UDZIAŁ POLSKI W

MISJACH

POKOJOWYCH I

HUMANITARNYCH

Prowadzący:

dr Krzysztof Graczyk

 

Opracowanie:

Grupa 33 BNNP

Joanna Jendrzejczak, Iwona Matyjaszczyk, Robert

Stobiecki, Paweł Wołoszyn, Marcin Karbowiak

Plan wypowiedzi



Wstęp



Misje pokojowe i humanitarne -
podstawowe pojęcia



Podstawa prawna



Definicja i istota operacji pokojowej ONZ



Udział Polski w misjach pokojowych.



Pomoc humanitarna



Udział Policji w misjach pokojowych i
humanitarnych



Podsumowanie

Wstęp

Polska od 1953 roku nieprzerwalnie
uczestniczy w misjach pokojowych. Jako
członek ONZ bierze udział w
międzynarodowych wysiłkach na rzecz
przywracania i utrzymania pokoju w
różnych częściach świata. Dążenie do
wyeliminowania siły jest „wiodącą
tendencją we współczesnych stosunkach
międzynarodowych, utrwaloną w prawie
międzynarodowym”.

Misje pokojowe i humanitarne
-podstawowe pojęcia



misje pokojowe - są sposobem
pomocy krajom dotkniętym konfliktem
poprzez stwarzanie warunków do
zapewnienia trwałego pokoju.
Uczestnicy misji pokojowych ONZ -
personel wojskowy i policyjny oraz
cywilny z wielu krajów - nadzorują i
obserwują przebieg procesów
pokojowych, które pojawiają się po
zakończeniu konfliktów oraz pomagają
ich byłym uczestnikom we
wprowadzaniu w życie uzgodnień
pokojowych, które podpisali

pomoc humanitarna-
obejmuje akcje niesienia
pomocy, akcje ratunkowe i
działania ochronne, mające
na celu pomoc ludziom w
państwach trzecich,
szczególnie najbardziej
bezbronnym spośród nich.
Pomoc przysługuje przede
wszystkim osobom w krajach
rozwijających się, ofiarom
klęsk żywiołowych, katastrof
wywołanych działalnością
człowieka (takich jak wojny i
konflikty)

Podstawa prawna

Ustawa o zasadach użycia lub pobytu

Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej poza granicami państwa z
dnia 17 grudnia 1998 r.

Art. 1. Ustawa dotyczy użycia lub

pobytu poza granicami państwa
związków operacyjnych i
taktycznych oraz oddziałów i
pododdziałów, zwanych dalej
„jednostkami wojskowymi”.

Art. 2. W rozumieniu ustawy:

1) użycie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej

Polskiej poza granicami państwa oznacza
obecność jednostek wojskowych poza
granicami państwa w celu udziału w:
a) konflikcie zbrojnym lub dla
wzmocnienia sił państwa albo państw
sojuszniczych,
b) misji pokojowej,
c) akcji zapobieżenia aktom terroryzmu
lub ich skutkom,

2) pobyt Sił Zbrojnych

Rzeczypospolitej Polskiej poza
granicami państwa oznacza
obecność jednostek wojskowych
poza granicami państwa w celu
udziału w:
a) szkoleniach i ćwiczeniach
wojskowych,

b) akcjach ratowniczych,

poszukiwawczych lub
humanitarnych; przepisu tego nie
stosuje się do akcji ratowniczych
regulowanych przepisami o
ratownictwie na morzu,

c) przedsięwzięciach

reprezentacyjnych.

O podjętym postanowieniu
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
niezwłocznie informuje
Marszałków Sejmu i Senatu ..”
Ponadto ustawa reguluje w art.5
jakie dane o operacji muszą być
określone w postanowieniu
Prezydenta. Są to między innymi:

a) jednostki wojskowe, ich nazwy,
liczebność oraz czas, przez jaki będą
pozostawać poza granicami państwa,
b) cel skierowania jednostek wojskowych,
zakres ich zadań oraz obszar działania,
c) system kierowania i dowodzenia
jednostkami wojskowymi oraz organ
organizacji międzynarodowej, któremu
jednostki zostaną podporządkowane na
czas operacji,
d) organy administracji rządowej
odpowiedzialne za współpracę z
kierowniczymi organami właściwej
organizacji międzynarodowej
e) uzbrojenie i sprzęt wojskowy,



f) trasy i czas przemieszczania się
jednostek wojskowych w przypadku
tranzytu.



Z punktu widzenia kierowania
kontyngentem i realizacji jego zadań ważne
wydają się zapisy

art. 7 ustawy, który
brzmi:

Osoby wchodzące w skład jednostek
wojskowych wykonujących zadania poza
granicami państwa podlegają na terytorium
państwa obcego przepisom dyscyplinarnym,
karnym i porządkowym obowiązującym w
Rzeczypospolitej Polskiej.
Żołnierze i pracownicy wojska wchodzący w
skład jednostek wojskowych są obowiązani
do przestrzegania prawa państwa
przyjmującego oraz wiążącego
Rzeczpospolitą Polską prawa
międzynarodowego.”

Udział Polski w misjach
pokojowych.



