Nowoczesne spojrzenie na rolę ćwiczeń w nauczaniu gry w piłkę siatkową

2007-09-25

Część teoretyczna

Podstawowe pytania:

1. Co jest najważniejsze w nauczaniu dzieci i młodzieży?

2. Jakie ćwiczenia należy stosować?

3. Jak doskonalić zdobywane podczas ćwiczeń umiejętności?

4. Jak podnosić skuteczność ćwiczeń?

5. Jakie zasady stosować podczas doboru ćwiczeń?

6. Jaką filozofię wpajać od początku nauki?

7. Jakich wskazówek udzielać podczas ćwiczeń?

Co jest najważniejsze w nauczaniu młodzieży?

Przyciąganie dzieci do siatkówki...

1. Pracować tak, aby gra była atrakcyjna na każdym poziomie.

2. Zaczynaj od ćwiczeń gry , a nie od poszczególnych wyizolowanych ruchów.

3. Stosuj metodę „od całości poprzez szczegół do całości”.

4. Stosuj ćwiczenia w formie fragmentów gry z różnymi zadaniami.

5. Nie zanudzaj ćwiczeniami nie mającymi związku z grą.

6. Gra 6 na 6 jest zbyt trudna - graj w minisiatkówkę, małe gry i upraszczaj przepisy, aby gra była bardziej atrakcyjna.

7. Nie przesadzaj z obciążeniem - bierz pod uwagę inne obciążenia dziecka.

8. Twórz zespoły łącząc dobrze umotywowanych z mniej umotywowanymi, dając możliwość wyrównanej walki czy realizacji zadania.

9. Stosując ćwiczenie zwracaj uwagę, aby dzieci byli w pogodnym nastroju, bo ćwiczenia nie dają takiej radości jak gra.

10. Wykazuj postęp jaki osiąga uczeń i cały zespół.

11. W miarę możliwości nie przerywaj na zbyt długo pracy w okresie wakacyjnym - jest to najlepszy czas na poprawę motoryki i techniki.

Jakie ćwiczenia należy stosować?

Ćwiczenia ukierunkowane na proces (technikę) wykonania

1. Skupiaj się tylko na technice wykonania ruchu. Obserwuj tylko zawodnika wykonującego ruch ( np. wielkości kątów w stawach, ułożenie ramion ).

2. Pamiętaj, że jest to istotna część kształtowania właściwej techniki, często pomijana przez trenerów.

Ćwiczenia ukierunkowane na rezultat

1. Egzekwuj rezultat działań poprzez ocenę osiągnięcia zamierzonego celu (np. uderzenie blok-aut) czy też oceny jakości wykonanego działania (np. odpowiednia parabola lotu piłki).

2. Stosuj metodę zadaniową ( np. 6 dokładnych przyjęć piłki pod rząd, czy 5 ataków na 10 uderzonych blok-aut).

Ćwiczenia ukierunkowane na proces + rezultat

1. Ustal założenia techniczne wykonywanego ruchu i określ zadanie ( np. 3 dokładne przyjęcia zagrywki bez ruchu rąk).

2. Na początku nauki główny akcent kieruj na technikę wykonania ruchu, a w późniejszym okresie rezultat będzie na pierwszym miejscu).

Jak doskonalić zdobywane podczas ćwiczeń umiejętności?

Ucz podstaw umiejętności - reakcja prosta

1. Proste powtórzenia umacniają bazę z której czerpie zawodnik w czasie gry.

2. Ucz jak zachować się w konkretnych sytuacjach ( jak przyjąć prostą zagrywkę, a jak mocną, jak dograć łatwą piłkę palcami, a jak przyjąć na palce zagrywkę).

Stwarzaj możliwości selekcji umiejętności - reakcja z wyborem

1. Dawaj uczniowi możliwości zachowania się w jeden ustalony sposób na daną konkretną sytuację, która pojawia się z kilku możliwych.

2. Pamiętaj, że łączenie umiejętności sprzyja tworzeniu właściwej techniki, dostosowanej do danej sytuacji wynikającej z gry.

