KONCEPCJE ZARZĄDZANIA
Wykład II z dn.03/11/2007
Do egzaminu 03/02/2008: wykłady + ćwiczenia + prezentacja w grupach (do 30 pytań, 10 pytań wykłady, 20 pytań ćwiczenia)
Prezentacja: do 30 slajdów merytorycznych; tytuł; struktura tematu; literatura + wersja pisemna (ok.15-20 stron) - struktura pracy; rozwinięcie tego co ma się w prezentacji na dany temat; minimum 3 pozycje zwarte, 3 artykuły + przypisy; na slajdach rzeczy krótkie, podziały, klasyfikacje
1. PODEJŚCIE PROCESOWE W ZARZĄDZANIU
2. KONTRAKTOWANIE PEWNYCH USŁUG, DZIEDZIN DZIAŁALNOŚCI NA ZEWNĄTRZ
ad.1
proces
podejście procesowe ( i jego zalety w nowoczesnym zarządzaniu)
zarządzanie procesami
kategorie procesów
pojęcie PROCESU
- zbiór działań wzajemnie powiązanych lub wzajemnie oddziaływujących, które przekształcają wejścia w wyjścia ( w każdym procesie możemy zauważyć sprzężenia zwrotne, czasem jednokierunkowe). Procesy mają przekształcać normy/stopy transformacji (normy zużycia materiałów, surowców, normy wydajności mogą dotyczyć albo stanowiska, czyli wydajność na danym stanowisku pracy przy wykonywaniu danej operacji lub pewnych ogniw technologicznych; norma uzysk. wolumen/ilość produkcji np.: ton, tali z , z 1m3 - powierzchnia lub objętości danego agregatu; normy pracochłonności; normy wsadu - ilość i struktura/ proporcje wymaganych surowców i materiałów na wyprodukowane jednostki wyrobu. Specyficzna norma wsadu jest recepturą - w jakich warunkach, ilość itp.)
W każdym procesie są ważne wejścia i wyjścia oraz sam proces transformacji. W procesie transformacji ważne są 2 rzeczy: surowce - produkt oraz czy dany proces tworzy wartość dodaną i co tworzy tą wartość dodaną.
POJĘCIE PROCESU
dokument przetwarzanie wsadu wyrób
zamówienie w produkt procesu; usługa
materiał tworzenie wartości dokument
informacja dodanej zamówienie
pieniądz materiał
reklamacja informacja
człowiek pieniądz
reklamacja
człowiek
Wsad do procesu to np.: dokument, zamówienie z konkretną specyfikacją, albo receptura, materiał, finanse. W procesie reklamacji samo ujęcie z reklamacją jest takim momentem wejścia także. Produkt to wyrób, usługa, to także może być dokument.
PODEJŚCIE FUNKCJONALE A PODEJŚCIE PROCESOWE
Element |
Pojęcie funkcjonale |
Podejście procesowe |
Kanały komunikacji |
wysoce usystematyzowana kontrola przepływu informacji |
swobodny przepływ informacji |
Operacje |
operacje ujednolicone o ogromnym zasięgu |
zmienność operacji w poszczególnych jednostkach czasu |
Uprawnienia decyzyjne |
władza formalna |
zarządzanie przez delegowanie uprawnień |
Adaptacyjność |
powolna adaptacja do otoczenia |
wymagane zmiany w procesie ciągłym doskonaleniem organizacji |
Praca |
procedura formalna |
samodzielne projektowanie efektywnych procesów |
Kontrola |
ścisła sformalizowana kontrola |
samokontrola |
Zachowania |
zachowania są warunkowane przez opłaty stanowisk pracy |
rola i odpowiedzialność wynikająca ze specyfikacji procesów |
Partycypacja |
niewiele informacji, decyzje są przekazywane z góry do dołu |
praca zespołowa, kooperacja między zespołami |
DEFINIOWANIE PROCESU
Definiując proces należy określić:
- początek i koniec procesu
- wejście / wyjście procesu
- dostawcę i klienta procesu
- właściciela / lidera procesu
PRZEDSIĘBIORSTWO JAKO ZBIÓR PROCESÓW
- pozwala na zlokalizowanie działań w największym stopniu przyczyniających się do sukcesów przedsiębiorstwa (istnieje coś takiego jak mapa procesów, to jest podstawa w systemie norm ISOS, dotyczy jakości , podstawa to mapowanie
- powstania jego przewagi konkurencyjnej
- kreowanie wartości z punktu widzenia klienta
CECHY PODEJŚCIA PROCESOWEGO
- koncentruje się na ciągu działań, a nie na wybranych aspektach funkcjonowania przedsiębiorstwa
- poddaje się krytyce dotychczasowe założenia dotyczące sposobu wykonania i dostarczania produktu
- analizuje się i usprawnia głównie relacje między podsystemami przedsiębiorstwa
- do analizy wykorzystuje się zespoły miedzy funkcjonalne zaangażowane w dany proces.