Polska przez okres prawie 60 lat była
zaangażowana w ponad 50 różnego rodzaju
misji. W roku 2011 uczestniczyliśmy w
sześciu misjach pokojowych, zakończyły się
między innymi misje polskich żołnierzy w
Liberii (UNOMIL), Rwandzie (UNAMIR),
Macedonii (UNPREDEP), Tadżykistanie
(UNMOT), Albanii (AFOR), na Łotwie (w
ramach OBWE), we Wschodniej Slavonii
(UNTAES) czy Iraku (UNSCOM), Libanie
(UNIFIL).



Pierwszą misją międzynarodową, w
której udział wziął polski kontyngent
datuje się na rok 1953, gdy rząd PRL
wysłał swych obserwatorów do Korei. 27
lipca 1953 roku podpisano traktat
pokojowy w Panmundżonie, Polacy
weszli w skład dwóch
międzynarodowych komisji
nadzorujących rozejm. W tych komisjach
służyło łącznie ponad 1000 Polaków

Zadania przewidziane do
realizacji przez siły pokojowe:

• odseparowanie cywilów od walczących sił – realizowane np. poprzez

zapewnienie zewnętrznego i wewnętrznego bezpieczeństwa w obozach
dla uchodźców;

• ochrona kobiet przed dyskryminacją, przemocą, gwałtami i innymi

formami wykorzystania seksualnego – m.in. przez ułatwianie dostępu
kobiet do centrów pomocy i do miejsc schronienia;

• ochrona dzieci – m.in. poprzez przeciwdziałanie rekrutacji dzieci do sił

zbrojnych, działania na rzecz demobilizacji dzieci-żołnierzy, łączenie
rodzin;

• zapewnienie dostępu do pomocy humanitarnej dla grup osób szczególnie

wrażliwych, prowadzenie rozmów ze wszystkimi stronami konfliktu;

• minimalizowanie negatywnego, niepożądanego wpływu sankcji

międzynarodowych na ludność cywilną – m.in. poprzez zwolnienia
humanitarne z reżimu sankcji;

• zapewnienie bezpieczeństwa personelowi organizacji humanitarnych;
• wzmacnianie stabilizacji – m.in. poprzez rozbrojenie, demobilizację i

reintegrację członków sił zbrojnych.



Kolejne miejsce służby polskich żołnierzy zostało
określone rezolucją Rady Bezpieczeństwa nr 350
z dnia 31 maja 1974 roku. Były to Wzgórza
Golan i UNDOF (UN Disengagement Observer
Force), który był po części kontynuacją UNEF II
(UN Emergency Force II). Do roku 1993 polski
kontyngent pełnił zadania logistyczne a więc:
transportowe, inżynieryjne, remontowe a także
sanitarno-epidemiologiczne. Jednostkę polską do
tych zadań określano jako POLLOG. Jednostka ta
liczyła od 130 do 150 osób. Rozwiązano ją w
październiku 1993 roku.



Jednym z liczniejszych
kontyngentów naszego kraju u
progu ostatniej dekady XX wieku
była jednostka w Namibii, w
ramach UNTAG (UN Transition
Assistance Group). Funkcjonowała
ona w latach 1989-90. Działalność
sił pokojowych powołanych na
podstawie rezolucji Rady
Bezpieczeństwa nr 632 miała
ostatecznie zakończyć
dekolonizację  Namibii. Całe siły
UNTAG liczyły prawie 5000
żołnierzy i wspierane były przez
ponad 3000 członków personelu
cywilnego (w tym policjantów i
urzędników)

 Prawie 500 polskich żołnierzy służy obecnie w
Libanie. Początek ich misji w ramach UNIFIL (UN
Interim Force in Lebanon) datuje się na 1992
rok. Cała operacja – jednak bez udziału Polaków
– zaczęła się już w 1978 roku na mocy rezolucji
nr 425 Rady Bezpieczeństwa. Zadaniem
„błękitnych hełmów” było nadzorowanie
wycofania wojsk Izraela, przywrócenie pokoju
oraz pomoc rządowi Libanu w odbudowie
struktur państwa na terenach przygranicznych.
Ze względu na napięcia między Izraelem a
państwami arabskimi ciągle utrzymuję się
potrzeba stacjonowania sił ONZ. Początkowo
Polska wysłała tam 60-osobową grupę
medyczną, która zorganizowała szpital polowy.



W 1994 PKW  wzbogacił się o
komponent logistyczny i pododdziały
inżynieryjne a w 1996 – o pododdziały
remontowe. Do zadań Polaków w chwili
obecnej należy więc: transport i
zaopatrzenie, zabezpieczenie
magazynów, remont parku
maszynowego, prace saperskie i
budowa stanowisk sił pokojowych,
opieka medyczna na rzecz
kontyngentu ONZ i (ewentualnie)
ludności cywilnej. Obecnie polski
kontyngent składa się z następujących
struktur; szpitala polowego, centralnej
składnicy zaopatrzenia, jednostki
logistycznej (POLLOG), zgrupowania
inżynieryjnego i remontowego



Obok zwartych jednostek i dużych
kontyngentów Polska ma swój wkład także w
misje obserwatorów wojskowych – zarówno w
ramach działań ONZ jaki i OBWE. W sumie 45
Polaków wzięło udział w misji UNIIMOG (UN Iran-
Iraque Military Observer Group). Jej celem była
obserwacja i kontrola przestrzegania
zawieszenia broni przez obie strony po
ośmioletnim konflikcie. 20 oficerów od marca
1989 działało w Namibii. Kontrolowali oni
wycofywanie jednostek południowoafrykańskich
i demobilizację wiernej RPA milicji.