Egzekwuj właściwe stosowanie umiejętności - reakcja różnicowa

1. Uczyć, aby uczniowie radzili sobie ze stosowaniem właściwej techniki podczas meczów, dokonywali właściwego wybór ruchu z wielu możliwych.

2. Dokonuj korekcji błędów w czasie fragmentów gry, czy gry szkolnej, poprzez słowa klucze i dorzucane piłki.

Zawodniczka ma zaatakować po skosie obok trzymanego bloku	Zawodniczka ma wystawić piłkę na prawe lub lewe skrzydło w zależności od bloku	Ocena możliwości zaatakowania piłki po prostej

Ocena tempa dojścia do ataku na jedna nogę w kontekście wystawienia piłki	Rozgrywająca wystawia na lewe a na prawe skrzydło tylko wtedy, gdy stojąca tam zawodniczka podnosi rękę	Egzekwowanie kąta pochylenia ramion w w kierunku rozgrywającej w przyjęciu, w różnych miejscach boiska

Jak podnosić skuteczność ćwiczeń?

1. Dostosować zdania do poziomu rozwoju zawodników. Stawiać cele dość trudne ale możliwe do osiągnięcia zamiast kopiować treningi najlepszych.

2. Stosować pomoce treningowe typu atrapy bloku, trzymaki do piłek, „nadsiatki”.

3. Podtrzymywać tempo gry. Gra na każdym poziomie powinna być atrakcyjna dla ćwiczących. Np. wprowadzenie 2 zagrywających wbiegających na boisko, dorzucanie piłek, ustawienie dodatkowego zawodnika z piłką wchodzącego do gry po każdej jej stracie.

4. Egzekwować poprawność wykonywanych ćwiczeń we fragmentach gry poprzez dorzucanie dodatkowych piłek do czasu wykonania danego elementu poprawnie. Akcentować poprawność wykonania chwilą przerwy.

5. Umieszczać zawodnika w konkretnym miejscu na boisku i dawać mu opis sytuacji. Przyjęcie mocnej zagrywki to nie to samo co dogranie łatwej piłki, chociaż miejsce na boisku i cel jest ten sam. Trzeba pamiętać, że odbicie w dwójkach ma bardzo małe przełożenie na grę.

6. Doskonalić współpracę pomiędzy ćwiczącymi: wzajemna asekuracja, wzajemne uzupełnianie (w danym systemie gry), wzajemna odpowiedzialność za piłki spadające „pomiędzy”.

Egzekwowanie kąta pochylenia ramion w w kierunku rozgrywającej w przyjęciu	Ustawienie bioder i podudzi - odbicie z eksponowaniem ruchu w stawach skokowych	Asekurująca ocenia kierunek ataku i możliwość asekuracji po odbiciu piłki od „nadsiatki”

Przesuwanie kijka po podłodze w celu oceny właściwego wyskoku w I tempo	Zagrywka szybująca pod gumą w celu egzekwowania płaskiego toru lotu piłki (nad siatką rozwieszona guma)	Sięganie dłońmi do kijka trzymanego po drugiej stronie siatki w celu egzekwowania przekładania rąk za siatkę

Jakie zasady stosować podczas doboru ćwiczeń?

1. Zakres ćwiczeń powinien zmieniać się stosownie do sposobu /poziomu gry/ w danej kategorii wiekowej. Kopiowanie treningów zespołów ligowych czy reprezentacyjnych nie daje dobrych rezultatów.

2. Ćwiczenia mają za zadanie poprawić wydajność gry i podnosić ją na wyższy poziom. Są one wiec dość subtelnym narzędziem w rękach nauczyciela, ponieważ decydują o powodzeniu zarówno zawodnika, jak i całego zespołu.

3. Należy ćwiczyć przede wszystkim w sytuacjach podobnych do meczu z założeniami technicznymi i taktycznymi indywidualnymi, jak i zespołowymi.