OGÓLNY CEL ZARZĄDZANIA PROCESAMI
Wytwarzanie:
- właściwych produktów
- we właściwym czasie
- przy minimalnym koszcie
SZCZEGÓŁOWE CELE ZARZĄDZANIA PROCESAMI
Za pomocą procesów można:
a) określić sposób funkcjonowania organizacji
b) dokonać pomiarów efektywności wykonywanych prac
c) optymalizować procesy i na tej podstawie - przewidywać perspektywy rozwoju np.: potencjał pozostający jeszcze w danej technologii
ad a)
organizacja produkcji przedmiotowa, technologiczna lub mieszana
Doskonalenie i rozwój organizacji wymaga:
- przeprojektowania procesów
- dostosowania do nich struktury organizacyjnej firmy
- opracowania systemu zarządzania jakością
Kategorie procesów:
1) procesy związane z rozwojem biznesu
2) procesy rozwoju produktu
3) procesy obsługi klienta
4) procesy dostarczania produktów
5) procesy zarządzania finansami
6) procesy zarządzania kadrami
7) procesy zarządcze i administracyjne
ad 1) procesy związane z rozwojem biznesu
- analiza konkurencyjności
- prognozowanie
- kreowanie i zarządzanie szansami biznesowymi
- ustalanie cen
- opracowywanie ofert
- działania promocyjne
- sprzedaż
ad 2) procesy rozwoju produktu
- identyfikacja potrzeb rynku
- rozwój produktu
- wprowadzenie nowego produktu na rynek
ad 4) procesy dostarczania produktu
- fakturowanie
- windykacja należności
- dystrybucja
- zarządzanie zapasami
- wytwarzanie
- realizacja zamówienia
- planowanie produkcji
- zaopatrzenie materiałowe
- wybór dostawców i współpraca z nimi
ad 5) procesy zarządzania finansami
- zobowiązania
- należności
- auditing
- budżetowanie
- wydatki kapitałowe
- zarządzanie środkami płynnymi
- raportowanie finansów
- monitorowanie wyników
- zarządzanie lokatami
ad 6) procesy zarządzania kadrami
- planowanie karier (warunek kariery - drożne ścieżki karier - osoba po spełnieniu wymagań i celów może awansować)
- zarządzanie płacami
- przeniesienia
- monitorowanie efektywności pracy (praca indywidualna kontra praca zespołowa)
- nabór i zwolnienia pracowników
- szkolenia
ad 7) procesy zarządcze i administracyjne
- zarządzanie środkami trwałymi
- zarządzanie informacją
- przydzielanie zasobów
- zarządzanie bezpieczeństwem pracy
- planowanie strategiczne i taktyczne
Związki między hierarchią procesu a wydajnością
KLASYFIKACJA PROCESU PRODUKCYJNEGO
Kryteria klasyfikacji:
1) obiekt odniesienia
2) złożoność
3) udział pracy
4) udział w produkcji towarowej
5) związek procesów / operacji
6) struktura procesu
ad 1) obiekt odniesienia
proces produkcyjny wyrobu - w jakiej komórce odbywa się proces, proces produkcyjny - komórki produkcji
ad 2) złożoność
proces produkcyjny prosty i złożony (najczęściej proces montażu)
ad 3) udział pracy
- proces pracy
- procesy naturalne
ad 4) udział w produkcji towarowej
- proces produkcyjny podstawowy i pomocniczy
ZWIĄZEK PROCESÓW / OPERACJI
Operacje technologiczne |
Operacje transportu |
Operacje kontroli |
Operacje konserwacji |
Operacje magazynowe |
Proces technologiczny |
Proces transportu |
Proces kontroli |
