraku należy ocenić pozytywnie. Zawdzięczamy to dobremu przygotowaniu misji, profesjonalizmowi żołnierzy oraz względnie przychylnemu nastawieniu Irakijczyków do naszego zaangażowania w procesy transformacji ich państwa.

Podczas dotychczasowych pięciu rotacji Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Iraku pełniło służbę prawie 10,5 tys. żołnierzy i oficerów, którzy wzorowo wykonali powierzone im zadania.

W ciągu ponad dwuletniej obecności w Iraku dywizja wystawiła ponad 44 tysiące posterunków, które skontrolowały około 1, 5 miliona osób i ponad 390 tysięcy pojazdów. Służący pod polskim dowództwem żołnierze uczestniczyli również w około 55  tysiącach patroli oraz 21 tysiącach konwojów.

Od początku obecności w Iraku kluczowym zadaniem Wielonarodowej Dywizji Centrum-Południe było udzielanie irackiemu społeczeństwu pomocy w zakresie odbudowy i rozwoju cywilnej infrastruktury, ochrony dóbr kultury oraz prowadzenie i wspieranie akcji humanitarnych.

W ciągu dwóch lat żołnierze MND CS zrealizowali około 2500 projektów pomocowych, które obejmowały m.in. odbudowę i modernizację systemów dostarczania wody i prądu, budowę szkół i przedszkoli, zaopatrzenie szpitali oraz wsparcie placówek lokalnej administracji.

Jednym z sukcesów działalności CIMIC jest oddana do użytku na początku grudnia br. sieć energetyczna dla 100 tysięcy mieszkańców półmilionowej Diwanii. Sieć zapewnia nie tylko prąd, lecz także wodę, bo gwarantuje nieprzerwane działanie ujęcia wody pitnej. W ramach tego projektu zbudowano linię przesyłową o długości ponad 45 km. Podłączono do niej 5 tysięcy domów mieszkalnych, ujęcie wody pitnej oraz miejską oczyszczalnię ścieków.

Pomoc udzielana przez Wielonarodową Dywizję trafiła łącznie do ponad pół miliona mieszkańców Iraku, a pomoc medyczna do ponad 10 tysięcy, głównie dzieci.

Straty Polski od rozpoczęcia misji w Iraku wynoszą 17 żołnierzy. Ponieśli oni śmierć w atakach terrorystycznych oraz w wyniku nieszczęśliwych wypadków. Zginęli także dwaj byli komandosi GROM-u, pracujący dla amerykańskiej firmy Blackwater oraz dwaj dziennikarze TVP. W 2004 r. odnotowano też dwa przypadki uprowadzenia obywateli polskich w Iraku, których jednak udało się uwolnić.

Pozytywnego obrazu polskiej obecności w Iraku nie naruszyły oskarżenia żołnierzy PKW o destrukcyjny wpływ stacjonowania dywizji na zabytki Babilonu. Oskarżenia okazały się bezpodstawne. Dzięki obecności żołnierzy Wielonarodowej Dywizji pod polskim dowództwem w Babilonie udało się uniknąć masowej dewastacji i grabieży zabytkowych przedmiotów, co przyznała strona iracka potwierdzając w lipcu 2005 r., że sprawę uważa za definitywnie zamkniętą. Pod koniec 2004 r. baza wojskowa znajdująca się na terenie Babilonu została przekazana Irakijczykom, co potwierdzono podpisaniem stosownego porozumienia.

Wśród żołnierzy PKW w Iraku miały miejsce przypadki korupcji, zwłaszcza w procesie wyłaniania firm irackich do realizacji projektów cywilnych finansowanych ze środków koalicji. Należy jednak podkreślić, że tak zwaną „aferę bakszyszową” ujawniły wojskowe organy śledcze.

Zaangażowanie w Iraku umocniło wizerunek Polski jako odpowiedzialnego członka wspólnoty międzynarodowej. Utrwaliło również pozycję Polski w NATO, jako wiarygodnego sojusznika w koalicji antyterrorystycznej, państwa aktywnego, skutecznego politycznie i wojskowo w rozwiązywaniu konfliktów globalnych.

Doświadczenia wyniesione z misji irackiej przyczynia się do przyspieszenia modernizacji polskich sił zbrojnych, dostosowując ich funkcjonowanie do nowych wyzwań bezpieczeństwa.

Na podstawie materiałów

Sztabu Generalnego WP

Dowództwa Operacyjnego

i Dowództwa Wojsk Lądowych

bilans opracowało:

CENTRUM INFORMACYJNE MON

12

CENTRUM INFORMACYJNE

MINISTERSTWA OBRONY NARODOWEJ

Al. Niepodległości 218, 00-911 Warszawa, tel. [phone], fax: [phone]

www.mon.gov.pl [e-mail]

---