4. Ćwiczenia powinny wywoływać u dzieci zainteresowanie i wprowadzać dobry nastrój. Należy przemycać na tej bazie elementy istotne dla gry. Jeżeli uczniowie wykonują jakieś zadanie niechętnie - to należy zmienić ćwiczenie.

5. Umieszczaj ćwiczenie w konkretnej sytuacji gry. Ćwicz to co może się przydarzyć na danym poziomie gry, zamiast stosowania wydumanych ćwiczeń.

6. Nie pozostawiaj żądnego elementu gry bez ćwiczenia tego na treningu.

Jaką filozofię wpajać od początku nauki gry w siatkówkę?

Należy wykorzystać każdy moment, aby gra układała się po naszej myśli. Dlatego należy wpajać od początku, że słabe przyjęcie nie oznacza, że również słabe ma być wystawienie czy atak. Każdy po kolei odpowiada za to co zrobił.

Często zdarza się, że po złym przyjęciu jest nieskuteczny atak pomimo dobrego wystawienia i wówczas winą obarcza się przyjmującego - dlaczego?

Zasada musi być jedna:

• Jeżeli coś zafunkcjonuje źle, to następne musi zafunkcjonować dobrze.

Inne:

• Jeżeli masz wątpliwości w czasie gry, czyja to piłka - to znaczy że jest ona Twoja!

• Jeżeli masz wątpliwości, czy piłka jest autowa - to musisz ją brać!

Część praktyczna

Zagrywka

Technika wykonania zagrywki z wyskoku rotacyjnej i bezrotacyjnej z miejsca - są podstawowymi sposobami wprowadzania piłki do gry.

Np. uczyć obu technik równocześnie i stosować je w zależności od predyspozycji i przebiegu gry. W obu tych technikach stosować zagrywki zarówno mocne jak i lżejsze, taktyczne.

Wskazówki

1. Nie wykonuj dodatkowych ruchów.

2. Podrzucaj piłkę z przodu ramienia uderzającego.

3. Trzymaj łokieć wysoko z tyłu.

4. Uderzaj środkiem dłoni w środek piłki, nadając jej płaski tor lotu.

5. Mniej na uwadze cel od początku do końca.

Krytycznym momentem w wykonaniu zagrywki jest wykonanie zagrywki bezrotacyjnej.

Przyjęcie zagrywki

Technika przyjęcia piłki bez pracy ramion i za pomocą ich ruchu są podstawowymi technikami w przyjęciu.

Np. uczyć kiedy należy posługiwać się techniką gdzie pracują ręce, kiedy - gdy pracują nogi; jak łączyć te techniki poprzez stosowanie zagrywek zarówno szybkich jak i wolnych.

[b]Wskazówki

1. Utrzymuj gotowość do działania i skup uwagę na zagrywającym i piłce.

2. Rusz najpierw nogi i dostosuj właściwe tempo dojścia do odbicia.

3. Pamiętaj o zasadzie - kąt padania równa się kątowi odbicia.

4. Zaciskaj łokcie i odchylaj nadgarstki w dół. Przyjmuj piłkę blisko środka ciężkości ciała.

5. Trzymaj ustabilizowaną głowę i do końca prowadź wzrokiem piłkę. Utrzymaj pozycje chwile po przyjęciu piłki.

Krytycznym momentem w opanowaniu techniki przyjęcia zagrywki jest wczesna ocena kierunku lotu piłki i technika przyjęcia bez pracy ramion.

Blokowanie

Po rozegraniu piłki nie patrzymy już na piłkę tylko na atakującego.

Np. jeżeli zawodnik patrzy tylko na piłkę to zwykle będzie przelatywał w bloku. Uniemożliwia to również czytanie wskazówek jakie daje zawodnik atakujący, co do kierunku i sposobu ataku.

Wskazówki

1. Nie pozwól atakującemu, aby uderzył prosto w dół przed obrońcę. Kiedy piłka jest blisko siatki to otaczaj ją dłońmi.

2. Nie blokuj, albo nie skacz, jeżeli spostrzeżesz, że atakujący nie może zdobyć punktu z ataku. Ucz się umiejętności oceniania możliwości atakującego.