Proces konserwacji |
Proces magazynowania |
STRUKTURA PROCESU
- wg faz technologicznych (z ilu faz składa się proces produkcyjny)
- wg części i zespołów
ETAP ZARZĄDZANIA PROCESAMI
|
CELE |
SPOSÓB ZAPROJEKTOWANIA |
SPOSÓB ZARZADZANIA |
POZIOM ORGANIZACJI |
cele organizacji |
projektowanie organizacji |
zarządzanie organizacji |
POZIOM PROCESU |
cele procesu |
projektowanie procesu |
zarządzanie procesu |
POZIOM STANOWISKA PRACY |
cele stanowiska pracy |
projektowanie stanowiska pracy |
zarządzanie stanowiskiem pracy |
Projektowanie stanowiska pracy zawiera: różnego rodzaju normy dotyczące oświetlenia, poziomu i natężenia hałasu, ergonomii.
Zarządzaniem stanowiska pracy - zmianowość czyli liczba zmian, sygnalizowanie niebezpieczeństw
Schemat procesu + współpraca z klientem +
Wejście |
Zamówienia (zapytanie) od klienta |
1 |
Obsługa zapytania |
2 |
Obsługa zamówienia |
3 |
Obsługa zwrotów |
Wyjście |
Dokument sprzedaży wystawiony przez sprzedawcę |
NOWOCZESNE TECHNIKI ZARZĄDZANIA
OUTSOURCING
OUTSOURCING
Definiuje się zazwyczaj jako przedsięwzięcie polegające na wydzieleniu ze struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa macierzystego realizowanych przez nie funkcji i przekazanie ich do realizacji innym podmiotom gospodarczym.
INSOURCING
Przedsięwzięcie przeciwne do outsourcingu, polega on na włączeniu do struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa macierzystego funkcji realizowanych dotychczas przez inne podmioty gospodarcze.
Definicja funkcji
Zbiór (zakres) potencjalnych (możliwych), zwykle powtarzalnych typowych i sformalizowanych proceduralnie działań wyodrębnionych ze względu na ich zawartość treściową (rodzaj) oraz na ich zrelatyzowanie do określonego celu lub jego części (zadania)
PODZIAŁ PRZEDSIĘWZIĘĆ OUTSOURCINGOWYCH
Wg złożoności wydzielonych funkcji
- outsourcing pojedynczych funkcji
- outsourcing funkcji powiązanych w formie procesów
- outsourcing obszarów funkcjonalnych
CECHY OUTSOURCINGU
- przedsięwzięcie restrukturyzacyjne
- działanie strategiczne, wyjątkowo taktyczne
- z tych względów nie można zaliczyć do outsourcingu zwykłych tzw. krótkoterminowych zleceń na wykonane usługi przez zewnętrznych partnerów biznesowych przedsiębiorstwa
- różnica pomiędzy outsourcingiem a zwykłym zleceniem realizacji - outsourcing powoduje przebudowę systemu wokół zasadniczej działalności i zbudowanie trwałych relacji partnerskich
CELE OGÓLNE OUTSOURCINGU
a) strategiczne
b) rynkowe
c) ekonomiczne
d) organizacyjne
e) motywacyjne
ad a) cele strategiczne
- koncentracja na problemach strategicznych
- zwiększenie swobody strategicznej działalności
- zwiększenie skuteczności, efektywności i elastyczności zadania
ad b) cele rynkowe
- poprawa pozycji konkurencyjnej
- zwiększenie skali działalności
- dywersyfikacja lub koncentracja działalności
ad c) cele ekonomiczne
- ograniczenie ryzyka ekonomicznego
- redukcja kosztów (kontraktowanie powinno być tańsze niż robienie tego u siebie)
ad d) cele organizacyjne