POMOC HUMANITARNA

Zapotrzebowanie na pomoc
humanitarną na świecie
systematycznie wzrasta. Polityka
humanitarna obejmuje także
działania zapobiegawcze, mające
łagodzić skutki przyszłych katastrof.
Świadczenie pomocy humanitarnej
jest wyzwaniem finansowym,
logistycznym i organizacyjnym.



Polska niesie pomoc humanitarną
finansując, między innymi, zakup
materiałów i sprzętu potrzebnego do
realizacji tych misji. MSZ wspiera
polskie organizacje pozarządowe w ich
działaniach związanych z pomocą
humanitarną. W razie potrzeby,
wspólnie z Ministerstwem Obrony
Narodowej (MON), Ministerstwem
Spraw Wewnętrznych i Administracji
(MSWiA) oraz Krajowym Centrum
Koordynacji Ratownictwa i Ochrony
Ludności (KCKRiOL), Polska wysyła
szpitale polowe oraz niezbędne leki,
środki sanitarne i higieniczne.

Początkowo polskie kontyngenty wojskowe
specjalizowały się głównie w zadaniach
logistycznych związanych z pomocą
humanitarną. Pierwszym z nich był UNEF II
( United Nations Emergency Force) na półwyspie
Synaj (fot. wyżej), który przebywał tam od
listopada 1973 do stycznia 1980 w sile od 822
do 1026 żołnierzy. Kontyngent ten zapewniał
zaplecze logistyczne w szerokim zakresie. Polski
Szpital Polowy (Polish Field Hospital & Clinics)
był odpowiedzialny za zabezpieczenie
medyczne. Jednostka logistyczna zajmowała się
zapewnieniem wody pitnej i żywności wszystkim
kontyngentom, a mniejsza jednostka
inżynieryjna za rozminowywanie terenu.

DZIAŁALNOŚĆ POLSKICH
KONTYNGENTÓW POLICYJNYCH



Polska Policja uczestniczy w
operacjach pokojowych Narodów
Zjednoczonych od 27 marca 1992
roku. 30 polskich policjantów wzięło
wówczas udział po raz pierwszy w
misji UNPROFOR (United Nations
Protection Force) na terenach byłej
Jugosławii

Ich podstawowymi zadaniami
były:



obserwacja oraz inspekcja

miejscowego wymiaru sprawiedliwości
i policji,



szkolenia kadr organów ścigania,



doradztwo w zakresie bezpieczeństwa i

porządku publicznego,



prowadzenie specjalistycznych szkoleń

na temat handlu narkotykami, handlu
„żywym towarem” i innych form
przestępczości zorganizowanej.

Polscy policjanci dotychczas
pełnili służbę pod auspicjami:



Organizacji Narodów Zjednoczonych:
• UNPROFOR - teren byłej Jugosławii (1992-1995)
• UNGCI - Irak (1995-1996)
• UNTAES - Chorwacja (1996-1998)
• UNIPTF - Bośnia i Hercegowina (1996-2002)
• UNMOT - Tadżykistan (1998-2000)
• UNMIS – Sudan (2005–2006)
• UNMIK – Kosowo (1999–2008)
• UNOMIG – Gruzja (2003-2009)



OBWE
• Chorwacja (1998-2001)



Unii Europejskiej
• PROXIMA – Macedonia (2003–2005)



Unii Zachodnioeuropejskiej
• MAPE - Albania (1997-2001)

Podsumowanie

Od 1953 do dnia dzisiejszego Polska wzięła udział w szeregu
misji pokojowych i humanitarnych. Na przestrzeni ostatnich
wieków nasz kraj przechodził trudne okresy w swojej historii
(okupacja niemiecka czy radziecka). Mamy przykre
doświadczenia. Nasz naród walczył o swoją suwerenność.
Udało nam się to dopiero w roku 1989, po rozpadzie Układu
Warszawskiego. Jesteśmy relatywnie młodą demokracją, a
czasy w których byliśmy zależni od ZSRR duża część
społeczeństwa pamięta do dzisiaj. Stąd powinniśmy nieść
pomoc ludziom potrzebującym, wspierać inne narody w
dążeniu do demokracji i poprawy jakości życia. Organizacje
takie jak ONZ czy NATO zostały powołane po to, by zapewnić
pokój na świecie i aby prawa człowieka nie były łamane.
Naszym obowiązkiem jako państwa, które jest dużo bardziej
rozwinięte niż np. państwa afrykańskie, jest pomoc w
rozwiązaniu problemów, które istnieją w danym regionie. Nie
możemy być obojętni na ludzką krzywdę.