ELEMENTY STERUJĄCE PRZEPŁYWEM SPRĘŻONEGO POWIETRZA
Grupa 1: Zawory pneumatyczne sterujące kierunkiem przepływu:
1.1. Zawory rozdzielające
1.2. Zawory zwrotne
1.3. Zawory szybkiego spustu
1.4. Zawory - przełączniki obiegu
1.5. Zawory podwójnego sygnału
1.6. Zawory odcinające
Grupa 2: Zawory pneumatyczne sterujące ciśnieniem
. . .
Grupa 3: Zawory sterujące natężeniem przepływu
. . .
Ad. 1.4. Zawory - przełączniki obiegu
W zaworach - przełącznikach obiegu jedna droga wejściowa jest automatycznie łączona z drogą wyjściową w chwili, gdy druga droga wejściowa jest zamykana.
Przełączniki obiegu stosuje się wtedy, gdy zachodzi potrzeba uruchamiania odbiorników pneumatycznych z dwu różnych miejsc (stanowisk). Sygnał wyjściowy pojawia się, gdy pojawia się którykolwiek z sygnałów wejściowych. Ze względu na tą właściwość przełączniki obiegu nazywane są również zaworami logicznymi LUB (OR), ponieważ realizują funkcję logiczną alternatywy.
Przełącznik obiegu podaje na wyjście sygnały wysyłane z różnych zaworów i zapobiega przepływowi sygnałów między tymi zaworami. Ponieważ ich konstrukcja i zasada działania jest częściowa oparta na budowie i działaniu zaworów zwrotnych, także symbol graficzny przełącznika obiegu zawiera elementy symbolu zaworu zwrotnego.
Symbol graficzny zaworu - przełącznika obiegu
symbol wg ISO 1219
Zawór ten jest zaworem trójdrogowym o dwóch drogach wejściowych i jednej drodze wyjściowej.
Przełącznik obiegu kulkowy
1, 2 - otwory wlotowe, 3 - otwór wylotowy, 4 - kulka, 5 - uszczelki,
6 - tuleja z gwintem zewnętrznym, 7 - korpus
Przełącznik obiegu suwakowy
1, 2 - otwory wlotowe, 3 - otwór wylotowy, 4 - suwak, 5 - uszczelki,
6 - korpus zaworu, 7 - pokrywa
Animacja realizowanych funkcji logicznych przez przełącznik obiegu pokaż
1.5. Zawory podwójnego sygnału
Zawory podwójnego (zdwojonego) sygnału są zaworami trójdrogowymi o dwóch drogach wejściowych i jednej drodze wyjściowej, w których przy jednoczesnym zaistnieniu ciśnień w drogach wejściowych, jedno z nich (niższe) pojawia się w drodze wyjściowej.
symbol wg ISO 1219
Zawór podwójnego sygnału realizuje funkcję logiczną koniunkcji I (AND). Jest on stosowany m.in. w układach sterowania z zabezpieczeniami, względnie w układach logicznych.
Zawór podwójnego sygnału z uszczelkami w korpusie
1, 2 - otwory wlotowe, 3 - otwór wylotowy, 4 - suwak, 5 - szczelina, 6 - uszczelki,
7 - korpus zaworu, 8 - uszczelka, 9 - pokrywa, 10 - śruba
Zawór podwójnego sygnału z uszczelkami na suwaku:
1, 2 - otwory wlotowe, 3 - otwór wylotowy, 4 - suwak, 5 - szczelina,
6 - uszczelka, 7 - śruba, 8 - korpus zaworu
Animacja realizowanych funkcji logicznych przez zawór podwójnego sygnału pokaż
1.6. Zawory odcinające
Zawory odcinające są zaworami dwudrogowymi służącymi do okresowego zamykania i otwierania dróg przepływu w dowolnym kierunku. Przy pełnym otwarciu zawory umożliwiają swobodny przepływ czynnika, a przy pełnym zamknięciu szczelne odcięcie. W położeniach pośrednich następuje dławienie przepływu.
Zawory odcinające stosuje się najczęściej w celu odcięcia od układu elementu, który należy wymienić lub wymontować dla dokonania okresowego przeglądu, regeneracji i czyszczenia (np. filtry). Zawory te mogą też być stosowane, gdy w układzie zachodzi potrzeba okresowego odłączenia rzadziej pracującego obwodu zasilanego z tego samego źródła.
Elementem zamykającym zaworów odcinających może być kulka, stożek, suwak, talerz itp. Element ten może mieć z gniazdem styk czysto metaliczny lub za pośrednictwem uszczelki osadzonej w talerzu albo w gnieździe zaworowym.
Zawór musi zapewniać wymaganą szczelność w stanie zamkniętym, stawiać małe opory przepływającemu czynnikowi w stanie otwartym, oraz wykazywać odporność przeciwzużyciową współpracujących ze sobą elementów.
Zawór odcinający sterowany ręcznie (kulowy)
1, 2 - otwory przyłączeniowe, 3 - kulka, 4 - uszczelki, 5 - trzpień, 6 - dźwignia,
7 - kołek, 8 - korpus, 9 - tuleja gwintowana, 10 - uszczelka
symbol wg ISO 1219
Zawór odcinający sterowany ręcznie (talerzowy)
1, 2 - otwory przyłączeniowe, 3 - talerz, 4 - gwintowane wrzeciono,
5 - pokrętło, 6 - uszczelka, 7 - dławnica, 8 - uszczelka, 9 - korpus
symbol wg ISO 1219
Animacja działania układu zawierającego element logiczny OR pokaż
Animacja działania układu zawierającego element logiczny AND pokaż
Animacja działania układu zawierającego element logiczny AND pokaż