Poznawcza regulacja emocji
Regulacja emocji jest bardzo ważnym czynnikiem determinującym dobrostan psychiczny oraz prawidłowe funkcjonowanie jednostki w codziennym życiu (Cicchetti, Ackerman i Izard, 1995; Thompson, 1991, za: Garnefski i in., 2001).Regulację emocji można zdefiniować jako „wszystkie zewnętrzne i wewnętrzne procesy odpowiedzialne za monitorowanie, ewaluacje i modyfikowanie emocjonalnych reakcji szczególnie w zakresie jej intensywności i cech temporalnych, sprzyjające osiągnięciu celów jednostki” (Thompson 1991; za: Garnefski i in., 2001, s.1311). Ta szeroka definicja obejmuje zarówno świadome jak i nieświadome sposoby poznawczej oraz behawioralnej kontroli emocji. . W większości badań nad regulacją emocji łączono podejście na poziomie działania z podejściem na poziomie myślenia traktując je jako jeden wymiar (m.in. badania Holahan i Moos, 1987, za: Marszał-Wiśniewska, 2008).
Dopiero holenderscy badacze (Garnefski, Kraaij i Spinhoven, 2001) jako jedni z pierwszych ograniczyli się w swoich badaniach do regulujących, świadomych i poznawczych komponentów regulacji emocji. Garneski i In. Odwołują się w swojej koncepcji (2001)do, zaproponowanego przez Lazarusa (1991) pojęcia „radzenia sobie) definiowane jako „ indywidualne wysiłki, aby sprostać wymaganiom (w warunkach szkody, zagrożenia lub wyzwani), które są oceniane bądź postrzegane jako przekraczajace zasoby jednostki”. Zgodnie z tym, wszystkie strategie radzenia sobie podlegają regulacji emocji. Emocjonalne odpowiedzi na stresujkace wydarzenia są regulowane i kontrolowane przez poznawcze strategie radzenia sobie (Folkman & Moskowitz, 2004; Łazarz & Folkman, 1984; Ridder & Schreurs, 2001, za: Martin i Dadlen, 2005). Tym niemniej pojęcia „poznawczych strategii radzenia sobie, skoncentrowanych na emocjach” i „poznawczych strategii regulacji emocji” są zdaniem holenderskich badaczy zbieżne, bowiem oba te terminy mogą być rozumiane jako „ względnie stałe sposoby regulacji emocji, polegające na kierowaniu w myślach napływającymi informacjami, które wzbudzają emocje: (Garnefski, Kraaij i Spinhoven, 2001, s.1313). Badacze holenderscy wyróżniają 9 oddzielnych poznawczych strategii regulacji emocji, z których pięć określają jako adaptacyjne, zaś cztery jako nieadaptacyjne (Garnefski i in., 2001). Poznawcze strategie adaptacyjne pozwalają jednostce na zmianę zachowania w obliczu trudnych, konfrontacyjnych sytuacji poprzez łatwiejsze poradzenie sobie z nimi. Garnefski i współpracownicy zaliczyli do nich następujące strategie (Garnefski, Kraaij i Spinhoven, 2001): 1) akceptacja (acceptance) - akceptowanie tego, czego się doświadczyło i pogodziło się z tym; 2) koncentrację na planowaniu (refocus on planning) - myślenie, o tym, jakie kroki należy podjąć, aby poradzić sobie z negatywnymi wydarzeniami, 3) koncentracja na czymś pozytywnym (positive refocusing) - myślenie o czymś radosnym i przyjemnym zamiast rozmyślanie, o tym , co się właśnie wydarzyło, 4) pozytywne przewartościowanie(positive reapraisal) - nadanie pozytywnego znaczenia negatywnemu zdarzeniu poprzez ujmowanie go w kategoriach rozwoju osobistego 5) stwarzanie perspektywy (putting into perspective) - pomniejszanie znaczenia danego negatywnego wydarzenia i podkreślanie jego względności w porównaniu z innymi zdarzeniami.
Z kolei nieadaptacyjne strategie regulacji emocji znacznie utrudniają zmianę zachowania jednostki w sytuacjach trudnych. Wśród nich badacze holenderscy wyróżnili następujące strategie: 1) obwinianie siebie (self blade) - przypisywanie sobie winy za to, co się wydarzyło, 2) obwinianie innych (blaming others)- przypisywanie winy innym za to co nas spotkało 3) ruminacje (rumination) - ciągłe myslenie o negatywnym zdarzeniu i przeżywanie uczuć z nim związanych 4) katastrofizacj (catastrophizing) - wyraźne podkreślanie grozy sytuacji, jaką się przeżyło (Garnefsky, Kraaij i Spinhoven, 2001).
Dotychczasowe badania wykazały, że strategie adaptacyjne są stosowane częściej niż strategie nieadaptacyjne (garnefski, Kraaij i Spinhoven, 2001). Analiza związków między poznawczymi strategiami regulacji emocji a symptomami psychopatologicznymi ujawniła istotna zależność pomiędzy częstością stosowania nieadaptacyjnych strategii (zwłaszcza luminacji, Katastrofizowanie, obwiniania siebie i obwiniania innych)z występowaniem symptomów depresyjnych