- są konsekwencją wyprowadzenia czegoś, upraszczają strukturę organizacyjną, procedury np.: obieg dokumentu i upraszczają i zmniejszają rozmiary struktury np.: liczbę wydziałów
ad e) cele motywacyjne
- obiektywizacja wyników ekonomicznych
- uproszczenie działania i myślenia ekonomicznego
przykład do celów:
koncepcja (model) tzw. kopalni właściwej stanowiący podstawę procesu restrukturyzacyjnych w górnictwie węgla kamiennego
Kryteria klasyfikacji outsourcingu
Rodzaje ze względu na:
a) cele wydzieleń
b) rodzaj wydzielanych firm (outsourcing pomocniczy i prosty)
c) złożoność wydzielanych funkcji
d) zakres wydzielenia
e) trwałość wydzielenia (outsourcing strategiczny i taktyczny)
f) formę podporządkowania po wydzieleniu (outsourcing kapitałowy i kontraktowy)
Wydzielenie działalności oznacza rezygnacje z podporządkowania i oddziaływania organizacyjnego na rzecz innych form podporządkowania i oddziaływania
Oprócz podporządkowania i oddziaływania organizacyjnego możliwe są jeszcze:
- podporządkowanie kapitałowe i oddziaływanie właścicielskie oraz
- podporządkowanie i oddziaływanie kosztowe
Kiedy skorzystać z outsourcingu
- usługa kosztuje mniej niż gdyby była wykonywana w strukturach firmy
- usługa wymaga kluczowych umiejętności, których personel firmy nie ma
- usługa wymaga nakładów kapitałowych, których firma nie chce ponosić
- usługa dotyczy czynności, które w przeszłości nie były najlepiej wykonywane
- firma nie ma wystarczających zasobów własnych aby skutecznie konkurować
- działalność, która nie będzie potrzebna w przyszłości
Kluczowe elementy sukcesu outsourcingu
- dokładne zrozumienie przez personel uprawnień firmy outsourcingowej
- dokładne zrozumienie przez firmę zewnętrzną oczekiwań zawartych w zleceniu
- jednoznaczne sformułowanie w kontrakcie
- firma outsourcingowa musi mieć świadomość i być w stanie osiągnąć spodziewane oszczędności
- firma powinna zrozumieć i zaakceptować oczekiwane korzyści firmy zewnętrznej
- jakiekolwiek kary / nagrody i odstępstwa od umowy powinny być udokumentowane.
LITERATURA
Kazimierz Zimniewicz - „Współczesne koncepcje i metody zarządzania przedsiębiorstwem” PWE W-wa 2003
J.Billman - „Nowoczesne koncepcje i metody zarządzania” PWE W-wa 2002
Praca zbiorowa pod redakcją Kazimierza Perechudy - „Koncepcje, modele, metody” Agencja Wydawnicza Placet 2000 W-wa
8
WSAD
PROCES
PRODUKT
NAZWA PROCESU
CEL PROCESU
Kształtowanie warunków i stosunków pracy
Komfort pracy i klimat społeczny
Administrowanie sprawami personalnymi
Poziom obsługi klienta wewnętrznego i zewnętrznego
Doskonalenie organizacji i zarządzanie funkcją personalną
Innowacje podnoszące efektywności funkcjonowania systemu zarządzania zasobami ludzkimi
Subprocesy
Procesy główne
Metaprocesy
radykalna reorganizacja procesu
celowe ulepszanie wydajności
ciągłe ulepszanie wydajności
analiza procesu
czynności krytyczne
zagrożenia
polityka
procedury
zadania, uprawnienia i odpowiedzialności
instrukcje robocze
Potrzeby efektywności
Poziomy efektywności