3. Pilnuj antenki. Jeżeli piłka wystawiona jest do antenki lub poza nią, zewnętrzny blokujący odpowiada za to, że piłka nie może przejść pomiędzy antenką, a blokiem. Jest to ważna reguła.

4. W pierwszej kolejności stosuj blok agresywny, blok „miękki” wynika z konieczności: większy zasięg atakującego lub spóźniona, albo celowo odwleczona reakcja.

5. Dojdź swoja stopą do stopy partnera z którym blokujesz - ważna reguła.

Krytycznym momentem w opanowaniu techniki blokowania jest przełożenie rąk za siatkę i „ryglowanie” łokci oraz „odwrócenie” piłki w stronę boiska.

Wystawianie

Wystawienie powinno być zawsze z tego samego ustawienia rąk bez względu na schemat rozegrania piłki.

Np. przy niedokładnym dograniu należy tak dążyć do piłki, aby można było tego dokonać, nie czekając, aż piłka doleci, zmuszając do opuszczania rąk.

Wskazówki

1. Stosuj właściwy rytm dojścia do punktu wystawienia i kieruj ramiona do celu.

2. Skoncentruj się na celu (spójrz w kierunku celu).

3. Utrzymaj neutralną pozycje ciała (możliwość wystawienia do przodu i do tyłu).

4. Prowadź ramiona jednym ruchem do góry.

Krytycznym momentem w opanowaniu techniki wystawienia jest dokładne ustawienie tułowia pod piłką w kierunku lewego skrzydła.

Obrona

Najwięcej piłek bronionych jest w krótkim zasięgu broniącego w stałej równowadze. Jednak należy również ćwiczyć obronę piłek w równowadze zachwianej i poza równowagą.

Np. chociaż w czasie gry niewiele jest sytuacji wymagających stosowania „ekstremalnych” technik, to jednak sama świadomość tych umiejętności dodaje dużo pewności w obronie.

Wskazówki

1. Stań, aby mieć piłkę z przodu.

2. Broń piłkę w kierunku celu - ustawienie jak tarcza.

3. Stawaj na skraju bloku - masz jeden kierunek do reakcji.

4. Idź do asekuracji jeżeli ocenisz, że nie ma możliwości uderzenia piłki w Twoim kierunku.

5. Czytaj ruchy atakującego, ponieważ reakcja zawodnika na zaskoczenie jest zbyt długa.

6. Kieruj trudną piłkę wysoko na środek boiska.

Krytycznym momentem w opanowaniu techniki obrony jest odbicie szybkich piłek z boku tułowia z utrzymaniem właściwej płaszczyzny do jej odbicia.

Atak

W zależności od sytuacji zawodnik powinien nadać piłce górny, dolny czy boczny obrót oraz uderzyć bez obrotu w dowolne miejsce na boisku.

Np. górny obrót jest stosowany przy uderzeniach ponad blokiem i pod ostrym kątem w dół, boczny obrót przy uderzeniach blok-aut, dolny obrót, gdy piłka jest blisko siatki nakryta przez blok, natomiast piłka z mniejszym obrotem jest uderzana do linii końcowej i rogów boiska.

Wskazówki

1. Zachowaj właściwy rytm dojścia do piłki.

2. Wykonaj przyspieszenie ręki w czasie prowadzenia jej do uderzenia.

3. Kontakt ramienia uderzającego z piłką - z przodu.

4. Dłoń idzie przed łokciem - wykorzystuj skrętną prace dłoni.

5. Włącz pracę tułowia wykorzystując efekt bata - zasada przekazania pędu.

6. Ucz się uderzać po kierunkach jak również wykorzystywać blok na swoją korzyść. Uderzenia blok - aut.

7. Zwracaj uwagę na lądowanie po odbiciu, aby kolana nie były przed stopami.

Krytycznym momentem w opanowaniu techniki ataku jest ustawienie bioder, które decydują o rozwijaniu siły w powietrzu i zwiększa możliwości w ataku.

---